Afvalwater levert energie op in nul-op-de-meter wijk

KAW-architecten heeft een wijk van 31 nul-op-de-meter woningen ontworpen aan de rand van Groningen, genaamd Rietoevers. In het project zijn onder andere zonnepanelen, een luchtwarmtepomp en een geïntegreerd afvalwater- en biovergistingssysteem toegepast. Volgens KAW-architect Kasper Niezen was het project bijzonder omdat de wensen van de ruim dertig opdrachtgevers gevat moesten worden in één uniform beeld.

In totaal bestaat Rietoevers uit zeven vrijstaande, twaalf twee-onder-een-kap en twaalf rijtjeswoningen. Alle 31 huizen hebben dezelfde beukmaat, maar verschillen steeds een maatje in grootte. De achtertuinen zijn zo’n vijftien meter diep en liggen op het zuiden of het westen.

Verschillende opdrachtgevers
Volgens Niezen zat de uitdaging van dit project in de wensen van de verschillende opdrachtgevers die moesten worden gevat in één uniform beeld. “We hebben met alle opdrachtgevers twee individuele gesprekken gevoerd en daarop het inrichtingsontwerp afgestemd. Alleen de plek van de wc en trap stond vast. Bijna alle huizen zijn dus verschillend ingericht.”

Duurzaam
Verder zijn er veel duurzame keuzes gemaakt. Niezen: “De nul-op-de-meter woningen (energielabel A++++, red.) zijn extra goed geïsoleerd en dragen zonnepanelen. Om zoveel mogelijk panelen kwijt te kunnen, hebben we gekozen voor een asymmetrische kap met zonnepanelen op de lange schuine zonkant. De huizen zijn verder all-electric, dus zonder gasaansluiting, en worden verwarmd met een luchtwarmtepomp.”

Afvalwater als energiebron
De laatste fase van de nieuwbouwwijk Reitdiep, waar Rietoevers deel van uitmaakt, wordt extra duurzaam met speciale aandacht voor (afval)water, gericht op het benutten van energie en het terugwinnen van grondstoffen. Reitdiep is een waterrijke wijk met veel watergangen. Die worden ingericht met natuurvriendelijke oevers waardoor de waterflora en -fauna zich volop kan ontwikkelen en er een sterk ecosysteem ontstaat. Regenwater wordt in de wijk opgevangen en zorgt voor aanvoer van schoon water.

Vacuümtoiletten
Omdat afvalwater net als al het andere ‘afval’ veel nuttige stoffen en ook energie bevat, wordt er in Reitdiep gekozen voor een andere wijze van waterafvoer. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen zwart water (toilet) en grijs water (douche, gootsteen en wasmachine). Voor het zwarte water legt de gemeente Groningen in Reitdiep een vacuümsysteem aan met waterzuinige vacuümtoiletten. Het zwarte water wordt centraal verzameld en daarna vergist in een biovergister. Zo levert het zwarte afvalwater uiteindelijk energie op.

Natuurlijke watersysteem
Het grijze afvalwater wordt in de groene wijkrand gezuiverd met een natuurlijke filter. Die zal in ieder geval bestaan uit een wilgenveld, maar wellicht ook nog een helofytenfilter. Deze filteren het water, zodat het veilig in het natuurlijke watersysteem van de wijk kan worden opgenomen.

De eerste huizen van Rietoevers zijn begin dit jaar opgeleverd. De laatste woningen zijn voor het eind van 2020 klaar.