Maatschappelijke betrokkenheid en impact zijn dit jaar een centraal thema in de TopCoach van het Jaar-verkiezing 2024, zo blijkt uit de juryrapporten. De jury heeft dinsdag, tijdens een feestelijke uitreiking in de Utrechtse Jaarbeurs, Ron Dupuis, Harold Hellings en Kornee van Terheijden de titel ‘TopCoach van het Jaar 2024’ toegekend in de respectievelijke categorieën Grootbedrijf, Opleidingsbedrijf en Mkb.

Elk jaar worden honderden praktijkopleiders door studenten en collega’s voorgedragen als TopCoach van het Jaar. Uit die ruime selectie zijn dit jaar 21 van hen genomineerd. De jury heeft de finalisten beoordeeld en drie winnaars aangewezen, één per bedrijfscategorie. De praktijkopleiders begeleiden leerlingen techniek op hun weg naar een loopbaan in de technische installatiebranche.
Opmerkelijk is de aandacht die de jury dit jaar schenkt aan de maatschappelijke impact van de praktijkopleider. Alle drie de TopCoaches zetten zich nadrukkelijk in om studenten te helpen bij het overwinnen van uitdagingen. Daarbij kan het gaan om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, maar ook om zij-instromers die op latere leeftijd een carrièreswitch maken naar de technieksector.

Zij-instromers
Ron Dupuis is daarvan een goed voorbeeld. Hij is in dienst bij installatiebedrijf Feenstra in het Limburgse Venray en werkt daar als praktijkopleider en -begeleider veel met zij-instromers. Daarin valt hij bij de juryleden op door zijn talent om heel scherp de potentie van een student te duiden. “Zelfs wanneer dat niet direct aansluit bij het bedrijfsbelang dat hij dient”, zegt de jury daarover. “Dat toont zijn integriteit en zijn focus op de persoonlijke ontwikkeling van zijn studenten.”
Dupuis heeft samen met een collega een opleidingstraject opgezet. Daarin leren studenten in 15 weken de basis van de installatietechniek om dan door te kunnen stromen naar een mbo3-opleiding. In die vervolgopleiding begeleidt hij ze gedurende drie jaar. De begeleiding kenmerkt zich door veel ruimte voor experimenteren en eigen methodes ontwikkelen. “Ik laat studenten zélf leren en vervul daarin een coachende rol”, zegt hij daar zelf over.

Brede samenwerking
Harold Hellings werkt voor opleidingsbedrijf IW Zuid en Midden in Veldhoven. Hij valt de jury onder meer op door zijn brede en intensieve samenwerking met de directe omgeving van zijn studenten. Hij betrekt scholen, ouders en bedrijven nadrukkelijk bij de vorming van zijn leerlingen. “Hij zoekt daarin altijd de oplossingen om leerlingen verder te helpen, óók in uitdagende situaties”, schrijft de jury over Hellings.
Opmerkelijk is ook de wijze waarop Hellings blijft investeren in zijn eigen kwaliteit als coach. Zo verdiept hij zich in zaken als autisme of het puberbrein om met die kennis studenten met leerproblemen beter te kunnen begrijpen en begeleiden.

Impact
Ook Kornee van Terheijden houdt de deur wagenwijd open voor studenten die wat extra nodig hebben om mee te komen. “Je moet laten zien dat je wil, dan kunnen we iedereen helpen”, zegt hij daar zelf over. Hij heeft de praktijkbegeleiding in zijn bedrijf in Heerle (NB) op een hoger plan gebracht met de oprichting van opleidingsinstituut Torio dat nu landelijk leerlingen opleidt.
De praktijkopleider en ondernemer wil graag een mate van kwaliteit in het vak brengen door zijn studenten methodes aan te leren. Hij laat daarbij ‘een mensgerichte aanpak’ zien, zo stelt de jury in haar beoordeling. “Hij begrijpt het belang van het leerproces en laat leerlingen van elkaar leren en in hun eigen tempo.”
De jury vindt Van Terheijden niet alleen een goede coach voor zijn studenten; hij wordt in het juryrapport ook geroemd als ‘ambassadeur voor het vak’. Hij zette eigenhandig een nationaal opleidingsinstituut op en ontwikkelde een specifieke opleiding voor riooltechniek. “Hij inspireert met zijn liefde voor het vak en weet een blijvende impact te maken op zowel de leerlingen als op de technieksector.”

Aandacht
De jury heeft veel aandacht voor de algemeen vormende aspecten van praktijkbegeleiding in technische installatietechniek. Dat spreekt onder meer uit het thema van de verkiezing: 'Kracht van aandacht'. Daarmee wil organisator Wij Techniek het belang onderstrepen van een optimale leeromgeving, maar ook het aanleren van sociale vaardigheden die van leerlingen betere professionals maken.
De leerlingen die de TopCoaches begeleiden, zijn soms hbo’ers en zij-instromers, maar vaker mbo’ers. Ze volgen een mbo-techniekopleiding in de installatiebranche en doen dat overwegend in een zogenaamde beroepsbegeleidende leerweg (bbl). Ze hebben dan een betaalde baan bij een erkend leerbedrijf. Op de werkvloer worden ze begeleid door een praktijkopleider in het bedrijf zelf of vanuit een opleidingsbedrijf. Naast het werk in de praktijk volgen de leerlingen theoretisch onderwijs, meestal in de vorm van lessen op een school en soms via afstandsleren.

Nieuwe vakmensen
De ‘TopCoach van het Jaar verkiezingen’ worden sinds 2016 georganiseerd door Wij Techniek, het ontwikkelingsfonds voor de installatiebranche. De sector zit te springen om nieuwe vakmensen die grote maatschappelijke uitdagingen als de energietransitie vorm kunnen geven en de woningnood aanpakken. “Om jonge mensen voor het vak te interesseren en te behouden, moeten de opleidingstrajecten aantrekkelijk en kwalitatief hoogstaand zijn”, zegt Wij Techniek-directeur Sven Asijee daarover. “Goede praktijkcoaches zijn daarom cruciaal voor onze sector en voor de samenleving.”