De nachtmerrie van iedere fabrikant
Gemiddelde leestijd voor dit bericht is 308 seconden
Veel ophef deze week over de volgens RTL Nieuws ‘brandgevaarlijke’ Topline ketels van Nefit, geproduceerd in de jaren 2006-2009. Dit soort publiciteit is de nachtmerrie van iedere fabrikant. Onafhankelijk onderzoek moet nu uitwijzen hoe de vork precies in de steel zit. Maar ondertussen is de imagoschade al niet meer te voorkomen. Vervelend voor de fabrikant, maar net zo vervelend voor de branche. Heldere informatie lijkt in dit dossier van groot belang. Daarom zetten we de gebeurtenissen vanaf het prilste begin nog eens op een rijtje.
De ellende begon in 2009 toen Nefit zich genoodzaakt zag de markt te informeren over het vervangen van de originele brander in 88.000 Topline ketels. Het betrof de Nefit TopLine, TopLine Compact en Nefit TopLine AquaPower (Plus), geproduceerd in de jaren 2006-2009. De fabrikant had vastgesteld dat niet alle branders, na eenmaal te zijn geopend, weer kunnen worden afgesloten. Onderdelen zouden hierdoor kunnen gaan smelten of er zou brand kunnen uitbreken.
Brander kosteloos vervangen
Begin vorig jaar bleek vervolgens dat nog maar een derde van de branders is vervangen. De Voedsel- en warenautoriteit (NVWA) drong er daarom bij Nefit op aan om vergaande actie te ondernemen om het resterende aantal ketels te laten upgraden. De fabrikant heeft vervolgens 11.000 installateurs aangeschreven om bij de eerstvolgende servicebeurt de brander kosteloos te vervangen voor een nieuwe. Ook is er een brief uitgegaan naar de consumenten over het vervangen van de brander. Op de vraag waarom nog maar een derde van de branders is vervangen, durfde Nefit alleen maar te speculeren. Jan Bosch, manager marketing communications, destijds: “Consumenten hebben geen onderhoudscontract waardoor ze niet bekend zijn met de vervangingsactie, installateurs kunnen onwetend zijn geweest of de ketels zijn door beunhazen geïnstalleerd waardoor er geen zicht op is.”
Financiële vergoeding bij directe vervanging
Uneto-VNI wilde voor haar leden vervolgens duidelijkheid hebben over de kosten die Nefit vergoedt bij vervanging van de brander als de consument niet wil wachten op een eerstvolgende servicebeurt. ‘Dan gaat het natuurlijk niet alleen om de kosten van het onderdeel, voerde de koepelorganisatie aan. ‘Er komen ook kosten bij voor overige benodigde materialen, arbeidsloon en voorrijkosten. Moet de installateur die gaan betalen?’
Daarop liet Nefit weten de financiële vergoeding bij vervanging van brandersets te verhogen. De volledige brutoprijs van de brander zou worden vergoed en tot 1 augustus 2017 zou Nefit daarnaast 25 euro extra voor de vervangingswerkzaamheden vergoeden. Voor installateurs die al brandersets hadden vervangen, zou deze regeling met terugwerkende kracht gelden.
Aansprakelijkheid voor brand
Nefit berichtte gelijktijdig dat een onjuiste sluiting visueel vast te stellen is. De installateur kan zien of de klemmen correct zijn gesloten. Dit is van belang voor eventuele aansprakelijkheid voor brand als gevolg van onjuiste sluiting van de oude branderset. Nefit acht zich namelijk niet aansprakelijk voor ‘eventuele nalatigheid van derden’ en wil niet op voorhand aansprakelijkheid door installateurs uitsluiten. Bij brand zegt de fabrikant per geval de toedracht en verantwoordelijkheden objectief vast te zullen stellen.
Tekort aan branders
Na alle berichtgeving over de vervangingsactie in de media en rechtstreeks naar de installateurs en consumenten, volgt een run op de branders en ontstaat hier al snel een tekort aan. De Japanse toeleverancier van het belangrijkste onderdeel van de branderset, de brandersteen, kan de vraag niet aan. Daarop besluit Nefit eind april 2017 ook de branders bestemd voor haar nieuwe ketels in te zetten ter vervanging van de gewraakte brandersets. Het gevolg: voorlopig géén nieuwe TopLine-toestellen van 25/30 en 45 kW. De 50, 70 en 100 kW TopLines blijven overigens wel leverbaar.
Vanwege het brandertekort verlengt Nefit bovendien de periode waarin de installateur recht heeft op de tijdelijke extra vergoeding tot en met 31 oktober 2017. AIs er geen brander beschikbaar is en de klant wil toch direct een oplossing, dan kan de installateur hem een alternatief aanbieden. Afhankelijk van het type en de leeftijd van het oude toestel geldt dan een inruilkorting van ca. € 500,- tot € 650,- excl. BTW op een nieuw Nefit-toestel naar keuze, zo meldt de fabrikant.
RTL Nieuws: ‘Honderdduizenden hebben een gevaarlijke cv-ketel in huis
Het blijft vervolgens redelijk rustig totdat RTL Nieuws deze week naar buiten komt met het nieuws dat ‘honderdduizenden mensen in Nederland een gevaarlijke cv-ketel in huis hebben’. In een bepaald type van de TopLine HR-ketel van Nefit kunnen vlammen ontstaan, die mogelijk kunnen leiden tot brand. Bovendien geeft de ketel een risico op koolmonoxidevergiftiging. RTL Nieuws haalt een aantal experts aan die hiervoor waarschuwen. In de uitzending wordt verder gemeld dat de lopende actie van Nefit waarbij de brander wordt vervangen, niet afdoende is. Ook zou een lekkende warmtewisselaar volgens dat onderzoek kunnen leiden tot brand of tot lekkage van koolmonoxide (CO) buiten het toestel. Bovendien wordt gesteld dat Nefit informatie zou hebben verzwegen voor de NVWA.
‘Aantijgingen zijn onjuist’
Nefit laat vrijwel onmiddellijk weten dat de aantijgingen in het nieuwsprogramma niet juist zijn. Diverse onderzoeken door Nefit zelf en een onafhankelijke, gerenommeerde partij zouden aantonen dat een kapotte warmtewisselaar geen verhoogd risico oplevert op brand of lekkage van CO buiten het toestel. Door de constructie van cv-ketels blijft een eventuele lekkage van CO die ontstaat door een defecte warmtewisselaar binnen het toestel. De ventilator zorgt voor onderdruk waardoor deze gassen alsnog worden afgevoerd via het afvoerkanaal.
Wel geeft de fabrikant aan bekend te zijn met het feit dat de warmtewisselaar van de TopLine 2006-2009 vaker kapot gaat dan mag worden verwacht. ‘Dit kan leiden tot smeltschade aan het toestel, maar er is geen verhoogd risico voor de brandveiligheid.’ Er zijn bij Nefit in totaal 63 gevallen bekend van smeltschade binnen het toestel, waarbij de schade in 8 gevallen ook aan de buitenkant zichtbaar was.
Nieuwe verklaringen veiligheidsdeskundigen
Inmiddels hebben nieuwe veiligheidsdeskundigen tegenover RTL Nieuws verklaard dat de TopLine-ketels van Nefit niet veilig zijn en moeten worden vervangen. Emeritus-hoogleraar Veiligheid Ben Ale zegt tegen de zender “dat een cv-ketel met een lekke warmtewisselaar grote hoeveelheden giftig koolmonoxide produceert. De ketel is nooit helemaal luchtdicht en in bepaalde omstandigheden kan die koolmonoxide de woning instromen.”
Technisch expert Harry van Zijl beaamt dit. Hij werkte 43 jaar voor een grote cv-fabrikant, meldt RTL Nieuws. “Een ketel met een warmtewisselaar waar rookgassen lekken die door de brander weer worden aangezogen, gaat koolmonoxide produceren. En koolmonoxide is gevaarlijk. Dus het is wel degelijk een veiligheidsrisico.”
