• augustus 2, 2025
  • 148 views
Bosch Groep rondt grootste overname in geschiedenis af

De Bosch Groep heeft de grootste overname in zijn geschiedenis afgerond. Het betreft de residentiële en licht commerciële tak van verwarmings-, ventilatie- en airconditioningactiviteiten (HVAC) van Johnson Controls en de overname van de joint venture Johnson Controls-Hitachi Air Conditioning werden volgens planning afgerond op 31 juli. De contracten werden ongeveer een jaar geleden getekend. “Met de grootste overname in onze bedrijfsgeschiedenis versnellen we onze groei, breiden we onze wereldwijde aanwezigheid uit en brengen we onze activiteiten in balans door onze energie- en gebouwtechnologietak te versterken”, zegt Stefan Hartung, voorzitter van de raad van bestuur van Bosch.

Met de overname verdubbelt de divisie Bosch Home Comfort bijna in omvang tot meer dan 25.000 medewerkers en een omzet van meer dan acht miljard euro. Bosch breidt hiermee zijn aanwezigheid aanzienlijk uit, met name in Amerika en Azië, en wordt een van de grootste leveranciers op de markt voor verwarming, ventilatie en koeling van woningen en kleine commerciële gebouwen wereldwijd. “De gehele HVAC-sector is in volle verandering en de markt en technologieën veranderen. Bosch benut systematisch zijn kansen en klimt nu op naar de Champions League in de markt voor verwarmings-, ventilatie- en airconditioningoplossingen”, aldus Hartung.

Sneller groeien dan wereldwijde HVAC-markt
Met de nieuwe line-up wil Home Comfort aanzienlijk sneller groeien dan de wereldwijde HVAC-markt. Volgens schattingen van Bosch zal deze tot 2030 jaarlijks met maximaal vijf procent toenemen. “Bosch wil in 2030 een van de toonaangevende bedrijven in al zijn sectoren zijn en breidt zijn activiteiten uit met onder andere strategische investeringen in groeigebieden. Ook overnames maken deel uit van de strategie”, aldus Christian Fischer, vicevoorzitter van de raad van bestuur en verantwoordelijk voor strategische groei-initiatieven en portfoliomanagement. “De huidige overname vormt een perfecte aanvulling op ons portfolio. We kunnen onze klanten nu het volledige scala aan HVAC-technologieën aanbieden – vanuit één bron en wereldwijd.” De overname omvat ook strategisch belangrijke bedrijfsinvesteringen en joint venture-belangen, onder andere in componentfabrikanten en verkooppartners. Deze investeringen zullen naar verwachting een aanzienlijke bijdrage leveren aan het toekomstige financiële resultaat van Home Comfort.

Wereldwijd aanwezig
Met zijn uitgebreide product- en merkenportfolio wil Home Comfort het potentieel van zijn verkoopkanalen beter benutten en de verkoop stimuleren. Geïntegreerde inkoop en de gezamenlijke ontwikkeling van productplatformen moeten bovendien voor kostenbesparingen zorgen. De eerste successen worden al in 2026 zichtbaar, verwacht de onderneming. Het bedrijf kan hiervoor onder andere rekenen op de merken Bosch, Buderus York (in de VS) en Hitachi (in Azië). Het bedrijf verwerft langetermijnlicenties voor het gebruik van de merknamen York en Hitachi. Het wereldwijde productienetwerk van Home Comfort groeit door de overname van 17 naar 33 fabrieken, terwijl het aantal ontwikkelingslocaties toeneemt van 14 naar 26. De afronding van de transactie markeert het begin van de integratie van de nieuwe units in de Home Comfort-divisie van Bosch. Deze zou eind 2027 afgerond moeten zijn.

Markt voor airconditioning groeit
Met de huidige overname positioneert Bosch zich breder, met name op het gebied van airconditioningoplossingen. Met zijn uitgebreide productportfolio, internationale aanwezigheid en de verkoopkanalen van de overgenomen units denkt het bedrijf te profiteren van aantrekkelijke groeivooruitzichten. Volgens analyses van Bosch bedroeg de wereldwijde markt voor verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsystemen in 2024 meer dan 150 miljard euro. Airconditioningsystemen alleen al waren goed voor twee derde hiervan. De vraag zal de komende jaren aanzienlijk blijven toenemen, onder meer door de klimaatverandering en andere factoren. Volgens de prognose van Bosch zal de wereldwijde verkoop van airconditioningunits tegen 2030 naar verwachting stijgen tot meer dan 200 miljoen units per jaar, bijna een vijfde meer dan in 2024.
“We willen helpen om deze markt vorm te geven en er met energiezuinige oplossingen voor zorgen dat mensen hun dagelijks leven comfortabel en gezond kunnen maken, zelfs op steeds warmere dagen, of het nu thuis, op het werk of tijdens het winkelen is”, zegt Frank Meyer, verantwoordelijk voor energie en bouwtechnologie en daarmee ook voor de divisie Home Comfort bij Bosch. Volgens berekeningen van het Internationaal Energieagentschap uit 2018 zal een wereldwijde temperatuurstijging van slechts één graad Celsius tegen 2050 de behoefte aan koeling wereldwijd al met 25 procent doen toenemen. Klimaatonderzoekers verwachten echter al een aanzienlijk grotere opwarming van de aarde.

Regionale basis van activiteiten
Afhankelijk van de regio in de wereld is er vraag naar verschillende technologieën. In de VS ligt de focus op zogenaamde kanaalsystemen, waarbij de lucht vanuit een centrale locatie door kanalen wordt geleid om alle ruimtes tegelijkertijd te verwarmen of te koelen. In Azië is er met name vraag naar zogenaamde kanaalloze oplossingen, waarbij binnenunits elke ruimte afzonderlijk kunnen verwarmen of koelen, evenals moderne airconditioningsystemen met zogenaamde variabele koudemiddelstroomsystemen (VRF: variable refrigerant flow systems). De commerciële toepassingen van VRF-technologie variëren van kleinere commerciële panden zoals winkels tot grootschalige projecten zoals hotels of ziekenhuizen.
De regio Europa/Midden-Oosten/Afrika wordt gekenmerkt door grote regionale verschillen. In Noord- en West-Europa is elektrificatie door middel van warmtepompen en andere technologieën al ingeburgerd of wordt deze gepromoot. In het Midden-Oosten en Afrika zijn airconditioningoplossingen en boilers gewild. In veel landen in de regio wordt het hele spectrum aangeboden, van warmtepompen via olie- en gasgestookte verwarmingssystemen tot hybride verwarmingssystemen.

Ambitieuze groeidoelstellingen
“We hebben ambitieuze groeidoelstellingen in alle regio's van de wereld. We richten onze nieuwe organisatie hier consequent op”, aldus Jan Brockmann, executive management president van Home Comfort. "Door de regionale verantwoordelijkheid te versterken, kunnen we nog beter inspelen op de behoeften van klanten.” In de toekomst zullen de activiteiten van Home Comfort rechtstreeks worden aangestuurd vanuit de drie wereldregio's Amerika, Azië en Europa/Midden-Oosten/Afrika. Deze oriëntatie komt ook tot uiting in de nieuwe wereldwijde directie van de divisie per 1 augustus 2025. Jan Brockmann wordt president van de toekomstige organisatie en zal tegelijkertijd de rol van regionaal president voor de regio Europa/Midden-Oosten/Afrika op zich nemen.
David Budzinski, voorheen president van de afdeling residentiële en lichte commerciële toepassingen bij Johnson Controls en CEO van de joint venture Johnson Controls-Hitachi Air Conditioning, wordt benoemd tot lid van de wereldwijde directie van de divisie. Hij neemt de verantwoordelijkheid over voor de regio Amerika en wordt plaatsvervangend directeur van Jan Brockmann. Ulrich Lissmann, die eveneens toetreedt tot de wereldwijde directie, wordt verantwoordelijk voor Azië-Pacific. Nora Klug, voorheen General Counsel van de Bosch Group, zal de rol van Chief People en Governance Officer op zich nemen. Als Chief Transformation Officer zal Oliver Koukal zorg dragen voor de integratie van de overgenomen activiteiten, waarvoor hij reeds verantwoordelijk was als projectmanager. De huidige leden van de directie, Thomas Volz en Birte Luebbert, blijven lid van de wereldwijde directie. Thomas Volz wordt Chief Financial Officer en Birte Luebbert wordt Chief Operations Officer.

  • augustus 1, 2025
  • 161 views
Duidelijkheid over de uitfasering van F-gassen

Nu de EU steeds verder gaat met de overgang naar F-gassen, heeft Aggreko een nieuw rapport gepubliceerd om duidelijkheid te verschaffen over de nieuwste regelgeving en bedrijven advies te geven over de uitfasering. Het rapport, getiteld F-gas afbouw: Navigeren door regelgeving voor een duurzame toekomst, geeft een overzicht van de strategie van de EU voor de uitfasering van F-gassen, waaronder het verbod op het onderhoud of bijvullen van koelmiddelen met een aardopwarmingsvermogen (GWP) van meer dan 2500 en verplichte lekcontroles en emissiebeheersing.

Nu Nederland elke zes maanden verplichte inspecties van koelmiddelen invoert en België streeft naar een vermindering van de F-gascontingenten met 47% tussen 2020 en 2030, moedigen de richtlijnen de invoering van duurzame alternatieven met een laag GWP aan om de veerkracht op lange termijn en de naleving van de regelgeving te waarborgen. Het nieuwe rapport schetst het tijdschema voor de uitfasering en geeft aan welke koelmiddelen het grootste risico lopen om als eerste van de markt te worden gehaald, onder meer vanwege stijgende kosten en toenemende beperkingen. Ook worden de verplichtingen en kansen van de nieuwste regelgeving uiteengezet.

Uitdagingen
Andreas Eßmann, Temperature Control and HVAC Manager bij Aggreko: “De aanscherping van de F-gasregelgeving stelt bedrijven voor verschillende uitdagingen. Met de nieuwe beperkingen kan een groot lek apparatuur onbruikbaar maken, terwijl een geleidelijk lek de werking ervan op lange termijn in gevaar kan brengen. Ons nieuwste rapport is gepubliceerd om besluitvormers te helpen zich proactief voor te bereiden op de uitfasering en daarbij te zorgen voor naleving en operationele uitmuntendheid. Om een naadloze overgang te garanderen, is het echter van cruciaal belang om gebruik te maken van de expertise van derden."

Proactief
Het team van gespecialiseerde verkoopingenieurs en projectmanagers van Aggreko kan de overgang ondersteunen door proactief koeloplossingen te ontwerpen en te implementeren die zijn afgestemd op de operationele behoeften van een bedrijf. Het werkt ook nauw samen met operationele teams om potentiële risico's te identificeren en noodplannen op te stellen in omgevingen waar downtime aanzienlijke financiële schade kan veroorzaken.
Het Greener Upgrades™-portfolio van duurzame koeloplossingen van het bedrijf is proactief aangepast om te anticiperen op de strengere F-gassenregelgeving en deze zelfs te overtreffen, waardoor de koelmiddelemissies van het hele wagenpark met 50% tot 71% zijn verminderd.

Soepele overgang
Andreas Eßmann vervolgt: “Het kiezen van de juiste, betrouwbare partner is belangrijk om risico's te minimaliseren, downtime te voorkomen en het concurrentievermogen op lange termijn te beschermen. Door gebruik te maken van onze gespecialiseerde expertise, op maat gemaakte oplossingen en voortdurende investeringen in onze apparatuur, kan Aggreko een soepele overgang naar koelmiddelen met een lager GWP realiseren.”

  • juli 17, 2025
  • 138 views
Nefit Bosch opent Experience Center

In samenwerking met IGM InstalCenter en Centragas van Galen heeft Nefit Bosch in Haarlem het eerste Nefit Bosch Experience Center van Nederland geopend. Het in Haarlem gevestigde Experience Center biedt consumenten en installateurs de mogelijkheid om noviteiten op het gebied van verwarming en warm water zelf te ervaren.

IGM InstalCenter heeft een belangrijke rol gespeeld bij de inrichting van het Experience Center. Zij verzorgden onder andere de wandbekleding met herkenbaar beeldmateriaal van de omgeving Haarlem, wat bijdraagt aan de lokale uitstraling van de locatie. Daarnaast leverde IGM InstalCenter marketingondersteuning om de zichtbaarheid en vindbaarheid van het Experience Center te vergroten.

Ontzorgd
Peter van Galen van Centragas Van Galen kiest bewust voor Nefit Bosch: “Als installateur vertrouw ik al jarenlang op Nefit Bosch. De mogelijkheid om terug te vallen voor advies en ondersteuning geeft mij en mijn klanten altijd 100% vertrouwen dat we tot een goede oplossing komen. Met een garantie tot zeven jaar weet ik dat mijn klanten ontzorgd zijn. Deze betrouwbaarheid heeft geleid tot een solide relatie, die ook nu bij ons Experience Centre met nieuwe duurzame oplossingen voor de toekomst naadloos voortgezet wordt.”

Kenniscentrum
Voor installateurs functioneert het Experience Center als een kenniscentrum. Het biedt praktijkgerichte demonstraties van de nieuwste installatietechnieken en inspirerende installateursdagen rondom actuele thema's, zoals demonstraties van de nieuwste generatie warmtepompen en workshops over hybride systemen. Het is een plek om ervaringen uit te wisselen, technische kennis te verdiepen en gezamenlijk te werken aan een duurzame toekomst van de installatiebranche.

  • juli 16, 2025
  • 108 views
Jan Rijnen nieuwe directeur van Remeha

Per 1 september 2025 zal Arthur van Schayk, die zich 23 jaar heeft ingezet als Managing Director van Remeha, Fortes Energy Systems en Holland Warmte, een nieuwe uitdaging aangaan als Head of Public and Governmental Relations & Special Projects voor de BDR Thermea Group. Jan Rijnen volgt Arthur van Schayk op in de rol van Managing Director.

Arthur van Schayk gaat een cruciale rol spelen bij het vormgeven van de strategie van BDR Thermea Group, het moederbedrijf achter Remeha. Zijn focus zal liggen op contacten met overheidsinstanties, regelgevende instanties en brancheverenigingen. Zo wil BDR Thermea Group anticiperen en invloed uit te oefenen op wet- en regelgeving van de EU.

Volgende groeifase
Jan Rijnen, momenteel Managing Director bij Baxi UK&I (onderdeel van BDR Thermea Group), zal Van Schayk opvolgen als Managing Director Remeha, Fortes Energy Systems en Holland Warmte. Met de keuze voor Rijnen, als bekend gezicht binnen BDR Thermea Group, wil het bedrijf de continuïteit van Remeha, Fortes Energy Systems en Holland Warmte in de volgende groeifase waarborgen.

  • juli 1, 2025
  • 70 views
Zestig jaar ACO in Nederland

ACO is 60 jaar actief in Nederland. Klein begonnen in het Utrechtse Cothen is het bedrijf inmiddels gegroeid naar een omvang van meer dan 40 medewerkers en ruim 20 miljoen euro aan omzet op jaarbasis. ACO is tegenwoordig gevestigd in Doetinchem. Watermanagement is altijd de rode draad geweest voor het bedrijf. Op dit moment speelt klimaatverandering een grote rol in de samenstelling van het assortiment en de oplossingen.

ACO Nederland is onderdeel van de ACO Group, een wereldwijde speler op het gebied van watermanagement. Het is een Duits familiebedrijf met een decentrale filosofie en een hoge mate van autonomie in alle landen waar het is gevestigd. Met ruim 5.400 medewerkers verspreid over 41 landen en productielocaties in 20 landen biedt ACO watermanagementoplossingen voor consumenten en professionals in de civiele-, installatie- en bouwtechniek.

Kennispartner
ACO streeft ernaar dé kennispartner te zijn op het gebied van watermanagement. De adviseurs van het bedrijf komen graag aan tafel of op locatie om vraagstukken te inventariseren. Vervolgens maken ze een afwateringsplan en systeemontwerp, ondersteund met hydraulische capaciteitsberekeningen. Deze kennis wordt ter beschikking gesteld om te komen tot beter doordachte en uitvoerbare watermanagementoplossingen die snel uitvoerbaar zijn. ACO zelf noemt deze aanpak ‘askACO’: een ‘way of working’ waarvan ontwerpers, aannemers en opdrachtgevers gratis gebruik kunnen maken.

  • juni 28, 2025
  • 70 views
Veenendaal krijgt nieuw warmtenet

De rijksoverheid kent twee belangrijke subsidies toe voor een nieuw warmtenet in Veenendaal. Dit zorgt ervoor dat de plannen voor het warmtenet financieel haalbaar zijn. Met de subsidies kan warmtebedrijf Veenwarmte de levering van betaalbare warmte aan bewoners garanderen. De komst van het warmtenet ten oosten van het centrum van Veenendaal is hiermee een stap dichterbij.

Eind 2024 keurden burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal de plannen voor het nieuwe warmtenet goed. Daarna vroeg Veenwarmte de Warmtenetten Investeringssubsidie (WIS) aan. In mei liet de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) weten vertrouwen te hebben in de plannen van Veenwarmte en de subsidie te verlenen.

  • juni 17, 2025
  • 28 views
Ecodesign-richtlijn geregeld

Op 1 juli 2025 is de EU-verordening 2024/1103 over de Ecodesign-richtlijn (2009/125/EG) in werking getreden. Doel is om verwarmingssystemen in heel Europa efficiënter, intelligenter en duurzamer maken. Etherma heeft zijn assortiment hierop voorbereid. Het voldoet aan de Ecodesign-richtlijn of is er klaar voor, zodat installateurs kunnen installeren, adviseren en verkopen zonder extra werk. Etherma-partners worden ondersteund met begeleidende trainingen en persoonlijk advies.

De richtlijn vereist het volgende:
• minimale jaarlijkse efficiëntie (ηs);
• beperking van stand-byverliezen;
• intelligente regeling (bijv. thermostaten, tijdprogramma's);
• transparante markering en documentatie;
• duurzaamheid gedurende de hele levenscyclus.

De catalogus laat in één oogopslag zien welke producten ‘Ecodesign-conform’ of ‘Ecodesign-ready’ zijn. Dit vereenvoudigt het advies, bespaart tijd en biedt zekerheid. Aanvullend biedt Etherma persoonlijke ondersteuning, technische documentatie en praktijkgerichte trainingen.

  • juni 12, 2025
  • 25 views
Dertig jaar Caleffi Benelux

In 1995 opende het Italiaanse Caleffi een afdeling in de Benelux. De keuze valt op het Limburgse Weert, centraal gelegen in de regio. Daar viert de onderneming nu zijn 30-jarig bestaan als leverancier van warmwater-oplossingen en drinkwaterinstallaties.

Alle Caleffi-producten zijn ontwikkeld, geproduceerd én getest in de fabriek in Noord-Italië. Dat was zo in 1995, en dat is vandaag nog altijd zo. Een eigen R&D-departement bij de fabriek vormt sinds 2008 het hart van de onderneming.

Uitgebreid programma
In de jaren ‘90 was het productassortiment veel beperkter dan vandaag. Het concentreerde zich vooral op ketelappendages. Met de opkomst van duurzame verwarmingssystemen werd het gamma uitgebreid, met appendages specifiek voor warmtepompen en componenten voor hydraulische inregeling en systeemwaterkwaliteit. Ook voor nichemarkten zoals biomassa, geothermie, zonnethermie, warmtenetten en collectieve stookplaatsen werd in de voorbije 30 jaren een productie opgebouwd. Daarnaast ontwikkelde Caleffi een nieuw productaanbod voor drinkwaterinstallaties.

Veranderende afzetmarkt
Met het assortiment veranderde ook de afzetmarkt mee. In Nederland waren de voornaamste klanten in de beginjaren ketelfabrikanten, in België waren het vooral groothandels. De groothandelmarkt is intussen uitgebreid naar de hele Benelux, waar vandaag de dag nagenoeg alle belangrijke HVAC-groothandels klant zijn. En terwijl vroeger in de maakindustrie enkel de ketelfabrikanten afnemer waren, zijn daar nu ook de warmtepompfabrikanten bijgekomen.
De projecten waarin Caleffi-producten toegepast worden, zijn geëvolueerd van hoofdzakelijk particuliere woningbouw naar een brede waaier met veel grotere projecten in de residentiële en tertiaire sector.

Lagere CO2-uitstoot
In de loop van de voorbije 30 jaren streefden bedrijven steeds meer naar een lagere CO2-uitstoot. Daar biedt Caleffi een antwoord op. De oplossingen die het bedrijf ontwikkelt en produceert, beogen de energie-efficiëntie van de systemen waarin men ze toepast. Daarnaast spant het bedrijf zich in om de ecologische voetafdruk van de productie te verkleinen. De geproduceerde systemen hebben certificeringen en erkenningen die hun lage milieu-impact aantonen. Rapportering over milieu, maatschappij en goed bestuur is bovendien een van de speerpunten in het bedrijfsbeleid. De onderneming stelt inmiddels voor het vierde jaar op rij een duurzaamheidsrapport op.

Energietransitie
Verder onderging het kantoor in Weert sinds 1995 een complete energietransitie. Vandaag is het volledig van het gas af: een warmtepomp zorgt voor verwarming, er ligt een PV-installatie op het dak, het wagenpark is vergroend en er staan laadpalen op het terrein. Bovendien kiest het bedrijf zoveel mogelijk voor recycleerbare materialen, zelfs voor beursdeelnames.

E-learning
Om kennis en expertise efficiënter te delen, lanceert Caleffi dit jaar een nieuw e-learning platform. Klanten vinden er instructievideo’s, cursussen en tips over talrijke onderwerpen, op verschillende niveaus. Zowel beginnende als ervaren professionals kunnen er hun kennis stap voor stap uitbreiden rond thema’s zoals warmtepompsystemen, warmtenetten, waterzijdig inregelen en legionellapreventie. Zo wil het bedrijf hen optimaal ondersteunen bij de selectie en installatie van producten. In een eerste fase is het platform vooral naar groothandels en installateurs gericht.

Fysiek contact
Intussen blijft de onderneming ook fysiek contact houden met partners en klanten. Zij kunnen in de Caleffi Academy of in-company ‘klassieke’ opleidingen genieten. In dit jubileumjaar gaan Caleffi-medewerkers bovendien met een promostreamer naar partnergroothandels toe. In die rondreizende trailer stellen de experts van Caleffi innovaties voor en geven ze  productdemonstraties en mini-opleidingen, volgens de interesses van de bezoekers.

  • mei 23, 2025
  • 32 views
Seminar over natuurlijke ventilatie en zonwering

De impact van klimaatverandering is steeds voelbaarder. Lange hittegolven, stijgende temperaturen en strengere bouwnormen dwingen de bouwsector tot innovatieve oplossingen. DUCO Ventilation & Sun Control brengt daarom op woensdag 11 juni experts samen tijdens het seminar ‘Klimaatimpact en oplossingen tegen oververhitting’ in het Naturalis museum te Leiden.

Steeds meer woningen en gebouwen kampen met oververhitting, mede door strengere isolatie-eisen. Tijdens dit seminar krijgen architecten, installateurs, projectontwikkelaars en beleidsmakers inzicht in hoe natuurlijke ventilatie en zonwering bijdragen aan een koel binnenklimaat zonder extra energiegebruik.

Sprekers en hoogtepunten
Het programma brengt een mix van wetenschappelijke inzichten en praktijkgerichte oplossingen:
•          Gerrit Hiemstra, meteoroloog, schetst de impact van klimaatverandering op het Nederlandse woon- en werkklimaat.
•          Samuel de Vries (TNO) presenteert innovatieve klimaatadaptatiestrategieën voor gebouwen en steden op basis van wetenschappelijk onderzoek.
•          Michel Mengerink (DUCO) laat zien hoe ventilatieve koeling en buitenzonwering een duurzame gamechanger zijn voor comfortabel wonen.

Natural Cooling in de praktijk
Tijdens het seminar wordt extra aandacht besteed aan DUCO Natural Cooling, een oplossing waarbij ventilatie en zonwering slim worden aangestuurd op basis van temperatuur, CO2 en zoninstraling. Deze aanpak biedt een energievriendelijke manier om gebouwen natuurlijk te koelen, zonder gebruik te maken van airconditioning.

Aanmelden
Het seminar vindt plaats op woensdag 11 juni 2025 in Naturalis, Leiden. Deelname is gratis, maar inschrijving is verplicht. Aanmelden kan via: seminar-klimaatimpact-en-oplossingen-tegen-oververhitting

 

  • mei 22, 2025
  • 38 views
Roeterseiland Campus van UvA wint WKO Duurzaamheid Award

Ap Borsje en Arjan van Grunsven zijn de winnaars van de WKO Duurzaamheid Award 2025. Het tweetal is verantwoordelijk voor de twee WKO-centrales op de Roeterseiland Campus van de Universiteit van Amsterdam. Tijdens het Nationaal Symposium Bodemenergie namen ze deze onderscheiding in ontvangst.

Ap Borsje is clustermanager techniek bij de Universiteit van Amsterdam en in die hoedanigheid als eindgebruiker verantwoordelijk voor het bodemenergiesysteem (WKO) van de Roeterseiland Campus. Technisch adviseur Arjan van Grunsven is namens DNA Duurzaam beheerder van het systeem. Het betreft eigenlijk twee systemen, omdat na de succesvolle aanleg van de oorspronkelijke WKO in 2014, in 2023 een tweede centrale in gebruik werdgenomen. De installaties voorzien samen nu tien van de elf gebouwen op de campus van duurzame warmte en koude. Bovendien dient de tweede WKO als back-up voor de oudere installatie.

Toewijding
Dat de prijs naar de Roeterseiland Campus ging, had vooral te maken met de manier waarop de twee zich inzetten om hun systeem te optimaliseren. “Borsje en Van Grunsven laten zien hoe je met toewijding en de juiste samenwerking stap voor stap een robuust en efficiënt energiesysteem bouwt”, klonk het vanuit de jury. Daarnaast houden ze zich actief bezig met kennisdeling en het promoten van bodemenergie. Zo komen geregeld studenten van de opleiding Energietechniek van de Hogeschool van Amsterdam langs, die aan de hand van presentaties en werkstukken meer leren over de werking van de WKO. Over het werkingsprincipe maakten Borsje en Van Grunsven ook een video, om zo draagvlak te creëren voor bodemenergie onder bijvoorbeeld de beleidsmakers op de UvA.

Anderrijk in de Efteling
In totaal werden drie duo’s genomineerd voor de WKO Duurzaamheid Award. Zo was er ook een nominatie voor Jeffrey van Dun (Efteling) en John van den Boom (Kuijpers). Samen zijn zij verantwoordelijk voor het WKO-systeem van het gebied Anderrijk in de Efteling. Het attractiepark nam deze installatie in 2023 in gebruik en wist daarmee het totale gasverbruik met zo’n 20% terug te dringen. Als extra verduurzamingsstap koppelde het park het systeem ook aan energiewinning via aquathermie vanuit de Aquanura vijver. De jury stelde dat het tweetal met hun werk aan dit systeem ‘onmiskenbaar als inspiratiebron dient’ voor andere gebieden in de Efteling, maar ook voor andere attractieparken en zelfs bedrijven- en campusterreinen.

Nationaal Militair Museum
Het derde genomineerde duo bestond uit Ton Fleuren (NMM Company) en Mustan Celinkaya (Heijmans). Zij beheren de WKO-installatie van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Al bij de bouw van het museum koos Heijmans voor bodemenergie, waarbij het vanaf oplevering ook 25 jaar lang verantwoordelijk zou zijn voor onderhoud en exploitatie van de WKO. Hiervoor werd NMM Company opgericht. De lange contractduur betekende meer ruimte voor investeringen om het systeem verder te optimaliseren. Zo is de aanwezige gasinstallatie nu al nauwelijks nodig om het gebouw van zo’n 35.000 m2 te verwarmen en koelen. Ook oriënteren Fleuren en Celinkaya zich op verdere stappen richting een volledig gasloos museum, zoals het vervangen van de huidige cv-ketel door een extra warmtepomp.

WKO Duurzaamheid Award
Dit jaar was het de negende keer dat de uitreiking van de WKO Duurzaamheid Award plaatsvond. Waar de prijs voorheen naar één winnaar ging, worden sinds 2024 de eindgebruiker en beheerder van het systeem samen genomineerd. In totaal ontving de jury dit jaar 22 inzendingen, waaruit drie genomineerden en uiteindelijk één winnaar werd gekozen. Hierbij keken de juryleden in de eerste plaats naar enkele meetbare criteria, die ook voor zogeheten ‘Sterprojecten’ worden gehanteerd. Daarnaast lieten zij ook meer subjectieve zaken meewegen, zoals communicatie over het systeem en eventuele voorlichting over en promotie van bodemenergie in het algemeen.