• oktober 19, 2018
  • 119 views
Verantwoord verwarmen zonder complete verbouwing

Centrale verwarming, het is en blijft een hot item. Klimaatakkoord, energietransitie, duurzame energie, het zijn zomaar een paar termen die het nieuws van de dag bepalen. Maar hoe én op welke manier kunnen we in de toekomst ons huis nog (verantwoord) verwarmen? De eerste en direct ook grootste winst is eenvoudig te realiseren: door radiatoren optimaal af te stellen en in te regelen valt een enorme energiebesparing te behalen.
De realiteit is echter anders. In de praktijk krijgt – of neemt – de gemiddelde installateur te weinig tijd voor het installeren en inregelen van de installatie en radiatoren, want: hoge werkdruk en scherpe prijzen dus gauw door naar de volgende klant.

Het kan ook anders! Gun de installateur de tijd voor het optimaal inregelen van installatie en radiatoren. Met hooguit een halve dag werk is het tiptop in orde én kan het energie besparen beginnen. Voor een gemiddeld huishouden betekent dit 20% besparen op een gemiddeld verbruik van 1400 kuub gas; vertaald naar euro’s is dat circa € 168,- op jaarbasis.
Is de huidige centrale verwarming aan vervanging toe? Overweeg dan de aanschaf van een hybride-ketel. De hybride-verwarmingstoestellen van de toekomst zijn geschikt voor groene stroom en groen gas, én nu al beschikbaar. Bijkomend voordeel, naast tot 85% aardgasbesparing, is dat bij een hybride-verwarmingsoplossing alles op zijn plek blijft, dus ook de radiatoren. De zogenaamde ‘plug & play’ optie maakt een grote interne verbouwing overbodig en dat is wel zo prettig. Kortom, met een hybride-verwarmingsinstallatie blijft de rekening laag en wordt de bijdrage aan het klimaatakkoord alleen maar groter.

Henk Sijbring
Voorzitter De Nederlandse Verwarmingsindustrie i.o.

  • oktober 12, 2018
  • 114 views
Wees slim!

Een automatische kraan of doorspoelend urinoir is niet bijzonder meer. Evenals slimme verlichting, verwarming, koeling of slimme meters. En van een smart spiegel die de verkeersinformatie en inkomende e-mails laat zien tijdens het scheren kijken we ook niet meer op. Alles verbindt zich met het internet en wordt ‘slim’. ICT en IT betreden zo het speelveld van elektrotechniek en werktuigbouw. Het vraagt bij menig installateur om andere kennis. Kennis van producten, verkoop, engineering, installatie en bovenal kennis van klantprocessen.
De afgelopen 15 jaar zijn de technologische ontwikkelingen razendsnel gegaan. Techniek komt steeds dichterbij. In het rapport ‘Intieme Technologie’ (Rathenau Instituut) wordt er gesproken over technologie in, over, tussen en als ons. Het laatste doelt op de komst van robots. Vandaag de dag hebben we allerlei (communicatie)technieken die ons 24/7 ondersteunen in het wonen, werken, zorgen en recreëren. Waar zijn we zonder de tablet en smartphone?
Het is een vaststelling dat internet een ongelofelijke impact heeft op ons leven. Onder de veelbesproken noemer The Internet of Things is het de verwachting dat elk eindproduct op een of andere manier een ‘verbinding’ krijgt met internet. En daarmee is het tijdperk van automatisering en informatietechnologie definitief een feit. Digitaal of digitalisering wordt of is de nieuwe norm. Alles is en wordt data en is dus informatie.
Het wordt voor veel branchebedrijven een uitdaging om hierin mee te bewegen vanuit sociale innovatie. Het gaat er steeds meer om waarom je iets doet in plaats van wat en hoe je het doet. Met al deze ontwikkelingen in het achterhoofd voorzie ik een kansrijke markt voor kennisbedrijven – groot en klein! – in onze branche. Want, let op! Ook in de installatiebranche geldt: niet de sterkste overleeft maar diegene die zich het best weet aan te passen aan de nieuwe realiteit. Wees dus slim!

Maarten van der Boon
maarten@novitek.nl
Vanuit zijn bedrijf Novitek helpt Maarten
technische bedrijven in organisatie­-
strategie, innovatie en communicatie.

  • oktober 5, 2018
  • 117 views
Goede voorlichting is het halve werk

Op het moment dat ik deze column schrijf ben ik net terug van een vaarvakantie met onze eigen boot in ons mooie Nederland. Dankzij het bijzonder warme weer was het goed vertoeven op het water.
Beroepshalve weet ik maar al te goed wat een lange droge periode met een land kan doen. Maar als fervent watersporter raak je nog meer doordrongen van het feit dat we zuinig moeten zijn met en op ons water.
Toch durf ik te beweren dat wij in ons land water genoeg hebben, zolang we ons oppervlaktewater maar goed managen. En dat doen we. Waterleidingbedrijven sturen bijvoorbeeld water naar gebieden waar watergebrek dreigt of verlagen de druk enigszins.
Dat neemt niet weg dat we zelf ook terughoudend moeten kunnen zijn met ons watergebruik. Daarom verboden de waterschappen soms het sproeien van gewassen. Prachtig toch, zoals we het hier voor elkaar hebben.

Maar niet alles gaat goed. Zo was er in Groningen ophef over de vermeende aanwezigheid van Legionella op woonarken. De watertemperatuur in de leidingen naar de schepen in het ondiepe, warme water zou zijn opgelopen tot boven de 25 graden Celsius. De bewoners werd geadviseerd om water voor gebruik te koken en vooral niet te douchen.
Het bleek een een geval van ‘een storm in een glas water,’ vooral veroorzaakt door een gebrek aan goede voorlichting. Net zoals bij dat Chinese echtpaar waarvan de vrouw, ondanks verwoede pogingen, maar niet zwanger raakte. Onderzoek door de huisarts wees uit dat ze nog altijd maagd was!

Soms roepen persberichten over legionellabesmetting alleen maar vragen op en worden er daardoor verkeerde conclusies getrokken en dito maatregelen genomen. Een schone taak dus voor installateurs en adviseurs om klanten goed voor te bereiden op een eventuele legionellabesmetting. Zorg voor een calamiteitendraaiboek.

 

Leo Bikker
BAC (Bikker Advies & Consultancy)
mbikker@chello.nl

  • september 28, 2018
  • 122 views
Staat het water tot aan onze lippen?

Klimaatverandering speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Denk aan de recente zware regenval en overstromingen in Japan, gevolgd door een hittegolf. Of, in eigen land, aan de algenvorming in stilstaand water door het aanhoudende warme weer.
Stilstaand water is ook in drinkwaterleidingen de belangrijkste veroorzaker van bacterievorming. Zeker als de temperaturen hoog oplopen. Zoals onlangs in een Rotterdamse flat waar het in delen van het gebouw 50 gaden was!
Continu spuien is de oplossing om stilstaand water te voorkomen. Maar dat gaat tegen de oproep van waterleidingbedrijven in om het watergebruik juist te beperken. Omdat er vanwege de droogte sprake is van watergebrek.
Er is echter geen gebrek aan water. Water bevindt zich namelijk in een kringloop en gaat dus niet verloren. Het probleem is dat we het vervuilen. Chemiereuzen zijn vaak aan waterlopen gesitueerd en lozen hier hun afvalstoffen verdund. De grens van het oplossend vermogen van water wordt opgezocht.
Op sommige plaatsen zijn bewoners nog rechtstreeks afhankelijk van oppervlaktewater. Zoals in de Biesbosch. Maar dat wordt een steeds moeilijker verhaal. Zelfs hier raakt het water steeds meer vervuild.
Een alternatief zou zijn om drinkwater ouderwets met jerrycans aan te voeren, zoals dit nog in Afrika gebeurt. Ik zag dit tijdens één van mijn rondreizen daar. Dan besef je pas in wat voor rijkdom wij leven en leer je weer relativeren.

 

Leo Bikker
BAC (Bikker Advies & Consultancy)
mbikker@chello.nl

  • september 21, 2018
  • 124 views
Hoge verwachtingen

Het ‘voorstel voor hoofdlijnen van een klimaatakkoord’ geeft een redelijk precieze marktverwachting van duurzame klimaatinstallaties – uw markt voor de komende dertig jaar! Zoals verwacht, en terecht, wordt een grote rol toebedeeld aan duurzame (omgevings-)warmte met warmtepompen. Ook industriële warmtepompen mogen zich verheugen in grote belangstelling. Voor gebruikers van bodem-gekoppelde warmtepompen aan WKO-installaties is er nog meer goed nieuws deze hete zomer: genietend van de passieve koeling wordt de zomerhitte opgeslagen voor de winter van ‘18/’19; de duurzaamste en goedkoopste warmte is immers diegene die je niet hoeft op te wekken!
En tóch moeten we met z’n allen een beetje oppassen met ons enthousiasme. Een wetmatigheid in innovatie is dat verwachtingen van prospects soms te hoog gespannen zijn of dat bijeffecten van opschaling worden onderschat. Zie bijvoorbeeld de zorgen van burgers en daarmee gemeenten over geluidsbelasting van buitenunits van luchtwarmtepompen. Naast kwaliteit van apparatuur zit het antwoord ook in kwaliteit van installeren – uw werk dus! En hier zit nóg een grote zorg die in het klimaatakkoord is geduid: u bent met te weinigen om de komende klus te klaren. Prettig voor uw business case maar een grote zorg voor de maatschappij!
Ook hieraan wordt gewerkt door alle branches in de keten die onlangs een Green Deal installatie-opleidingen tekenden. Overheden en branches bundelen de krachten voor toename van het aantal installateurs van àlle duurzame klimaattechnieken. Een eerste project met zeven praktijk-opleidingslocaties voor het hele warmtepompenportfolio is al van start gegaan. Naast aanwas met de broodnodige nieuwe collega’s zal dat ook goed zijn voor het vertrouwen van de consumenten. En daarmee worden de best hoge verwachtingen dan tóch waargemaakt!

Frank Agterberg
Dutch Heat Pump Association, DHPA

  • september 14, 2018
  • 143 views
Data als grondstof

Levert het data op? Ja? Verzamelen. Steeds vaker hoor en lees ik deze woorden. Data is king, dé nieuwe grondstof volgens het brancheonderzoek Connect 2025. De h eilige graal in het informatietijdperk, waarin wij nu leven. Terabytes aan data, verzameld in de datacentra all over the world. Steeds meer producten zijn connected en spuwen data naar… ja naar wie eigenlijk? In gelijke tred met de data-ontwikkeling lopen ook de discussies op. Wie is eigenaar? Wat kan, mag en wil je toelaten? Zomaar een paar vragen om zelf ook eens bij stil te staan.
Oké, data op zichzelf is niet bijzonder. Eigenlijk is het er door de eeuwen heen altijd geweest. De manier van invoer, opslag en hergebruik is nogal veranderd. Van stenen tafel naar hightech tablet. Aan een bulk nullen en enen op zichzelf hebben we niets. Data wordt pas interessant wanneer er via slimme algoritmes, analyses op uitgevoerd worden. Dat geeft informatie en dus kennis.
Ook in onze branche krijgt data een cruciale betekenis. Grote fabrikanten hebben dit licht gezien, uitgaande van de hoeveelheid monitorsystemen die geïntroduceerd worden. Vaak met een aardig extraatje: een gratis app.
Het geeft te denken. Want die mooie gratis app bij producten of diensten vraagt wel als tegenprestatie ‘een account aanmaken’. Vervolgens staat jouw (gebruikers)data in de cloud. In zekere zin ter beschikking van de aanbieder. Zo ben jezelf het product geworden in de ‘gratis’ dienst die je ontvangt. Wanneer de aanbieder vervolgens de juiste verbindingen weet te maken tussen de verschillende datastromen, doet de statistiek het verdere werk.
In de veranderende verdienmodellen is kennis op basis van data ook voor de installateur van steeds groter belang. Het slim verzamelen en opgedane kennis weer het bedrijfsproces in laten stromen blijkt vaak nog de uitdaging.

Maarten van der Boon
maarten@novitek.nl
Vanuit zijn bedrijf Novitek helpt Maarten
technische bedrijven in organisatie­-
strategie, innovatie en communicatie.

  • september 7, 2018
  • 119 views
Je moet schieten, anders kun je niet scoren’

De titel van deze column is een legendarisch advies van Johan Cruijff dat typerend is voor waar we als branche nu staan. Nederland lijkt klaar te zijn voor de energietransitie in de gebouwde omgeving. De kansen liggen er. De lichten staan op groen. Bedrijven en vakmensen moeten aan de slag te gaan. Anders kunnen we niet scoren.

De media geven ons vaak de indruk dat de energietransitie vooral een weg is met drempels. ‘Gedoe’ over het Klimaatakkoord. Een warmtepompinvasie. Krapte op de arbeidsmarkt. En natuurlijk de hoge kosten. We staan inderdaad voor een grote opgave: in Nederland moeten de komende decennia zeven miljoen woningen en één miljoen utiliteitsgebouwen worden verduurzaamd. Maar dit biedt ons vooral ook kansen. Daar moeten we ons echter wel bewust van zijn. Op zijn Cruijffiaans: “Je ziet het pas als je het doorhebt.”
En wie wil nu niet bij dit winnend team horen? Want dat zijn we als het gaat om het verduurzamen van de toekomst. Laten we dus onze deuren wijd open zetten en iedereen die wil bijdragen aan de energietransitie een plek in ons sterrenelftal bieden! Door op te leiden, bij te scholen zorgen we ervoor dat bestaande en nieuwe vakmensen in de branche kunnen scoren. Onder andere met de Build Up Skills advisor-app waarmee alle vakmensen in de bouw en de installatiebranche met duurzame technieken aan de slag kunnen gaan. Online, op het moment dat het jezelf het beste uitkomt en doorverwijzend naar het meest actuele bijscholingsaanbod. In september start het landelijk opleidingsprogramma warmtepomptechnieken waarin verschillende soorten pompen aan bod komen en deelnemers met echte installaties kunnen oefenen. En we verwelkomen mensen die interesse in techniek hebben en de overstap willen maken. We leiden iedereen op om het beste uit henzelf te halen. Ongeacht waar je vandaan komt, waar je eerder hebt gewerkt of waar je ervaring ligt. We hebben een plek voor je!

Sven Asijee
Directeur OTIB

  • juli 6, 2018
  • 118 views
Langer thuis met techniek

Met onlangs afgesloten Pact voor de Ouderenzorg heeft politiek Den Haag een uitgebreid actieplan opgesteld om ouderen langer thuis te laten wonen. Inmiddels hebben meer dan 40 partijen zich aan dit pact gecommitteerd. Zorg en patiëntperspectief domineren hierin, en dat is terecht. Maar ook de branche heeft wat te bieden.

De mogelijkheden van techniek kunnen er bijvoorbeeld bij uitstek voor zorgen dat de sociale netwerken rond ouderen dichterbij komen. Overal in Nederland worden senioren getraind om met tablets en andere communicatiemiddelen hun kleinkinderen online te blijven ontmoeten. Techniek is de sleutel naar de aansluiting met de jongere generaties, maar ook met elkaar. Langer thuis wonen betekent nadenken over wat je nu en morgen nodig hebt om zorg, veilig wonen en comfort te combineren. En ook hierbij hebben installatiebedrijven de sleutel – soms letterlijk – in handen. Het vertrouwen in onze vakmensen is groot. Bevlogenheid en ondernemen komen hier dichtbij elkaar.
De intenties van het pact zijn goed en de wensen zijn groot. En hoewel onze branche vanuit het ouderenzorgperspectief niet altijd direct als partner wordt gezien, ligt hier een prachtige opgave voor maatschappelijk bewogen ondernemerschap. We zíjn immers de partner van de zorg en vertrouwenspersoon van senioren. Dit is een bijzondere positie die goed bij ons past. Mijn oproep aan minister De Jonge is dan ook: betrek de branche actief bij het realiseren van het pact. De branche heeft kennis en vakmanschap in huis om het verschil te maken. Laten we er voor zorgen dat dit vakmanschap de ouderen bereikt.
Ondertussen zorgen wij ervoor dat leerlingen in de zorg weten wat techniek voor langer thuis wonen kan betekenen. En dat leerlingen in de techniek, maar ook de vakmensen in de branche, ervaren wat zij concreet aan de zorg kunnen bijdragen. Onze modelwoningen Technologie Thuis Nu! maakt dit als leeromgeving mogelijk.

Sven Asijee
Directeur a.i. OTIB

  • juni 29, 2018
  • 119 views
Ga op zoek naar het beste antwoord

“Vragen? ..<stilte>.. Geen vragen, dan gaan we naar het volgende onderwerp”. Ik dacht terug aan deze zin, die ik mij herinner als een mantra. Hij werd uitgesproken door een docent die ons met verwoede pogingen de elektroleer trachtte bij te brengen. Alles over spanning-, stroom-, weerstandberekeningen en wat al niet meer.
Zijn er nog vragen? Natuurlijk zijn er vragen. Toen en zeker nú. Als vakman is het een must bij te blijven. In allerlei brancheprogramma’s zien we deze bijscholing – en soms zelfs omscholing – plaatsvinden. Het vak elektrotechniek wordt steeds kennisintensiever. Met de komst van ICT en IT kantelt het vak razendsnel. Door slimme integratie van technieken ontstaan er 1001 mogelijkheden met evenzoveel vragen en kansrijke ideeën.
Technologische innovaties waar je als ondernemer iets mee kunt. Soms loop je bij toeval tegen een situatie aan waarbij je jezelf afvraagt: “Dit zou toch anders kunnen?” Of een situatie waarbij je in één keer zelf zo’n eurekamoment hebt. Het hebben van een vraag of een idee is een mooie start. Maar wie geeft antwoord of helpt je verder?
In de praktijk worden al snel de bekende wegen bewandeld. Een belletje naar de vaste leveranciers, wat voorzichtige gedachtewisselingen met branchebroeders. En oplossingsgericht – waar ‘techneuten’ toch bekend om staan – komt er antwoord of invulling. Maar, heb je dan het beste antwoord? Is dan het hoogste resultaat behaald?
Regelmatig blijven kansrijke ideeën op de bekende plank liggen. En goede verdiepingsvragen onbeantwoord. Dat is niet nodig. Er is namelijk een plek waar je terecht kunt: dekennisvragenbank.nl. Dit is een initiatief van verschillende samenwerkende partijen, waaronder Stichting KIEN en Technische Universiteit Eindhoven. Samen met vakkundige studenten van de universiteit kom je tot antwoorden en mogelijk zelfs prototypes of technische concepten.

Maarten van der Boon
maarten@novitek.nl
Vanuit zijn bedrijf Novitek helpt Maarten
technische bedrijven in organisatie­-
strategie, innovatie en communicatie.

  • juni 22, 2018
  • 133 views
Maximale veiligheid rookgasafvoer, beugelen!

Het thema gasloos bouwen is ‘hot’, toch is vrijwel elke woning in Nederland nog aangesloten op gas. Jaarlijks overlijden er helaas nog mensen als gevolg van koolmonoxidevergiftiging. Daarnaast belandt er ook nog een aanzienlijk aantal mensen in een ziekenhuisbed.
Bij het losraken van een rookgasafvoersysteem kan er koolmonoxide vrijkomen. Dat ruik je niet, dat proef je niet en dat zie je niet. Daarom adviseren we als Rogafa (branchevereniging voor fabrikanten van rookgasafvoersystemen) om, ter bevordering van de veiligheid, te kiezen voor veilige rookgasafvoersystemen voor nieuwbouw én bij renovatie.
Een veilig systeem is belangrijk, maar een ondeugdelijke installatie kan ook leiden tot koolmonoxidevergiftiging. Daarom heeft Rogafa montagebasisvoorschriften voor het veilig beugelen van rookgasafvoer samengesteld en deze gezamenlijke richtlijn als ‘Het nieuwe beugelen’ gepubliceerd. Met behulp van deze checklist kan de installateur controleren of hij heeft voldaan aan deze basisvoorschriften. Daarnaast zijn er ook andere aandachtspunten opgenomen, zoals het benodigde afschot naar de ketel en het maken van gasdichte verbindingen.
De checklists van de meest voorkomende systemen zijn te downloaden via www.hetnieuwebeugelen.nl. De beugelvoorschriften zijn helder en eenduidig voor verschillende situaties en worden door steeds meer installa­teurs gebruikt als richtlijn bij installatie en als onderdeel van opleiding voor nieuwe monteurs. U ook?
Omdat de installateur van rookgasafvoer een grote verantwoordelijkheid draagt, neemt Rogafa initiatieven tot het ontwikkelen van adviezen, zodat we als branche goed functionerende en veilige rookgasafvoer kunnen garanderen!

Peter Laros, algemeen directeur Ubbink BV
Namens de Vereniging van Nederlandse Fabrieken van Gasafvoerleidingsystemen, Rogafa