2023 topjaar voor warmtepompen, maar vierde kwartaal krimp

In heel 2023 werden er volgens de verkoopcijfers van fabrikanten 150 duizend warmtepompen aan groothandels en installateurs geleverd, voor de woningbouw en -renovatie. Dat zijn er 40 duizend meer dan in 2022, waarmee de jaar-op-jaar groei met 36% een bestendiging is van acht jaar ‘dubbele cijfers’. In 2023 had de warmtepomp een 30% marktaandeel waarbij de groei voor het eerst duidelijk zichtbaar ten koste ging van verkoop van stand-alone gasketels.

In de nieuwbouw zijn er naar verwachting vorig jaar ruim 40 duizend (all-electric) warmtepompen verkocht. In de bestaande bouw zien we meer dan een verdubbeling van de verkoop van warmtepompen, van ruim 50 duizend in 2022 naar bijna 110 duizend in 2023. Daarvan is minimaal de helft hybride.

Vraagontwikkeling in 2023
De groei van de verkoop van warmtepompen in 2023 is geheel op conto van de eerste drie kwartalen. Met bijna 80% jaar-op-jaar groei in die drie kwartalen leidde dit tot een eerdere verwachting van 170 duizend verkochte warmtepompen in 2023. Dat jaar begon met een zeer hoge en verder groeiende afzet, onder andere vanwege de ‘back-log’ door hoge gasprijzen in 2021/2022 en vertraagde leveringen door logistieke issues en materiaaltekorten in diezelfde periode. Het vierde kwartaal van 2023 zag echter een krimp van 30% t.o.v. het vierde kwartaal van 2022 vanuit fabrikantenperspectief, waarmee Nederland weer in de pas loopt met andere Europese landen waar stagnatie van de groei al eerder intrad.

Stabilisatie groei in 2024
De branchecijfers zijn geen één op één weerspiegeling van het aantal daadwerkelijk geïnstalleerde warmtepompen in woningen, maar van het aantal geleverde warmtepompen door fabrikanten. Zo schrijft de branche de schijnbare krimp in het vierde kwartaal toe aan de afbouw van de eigen voorraden door groothandels en installateurs. Verschillende factoren leiden tot de verwachting dat - zonder aanvullende maatregelen - de warmtepompenmarkt voor woningen zich in 2024 stabiliseert rond de 150 duizend stuks. De nog beperkte capaciteit van de installatiebranche is één van de belangrijkste remmende factoren. Daarnaast werd aardgas weer goedkoper in 2023 waarmee de incentive van de eerdere hoge gasprijzen is afgenomen. Voorts leiden zorgen over congestie op het elektriciteitsnet tot toenemende voorzichtigheid bij beleidsmakers.