Toen ik het lokaal binnenliep, was ik aangenaam verrast. Tien deelnemers voor mijn eerste les project management. Zoveel deelnemers had ik de afgelopen 5 jaar nog niet getroffen. En dan ook een dame in deze doorgaans mannen.
Dat betekent dat er weer tien mensen zijn die tijd en energie steken in hun ontwikkeling. En een aantal installateurs die hun medewerkers daarvoor de mogelijkheid bieden. Want naast de kosten die werkgevers voldoen, zijn hun medewerkers wekelijks een middag niet beschikbaar voor arbeid. En die medewerkers investeren zelf ook nog tijd door wekelijks een avond in de ‘schoolbanken’ te zitten en thuis of in groepen opdrachten uit te werken.
Die lessen project management zijn onderdeel van de MIT-Elektrotechniek opleiding van IW-Nederland. Tijdens die lessen heb ik het vaak over de klant. Dat die de basis vormt voor hun boterham. Het voortbestaan van de onderneming waarvoor ze werken. Dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat die klant bij hun bedrijf terecht komt. En dat zij met hun collega’s het visitekaartje zijn van het bedrijf dat ze vertegenwoordigen.
Voor mij als marketeer is die relatie tussen project management en de commerciële kant van een bedrijf vanzelfsprekend. Want het eindproduct is meer dan de oplevering van een technische installatie. Het is een compleet pakket dat in termen van een ‘succesvol project’ voldoet aan wat met de klant is overeengekomen over Kwaliteit, Budget en (aflever)Tijd van het project.
Dat bleek in voorgaande edities van deze opleiding overigens geen vanzelfsprekendheid voor de deelnemers. Ik ben benieuwd hoe het er in deze groep voorstaat. Maar wordt het zonder meer niet eens tijd om ook wat meer commercie te installeren in de opleiding van installateurs? Ik denk van wel! Al lijkt dat misschien wat op preken voor eigen parochie.

Willem de Vries is Managing Partner van STEM Industrial Marketing Centre. Het kenniscentrum op het gebied van marketing voor technische B2B bedrijven: www.stem-imc.com

[pt_view id="78851f4cn0"]

Het is al menig keren in het nieuws geweest, geluidsoverlast van de buitenunit van een lucht/water-warmtepomp. Het is een dermate aandachtspunt dat voorgeschreven toestellen niet per se meer zozeer worden beoordeeld op efficiëntie, maar dat het gaat om de stilste warmtepomp. Ook zijn er natuurlijk al geruime tijd diverse producten op de markt om de geluidsproductie te dempen.
Maar wat zijn andere manieren die geluid kunnen helpen reduceren? Laten we bij de basis beginnen, de meeste overlast ontstaat bij het op vollast functioneren van de buitenunit. Op dit moment moet de ventilator maximaal draaien om voldoende vermogen door de warmtewisselaar van de buitenunit te creëren.
Een belangrijk onderdeel van het vermogen dat een warmtewisselaar kan opnemen of afdragen is de oppervlakte. Bij gevallen waar geluid kritisch is, kan gekozen worden voor een grotere buitenunit, bijvoorbeeld met twee i.p.v. één ventilator(en), waarvan het maximaal vermogen wordt begrensd. Nadeel hiervan is echter dat ook het minimum vermogen hoger wordt en hiermee zal rekening gehouden moeten worden in de rest van de verwarmingsinstallatie.
Sommige fabrikanten zijn hier al op ingesprongen en beginnen buitenunits groter te maken. Hiermee wordt de oppervlakte van de wisselaar groter en het geluid gereduceerd. Dit is een trend die ik alleen maar kan aanmoedigen. Vooralsnog lijkt dit vooral bij de monoblock units te gebeuren. Maar ik zie geen reden waarom toekomstige splitunits deze trend niet kunnen volgen.

Tim Visser
Installatiebedrijf Visser in Twisk

[Twee generaties installateurs, vader Dick en zoon Tim Visser, schrijven om beurten een column op persoonlijke titel]

[pt_view id="acc6b458ua"]

Het demissionaire kabinet heeft plannen om de gebouwde omgeving te verduurzamen. Er is €800 miljoen beschikbaar voor de warmtetransitie, waarvan €288 miljoen voor het plaatsen van (hybride) warmtepompen. De stapsgewijze verduurzamingsroute via isolatie, energiebesparende maatregelen en de (hybride) warmtepomp, wordt ook op politiek beleidsniveau omarmd.

In de nabije toekomst wanneer alle woningen goed geïsoleerd en duurzaam verwarmd worden, verschuift de focus van duurzaam verwarmen naar het duurzaam bereiden van tapwater. In moderne, goed geïsoleerde woningen wordt het aandeel tapwater (300 m3 gas) steeds dominanter binnen het energiegebruik van de woning. Hoe kan dat gereduceerd worden, zonder in te leveren op comfort?

Het installeren van een zonneboiler zorgt voor het duurzaam opwekken en benutten van zonne-energie door het tapwater voor te verwarmen. Op die manier is minder energie nodig om de gevraagde 55 ̊C te bereiken. De hybride warmtepomp draagt ook bij aan een efficiënte en energiezuinige tapwater bereiding. Door de combinatie van technieken is er geen groot voorradvat nodig. Bovendien is het tapwaterrendement van de nieuwste generatie hr-ketels gestegen naar meer dan 90%.

Maatregelen die naast energiebesparing, óók inzetten op waterbesparing mét behoud van comfort, zijn o.a. douchewater-WTW en recirculatiesystemen. De diversiteit in duurzame verwarmingsoplossingen is enorm, waardoor de installateur tal van opties tot de beschikking heeft om de energie- en warmtetransitie vorm te geven. Woningeigenaren (corporaties én consumenten) hebben behoefte aan een allround vakman met product- én installatiekennis. Pak die kan en ga aan de slag met duurzaam installeren.

Walid Atmar, Manager Kennisontwikkeling de Nederlandse Verwarmingsindustrie

Sven Asijee, Directeur Wij Techniek

[pt_view id="ef428c8cqx"]

De normen en regelgeving voor het bouwen van huizen worden steeds verder aangescherpt. Zo is onlangs de BENG (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) van kracht geworden. Met als gevolg dat we gebouwen, en dan met name woningen, steeds beter isoleren.

Inmiddels zelfs zo goed dat de woning zomers wordt opgewarmd. Hiervoor is dan weer de TOJuli in het leven geroepen. De temperatuur in een referentieruimte in de woning mag niet meer dan een x-aantal uur in de maand juli boven de 25 graden uitkomen. Hiervoor hebben we dan weer passieve of actieve koeling nodig.
Binnen het klimaatakkoord en de energietransitie hebben we afspraken gemaakt over het reduceren van de CO2-uitstoot. Echter, de geleerden slaan helaas te vaak door. Stel dat we in het hiervoor genoemde geval actief gaan koelen, dan hebben we niet alleen extra energiegebruik en dus ook CO2-uitstoot, maar ook een risico op lekkage van F-gassen met weer heel andere gevolgen voor de ‘Global Warming’.
Hetzelfde gaat op voor het isoleren en ventileren van woningen. Algemeen is bekend dat hoe beter je de woning gaat isoleren, de behoeft aan verse lucht en dus ventileren stijgt. Alleen als je mechanisch gaat ventileren verbruik je weer extra energie t.o.v. natuurlijke ventilatie. Nu hebben we allerlei hybride vormen bedacht, denk hierbij aan warmtepompen met warmteterugwinning uit ventilatielucht, maar levert dit nu daadwerkelijk die gewenste energiebesparing en de CO2-uitstoot reductie op?
Voor mij persoonlijk geldt één ding, onze gezondheid staat voorop. En dat houdt in dat er steeds meer en beter geventileerd zal moeten gaan worden. Ik daag jullie dan ook uit om met ons (Binnenklimaat Nederland) in gesprek te gaan over hoe wij de status quo kunnen doorbreken en wel kunnen werken aan het klimaatakkoord en de energietransitie terwijl we de woningen en gebouwen beter kunnen gaan ventileren.

Wouter Wijma, Voorzitter Binnenklimaat Nederland

[pt_view id="ca715506ey"]

Steeds vaker komt het voor: omvormers die tijdelijk in storing springen omdat de netspanning te hoog is. Hoe meer zonnepanelen er in de wijk bijkomen, hoe vaker het gaat gebeuren. Zonnepanelen zijn terecht een erg populaire investering en het salderen van opbrengst heeft hier sterke invloed op.
De huidige concept wetgeving voor afschaffing van saldering zal in 2023 starten en jaarlijks afbouwen tot 2031. Het komend kabinet moet nog een besluit nemen voor de definitieve regeling. Met het afschaffen van saldering is het spanningsprobleem dat nu al is ontstaan echter niet opgelost.
Bijna alle vingers wijzen naar de netbeheerders die het net moeten verbeteren om deze te voorzien van middelen om goed terug te kunnen leveren. Netbeheerders geven als reactie tips om overdag meer stroom te verbruiken door bijvoorbeeld wasjes te draaien.
Het probleem zal alleen maar erger worden naarmate er meer PV-installaties geplaatst worden. Er moet wellicht anders gedacht worden. Zolang salderen van toepassing is zullen thuisaccu’s slechte investeringen blijven; je slaat immers stroom op die voor net zoveel terug verkocht kan worden, terugverdientijd is oneindig. Naarmate de saldering afbouwt, wordt het langzaam gunstiger. Dan zijn we echter inmiddels alweer 8 tot 10 jaar verder.
Daarom moet de overheid wellicht besluiten het vanuit een andere hoek te bekijken: schaf de saldering sneller af en breidt de ISDE voorlopig uit met thuis(zon)accu’s. De thuisaccu kan op woningniveau de spanningsverschillen gaan opvangen. Op deze manier kan de consument een alternatief geboden worden, terwijl problemen op het net de komende jaren beperkt of verbeterd worden. Hiermee kan er definitief afscheid genomen worden van de jarenlange discussie over saldering.

Tim Visser
Installatiebedrijf Visser in Twisk

[Twee generaties installateurs, vader Dick en zoon Tim Visser, schrijven om beurten een column op persoonlijke titel]

[pt_view id="8fcd296nth"]

De samenleving gaat weer open! En dat betekent dat Sarah weer het land in kan. En hoe mooi is dat! Even ter herinnering: Sarah reist met haar huis door Nederland. Ze is zwanger; ze brengt een kind op de wereld dat in 2040 net volwassen is. En ze maakt zich zorgen over welke wereld we achter laten voor haar kind. Sarah werkt zelf in de techniek en gelooft in jouw vakmanschap. Sarah wil je daarom ontmoeten omdat vakmensen de sleutelpersonen zijn die een duurzame toekomst mogelijk maken.

Het Huis van Sarah start weer op in een periode dat klimaat en energie nadrukkelijk op de agenda staat. Denk aan het IPCC-rapport dat aan de noodrem trekt en oproept nu aan de slag te gaan met het klimaat om verdere opwarming te voorkomen. In de plannen rond het vormen van een nieuw kabinet wordt gesproken over de noodzaak van een groene industriepolitiek. En dan zijn er natuurlijk de plannen van Tata Steel om te vergroenen.

Mooie woorden. Maar ik denk dan ook in mijn achterhoofd aan één van de vele gezegdes die aan Einstein is toebedeeld als het gaat om de definitie van het woord waanzin: ‘Hetzelfde blijven doen en andere resultaten verwachten’.

De vraag is op wie wachten we? Wie is aan zet? ‘Iedereen’ is het meest logische antwoord, maar dat verzandt in op elkaar wachten en naar elkaar kijken. Daarom stel ik voor dat we met Sarah het voortouw nemen! Onze vakmensen zijn de sleutelpersonen die het verschil maken. Twijfel je? Zoek je medestanders? Wil je een stap zetten? Kom dan naar het Huis van Sarah, want ik weet zeker dat je met veel energie elke uitdaging aan gaat en elke stap zet!

Sven Asijee
Directeur Wij Techniek

Sven Asijee, Directeur Wij Techniek

[pt_view id="28e2d24ivx"]

[pt_view id="3b7f44f07s"]

[pt_view id="fdeaedawsr"]

Goed nieuws, op woensdag 14 juli jl. heeft de Tweede Kamer bijna unaniem meerdere moties aangenomen waardoor nu eindelijk is gewaarborgd dat we serieus met de aerogene besmettingsroute en ventilatie aan de slag gaan.
Het betrof o.a. moties van Geert Wilders (PVV) en Jan Paternotte (D66) over het geven van prioriteit aan ventilatie als basismaatregel, het beter informeren van de Nederlander over wat men zelf kan doen qua ventilatie en (last but not least) het opnemen van een vierde ‘open raam’ icoontje bij de corona persconferenties van Rutte en De Jonge. Laten ze dit in Duitsland nu al meer dan een jaar dit doen.
Tijdens het debat beloofden Rutte en De Jonge om alsnog het beleid aan te passen en om serieuzer in te zetten op preventie met verbeterde ventilatie. Rutte zei het als volgt: “Het is in de kern: zorg voor frisse lucht. We zijn aan het uitwerken hoe je dat precies doet... We gaan daar wel degelijk verder mee aan de slag. We zullen dat toevoegen aan het bordje bij de persconferentie, als vierde icoontje.”
En dan een paar dagen later hoor je Rutte zeggen: “Blijf thuis werken en open iedere ochtend even 15 minuten de deuren en de ramen voor voldoende ventilatie.” Deze opmerking raakt kant noch wal. Dit stamt namelijk van vroeger om vochtschimmels te voorkomen. Niet erg hoor dat hij weinig verstand van ventilatie heeft en zijn collega’s hoogstwaarschijnlijk nog minder. Ik ben namelijk al heel blij om te horen dat eindelijk ventilatie mee wordt genomen als beschermingsmaatregel tegen Corona en andere (toekomstige) virussen. Ventileren haal je niet als een blikje fris uit de koelkast maar is een werkwoord. Je dient dit dan ook constant te blijven doen. Misschien toch handig als de overheid eens gaat luisteren naar de adviezen van gerenommeerde organisaties zoals de TVVL, ISSO, VCCN en uiteraard Binnenklimaat Nederland of eens een kijkje gaat nemen op de websites
www.gezondbinnen.nl of
www.binnenklimaattechniek.nl.

Wouter Wijma, Voorzitter Binnenklimaat Nederland

[pt_view id="0154bd2htf"]

Water neemt de weg van de minste weerstand. Bij grote verwarmingscircuits met een overeenkomstige hoge warmtebehoefte, zoals bij vloerverwarming, krijgen delen daardoor niet genoeg water, vooral als ze ver van de pomp verwijderd zijn. Over het algemeen zal bij niet goed waterzijdig inregelen zowel het comfort als de efficiency van het systeem lager zijn. Als het systeem hydraulisch uitgebalanceerd is, wordt dit voorkomen. Dit kan tot ca. 15% aan energiegebruik schelen, met dito voordelen op de energierekening, lagere CO2 uitstoot én vooral een hoger comfort.
Een effectieve methode in een systeem met radiatoren is het toepassen van thermostatische radiatorventielen. Als er geen warmtebehoefte is, zal deze de toegang naar de radiator blokkeren. Maar als er één ventiel sluit, leidt dit automatisch tot meer debiet via de andere ventielen. Zorg er dus voor dat het héle systeem voorzien is van thermostatische ventielen.
Daarnaast is het belangrijk dat de volumestroom is afgestemd op de voor het ruimte/verwarmingslichaam benodigde hoeveelheid energie. Hiervoor worden veelal geda instelbare onderblokken en/of strangregelventielen toegepast. De meeste van deze ventielen zijn statisch, ofwel op vollast ingesteld. Maar in de praktijk zijn de omstandigheden vrijwel altijd wisselend. Verwarming in een gebouw vraagt altijd een dynamisch systeem. Bij een wijziging van buitentemperatuur, bezetting, gewenste ruimtetemperatuur, zonnestraling etc., leidt dit gelijk tot meer of minder debiet in delen van het systeem. Dit beïnvloedt dan weer de drukverdeling in het systeem, waardoor de warmteafgiften niet meer overeenkomen met de gewenste afgifte. Toepassing van dynamische ventielen zorgt voor een constant debiet onafhankelijk van de drukval over het ventiel en is daarmee de energetisch beste oplossing.
Goed waterzijdig inregelen is essentieel, dit levert niet alleen een beter comfort op, maar zorgt ook voor een lager energiegebruik!

Diem Kemper, Director Product Marketing Flamco, namens de sectie Distributie & Afgiftesystemen van de Nederlandse Verwarmingsindustrie

[pt_view id="7fd2f29p6o"]