Beter inzicht in prestaties zon-PV door monitoring
Gemiddelde leestijd voor dit bericht is 297 seconden
De opbrengsten van PV-panelen laten steeds mooiere cijfers zien. Door beter inzicht in de daadwerkelijke opbrengsten van zonnestroominstallaties komen betere gegevens beschikbaar. Het zogeheten opwek-kengetal werd eerder dit jaar door onderzoek van de Universiteit Utrecht bijgesteld van jaarlijks 700 naar 875 kilowattuur per kilowattpiek (= kWh/kWp). Dit toenemend inzicht onderstreept het belang van monitoring, stelt Pierre Gerrissen. Gerrissen geldt als specialist op het gebied van monitoring. Tijdens het Solar Event verzorgt hij een lezing namens Holland Solar. Het Solar Event vindt plaats van 7 tot en met 9 oktober in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch.
Uit recent onderzoek van zijn bedrijf SolarCare, dat online continu vinger aan de pols houdt bij zo’n 5000 installaties, blijkt dat de opbrengsten van zon-PV de eerste acht maanden van 2014 gemiddeld 3,4 procent hoger zijn dan het jaar ervoor. Als bestuurslid van Holland Solar werkte Gerrissen namens deze brancheorganisatie voor de zonne-energiesector mee aan het bovengenoemde onderzoek van de Universiteit Utrecht. ‘Monitoring, energiemanagement in combinatie met de slimme meter en big data in zonne-energie’ is de titel van de presentatie die Gerrissen verzorgt op het lezingenprogramma dat Holland Solar aanbiedt tijdens het Solar Event. Dit business-to-business evenement voor de zonne-energiesector vindt plaats tijdens de vakbeurs Energie 2014. Gerrissens presentatie vindt plaats op donderdag 9 oktober van 11.45 tot 12.45 uur, locatie Solar Dome Oranje.
Onlangs kwam energiebedrijf Essent met het nieuws dat door het zonnige voorjaar PV-panelen bijna twintig procent meer hebben opgewekt dan in het eerste halfjaar van 2013. Dat kwam door een substantieel aantal extra zonuren in de eerste zes maanden van dit jaar. De zonnepower bracht een schone 48 euro in het laatje van de eigenaar van een gemiddelde zonnepaneleninstallatie met zich mee, rekent Essent voor, wat zich in een lagere energierekening vertaalt. De analyse is gebaseerd op het aantal zonuren, gemeten door het KNMI.
Het nieuws gaf aanleiding voor Pierre Gerrissen, directeur van SolarCare, om de opbrengsten van circa 500 goed functionerende PV-installaties (verdeeld over heel Nederland) over de eerste acht maanden van 2014 (januari-augustus) te bekijken en de resultaten te vergelijken met de opbrengsten in 2013. De zonnestroominstallaties bevinden zich in het bestand van zo’n 5000 installaties waarvan het bedrijf dagelijks de prestaties volgt. Gerrissen, afkomstig uit de telecomsector, introduceerde enkele jaren geleden een commerciële dienst om de performance van installaties online te volgen. “Waar de opbrengsten in het eerste kwartaal van 2014 als gevolg van de zachte winter zonder sneeuwval beduidend hoger lagen dan in 2013 – +29 procent – is dit voor een belangrijk deel teniet gedaan door een relatief slechte juli en augustus. Toch komt het verschil over de eerste acht maanden van 2014 uit op gemiddeld 3,4 procent meer opbrengst dan in 2013”, vertelt Gerrissen. “De twintig procent van Essent is dan ook wel erg zonnig.” Een slechte regenachtige zomer hoeft de bezitter van zonnepanelen dus niet somber te stemmen, weet Gerrissen. “De zomer alleen is niet bepalend. Juist het voorjaar met voldoende lentezon en zijn relatief lagere temperaturen, is goed voor zonne-energie.”
De gemiddelde opbrengst tot op heden in 2014 van de 500 onderzochte installaties in het SolarCare-bestand is 750 kWh/kWp (730 in 2013). “En dat”, zegt Gerrissen, “voor de eerste acht maanden van dit jaar. Als daar nog een paar goede maanden bijkomen, komen we voor Nederland wederom gemiddeld op 900 tot 950 kWh/kWp.” Het opwek-kengetal werd in eerder dit jaar verschenen onderzoek van de Universiteit Utrecht al bijgesteld van jaarlijks 700 naar 875 kWh/kWp. Opvallende uitkomst was dat de opbrengst van zonnepanelen een kwart hoger was dan eerder verondersteld op basis van 700 vollast zonne-uren. Het oorspronkelijke getal bleek al sinds 2011 verouderd. De bijdrage van zonnestroom aan de elektriciteitsproductie in ons land kon hiermee naar boven worden bijgesteld. Uit eerder eigen onderzoek van SolarCare onder 800 van de 5000 installaties uit haar bestand komen voor 2013 zelfs nog hogere opbrengstgegevens. “De conclusie van ons onderzoek is dat voor de relatief warmere en windrijke kustprovincies je voor schaduwvrije installaties met een zuidoriëntatie uit mag gaan van een minimale waarde van 950 en voor de rest van Nederland een waarde van 900 kilowattuur per kilowattpiek. Het getal van 875 kWh/kWp is dus nog aan de lage kant”, zegt Gerrissen, “maar dit betreft wel een goed gemiddeld richtgetal voor alle installaties op een willekeurige plaats in Nederland.”
Tot voor een aantal jaren was er relatief weinig bekend over de prestaties van vele operationele zonnestroominstallaties. Benchmarks tussen verschillende merken zonnepanelen en omvormers waren er niet. Opbrengstgaranties werden niet of nauwelijks gegeven, de nadruk in de markt met meer dan duizend aanbieders lag vooral op de verkoop van kWp-paneelcapaciteit tegen een zo laag mogelijke prijs. “Gegevens over opbrengsten, die je op verschillende openbare websites tegenkwam, werden veelal handmatig verzameld en bleken vervuild en dus hoogst onbetrouwbaar en onbruikbaar”, zegt Gerrissen, “ook voor wetenschappelijk onderzoek. De opbrengstgegevens van installaties liepen te veel uiteen.”
Sinds een aantal jaren worden steeds meer installaties van monitoringapparatuur voorzien, waardoor gegevens automatisch worden verzameld en doorgestuurd naar een centrale server. Installatie-eigenaren hoeven niets meer in te vullen. Gegevens worden automatisch geverifieerd en geanalyseerd. De exact geïnstalleerde vermogens, hellingshoek, oriëntatie en schaduwsituaties zijn bekend. “Als een installatie onder het gemiddelde presteert, gaat er een belletje rinkelen.” De aandacht bij eigenaren en leveranciers voor monitoring van de prestaties van hun zonnepanelen neemt mondjesmaat toe constateert Gerrissen. “De hamvraag blijft: wat levert mijn systeem per jaar aan energie op en blijft dit zo? Eigenaren van een zon-PV-installatie krijgen van de leverancier vaak een app cadeau om de opbrengsten van hun PV-panelen te volgen. De app toont veelbelovende grafiekjes, maar dat zegt nog niet altijd dat het zon-PV-systeem naar beste kunnen functioneert. Die zekerheid is er bij continue monitoring en benchmarking van installaties wel. Een PV-paneel moet 25 jaar meekunnen. Na tien jaar moet de jaarlijkse opbrengst nog steeds meer dan negentig procent bedragen vergeleken met het eerste jaar. Blijven de prestaties al die jaren op niveau? Dat weet je alleen als je de installatie continu volgt.”
Het Solar Event vindt plaats tijdens de vakbeurs Energie, evenals het PassiefBouwen Event. De vakbeurs Energie is dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur te bezoeken in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch.
Voor meer informatie: www.energievakbeurs.nl
