• juni 15, 2018
  • 120 views
Door schade en schande

Ik had zo gehoopt op een reactie vanuit de medische hoek op mijn stelling dat er in Nederland minimaal 500 slachtoffers (doden) per jaar vallen door Legionella. Helaas, ik heb niets mogen vernemen. Er moet kennelijk eerst iets gebeuren voor men wakker wordt. Gelukkig ben ik niet zo ver doorgeslagen als de meneer die recent over de balustrade sprong in de Tweede Kamer. Hij moet zich een roepende in de woestijn hebben gevoeld. Ik heb in mijn hart een diepe bewondering voor hem aangezien hij dit deed voor zijn medemens, hoewel het niet de juiste wijze is om aandacht te vestigingen op een onderwerp. Ik prijs mij gelukkig met een pen als wapen.
Ik heb vele mensen en familieleden van legionellaslachtoffers gesproken. Trieste verhalen vaak. Werkeloos geworden, spanningen in de relatie, onbegrip, vaak met scheidingen als gevolg. Karakterveranderingen, chronische klachten, concentratieverlies. Doktoren kunnen niets vinden en zeggen dat het tussen de oren zit. Ik weet dat dit somber klinkt maar wil duiden op de ernst van de situatie. Het kan ook u overkomen.
Recent werd er gerept van nieuwe besmettingsbronnen: rioolzuiveringsinstallaties. Vreemd en onbegrijpelijk dat dit kwartje nu pas valt. Onderzoek van KIWA wees jaren geleden al uit dat afvalwater van rioolzuiveringsinstallaties ernstige besmettingen in oppervlaktewater kan veroorzaken.
Het Franse Lille werd in 2004 getroffen door een grote uitbraak van Legionella. Daar bleek dat een door de lucht meegevoerde legionellabacterie een mens kan besmetten op 11 km afstand van de bron! Dit bij een bepaalde luchtvochtigheid en windsnelheid.
Ik herhaal daarom nog maar eens mijn stokpaardje: zorg toch vooral voor beter brononderzoek.

Leo Bikker
BAC (Bikker Advies & Consultancy)
mbikker@chello.nl

  • juni 8, 2018
  • 124 views
Framing helpt niet

Een maandje kranten lezen. Huizen moeten van het gas af. Cv-ketels moeten verdwijnen. Iedereen moet aan de warmtepomp of aan de zonnepanelen. Er is een schreeuwend tekort aan vakmensen. De branche geeft werkgarantie aan kolentechneuten. De ombouw van miljoenen huizen zal falen als de bouw- en de installatiesector niet snel de ontbrekende kennis, expertise en menskracht vergroot.
Tegelijkertijd zit er nu ergens in een klas op de lagere school een jongen of meisje na te denken over wat hij of zij wil worden. Uitvinder? Brandweerman? Dokter? Astronaut? Dierenarts? In ieder geval mensen helpen en het verschil maken. Op een andere school heeft een jongen of meisje eindexamen VMBO gedaan en denkt na waar hij of zij met de gevolgde technische opleiding het verschil kan maken. Onderweg naar een afspraak hoorde ik begin april een radio-interview met een jongen die vlak voor zijn examen PIE zat. Goed voorbereid stond hij klaar om na zijn eindexamen te kiezen voor… de marechaussee. Eeuwig zonde!
De vraag die het bij opkomt is of we deze jongen wel hebben kunnen raken in het geweld van signalen over tekorten. Kunnen we de jonge generatie überhaupt wel bereiken? Als branche zijn we de achilleshiel van de verduurzaming van de economie. Maar in plaats van deze kans te benutten, wordt deze steeds meer ‘geframed’ als een zware opgave. En de vraag die je je dan kunt stellen is: wil je daar wel werken? In een stijgende economie met een grote verduurzamingsopgave hebben we de neiging om vooral in problemen te denken. We wijzen naar de ander waarom we niet de mensen krijgen die we willen met de kennis die nu nodig is. Maar als je naar de ander wijst, wijzen drie vingers naar jezelf. Met elkaar vormen we de branche. Een branche met een kennis- en een vakmanschapsopgave. Maar vooral een branche met prachtige kansen waarmee wij écht het verschil kunnen maken. Ook voor de jonge en ervaren werknemers. Ook voor de instroom. Wij zijn aan zet!

Sven Asijee
Directeur a.i. OTIB

  • juni 1, 2018
  • 129 views
Grote stappen! Snel thuis?

“Het gaat over langere periode de goede kant op met de wereld”, zeggen Johan Norberg’s ‘Progress’ en Stephen Pinker’s ‘Enlightenment now’. Maar zelfs deze langjarige, geleidelijke transitie is ineens niet meer genoeg voor de Nederlandse W-sector: héle grote stappen moeten worden gemaakt nu Nederland versneld van het Groningse aardas af zal gaan. En dus gebouwen massaal op warmtepompen en andere duurzame warmte-(én koel-)installaties overstappen.

De marktvraag moet vergroot worden door onder andere de campagne ‘Energie besparen doe je nu’. De binnenkort vanuit de ‘Versnellingstafel duurzame decentrale warmte’ te publiceren Technologiematrix gaat verder helpen in het juiste aanbod: de juiste techniek(-combinatie) met de juiste business case in het juiste (utiliteits)gebouw. Twee van de acties van het Energieakkoord 2013-2023 die direct impact hebben op úw markt! Ondertussen worden aanvullende en nóg grotere plannen gemaakt voor het Klimaatakkoord, dat deze zomer al klaar moet zijn en moet leiden tot een aardgasvrij Nederland in 2050.
De warmtepomp is één van de beoogde winnaars: naast duurzame toevoeging aan of zelfs vervanging van de gasketel biedt de warmtepomp ook aanvullend comfort door (zomer)koeling en zowel woningbouw als utiliteit kunnen op elke schaal worden bediend. Natuurlijk staan critici en sceptici klaar met tegenargumenten. Ook het debat schaalt dus op en dat is prima. De branche heeft de antwoorden klaar en werkt ondertussen door aan nóg verdere verbetering van energetische, economische, ergonomische en esthetische prestaties.
De vanuit het beleid geambieerde aantallen zijn duizelingwekkend en betekenen een verachtvoudiging van de markt in de komende paar jaar. De branche is klaar om de warmtepompsystemen te leveren. Gezien de grootte en variatie van de klandizie is het nu vooral nog de vraag wie deze systemen gaan ontwerpen en installeren?

Frank Agterberg
Dutch Heat Pump Association, DHPA

  • mei 25, 2018
  • 116 views
Lokale kampioen

Op dit moment worden de nieuwe colleges van burgemeesters en wethouders in het land gevormd en worden accenten voor de komende vier jaar bepaald. En wij zijn als branche één van de belangrijkste partners van de gemeente als het gaat om de duurzaamheidsagenda. We hebben de mogelijkheden om mensen langer thuis te laten wonen. We hebben een rol als het gaat om het opleveren van nieuwe, aardgasvrije woningen. En met onze expertise in de oplaadinfrastructuur zijn we ook essentieel voor het verwezenlijken van meer elektrisch verkeer.
Het zijn maar enkele voorbeelden die ook op andere terreinen gemakkelijk kunnen worden aangevuld. Zo zijn we bijvoorbeeld ook de onderneming in een stad die zorgt voor werkgelegenheid en mogelijkheden om lerend te werken. En natuurlijk zijn we ook betrokken bij het techniek­onderwijs op de scholen.

De branche doet er dus toe in de gemeente. Maar zijn we ook zichtbaar? Zijn we als lokale bedrijven goed in beeld? Zien gemeenten onze vakmensen die belangrijke sleutels in handen hebben? Hier ligt niet alleen een taak voor gemeenten, maar ook voor onszelf. We moeten niet – met onze nuchterheid – aan de rand van de dansvloer blijven staan. We moeten in beweging komen en meegaan op het ritme van de muziek. Vaktrots in combinatie met vakkennis is onze troefkaart. En natuurlijk ook onze lokale betrokkenheid. We hebben zoveel te bieden en daarmee zo veel uit te dragen. Omdat we bevlogen zijn, omdat we geloven in wat we doen. Omdat we weten wat de uitdagingen zijn.
Onlangs vonden de Skills Finals plaats. Een prachtig evenement met jonge vakmensen die durven te laten zien wat ze kunnen. Vakmensen die echt het verschil maken. Bij de uitreiking van de medailles zag je de trots en de bevlogenheid, vakmensen die staan voor hun vak. Er is alle reden om deze kampioens­mentaliteit over te nemen. Want onze branche is hot!

Sven Asijee
Directeur a.i. OTIB

  • mei 18, 2018
  • 115 views
Succes start met visie

Er zijn veel factoren die het vormen van een toekomstvisie op bedrijf en business beïnvloeden. In onze sector bijvoorbeeld de dagelijkse hectiek van de markt. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op, de klant neemt een veeleisende houding aan en er is steeds minder tijd om installaties te realiseren. Wat is mijn visie op drie ontwikkelingen (‘hotspots’) in onze sector?
Energietechniek. De wereld van energie is volop in beweging. De energieconcepten buitelen over elkaar heen. Concepten die onder de noemer Smart Grids opgedeeld worden in grofweg drie categorieën: opwekking, transport en gebruik. Steeds vaker hoor en lees je over gelijkspanning (DC), een domein waarin er volop ontwikkeling is en veel nog in de kinderschoenen staat. Kansrijke business.
Vergaande sensortechnologie. Woning- of gebouwautomatisering (domotica) wint onder de noemer Internet of Things rap terrein in oplossingen en projecten. Zowel in de particuliere sector als in de zakelijke- en zorgsector. Woningbezitters ervaren het comfort, gebouwbeheerders de beheersing en controle van de installaties in het gebouw en zakelijke gebruikers de efficiëntie. Denk bij deze laatste twee bijvoorbeeld aan predictive maintenance. Het biedt u nieuwe verdienmodellen.
Beveiligingstechnologie. Met alle off- en online dreigingen is veiligheid een ‘hot item’. Een paar ontwikkelingen: cyber crime, biometrische controle, chipimplantaten en vergaande beeld-/cameratechnologieën. Ontwikkelingen die niet meer op de ontwerptafel liggen, maar al in de praktijk worden gebruikt. Ook in deze sector wordt de rol van systeemintegratie steeds ingrijpender. Een aandachtpunt gaat privacy en ethiek zijn.
Elke ondernemer – ook in de technische sector – heeft met visievorming te maken. Welke innovatieve en doelgerichte stappen maakt u? Wat is uw visie als ondernemer? Een goede visie is het vertrekpunt naar succesvolle business.

Maarten van der Boon
Innovator
info@maartenvanderboon.nl

  • mei 11, 2018
  • 113 views
Lekkende waterleiding

Huub Kamp is een nijver baasje. Na jarenlang de scepter te hebben gezwaaid bij verschillende bedrijven, begon hij in 2013 als zzp’er. Kamp Buitenland Verbouwingen is sindsdien actief in Frankrijk en Hongarije. Voor IZ bericht hij sinds oktober 2016 over zijn belevenissen in den vreemde. Kamp’s schrijfsels zijn een bonte schakering van verwondering, humor en leermomenten. In deze aflevering: een lekkende waterleiding.

Een vaste klant vroeg me om langs te komen in Frankrijk. Het ging om zijn woning in de buurt van Orléans. De tegelvloer in de badkamer was los komen te liggen, nadat we de badkamer 1,5 jaar daarvoor hadden verbouwd. We zochten de oorzaak allereerst in de kwaliteit van de Franse tegellijm die we hadden gebruikt om de vloertegels te verlijmen. De kwaliteit van bepaalde Franse materialen is niet van het niveau zoals wij dat in Nederland gewend zijn. Dit geldt voor onder andere hout, gips, en, nu door schade en schande wijs geworden, ook voor bepaalde lijmsoorten.

Kletsnat

We konden de grote vloertegels (30×60) gemakkelijk met onze glaszuigers van de ondergrond lostrekken. De vloer daaronder bleek kletsnat te zijn. De lijm die nog vast zat aan de tegels konden we grotendeels eenvoudig verwijderen. Het restant dat vast zat, hebben we schoongemaakt, laten drogen en er daarna groeven in geslepen om de tegels herbruikbaar te maken. We hebben de ondervloer vervolgens goed laten drogen en de vloertegels opnieuw verlijmd met Eurocol 705 die we uit Nederland hadden meegenomen.

Extra controle

We hielden er al rekening mee dat er misschien nog een andere veroorzaker van het probleem zou kunnen zijn. De betegelde muur waar de wastafel aan hing, vertoonde namelijk enkele verdachte, dat wil zeggen vochtige plekken. Voor de zekerheid hebben we toen met de Multitool een verticaal stuk met de 15×15 tegeltjes eruit gehaald zodat we de waterleidingen en de afvoer konden controleren.

Scheurtje

En wat bleek? Uit de mantel van de PEX slang aan de warme zijde kwam water omhoog. Deze slang verbond de boiler met de wastafelkraan en lag, zonder koppelingen, onder de vloer. We trokken de slang uit de mantel en toen zagen we een klein scheurtje in de slang. Volstrekt onbegrijpelijk.

Het nut van grondigheid

Logisch dat het water uit de mantel stroomde en in de muur en onder de vloertegels terecht kwam. Het was dus maar goed dat we heel kritisch en grondig het probleem onder de loep hadden genomen. Anders hadden we binnen een jaar weer mogen opdraven om met rode oortjes van schaamte het probleem opnieuw te gaan oplossen.

Oplossing

Enfin, we hebben de wastafelkraan op een andere wijze aangesloten op de warmwaterleiding. De keuken zat aan de andere kant van de muur, zodat we vanaf de keukenkraan een aansluiting konden maken voor de wastafelkraan. Vervolgens hebben we de muur weer dichtgemaakt, betegeld en gevoegd tot volle tevredenheid van onze opdrachtgever.

Bingo!

En toen kwam de verrassing: mijn opdrachtgever gaf een vervolgopdracht voor een verbouwing in een ander gedeelte van de woning. Dat betekende drie weken werk voor twee personen. Bingo!

Huub Kamp
www.kampbv.net

  • mei 4, 2018
  • 123 views
Kleine details kunnen grote gevolgen hebben

De zomer komt er weer aan en de schoonmaakwoede neemt toe. Hogedrukreinigers worden uit de schuur gehaald – als ze niet zijn stuk gevroren – en zullen weer massaal worden gebruikt. Ik denk dat veel mensen niet weten dat ze risico’s lopen bij het gebruik van deze apparaten. Vertel uw klanten daarom vooral dat buitenkranen eerst goed moeten worden doorgespoeld, zonder dat daarbij verneveling optreedt. De instructie is simpel: houd de slanguitloop onder water en sluit daarna pas de hogedrukreiniger aan. Houd vervolgens ook de lans onder het waterpeil in een emmer en laat deze een tijdje goed doorspoelen. Ik denk dat deze manier van gebruik het risico op een besmetting sterk vermindert.
Ik ben bij (bron)onderzoek altijd alert op verneveling. Tijdens een inspectie van een boerderij vertelde een boer mij eens dat hij vaak ziek was geworden na het reinigen van zijn veestal met een hogedrukreiniger die gevoed werd met slootwater. Ik ben geen microbioloog maar je kunt wel nagaan dat het in slootwater wemelt van de bacteriën.
Dat doet mij terugdenken aan een inspectie van een tennisclub niet zo lang na het legionelladrama in Bovenkarspel. Tijdens die controle, in een warme zomerperiode, had ik opgemerkt dat de slangkranen op de tennisbaan niet stonden vermeld in het beheersplan. De uitleg was dat deze geen onderdeel uitmaakten van de drinkwaterinstallatie. De betreffende tappunten waren namelijk op het slootwater aangesloten. Het bordje ‘GEEN DRINKWATER’ ontbrak echter en bij het innamepunt in de sloot dreven twee dode eenden, geveld door botulisme…
Ik denk dat we verder moeten kijken dan onze neus lang is bij een inspectie en zeker ook dit soort zaken niet uit het oog moeten verliezen. Kleine details kunnen grote gevolgen hebben.

Leo Bikker
BAC (Bikker Advies & Consultancy)
mbikker@chello.nl

  • april 20, 2018
  • 131 views
Nuchtere passie

Als ik deze column schrijf zijn de Olympische Spelen nog in volle gang. Schaatser Bob de Vries viel mij speciaal op. Helaas geen medaille voor hem. Wel een man met een verhaal. De Vries is boer met schaatsen als zijn grootste hobby. “Ik ken geen boer die niet van schaatsen houdt,” aldus De Vries. “Boeren zijn doorzetters, dat moet je als schaatser ook zijn.” De Vries kon maar lastig wennen in Zuid-Korea. Het hangen op zijn kamer in afwachting van trainingen en wedstrijd pasten niet bij deze doener. Na de wedstrijd vertrok hij snel uit het Olympisch dorp. Terug naar gewoon doen.

Hieraan moest ik denken toen ik bij één van zeven TopStartersdagen was. Ik ontmoette in de Rotterdamse Kuip jonge vakmensen uit de branche. Wat een prachtige energie! Op de terugreis liet het mij niet los. Op één TopStartersdag zien we als branche meer dan 100 enthousiaste ambassadeurs bij elkaar die maar één signaal afgeven: we hebben prachtig werk met een veelbelovende toekomst. En dat dus zeven keer… Maar ook: geen euforische stemming, maar nuchtere passie. Net als De Vries.
Wat is het verschil? Op De Vries zijn we zichtbaar trots. Mannen zoals hij en Sven Kramer bijvoorbeeld, verleiden jongeren tot schaatsen, omdat ze ook een beetje bij de nationale trots willen horen. Helaas is dit niet per definitie het geval voor de omgeving van de startende monteur. Hier leven vooroordelen. En dat is jammer, zeker omdat we mensen nodig hebben die met hun handen willen werken. De kampioenen van de energietransitie zitten in onze branche. De winnaars die de sleutel van een duurzame toekomst in handen hebben zijn onze vakmensen. We hebben kortom goud in handen. En als ik de ontwikkeling van de arbeidsmarkt goed interpreteer hebben onze bedrijven deze vakhelden hard nodig.

Sven Asijee
Directeur a.i. OTIB

  • april 13, 2018
  • 121 views
Vergeet niet ook sociaal te innoveren

Succesvol ondernemen is in beweging blijven. Het maakt niet uit of je onderneemt in het groot of als zelfstandig professional. Ondernemen is innoveren.
Bij innoveren wordt er al snel gedacht aan producten, processen of diensten. Daar is niets mis mee. Alleen, wanneer je innovatie écht als vernieuwend fundament onder jouw bedrijf wil leggen, vergeet dan sociale innovatie niet. Hierbij gaat het in de kern om mensen en gedrag: het slimmer en flexibel organiseren van kennis en vaardigheden in de organisatie. Bedrieglijk gemakkelijk.
Onderzoek onder sociaal innovatieve bedrijven laat vier overeenkomsten zien. Allereerst vraagt sociale innovatie om een andere management- of ondernemersstijl dan onze sector gewend is. Minder top-down of direct sturend en meer coachend. Op creativiteit, ondernemerschap en eigen verantwoordelijkheid. Daarnaast is het de kunst om samen vorm te geven aan slimmer werken. Medewerkers ruimte én verantwoordelijkheid geven om de eigen talenten in te zetten en elkaars talenten te versterken. Dynamisch managen en slimmer werken vraagt vervolgens om een flexibele organisatie. Immers, je gaat de aanwezige kennis en kunde optimaal inzetten. De vaak in beton gegoten lijnorganisatie van afdelingen kantelt naar een teamorganisatie op grond van wat er aan competenties nodig is. Die reiken verder dan de harde vaktechnische lijnfuncties. Tot slot blijkt dat sociaal innovatieve bedrijven vanuit een strategisch oogpunt samenwerken met andere partijen. Denk aan eindgebruikers, bedrijven, overheid en onderwijs.
Denk niet dat sociale innovatie alleen aan grote bedrijven voorbehouden is. Het gaat in de kern om normen en waarden als integriteit, enthousiasme, doelgerichtheid, betrokkenheid en inspiratie. Dé vijf kernwaarden onder sociale innovatie. Prima toepasbaar bij élke installateur.

Maarten van der Boon
Innovator
info@maartenvanderboon.nl

  • april 6, 2018
  • 129 views
Coaching is het sleutelwoord

Mijn vorige column over het aantal legionellaslachtoffers heeft hopelijk veel mensen tot nadenken gezet. De bedoeling was een dialoog op gang te brengen voor een betere samenwerking tussen diverse partijen. Dit met als doel het werkelijke aantal slachtoffers van een legionellabesmetting in kaart te brengen. Uiteindelijk willen we dit aantal zoveel mogelijk terugdringen en het vertrouwen terugwinnen in een perfecte drinkwatervoorziening in ons land. Ik heb geen enkele negatieve reactie gekregen, louter positieve. Dat is natuurlijk mooi meegenomen. Maar uit de hoek van bijvoorbeeld GGD en RIVM had ik toch ook wel iets verwacht. Opmerkelijk! Je rekent op tegengas, maar nee. Men durft het kennelijk niet aan om mijn stelling te bekritiseren. Of is men bang om een confrontatie aan te gaan? Iets anders nu, maar zeker zo actueel: scholing. Er komen richtlijnen aan voor een betere opleiding van medewerkers van adviesbedrijven: meer (bij)scholing is het motto. Nu maar hopen dat ook monteurs van installatiebedrijven beter opgeleid worden. Ik adviseer directies om hun medewerkers hiervoor de ruimte te geven. Het is ook in hun eigen belang. Een fout in een ontwerp of in de uitvoering kan verstrekkende gevolgen hebben: faalkosten, imagoschade, rechtszaken. Daarbij, de kranten staan tegenwoordig bol van verhalen over stress. Dat speelt ook in ons vakgebied. Installateurs moeten zeker zijn van hun werk en kennis. Twijfel kan voor stress zorgen. De druk is vaak al veel te hoog, bijvoorbeeld door overbelasting. Ik denk dat goede begeleiding een hoop problemen kan voorkomen. Coaching is wat mij betreft daarom het sleutelwoord.

Leo Bikker BAC (Bikker Advies & Consultancy)

mbikker@chello.nl