Als een gebouw is opgeleverd en de gebruiker voelt tocht, ruikt geurtjes of krijgt het niet warm of voldoende koel zal deze altijd de W- installateur aanspreken met het verzoek om de installatie te controleren. Deze klachten kunnen worden veroorzaakt door een mogelijke luchtlekkage, waardoor het gebouw niet goed geïsoleerd is. Maar een gebrekkige luchtdichtheid brengt ook andere risico’s met zich mee. Zo kan gecondenseerd vocht zorgen voor kortsluiting. Er zijn kortom genoeg redenen voor de installatiebranche om samen met bouwkundige aannemers een goede luchtdichtheid volgens de nieuwe BENG berekeningsmethodiek te garanderen.
Meting luchtdichtheid
De luchtdichtheid van een gebouw wordt gemeten volgens een standaardprocedure die staat omschreven in de ISO 9972 en de door SKH beheerde BGS. Tot 1 januari 2021 wordt voor de eis voor luchtdoorlatendheid de EPC-berekening gebruikt, daarna zullen de BENG-regels van kracht zijn. In de berekening wordt een infiltratiewaarde genoemd, de zogeheten QV10 waarde. Deze waarde wil niet meer zeggen dan het maximaal toegestane luchtlekverlies bij een drukverschil van 10 Pascal.
Testmethodes
Om deze QV10 waarde te meten zijn er diverse testmethodes ontwikkeld. Zo zijn er methodes die met een drukstoot meten hoe snel de druk stijgt in een ruimte. Daarnaast is er een methode om met een ventilatiesysteem de druk in een ruimte te verhogen en vervolgens te kijken met welke snelheid de druk verandert in een drukvat. Maar beide methodes hebben het grote nadeel dat eventuele lekkageplekken niet kunnen worden gelokaliseerd.
Blowerdoortest
Daarom adviseren wij als adviseur om de luchtdichtheidsmeting uit te voeren met een blower. De blower zal zorgen voor drukverschillen en het lekverlies in de ruimte meten, zowel in over- als onderdruk en geeft daarmee de meest betrouwbare waarde van het werkelijke lekverlies. Een gecertificeerd bureau kan vervolgens een rapportage maken en aangeven waar de verbeterpunten liggen. Om de kwaliteit te borgen is het meer dan aan te bevelen om de metingen voor de luchtdichtheid uit te laten voeren door een partij die op zijn minst is aangesloten bij de NBvL (Nederlandse Branchevereniging voor luchtdichtheidsmetingen) en bij voorkeur door een gecertificeerde partij. Gecertificeerde partijen volgen namelijk regelmatig bijscholingstrajecten en zijn up-to-date qua kennis.
Thermografie
Er komt meer kijken bij thermografie dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Eigenlijk zou een meting altijd moeten worden uitgevoerd door een gespecialiseerde thermograaf die minimaal een level 2 opleiding en een applicatietraining bouwkundige thermografie heeft gevolgd. Deze vakman behoort bovendien te beschikken over een thermografische camera met een resolutie van 240-320 pixels en het liefst nog meer.
Juiste randvoorwaarden
Het idee heeft postgevat dat er vrij eenvoudig aan de hand van het beeld dat een thermografie camera weergeeft, conclusies kunnen worden getrokken. Echter niets is minder waar. Thermografie kan alleen worden uitgevoerd onder de juiste en stabiele weersomstandigheden. Alleen dan zijn gebreken in de luchtdichting en isolatie, convectiestromen in de spouwmuur en vochtophopingen goed waar te nemen.
Brede scope
Medewerkers van gespecialiseerde adviesbureaus hebben minimaal een level 2 opleiding afgerond en verzamelen voldoende meetgegevens over zowel de binnen- als de buitenzijde van het gebouw om ruggespraak te kunnen houden en mogelijke afwijkingen te verklaren. Zo kan het gebeuren dat een ruimte ten opzichte van de overige ruimtes meer warmte lijkt te verliezen, maar in werkelijkheid een hogere binnentemperatuur heeft of er een koudebrug zichtbaar is, maar dat die te wijten is aan een latei of geveldrager. Dit zijn dan geen gebreken, maar mogelijk vooraf berekende afwijkingen die voldoen aan de gestelde eisen en zijn veroorzaakt door veranderende situaties zoals de genoemde hogere temperatuur.
Comfort verkopen
Het zal nu wel duidelijk zijn hoe belangrijk luchtdichtheid en thermografie zijn voor u als installateur. U verkoopt immers per slot van rekening grotendeels comfort. Maak voor het bouwproces de aannemer ervan bewust dat luchtdichtheid een vereiste is om installaties goed te laten functioneren, zodat ze het gewenste comfortniveau kunnen behalen. Vergeet hierbij niet dat ook geur of rook zich kan verplaatsen door een luchtlekkage. De aannemer kan de luchtdichting zelf aanbrengen mits hij hiervoor opgeleid is en gekwalificeerd personeel in dienst heeft. Vanwege de geldende garantievoorwaarden en de toepassing van duurzame systemen is het echter meestal verstandiger om de luchtdichting aan te laten brengen door gespecialiseerde bedrijven.
Zelf doen
Installateurs kunnen ook zelf op eenvoudige manieren luchtlekkages beperken:
• Dicht alle doorvoeren door de schil af met EPDM-manchetten. Denk hierbij aan dak- en geveldoorvoeren, leidingen voor de zonnepanelen, riool-, water- en gasleidingen door de vloeren. (Specifiek de standleiding en afvoer van het toilet door de vloeren).
• Als leidingen door een dampremmende/ luchtdichte laag heen worden gevoerd, herstel dan de dampremmer ter plaatse.
• Gebruik luchtdichte dozen voor elektra in holle wanden of holle bouwstenen.
• Dicht ook de elektra leidingen af daar waar deze door de luchtdichte laag van de woning heen gaan. Denk hierbij aan leidingen van de bel, zonwering (screen), buitenverlichting of leidingen naar de meterkast op de gang van een appartement
Auteur: Marcel Nooijen, Raak Energie advies B.V.
