Warmte/krachtkoppelingen (WKK) wekken tegelijkertijd stroom en warmte op en zijn geschikt voor allerlei toepassingen – van woongebouwen tot bedrijven. De duurzaamheid van de WKK komt voort uit de grote efficiëntie en de mogelijkheid voor het gebruik van hernieuwbare energie. Daarom worden zowel investeringen in de aanschaf als de levering van de opgewekte energie gesubsidieerd. De aankoop van gebruikte installaties kan bovendien de afschrijvingsperiode verkorten en door gebruikte installaties te gebruiken wordt de levensduur daarvan aanmerkelijk verlengd.
WKK is er in de vorm van modulaire, flexibele units voor het opwekken van energie, die tegelijkertijd stroom en warmte produceren. Ze kunnen worden ingezet in allerlei verschillende omgevingen: van woongebouwen tot kleine en middelgrote bedrijven. Het concept is erop gericht dat ze in de directe buurt van de verbruiker worden geplaatst, om temperatuurverlies door transport te minimaliseren en zo een hoge efficiëntiegraad te bereiken.
Duurzaamheid door warmte/krachtkoppeling
Door de toegepaste technologie kunnen warmte/krachtkoppelingen de geproduceerde energie vrijwel volledig gebruiken. Want de warmte die ontstaat bij het opwekken van de stroom wordt doelgericht gebruikt voor verwarming of voor warm water.
Meestal wordt een WKK aangedreven door een verbrandingsmotor. De mechanische energie daarvan wordt in een generator omgezet in elektrische stroom. Daarnaast wordt bij een WKK, anders dan bij andere soorten installaties, de overtollige warmte die vrijkomt bij de verbrandingen in een warmtewisselaar gebruikt om water te verwarmen. Daarmee kunnen niet alleen ruimtes worden verwarmd, maar ook warmte worden geproduceerd voor verschillende toepassingen, bijvoorbeeld stoom, hete lucht of thermische olie. Ook kan de vrijgekomen warmte worden gebruik in absorptiewarmtepompen om ermee te koelen.
Bij volledig en lokaal gebruik van de warmte en bij gebruik van efficiënte verbrandingsmotoren, is het mogelijk om met WKK's een efficiëntie tot 90% (met betrekking tot het verwarmingsvermogen) te bereiken.
Duurzaamheid door hernieuwbare energiebronnen
Voor het gebruik van WKK's kunnen allerlei soorten brandstof worden gebruikt. De keuze hangt af van het type motor. Fossiele brandstoffen als aardolie en gas zijn evenzeer mogelijk als hernieuwbare energiebronnen. Tot deze laatste energiebronnen behoren vooral plantaardige oliën (en binnen die groep met name palm- en koolzaadolie) en biodiesel, die met name in dieselmotoren wordt gebruikt. Voor mengselmotoren zijn bio- en brongas of gas dat gewonnen wordt uit afval milieuvriendelijkere alternatieven. Ook hernieuwbare energiebronnen als houtsnippers en -pellets kunnen in speciaal daarvoor aangepaste motoren en stoomkrachtinstallaties worden gebruikt. Bij diesel en Stirlingmotoren bestaat de mogelijkheid om een WKK met lichte stookolie te laten draaien.
Kosteneffectiviteit van gebruikte machines
Om een volledige inschatting te kunnen maken van de kosteneffectiviteit van warmte/krachtkoppelingen mogen niet alleen de directe investerings- en bedrijfskosten (incl. afschrijving, brandstof en onderhoud) tellen. Ook de opbrengsten uit de verkoop van stroom en warmte en de daaruit voortkomende besparingen moeten worden meegewogen. Daarnaast bieden subsidieprogramma's extra prikkels om te investeren.
Een wezenlijke factor voor kosteneffectief gebruik van WKK's is een voldoende hoog aantal gebruiksuren op hoog vermogen per jaar, omdat zo duidelijk meer stroom wordt opgewekt dan zelf wordt verbruikt en er dus meer stroom in het stroomnet vloeit. Zeker bij WKK's die op hernieuwbare energie werken, wordt voor de aangeleverde stroom vaak een hoger (gesubsidieerd) tarief vergoed. Bij grotere installaties is er bovendien de mogelijkheid om de opgewekte warmte winstgevend terug te verkopen aan het openbare net.
Om de investeringskosten voor een WKK duidelijk te verlagen, kan de aankoop van gebruikte installaties worden overwogen. Een voorbeeld hiervan is de op Surplex.com ter veiling aangeboden warmte/krachtkoppeling (940 kW) in Vallemare (Pescara), Italië, bouwjaar 2012. Deze WKK is speciaal gemaakt voor het gebruik met plantaardige oliën zoals koolzaad- of zonnebloemolie en soja-olie. Door het complexe verwarmde invoersysteem kan hij echter ook dierlijke vetten en palmolie verbranden. De aankoop van een dergelijke gebruikte installatie van Surplex is niet alleen voordelige investering in duurzame energie, maar helpt door het opnieuw gebruiken van de machine ook voor meer duurzaamheid doordat geen nieuwe machine gebouwd hoeft te worden.
