Volgens het CBS steeg het aantal overnames in de installatiebranche tot en met het derde kwartaal van 2024 met 30%, vergeleken met dezelfde periode in 2023. Dat is meer dan het dubbele van het totale aantal bedrijfsovernames in Nederland. Hiervoor ziet bedrijfsadviseur ABAB een aantal redenen: de groeiende vraag naar duurzame oplossingen en het bijbehorende personeelstekort; synergievoordelen; een stabiele opdrachtenstroom, bijvoorbeeld uit onderhoud en renovatie; en versterking van de regionale marktpositie.

Steeds meer ondernemers in de branche kiezen er juist nu voor om te verkopen, omdat het ondernemersbestand vergrijst en verkoop in deze periode van hoge vraag steeds verleidelijker als er geen opvolging is.

Minder energie en middelen
ABAB merkt in de praktijk dat ondernemers in de laatste fase van hun carrière minder energie en middelen hebben om te investeren in nieuwe en complexere technieken. Ook de kosten voor de opleiding van personeel kan een obstakel zijn. Daarnaast nemen de eisen van opdrachtgevers toe, zoals een hogere mate van flexibiliteit en certificeringseisen, die voor veel ondernemers een grote uitdaging vormt.

Partijen op overnamepad
Er zijn verschillende kopers actief op de installatiemarkt, ziet ABAB, elk met hun eigen (overname)strategie en doelstellingen. Als eerste de grote marktspelers, zoals VDK Groep, Hoppenbrouwers en Unica. Zo groeide VDK in twaalf jaar tijd uit tot de tweede installateur van Nederland met ruim 5.000 medewerkers, door een meer dan actieve ‘buy and build strategie’. Daarnaast hebben investeringsfondsen (private equity) zich tussen 2020 en 2022 ingekocht bij een aantal middelgrote installateurs. In het afgelopen jaar zijn ze zichtbaar steeds actiever geworden op de overnamemarkt om hun marktaandeel te vergroten. Deze fondsen hebben recent een aantal opvallende overnames aangekondigd en blijven actief op zoek naar nieuwe kansen in de overnamemarkt. Maar ook traditionele familiebedrijven proberen zich te onderscheiden in de markt door gerichte acquisities. In 2024 hebben Van Dorp, De Groot Installatietechniek en de Koninklijke Damstra Groep al meerdere overnames aangekondigd.

Op de Dag van de Ondernemer bracht minister Eppo Bruins samen met Doekle Terpstra een bezoek aan Dick Gunst in Den Haag. Gunst is eigenaar van Gunst Warmtetechniek én hybride techniekdocent op het mbo. De minister was enthousiast over de manier waarop praktijkkennis en onderwijs elkaar vinden in dit bedrijf: “We moeten vol inzetten op het hybride docentschap.” De Dag van de Ondernemer is een initiatief van MKB Nederland.

Minister Bruins sprak onder meer met Mark Hofland, een jonge monteur die op school les kreeg van Dick Gunst en vervolgens bij het bedrijf van zijn bevlogen leraar solliciteerde. Mark nam de bewindsman mee de werkplaats in en samen gingen ze aan de slag met een technische klus. Bij het bezoek waren ook Ferry van Eijk, regiomanager van Techniek Nederland, en Judith van Heeswijk, programmamanager Onderwijs bij Techniek Nederland, aanwezig.

Overheid moet het makkelijker maken
Doekle Terpstra wees de minister uiteraard op de rol van de overheid bij het stimuleren van praktisch technisch beroepsonderwijs: “Er zijn veel ondernemers die hun kennis willen delen, maar de overheid moet helpen om dit makkelijker te maken. Dat zou winst zijn voor het beroepsonderwijs, voor studenten én voor de hele branche.”

Blokkades wegnemen
Tijdens het gesprek gaf minister Bruins aan dat hij bereid is te kijken naar oplossingen om blokkades voor hybride docenten weg te nemen: “Als we kijken naar het belang van ons land, met tienduizenden technici tekort, dan moeten we zeggen: dit gaan we méér mogelijk maken.”

De gemiddelde orderportefeuille in de totale bouwnijverheid bedroeg in september 11,0 maanden en nam over de gehele linie met drie tiende maand toe ten opzichte van augustus. Zo is binnen de burgerlijke- en utiliteitsbouw de gemiddelde werkvoorraad van zowel woningbouw als utiliteitsbouw met drie tiende maand gestegen ten opzichte van augustus. In de utiliteitsbouw kwam de gemiddelde werkvoorraad uit op 10,2 maanden en in de woningbouw bedroeg de gemiddelde werkvoorraad 13,9 maanden. De gemiddelde werkvoorraad in de totale burgerlijke- en utiliteitsbouw kwam in september uit op 12,4 maanden.

Dit blijkt uit de conjunctuurmeting in de bouwnijverheid van september 2024 van het Economisch Instituut voor de Bouw. Deze meting wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie. Aan de conjunctuurmeting verlenen ongeveer 250 hoofdaannemingsbedrijven met meer dan tien personeelsleden hun medewerking.

Goede vooruitzichten
Geconstateerd kan worden dat de orderportefeuilles in de bouw over een breed spectrum op een hoog niveau liggen wat goede vooruitzichten biedt voor de productie in de nabije toekomst. Wel zijn er verschillende belemmeringen om tijdig de productie te realiseren, bijna 40% van de bouwbedrijven gaf in september aan belemmeringen te ondervinden bij de productie. De personeelstekorten zijn hierbij een belangrijke oorzaak.

Personeelsbezetting zal toenemen
De productie is in de afgelopen drie maanden bij 25% van de bedrijven toegenomen en bij 11% van de bedrijven afgenomen. Van de bouwbedrijven beoordeelde 18% de orderpositie als groot, terwijl 11% van de bedrijven de orderpositie als klein beoordeelde. Daarnaast verwacht 22% van de bedrijven dat hun personeelsbezetting zal toenemen in de komende drie maanden, terwijl slechts 2% van de bedrijven juist een kleinere bezetting verwacht. In de bouwnijverheid verwacht 28% van de bedrijven een prijsstijging in de komende drie maanden.