‘50 graden test prima, maar wel langer dan 2 weken’

Begin deze week meldden we op Installatienet dat voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal en marktversneller Enpuls de ‘50 graden test’ aanbieden. Het bericht werd veel gelezen en ook op onze sociale mediakanalen kwamen flink wat reacties binnen. Het initiatief wordt vooral als positief ervaren. Maar vraagtekens werden gezet bij de korte duur van de test. ‘Twee weken is veel te kort’ en ‘Test als het buiten ook koud is’.

De ‘50 graden test’ houdt in dat bewoners twee weken de aanvoertemperatuur van de cv-ketel op 50 graden zetten. Na afloop evalueren zij het comfort in huis met hulp van een online tool. Een woning die goed is geïsoleerd en met 50 graden voldoende comfort geeft, is geschikt voor verwarmen op lage temperatuur. Bijvoorbeeld met een volledige of hybride warmtepomp.

‘Ga een zaterdag kieren en gaten dichten’
‘Dat is inderdaad een goede vuistregel maar doe dat niet twee weken’, reageert Jan Willem van de Groep. ‘Dat is echt veel te kort. Het gaat juist om die paar weken dat het echt koud is. Op de andere dagen zal een zelfmodulerende ketel (dat zijn de meeste tegenwoordig) zelf wel die temperatuur opzoeken. Het is jammer dat gasketels op dat punt niet uitleesbaar zijn anders was je er bij zelfmodulerende ketels op die manier achter gekomen. Tip, de grootste bron van kou is niet transmissie maar kieren en gaten. Ga dus een zaterdag kieren en gaten dichten. Dat scheelt al een flinke slok op een borrel.’
Ronald Luttik sluit zich hierbij aan: ‘Het beste inzicht krijg je inderdaad als het echt koud is. Vanuit de tool op de website van Milieu Centraal ontvang je daarom een bericht wanneer er een koude week aankomt om de ultieme test te doen. Als je woning op de minder koude dagen al niet goed warm wordt, kan je al eerder de conclusie trekken dat je je huis eerst nog beter moet isoleren.’

‘We hoeven niet binnen een maand van het gas af’
Willem Boeke ziet de zin van zo’n test ook in maar ook voor een langere periode. ‘Ga gewoon eens een hele winter op 45 of 50 graden draaien. Onze berekeningen geven relatief veel toeslagen om onzekerheden te compenseren (ventilatieverlies, -10 graden buiten, windsnelheid 5 m/s, aanwarmtoeslag etc.). Afgelopen winter is qua buitentemperatuur niet representatief. Steeds meer woningen hebben op de begane grond vloerverwarming waar je al met lage temperaturen moet werken. Hoe erg is het als het ‘boven’ wat langer duurt voordat de gewenste temperatuur bereikt wordt? Kortom, gewoon een lange periode zelf testen en ervaren. Maar 14 dagen testen bij een buitentemperatuur van 10 tot 15 graden is een zinloze actie. Je gebruikt dan hooguit 25% van je vermogen. Enne, ... we hoeven niet binnen een maand van het gas af.’

'De meeste modulerende cv-ketels zijn gewoon uitleesbaar'
Mike Sermo laat als reactie op bovenstaande weten dat de meeste modulerende cv-ketels, gewoon uitleesbaar zijn. ‘Zowel de radiator-aanvoertemperatuur als de pompsnelheid kun je altijd zien, zonder deze te moeten opvragen in het cv-ketelmenu. De modulerende cv-ketel zoekt zijn starttemperatuur wel op, maar als je de radiatortemperatuur op bijvoorbeeld 80 graden Celsius zet, heb je gewoon kans dat de cv-ketel bij het starten even deze 80 graden gebruikt om snel op te warmen en dat moet je voorkomen door de aanvoertemperatuur naar de radiatoren zo laag mogelijk in te stellen. Het zal wel iets langer duren voordat een vertrek de gewenste temperatuur heeft, maar dat is in te stellen als je een modulerende klokthermostaat hebt.

Deze afbeelding van het rendement van een cv-ketel laat zien waarom de verlaging van de aanvoertemperatuur belangrijk is.

'Probeer de verwarming eens te regelen met de radiatortemperatuur, (verhogen of verlagen) en niet meer met de kamerthermostaat', vervolgt Sermo. 'De TuDelft heeft ook al een dergelijk project: https://www.tudelft.nl/scd/waterlab/doe-mee-aan-onderzoek/project-5-zet-m-op-70/. Verder kun je denken aan het gebruiken van radiator-ventilatoren, om het vermogen van je radiatoren te vergroten. Om het een succes te maken is het wel belangrijk dat er cv-buisisolatie is/wordt aangebracht op plaatsen waar dat nut heeft.’