• artikel
  • september 25, 2020
  • 1 views
Water recyclen

Met de Hydraloop is Nederland een interessante innovatie rijker. Het systeem recyclet douche- en badwater en daar profiteren zowel het milieu als de consument van. Bovendien heeft het bedrijf van Arthur Valkieser de grijswaterinstallatie in een aantrekkelijke verpakking gegoten en neemt het systeem nauwelijks ruimte in.

Iedere dag gebruiken we gemiddeld 133 liter drinkwater per persoon, voor douche en toilet, wasmachine, tuin en keuken. De komende 10 jaar zal de Nederlandse bevolking met één miljoen mensen groeien. Dan hebben we dus nog eens 133 miljoen liter water extra nodig – per dag.

Hete zomers

Ondertussen kampen we al met waterschaarste. En dat heeft alles te maken met het feit dat we steeds vaker te maken krijgen met hete zomers. Zo zal iedereen zich nog wel de warme maanden van 2019 herinneren. Er waren drie extreem warme perioden: eind juni, eind juli en eind augustus. Tijdens de hitte in juli werd de hoogste temperatuur sinds het begin van de metingen in Nederland waargenomen: 40,7 °C in Gilze Rijen op 25 juli. Met een gemiddelde temperatuur van 18,4 °C was ook augustus ruim warmer dan normaal (17,5 °C), waarbij het in de laatste week extreem warm was met een record-late landelijke Hittegolf.

Watervoorraad

Het KNMI was niet verbaasd. Onderzoeker Sybren Drijfhout schreef in 2018 al in het vaktijdschrift Nature Communications dat ons waarschijnlijk vier extra hete zomers stonden te wachten. Met de opwarming van de aarde zullen we daar vaker mee te maken krijgen. En dan komt natuurlijk de vraag aan de orde: hoe stellen we onze watervoorraad veilig?

Frisse blik

De Hydraloop zou, bij massaal gebruik, een belangrijke bijdrage kunnen leveren, aldus CEO Valkieser. De enthousiaste uitvinder was in zijn vorige leven actief in de mediawereld en dat heeft hem geen windeieren gelegd. Valkieser kon naar eigen zeggen met een frisse blik kijken naar het probleem, waarbij hij niet alleen oog had voor de technische uitdagingen, maar ook voor het esthetische element. “Ik vroeg me af waarom oplossingen om water te recyclen nauwelijks aansloegen. Volgens mij zijn er verschillende redenen aan te wijzen.”

Onpraktisch

Hij somt ze op: “Ten eerste hadden de bestaande oplossingen een groot vloeroppervlak nodig, wat in veel woningen problemen opleverde. Ten tweede maakten ze veelal gebruik van filters en membranen om het water te zuiveren. Die raken verstopt, in de praktijk hebben dergelijke systemen veel onderhoud nodig. Ten derde liep je al snel tegen de hoge kosten aan. Ten vierde was de vormgeving vaak onaantrekkelijk, ook niet echt een stimulans en tot slot was er geen gevoel van urgentie.”

Weloverwogen keuzes

Valkieser ontwikkelde een systeem dat in zijn behuizing slechts 0,27 m2 aan vloeroppervlakte inneemt. “Met de Hydraloop vangen we alleen het douche- en badwater op en niet water dat gebruikt wordt in de keuken en voor de toiletspoeling.” De reden ligt voor de hand: “keuken- en toiletwater zijn zwaarder verontreinigd. Als je dat wilt gaan recyclen heb je fors meer techniek nodig, dat werkt prijsopdrijvend.”

Procedé

Het opgevangen water wordt ontdaan van alle verontreiniging. Dat gaat in zes stappen. Door Sedimentation zinken de zwaardere deeltjes naar de bodem, waar ze worden verwijderd en door Floatation zweven de lichtere deeltjes naar boven, en worden afgeskimmed.
Met Dissolved Air Floatation worden luchtbelletjes geïnjecteerd in het vuile water, waar zich vuildeeltjes aan gaan hechten. Die stijgen naar de oppervlakte en worden weggespoeld. Via Foam Fractionation schuimen de zeepresten maar ook al het overige vuil er uit. De Aerobic Bioreactor breekt in een zuurstofrijke omgeving de vuildeeltjes af. Tot slot wordt met behulp van een UV-lamp het gereinigde water gedesinfecteerd, waarna het klaar is voor gebruik en wordt opgeslagen. Het gehele procedé neemt ongeveer 5 uur in beslag.

Standaard

Na de reinigingsbeurt is het water te gebruiken voor de wasmachine, toiletspoeling, zwembad of om de tuin te irrigeren. Het oogt helder. “We voldoen aan de nieuwe Europese standaard, die binnenkort gepubliceerd wordt, en zijn in het allerlaatste stadium van de Amerikaanse NSF 350 certificering.” Niet geheel toevallig, de ondernemer ziet grote mogelijkheden in de VS.

Warmte

De Hydraloop maakt daarnaast ook slim gebruik van de aanwezige warmte in het vuile water. “Het douchewater heeft een temperatuur rond de 31°C. Die warmte wordt deels via radiatie afgegeven aan de omgeving door de Hydraloop. Daarnaast gebruikt de wasmachine gerecycled water van 21 graden. Normaliter moet dat worden opgekrikt van een temperatuur tussen de 8 en 14°C tot bijvoorbeeld 40°C. Met de voorverwarming hoef je maar een kleinere afstand te overbruggen.”

Energiebesparing

Met de Hydraloop bespaart een doorsnee gezin op zijn energiekosten, rekent Valkieser voor. “Een gemiddeld gezin gebruikt ongeveer 6700 kWh op jaarbasis aan primaire energie. Door de Hydraloop gaat dat met 600 kWh omlaag. Het systeem zelf gebruikt ongeveer 200 kWh, dus op jaarbasis bespaar je ongeveer 400 kWh.”

Terugverdientijd

Met goed en deskundig onderhoud kan een gemiddelde Hydraloop zeker 20 jaar mee, zegt Valkieser. De terugverdientijd bedraagt ongeveer 15 jaar. “Maar dat is met de huidige watertarieven in Nederland. Je kan je natuurlijk voorstellen dat die omhoog zullen gaan, naarmate er vaker schaarste dreigt.” 

  • artikel
  • september 18, 2020
  • 0 views
Duurzaamheid

Is stralingswarmte voldoende?

Een binnentemperatuur van eenentwintig graden kan de ene dag heel comfortabel zijn, terwijl die de volgende dag kil aanvoelt. Aspecten zoals wind (tocht), luchtvochtigheid en zoninstraling spelen een rol in hoe wij de temperatuur die we van de thermostaat aflezen, ervaren.

Zonlichttoetreding zorgt voor stralingswarmte. Over het algemeen ervaren mensen dit als prettige warmte. Niet alleen de zon straalt warmte uit, maar ook alles om ons heen. Je kast, tv en bankstel, maar ook je huisdier en je partner.

Gevoelstemperatuur
Omdat de vloer, wanden en plafond een groot oppervlak hebben, is de bijdrage aan de stralingstemperatuur van deze gebouwdelen ook groot. De stralingstemperatuur en luchttemperatuur tezamen vormen de operatieve temperatuur. Deze is te vergelijken met de gevoelstemperatuur van het weerbericht.

Belang isolatie
Bij gelijke luchttemperatuur (de temperatuur op de thermostaat) zal een woning waarvan vloer, gevels en dak slecht geïsoleerd zijn minder comfortabel aanvoelen dan een identieke maar goed geïsoleerde woning. Om dit onbehaaglijke gevoel te compenseren zal de thermostaat hoger gezet worden.

Infraroodpanelen
Ik merk de laatste tijd steeds vaker dat infraroodpanelen gepromoot worden als hoofdverwarming. Mogelijk is dit een consequentie van de verhoging van de PEF-factor in de BENG ten opzichte van de EPC, waardoor directe elektrische verwarming veel betere rekenresultaten oplevert. Het valt me echter op dat infraroodverwarming niet alleen voor nieuwbouwprojecten wordt aanbevolen, maar ook voor renovatietrajecten. De isolatie van bestaande woningen zou niet eens meer verbeterd hoeven te worden, krijg je dan te horen, waardoor flink bespaard wordt op de investeringskosten. Het argument dat aangedragen wordt, is dat de warmte van dergelijke panelen de gebouwmassa verwarmt (de stralingswarmte neemt toe) en daarmee indirect de luchttemperatuur gelijkmatig verhoogt.

Trias Energetica
De investeringskosten van dergelijke renovaties zijn inderdaad laag. Maar de energielasten vallen hoog uit. De Trias Energetica leert ons al jaren de volgende opeenvolgende stappen toe te passen: 1) beperk het energiegebruik, bijvoorbeeld door isolatie; 2) gebruik energie uit hernieuwbare bronnen, zoals warmtepompen en 3) gebruik eindige energiebronnen efficiënt. Infraroodpanelen met een hoog rendement zetten veel stroom om in warmte. Hiermee behoren zij tot stap 3 van de Trias Energetica. Zonder de gebouwschil te verbeteren en hernieuwbare bronnen te benutten, worden in feite stap 1 en 2 overgeslagen. En dat terwijl een goede invulling van stap 1 tot eenzelfde of gelijkmatigere stralingstemperatuur van vloer, gevels en dak leidt.

Energiebesparing
De energievraag reduceren door een goede thermische schil, triple glas en kierdicht bouwen, zal de oppervlaktetemperatuur van vloer, gevels en daken verhogen. Niet alleen het gedeelte dat door een paneel wordt aangestraald, maar over het volledige vlak van het gebouwdeel. De in de ruimte afgegeven stralingswarmte neemt dus toe, terwijl de tocht drastisch gereduceerd wordt en de luchtvochtigheid beter gestuurd kan worden. Alle drie hebben zij een positief effect op het comfort van de woning, zonder dat er verder extra energie aan te pas komt.

Vervolgstappen
Met eenvoudige installaties, zoals een efficiënt balansventilatiesysteem en warmtepompen met een beperkt vermogen, kan de woning vervolgens op de gewenste temperatuur gebracht worden. De renovatiekosten vallen dan wel hoger uit, maar de energiekosten zijn lager. Pleeg je dergelijke ingrepen op een logisch moment, dan kun je zelfs woonlastenneutrale renovaties uitvoeren.

Conclusie
Directe elektrische verwarming dient wat mij betreft beperkt te worden tot bijverwarming in reeds goed geïsoleerde woningen of als hoofdverwarming in zeer goed geïsoleerde passiefhuizen.

Jan Geerts, Adviseur Gezond, Comfortabel en Klimaatpositief wonen

  • artikel
  • september 11, 2020
  • 0 views
Vakbus rijdt online door

De ontwikkelingen gaan snel. De samenleving vraagt om verduurzaming en de techniek heeft de sleutel in handen. Maar wat betekent dat voor de vakmensen? Welke stappen kunnen zij zetten? Nadenken over de toekomst stopt niet; ook niet in tijden van corona. In de online Vakbus worden de mensen in de techniek hierbij geholpen.

Vorig jaar startte Wij Techniek, het ontwikkelingsfonds voor de technische installatiebranche, met een initiatief in Zuid-Holland: de Vakbus. Deze bus kwam bij de bedrijven of op een locatie naar keuze om acht vakmensen te ondersteunen bij het maken van een plan rond de eigen ontwikkeling. Een pitstop met impact. Gezien het grote succes werd de pilot begin van dit jaar een landelijk project en Leonie Martens startte als projectleider. Maar toen kwam de lockdown…

Even slikken

“Ja, ik had het me anders voorgesteld. Ik begon aan een prachtig project en binnen nog geen drie weken lag het stil”, aldus Leonie. “En dan ga je even door een soort rouwfase. Het klinkt misschien gek. Maar ik had er zoveel zin in. De pilot had laten zien dat op deze manier met vakmensen in gesprek gaan echt meerwaarde heeft. Het is laagdrempelig, kleinschalig en komt naar de bedrijven toe. Alleen maar enthousiaste verhalen! In plaats van verder uitbouwen moest ik nu alle reserveringen afzeggen. Het was echt even slikken.”

Online

Maar Leonie en Wij Techniek begonnen ook direct over alternatieven na te denken. “We hebben echt gezien dat de Vakbus iets binnen de bedrijven kan doen. Het wil vakmensen regie geven over hun eigen ontwikkeling. En dat bij je eigen bedrijf, met je collega’s.” Dus er werd direct gedacht over andere manieren om de Vakbus door Nederland te laten rijden. “Alles ging online. Dus wij zijn ook gaan nadenken en al vrij snel zagen we mogelijkheden. Het programma kon blijven staan, alleen de vorm moest anders.”

Hetzelfde programma

Het programma in de Vakbus bestaat uit twee onderdelen. Enerzijds is er de toolboxmeeting, met keuze uit de onderwerpen: ‘werken zonder stress’, ‘fysieke belasting’ of ‘corona: veilig werken in de techniek’. Daarna wordt de workshop Waar sta jij in 2025? gegeven. Tijdens deze workshop worden de vakmensen aan de hand van een film meegenomen in de wereld van drie collega’s binnen de technische installatiebranche. Dit om hen te prikkelen na te denken over hun eigen ontwikkeling. Leonie: “Dit programma bleef ons uitgangspunt, want het zit gewoon goed in elkaar. Het ging veel meer om de vorm. Hoe kunnen we dit doen op afstand maar wel met impact? Vanuit Wij Techniek werkten we al gauw met MS Teams. En we zagen dat iedereen hier heel makkelijk aan kon deelnemen. Dat gold ook voor degenen die digitaal niet zo gewend waren; een mobiele telefoon heeft iedereen. Dus dat leek voor ons de geschikte digitale weg waarop de Vakbus kon gaan rijden.”

Andere sfeer

Maar één op één hetzelfde doen werkte natuurlijk niet. De vorm moest worden aangepast zodat het toch online aantrekkelijk kon blijven. Leonie: “Het moest veel interactiever. Dus we werken meer met stellingen, open vragen en hekenbare voorbeelden. Ook is het belangrijk dat alle deelnemers elkaar kunnen zien op het scherm; op dit moment kunnen maximaal zes mensen tegelijk meedoen. En het moest niet lang duren; maximaal 1,5 uur.” En dit alles leidde ertoe dat op 17 april de Vakbus online verder reed. Wat is het grote verschil met de live Vakbus? Leonie: “Het geeft gewoon een andere sfeer, maar het is zeker niet minder goed. Met acht mensen in de bus zit je meer in de werksfeer dan met zes personen online die ook vanuit huis deelnemen. Daardoor lijkt het bijna intiemer. Mensen delen mooie en ook persoonlijke verhalen en ervaringen en twijfels. Dat hadden we misschien vooraf niet verwacht.”

Enthousiaste reacties

Bij A. Hak doen ze veel om hun (jonge) medewerkers te boeien en binden. Zo steken ze aandacht én geld in de ontwikkeling van hun mensen. Young HAK, de jongerenclub binnen de grote organisatie, reserveerde bij Wij Techniek een Vakbus voor begin maart. Deze werd omgezet naar een Vakbus online. En de reacties waren enthousiast. Jordy van den Berg was één van de deelnemers. “Ik vond vooral de workshop ‘Waar sta jij in 2025’ interessant. Die had van mij wel langer gemogen ten opzichte van de toolbox die ervoor zat.” Dat de Vakbus geheel online was beviel goed. “Heel eerlijk: ik vind digitaal misschien zelfs wel beter. De Vakbus online was in kleinere groepjes. Iedereen was heel open en het is natuurlijk heel praktisch en vertrouwd zo vanuit je eigen huis.” Caglar Yilmaz was ook een van de deelnemers en zag echt de meerwaarde van de online variant. “Het is laagdrempeliger. Als je met onbekende mensen tegenover je zit, in een fysieke bus, is iedereen toch wat afwachtender. Online is ‘safer’ en kun je meer kwijt. Bovendien scheelt het reistijd en organisatie. Handig!”

Volgende halte

Maar na de Vakbus stopt het niet. De deelnemers kunnen zich meteen inschrijven voor een ontwikkelgesprek. Leonie: “Samen met de coach onderzoeken de deelnemers welke stap nodig is om zich verder te ontwikkelen. Tijdens dat gesprek krijgt de deelnemer een waardebon van € 500,- voor de volgende stap in zijn of haar ontwikkeling. En we zien dat rond de 80% van alle deelnemers ook daadwerkelijk deze stap zet. Daar zijn we trots op. Het is niet alleen maar luisteren, maar het is ook doen! En dat is precies wat we wilden met de Vakbus.”

Toolbox met een koelbox

Met de online vakbus stopte het denken niet. Juist in de zomermaanden lagen er mogelijkheden om ook fysieke bijeenkomsten te houden. “We wisten dat op de korte termijn met acht mensen in de bus niet meer mogelijk is. Maar met de versoepeling konden er wel weer kleine bijeenkomsten plaatsvinden. En dat leidde tot een nieuw idee: toolbox met een koelbox. We komen met een speciale bus naar je bedrijf toe, waar de sessie buiten plaatsvindt, onder de luifel met een koelbox. En uiteraard op anderhalve meter afstand. En ook daar wordt enthousiast op gereageerd!”

Online blijft

Wat de toekomst gaat brengen is ook voor Leonie vanzelfsprekend moeilijk te voorspellen. De Vakbus blijft in ieder geval online doorrijden. “Want we hebben gezien dat het werkt”. Mensen zijn online goed bij elkaar te brengen. Dus ook al mogen we straks ook weer live rijden, we zullen deze online variant behouden. Het is ook niet meer weg te denken na deze afgelopen maanden. We zijn er in een rap tempo met elkaar gewend aan geraakt.” Zo zie je dat als ontwikkelingen snel gaan de branche ook hierin niet alleen mee moet, maar ook kan bewegen 

Vakbus online

Wil jij deze tijd gebruiken om je medewerkers te helpen ontwikkelen op een efficiënte, laagdrempelige en vooral ook veilige manier? Boek dan de Vakbus online. Zo kun je met de coronamaatregelen toch toolboxen inzetten. De workshops zijn vanuit huis te volgen. Het enige dat je nodig hebt is een goede internetverbinding en een (gratis) account bij Microsoft Teams. Ga naar

  • artikel
  • september 4, 2020
  • 0 views
Warmtepomptrends

Vorige jaar maakte Nefit Bosch bekend 100 miljoen euro te gaan investeren in de verdere ontwikkeling van warmtepompsystemen. De technologiegigant is al sinds 1975 actief op de markt en heeft ruim 900.000 warmtepompen geplaatst. Welke trends signaleren zij? IZ sprak met drie deskundigen.

Bodemgebonden systemen, lucht-water warmtepompen, monoblocks, hybride oplossingen… Er zijn zoveel verschillende warmtepompsystemen dat je als installateur in de woningbouw soms door de bomen het bos niet meer kan zien.

Bodemgebonden systemen

De markt verandert, blijkt wel uit het gesprek met Nefit Bosch. Zo signaleert de fabrikant een groeiende interesse in bodemgebonden systemen. Met name in de nieuwbouw. De verklaring ligt voor de hand. “Bodemgebonden systemen hebben een aantrekkelijk rendement en ze produceren buiten geen geluid.” Nefit Bosch betrad onlangs zelf deze markt in Nederland met de introductie van de nieuwe Compress 7001i LWMF.

Specificaties

Deze modulerende bodemwarmtepomp heeft een gesloten, verticale aardcollector als bron. De Compress 7001i is ‘’BENG-ready’’ en leverbaar in drie vermogens: 8, 12 en 16 kW. De intelligente warmwaterbereiding met geïntegreerde voorraadboiler zorgt voor een royale hoeveelheid warm water. De Compress 7001i LWMF is de eerste van een serie bodemwarmtepompen die Nefit Bosch dit jaar introduceert, bestaande uit in totaal 15 verschillende types met een vermogensrange van 2 tot 80 kW.

Obstakels

Ondanks de groeiende populariteit van bodemgebonden systemen, zijn er nog obstakels te overwinnen. Zo opereert er maar een beperkt aantal grondboorbedrijven op de Nederlandse markt. Bovendien dient een installateur te beschikken over de juiste BRL-certificeringen om een grondgebonden systeem te installeren en eventueel te beheren. Zo is voor de aanleg en het beheer van het bovengrondse deel een BRL 6000-21-certificaat nodig. En is de BRL 11000 voor het ondergrondse deel ontwikkeld. Nefit Bosch anticipeert hier slim op door de installateur waar mogelijk te ondersteunen in het traject. Bijvoorbeeld door vaste samenwerkingsverbanden aan te gaan met grondboorbedrijven en de installateur van het ontwerp tot de daadwerkelijke realisatie te begeleiden. Denk bijvoorbeeld aan trainingen en een onlineprogramma dat helpt om de juiste warmtepomp te selecteren.

Prijs

Ook de prijs van grondgebonden systemen blijft een issue. Die ligt namelijk aanmerkelijk hoger dan bij een luchtgebonden oplossing. Nefit Bosch wil eindklanten overtuigen toch de keuze te maken door wat ze beschrijven als “meer warmtepomp aan te bieden voor hun geld”. Oftewel, blijven hameren op de goede rendementen, betrouwbaarheid en levensduur. Daarnaast steken ze ook in op installatie- en onderhoudsgemak om de installateur aan boord te krijgen. “Bodemwarmtepompen zijn doorgaans grote en zware apparaten, onder andere door de geïntegreerde warmwatertank. De nieuwe bodemwarmtepomp van Nefit Bosch lost dit probleem op, omdat de warmtepomp in twee delen kan worden getransporteerd. Een buffervat is voor deze warmtepomp niet nodig, wat tijd, ruimte en kosten bespaart. De intuïtieve opstartprocedure zorgt voor snelle en eenvoudige inbedrijfstelling. Service en onderhoud worden vergemakkelijkt door de uitneembare koudemiddelcircuitbox. De compressor, de warmtewisselaars en het elektronisch expansieventiel zijn zo eenvoudig toegankelijk.”

Luchtgebonden systemen

Niet alleen bodemgebonden systemen winnen aan populariteit, ook luchtgebonden oplossingen vinden gretig aftrek, merkt Nefit Bosch. “We hebben net een periode achter de rug waarin we de afzet van monoblock-systemen fors zagen groeien. Daar is nu een zekere stabilisatie in te zien. Split-systemen daarentegen mogen zich wel verheugen op een groeiende belangstelling. Zowel als stand-alone oplossing als onderdeel van een hybride installatie. Wij denken dat het met prijsverschillen te maken heeft”. Daarnaast blijkt de vraag naar kleinere vermogens sneller te groeien dan de behoefte aan grote vermogens. “Dat heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat onze woningen steeds beter worden geïsoleerd, waardoor de warmtevraag is gedaald.”

Geluid

Ook in dit segment zijn nog obstakels te overwinnen. Die zijn voor een deel, helaas, eerder geworteld in de perceptie van de eindklant dan in de realiteit. Neem nu het geluidsprobleem waar volop aandacht voor is in de Mainstream media. Er zijn inmiddels de nodige oplossingen op de markt om het geluid te dempen (bijvoorbeeld omkastingen). Daarnaast doen fabrikanten ook alle mogelijke moeite om zelf het geluidsniveau omlaag te brengen, door bijvoorbeeld extra stille buitenunits te maken. In 2021 komt er een nieuwe geluidsnormering voor warmtepompen. “Voor een aantal buitenunits zal het toch kritisch worden”, voorspelt Nefit Bosch. De fabrikant blijft dan ook wijzen op het belang van de juiste dimensionering van de warmtepomp en de keuze van een goede opstelplaats.

Toekomst

Ook voor de verschillende varianten van luchtgebonden systemen is een gouden toekomst weggelegd, denkt Nefit Bosch. “De all electric-systemen vinden steeds beter hun weg in de nieuwbouw, mede vanwege het gasverbod. Zowel in monoblock- als split- uitvoering. In de bestaande bouw ligt er een groot potentieel voor hybride installaties, bestaande uit een warmtepomp en cv-ketel. Gezien de strengere geluidsnormering die op komst is, verwacht ik dat de afzet van monoblock-systemen weer zal aantrekken.”

Prijs

We kampen met een schreeuwend gebrek aan warmtepompmonteurs. En dat zal voorlopig nog wel zo blijven. Door steeds meer te gaan prefabben en kant-en-klare warmtepompunits te leveren, helpt de fabrikant de installateur om tijd te besparen. Wat ongetwijfeld ook zijn uitwerking zal hebben op de prijs. “Eigenlijk zijn er drie variabelen in het verhaal die de prijs bepalen”, zegt Nefit Bosch. “Warmtepomp, installatietijd en afgiftesysteem.” De fabrikant voorspelt dat de installatietijd korter zal worden, onder andere door plug & play oplossingen. Ook de kosten van warmtepompen en afgiftesystemen zullen dalen, maar niet enorm omlaag gaan.

Connectiviteit

Connectiviteit is een ander sleutelwoord voor de toekomst. Zowel digitaal als fysiek worden verschillende installaties meer en meer met elkaar geïntegreerd. Via internetmodules in de warmtepompen zelf en de aansluiting op gb-systemen en apps wordt het steeds eenvoudiger om beheer op afstand uit te voeren en de verschillende installaties op een zo efficiënt mogelijke wijze te laten samenwerken.

Concurrentie

Met zo’n stevige marktpositie is het de vraag hoeveel ruimte er nog is voor concurrerende systemen. Nefit Bosch denkt vooral dat warmtenetten en waterstof hoge ogen gooien. Warmtenetten omdat ze goed toepasbaar zijn in dichtbebouwde wijken, en waterstofketels omdat de installateur al grotendeels bekend is met de techniek. “Maar dat gaat pas lopen als ze een goedkope manier hebben gevonden om grote hoeveelheden groene waterstof te produceren.” Nog even geduld dus 

De luchtroute

Het wordt steeds aannemelijker dat het coronavirus zich ook via de lucht verspreidt in binnenruimtes. Nader onderzoek hiernaar is noodzakelijk, maar kost tijd. Toch is het nu al van belang hier rekening mee te houden, stellen Marius Klerk en Elyane Khoury. Zij geven praktische tips aan de installateur.

Lees het artikel op installateursZaken.nl of in IZapp

Op onze nieuwsbrief abonneren

Volumestroombegrenzer

Een hotel heeft problemen met wisselingen in douchewatertemperatuur. Tijdens het douchen fluctueert de watertemperatuur voortdurend. Gasten klagen over een oncomfortabele en zelfs gevaarlijke situatie. Die situatie moet verbeterd worden. Welke aanpak werkt het beste?

Lees het artikel op installateursZaken.nl of in IZapp

Op onze nieuwsbrief abonneren

Koudemiddelen

Hij staat wel bekend als de éminence grise van de koudetechniek. Professor Henk van der Ree is inmiddels 80, maar volgt alle ontwikkelingen nog op de voet. “Er komen steeds meer koudemiddelen op de markt, ik denk dat installatiebedrijven zich in de komende jaren gaan specialiseren.”

Lees het artikel op installateursZaken.nl of in IZapp

Op onze nieuwsbrief abonneren

Inclusief denken

Vakmensen zijn er in allerlei soorten en maten; dat is de kracht van de techniek. Bedrijven met een diverse groep vakmensen zijn veelzijdiger, creatiever en innovatiever. Toch kan het voor een leidinggevende soms een uitdaging zijn om met medewerkers met verschillende karaktereigenschappen, vaardigheden en achtergronden om te gaan.

Lees het artikel op installateursZaken.nl of in IZapp

Op onze nieuwsbrief abonneren

Pompen of verzuipen?

Een warmtepomp ‘pompt’ warmte van waar-die-is naar waar-die-moet-zijn. Verwarmen of koelen met ‘gratis’ omgevingswarmte met een zéér hoog rendement op (duurzame) elektriciteit. Dat de warmtepomp een belangrijk antwoord is op de klimaatverandering is onbetwist, maar er is ook discussie.

Lees het artikel op installateursZaken.nl of in IZapp

Op onze nieuwsbrief abonneren

Circulaire installaties

Het komende decennium gaan we als branche over op circulaire gebouwinstallaties, daar is geen twijfel over mogelijk, volgens Merosch. Het adviesbureau heeft in samenspraak met leveranciers de afgelopen tijd al verschillende circulaire installaties weten te realiseren. Adviseur Nordin Oudshoorn weet er meer over.

Lees het artikel op installateursZaken.nl of in IZapp

Op onze nieuwsbrief abonneren