Sinds eind 2024 wordt 1 op 12 woningen verwarmd met een warmtepomp. Het beleidsdoel 2030 vraagt echter om stevige groei na 27% marktkrimp in 2024, vindt de brancheorganisatie voor leveranciers van warmtepompen Vereniging Warmtepompen, ondanks een opleving in het vierde kwartaal.
In heel 2024 werden door fabrikanten en importeurs 110.000 warmtepompen voor woningen verkocht, fors minder dan de 150.000 in 2023. Van de in totaal ruim 650.000 in woningen geïnstalleerde warmtepompen – momenteel 1 op 12 woningen, werden er sinds 2021 ruim 200.000 in bestaande woningen geplaatst. De relatief jonge warmtepompenmarkt wordt nog voornamelijk bepaald door overheidsbeleid. Stimuleringsmaatregelen worden momenteel echter afgebouwd en de doelstelling om van de huidige 1 op 12 naar 1 op 5 woningen in 2030 efficiënt te verwarmen met een warmtepomp lijkt uit beeld. Voor dat doel - 1 miljoen geïnstalleerde (hybride) warmtepompen in bestaande woningen in 2030 - zouden per jaar gemiddeld 150.000 warmtepompen moeten worden geïnstalleerd in bestaande woningen, en dus ruim 200.000 totaal per jaar inclusief in de nieuwbouw. Ook de markt van warmtepompen voor de utiliteitssector zag in 2024 een krimp. Met 16% t.o.v. 2023 bescheidener dan de 27% in de woningbouw, maar minstens even zorgwekkend. De minister moet in de voorjaarsnota met aanvullend beleid en middelen komen om haar doelen te behalen, vindt de Vereniging Warmtepompen.
Vooral nieuwbouw
Van de 110.000 warmtepompen voor woningen in 2024 waren zo’n 50.000 voor de nieuwbouw, vanwege de sinds 2018 verplicht aardgasloze nieuwbouw allemaal all-electric. Bijna 14.000 daarvan waren water/water-warmtepompen en ruim 36.000 lucht/water-warmtepompen. Van de 60.000 warmtepompen voor bestaande woningen waren er bijna 20.000 all-electric waarmee in 2024 de verhoudingstrend wordt gebroken in het voordeel van de hybride warmtepomp.
Marktkrimp
Het marktvolume in de eerste drie kwartalen van 2024 was de helft van dezelfde periode in 2023. Deze marktkrimp zette al in gedurende het laatste kwartaal 2023; in het recente kwartaal trok de markt voor zowel hybride als all-electric lucht/water warmtepompen voor de bestaande woningbouw juist aan door de voor 2025 aangekondigde verlaging van ISDE-subsidie op kleine lucht/water warmtepompen. De branche verwacht dan ook dat deze opleving van tijdelijke aard zal zijn, met een geleidelijke terugval in de loop van 2025, wegens de overgangsregeling voor nog in 2024 geaccepteerde particuliere offertes.
Afbouw capaciteit
De actuele en structurele krimp heeft fabrikanten genoopt om capaciteit af te bouwen. Er was in de jaren voorafgaand aan 2024 juist zwaar geïnvesteerd in productie- en installatiecapaciteit, vanuit afspraken tussen sector en overheid in het nationale actieplan (hybride) warmtepompen. Deze afspraken werden echter door het kabinet Schoof eenzijdig opgezegd met als evident resultaat economische schade voor fabrikanten en dat beleidsdoelen buiten beeld raakten, aldus de Vereniging Warmtepompen. ‘Hoewel een investering in een warmtepomp sowieso áltijd rendeert, vraagt versnelling in de huidige markt om aanvullend beleid om aanschaf en gebruik aantrekkelijk te houden. De aard van de klanten is aan het verschuiven van de ‘early adopters’ naar de kritischere ‘early majority’ waardoor alleen de spreekwoordelijke wortel – ISDE-subsidie – onvoldoende is voor versnelling. En die budgetten staan zelfs onder druk de komende jaren. Ook de verhouding tussen de prijs van elektriciteit en aardgas is een belangrijke driver.’