Wet die versnelde besluiten over projecten mogelijk maakt door Eerste Kamer
De Eerste Kamer heeft ingestemd met de Invoeringswet Omgevingswet. Deze wet bundelt en vereenvoudigt de regels voor ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving en versnelt besluiten over projecten. Regelgeving wordt hierdoor eenvoudiger en biedt ruimte voor lokaal maatwerk.
De Omgevingswet is nodig om maatschappelijke opgaven als woningbouw, energietransitie, natuur en bereikbaarheid geïntegreerd aan te pakken. De regels van de gemeente over de fysieke leefomgeving worden straks gebundeld in één omgevingsplan. Provincies en waterschappen werken met de regels in de Omgevings- en Waterschapsverordening. Daarnaast stelt elke provincie, gemeente en het Rijk een omgevingsvisie op met de lange termijnambities voor de leefomgeving.
Omgevingsloket
In het Omgevingsloket komt de regelgeving samen en kan iedereen straks zien welke regels er gelden in een gebied. Je kunt er vergunningen aanvragen en de vergunningsprocedure wordt verkort, het uitgangspunt wordt 8 weken in plaats van 26 weken. Het blijft daarnaast ook mogelijk om een vergunning schriftelijk aan te vragen.
Ingangsdatum
Rond de zomer wordt samen met de VNG, UvW, het IPO, het Rijk en de Tweede en Eerste Kamer besloten of de Omgevingswet per 1 januari 2021 ingaat. Eén van de voorwaarden is dat de wetgeving en het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) voldoende is geïmplementeerd bij alle overheden. De komende periode informeert de minister de betrokken partijen maandelijks over de voortgang van deze implementatie.
Groei in bouw valt komende twee jaar stil
De stikstofproblematiek zorgt ervoor dat de groei van de bouw in 2020 en 2021 zal stilvallen. Vooral de nieuwbouw van woningen wordt zwaar getroffen. Door bronmaatregelen kan de vergunningverlening volgend jaar weer flink op stoom komen, zodat de bouw vanaf 2022 weer een sterke groei tegemoet kan zien. Niet alleen komen de vertraagde woningbouwprojecten weer op gang, ook extra investeringen in duurzaamheid leveren een belangrijke bijdrage. Dit concludeert het EIB in de zojuist verschenen studie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2020’.
De groei was in het afgelopen jaar bijzonder krachtig bij de utiliteitsbouw. De totale productie nam hier met 7,5% toe, waarbij de nieuwbouw de katalysator was. De nieuwbouw heeft in 2019 een groei gerealiseerd die ruim in de dubbele cijfers is beland, nadat in 2018 ook al een zeer krachtige groei had plaatsgevonden.
De groei bij de woningbouw vertoonde een veel gematigder beeld. De productiegroei lag rond de 2% en dit groeibeeld is ook terug te zien bij de nieuwbouw van woningen. De werkgelegenheid steeg met 3,5%. Voor het derde jaar op rij slaagde de bouw er in om de arbeidscapaciteit fors uit te breiden, zowel bij werknemers als zelfstandigen.
Bouwsector valt stil
In 2020 en 2021 komt de groei van de bouwsector stil te vallen. De vergunningverlening bij de nieuwbouw van woningen liep in de eerste maanden van 2019 al duidelijk terug en zette in de tweede helft van het jaar versterkt door als gevolg van de stikstofcrisis. Een belangrijk gevolg hiervan is dat dit jaar de bouwproductie licht kan krimpen en in 2021 wordt de groei naar verwachting niet hervat. De woningbouw wordt het zwaarst getroffen op de korte termijn. De nieuwbouwproductie van woningen daalt in beide jaren met zo’n 5% per jaar.
De utiliteitsbouwproductie ontwikkelt zich relatief gunstig binnen dit beeld, maar ook hier leidt dat tot niet meer dan een stabilisatie. De nieuwbouw staat licht onder druk, terwijl renovatie en onderhoud tegenwicht bieden.
Dalende werkgelegenheid
Na jaren van hoge werkgelegenheidsgroei slaat ook het beeld op de bouwarbeidsmarkt dit jaar om. De werkgelegenheid daalt naar verwachting geleidelijk in de loop van het jaar en komt gemiddeld dit jaar nog net uit boven die van 2019. In 2021 daalt de werkgelegenheid met 1,5%. Over beide jaren gemeten neemt het arbeidsvolume met 5.000 arbeidsjaren af. De krapte op de arbeidsmarkt neemt hiermee af en de instroom vanuit de opleidingen is de komende twee jaar voldoende om de vraag op te vangen. Van grote werkloosheid zal geen sprake zijn.
Structureel perspectief blijft sterk
Dit jaar staat de vergunningverlening naar verwachting nog onder druk. De maatregelen die het kabinet neemt om stikstofdepositie van verkeer en veehouderijen te beperken hebben tijd nodig om effectief te kunnen worden ingezet voor woningbouw. Vanaf 2021 kan de vergunningverlening weer flink op stoom komen.
Bij een sterk dynamische onderliggende vraag en inhaalvraag van eerder vertraagde projecten kan de bouwproductie zich in de periode 2022-2024 weer sterk gaan ontwikkelen. De nieuwbouwproductie van woningen kan weer met gemiddeld 7% in deze jaren groeien, waarbij een belangrijk deel van het productieverlies in eerdere jaren wordt ingelopen. Het aantal opgeleverde woningen kan dan weer groeien naar 70.000 tegen het eind van de periode. Tot een verruiming van de woningmarkt leidt dit overigens nog steeds niet. Het CBS verwacht een groei van het aantal huishoudens dat elk jaar hier nog ruim boven ligt.
De nieuwbouwproductie in de utiliteitssector blijft achter, maar na de hoge groeicijfers in afgelopen jaren is een solide groei van 2% per jaar geen ongunstig resultaat. De herstel en verbouwproductie in zowel de woningbouw als de utiliteitssector groeien in deze periode met 3 tot 4% op jaarbasis. Extra investeringen in verduurzaming van bestaand vastgoed in samenhang met het klimaatbeleid spelen hierbij een belangrijke rol. De totale bouwproductie kan in de periode 2022-2024 jaarlijks met gemiddeld 3,5% toenemen, waarbij het productieniveau in 2024 uitkomt op ruim €81 miljard. Dit niveau ligt 15% boven het niveau van de reële bouwproductie dat net voor de crisis nog werd gerealiseerd.
De werkgelegenheid kan weer toenemen van 458.000 in 2021 tot 483.000 in 2024. Dit komt neer op een werkgelegenheidsgroei van 2% per jaar. Niet alleen biedt dit een goede baanzekerheid aan bestaande werknemers in de bouw. Ook zal de bouw opnieuw de concurrentie moeten aangaan met andere sectoren om extra personeel aan te trekken.
Inkoopgedrag Nederlandse installateurs blijft traditioneel
Het koopgedrag van professionals in de installatiebranche blijft vrij traditioneel. De groothandel neemt nog steeds een dominante positie in. Andere kanalen, zoals directe inkoop bij fabrikanten en pure online kanalen, verhogen wel de druk op het traditionele distributiesysteem in de branche. Zo blijkt uit recent marktonderzoek dat ongeveer een kwart van de Nederlandse installateurs rechtstreeks bij online winkels inkoopt. Ze besteden daar echter maar 3% van hun totale budget.
Het distributiemodel in drie stappen, van fabrikant tot groothandel tot professionele klant, blijft dominant in de ‘vrij conservatieve installatiemarkt’, concludeert marktonderzoeker USP's European Mechanical Installation Monitor na het interviewen van 900 installateurs uit zes landen. Pure online aankoopkanalen zijn echter wel in opkomst. Daarbij zijn er grote verschillen tussen de onderzochte landen. In Frankrijk en Polen gebruiken installateurs het minst de pure online kanalen. In België en Duitsland meldt 15% van de installateurs producten te kopen via deze kanalen. In Nederland geeft inmiddels een kwart van de installateurs aan hetzelfde te doen.
Britten lopen voorop
Het Verenigd Koninkrijk loopt voorop met 34% van de installateurs die pure online kanalen gebruiken om installatieproducten te kopen. In vergelijking met twee jaar geleden is het aantal Britse installateurs die online inkopen zelfs met 20% gegroeid. In Frankrijk is in de afgelopen twee jaar juist geen enkele ontwikkeling in gebruik waargenomen.
Marginaal
Maar als alleen gekeken wordt naar de hoeveelheid geld die via online kanalen wordt besteed, dan blijkt dit nog marginaal te zijn. In het Verenigd Koninkrijk besteden de installateurs die online inkopen slechts 5% van hun totale budget hieraan. In ons land gaat het om slechts 3% van het budget dat een kwart van de Nederlandse installateurs online besteden. In Duitsland daarentegen, waar slechts 15% van de installateurs pure online kanalen gebruiken, ligt dit percentage echter even hoog. De positie van pure online kanalen lijkt qua gebruik bij onze oosterburen dus niet zo sterk, maar is qua aandelenportefeuille net zo solide als in ons land.
Van Dorp neemt specialist in zwembadtechniek over
Van Dorp heeft overeenstemming bereikt over de overname van de aandelen van Kunststofwerktuigbouw Kawebe B.V. (KWB) te Boxtel. KWB is 30 jaar actief in zwembadtechniek, waterbehandeling en kunststof leidingwerk en bedient zowel de Nederlandse als de Belgische markt. Er werken momenteel 42 medewerkers en het bedrijf heeft een omzet van circa 7,5 miljoen euro.
Van Dorp heeft het specialisme Zwembaden al in huis en wil met de overname haar positie in dit segment versterken. Voor KWB zorgt de overname ervoor dat de continuïteit gewaarborgd blijft. Ook profiteert het bedrijf dankzij de samenwerking van diverse specialismen, zoals op het gebied van ICT en de aanpak van technisch beheer. De dagelijkse leiding ligt bij Roger Gunther.
Van Dorp is een duurzame technisch dienstverlener, met 19 vestigingen door heel Nederland. Het familiebedrijf biedt een totaalpakket aan technische diensten en installaties.
FNV-leden bij Technische Unie zetten hun staking voort
De staking bij de Technische Unie in Strijen wordt morgen voortgezet. Dat hebben de leden van FNV die bij de Technische Unie werken zojuist besloten. De medewerkers van de grootste technische groothandel van het land staken onder meer voor een loonsverhoging van 5% in de nieuwe cao.
De staking in Strijen is de derde stakingsactie in een reeks van meerdere stakingen van de technische groothandels en begon vanochtend om 05.00 uur. In diezelfde reeks wordt morgen ook gestaakt in Schiedam, bij technische groothandel Santrade.
Verslechteringen
Naast een loonsverhoging willen de medewerkers dat de verslechteringen die de werkgevers in de technische groothandel voorstellen van tafel gaan. Als het aan de werkgevers ligt, worden bijvoorbeeld tot 22.00 uur ’s avonds en op zaterdag geen toeslagen meer betaald. De werkgevers willen ook de leeftijdsdagen afschaffen voor nieuwe mensen, maar ook voor de huidige werknemers.
Gesprekken
De cao-gesprekken met werkgevers lopen sinds april 2019. FNV Handel wil een cao voor twee jaar afspreken met een looneis van 5% per jaar. De werkgevers gaan niet verder dan 9% in een cao voor 4 jaar, een stijging van 2,25%. Onder de cao technische groothandel vallen 40.000 medewerkers.
Plotseling stoppen ISDE-subsidie zorgt voor onvoorziene kostenpost
Minister Wiebes heeft gereageerd op de brief van de Lente-akkoord partijen over zijn besluit om de ISDE vanaf januari 2020 niet langer open te stellen voor investeringen in nieuwbouw waarvoor de gasaansluitplicht is vervallen. De minister heeft besloten om een overgangsregeling in te stellen voor particulieren. Voor zakelijke partijen wordt echter geen overgangsregeling getroffen.
De minister betoogt dat bedrijven de subsidie dienen aan te vragen vóórdat de kosten worden gemaakt. Hij stelt: “Voor zakelijke partijen kan dus bij de investeringsbeslissing rondom het aardgasvrij maken van bouwwerken rekening gehouden worden met het feit dat er geen subsidie meer aangevraagd kan worden.” Helaas verwart de minister hier de investeringsbeslissing met de aankoop, zo reageren de Lente-akkoord partijen op dit betoog. “Projecten die een jaar geleden de investeringsbeslissing hebben genomen, en nu voor de aankoop staan en subsidie willen aanvragen, vallen nu dus tussen wal en schip.”
De Lente-akkoord partijen hadden het wenselijk gevonden dat de minister een jaar geleden had laten weten dat de ISDE per 1 januari 2020 zou worden opgeheven voor nieuwbouw. “Dat zou het ministerie niets extra hebben gekost, maar het zou wel tijdig duidelijkheid hebben gegeven aan de markt. Nu worden veel bedrijven voor een onvoorziene kostenpost gesteld.”
ISDE-subsidie leidt tot betere energieprestatie
De Lente-akkoord partijen vinden het jammer dat de minister niet ingaat op het argument dat de ISDE-subsidie als neveneffect heeft dat de EPC van nieuwbouw woningen fors lager uitpakt dan verplicht in het Bouwbesluit. Dit CO2-effect is niet meegenomen in het rapport van SEO.
Wat betreft het voorstel van de Lente-akkoord partijen om de ISDE-subsidie in aardgasvrije nieuwbouw te behouden voor warmtepompen met een geringe hoeveelheid F-gassen schrijf de minister: ”In mijn brief aan de Kamer heb ik aangegeven dat ik bezie of er de komende jaren aanleiding is om in de ISDE rekening te houden met de hoeveelheid F-gassen in de uit de regeling te subsidiëren warmtepompen. Dit voornemen staat los van mijn besluit om aardgasvrije nieuwbouw uit de ISDE te schrappen.”
Voor nieuwbouwwoningen met een bouwaanvraag van vóór 1 juli 2018 blijft ISDE-subsidie op warmtepompen overigens wel mogelijk.
Slimmere infra en mobiliteit door samenwerking
Techniek Nederland gaat nauw samenwerken met Astrin, de brancheorganisatie van smart infra. Dit om de mobiliteit en infrastructuur in Nederland beter en duurzamer te maken. Slimme technieken moeten daarbij een hoofdrol gaan spelen. De samenwerking zal zich onder meer richten op lobby, scholing en kwaliteitsborging. De voorzitters Doekle Terpstra (Techniek Nederland) en Willem Hartman (Astrin) ondertekenden op 17 december in Zoetermeer een intentieovereenkomst.
Voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland: “Slimme technologie wordt steeds belangrijker voor het oplossen van de grote maatschappelijke vraagstukken van deze tijd, zoals de bereikbaarheid van onze steden en het terugdringen van de CO2-uitstoot. De leden van Techniek Nederland en Astrin werken al nauw samen, dus is het logisch dat ook de verenigingen de handen ineenslaan.”
Slimme infrastructuur
Voorzitter Willem Hartman van Astrin verwacht veel van de samenwerking. “De komst van connected cars en de verwachte groei van slimme openbare verlichting en mobiliteit bieden veel perspectief, maar brengen ook grote uitdagingen met zich mee. Denk aan cybersecurity, big data en beheer op afstand. Door kennis te delen en onze belangenbehartiging te bundelen kunnen we onze leden meerwaarde bieden. Daarnaast bieden we het platform om met onze ketenpartners in gesprek te gaan.”
Behoud van identiteit
De samenwerking strekt zich verder uit tot onder meer scholing, kwaliteitsborging, profilering naar klanten en opdrachtgevers en een gedeelde backoffice. De samenwerking vindt plaats met behoud van de eigen identiteit. Op termijn neemt Astrin haar intrek in het Intechnium-gebouw, waar Techniek Nederland vanaf augustus 2020 gevestigd zal zijn.
Rene haalt zijn vaknieuws nu ook via de IZ-app binnen
De 55-jarige Rene, werkzaam bij Installatiebedrijf Joop Buitenman, zit al 30 jaar in het vak. Ook deze, in het installatiewerk gepokt en gemazelde installateur leest zowel on- als offline Installateurszaken (IZ). De gedrukte versie van IZ is natuurlijk al jarenlang een gewaardeerde informatiebron voor de installerende vakman. Maar sinds kort is IZ ook via de IZ-app te lezen, als eerste installatietechnisch vakblad in Nederland. Download net als Rene de app en blijf op de hoogte van het allerlaatste vaknieuws.
Niet alleen zijn in de app alle artikelen, columns en rubrieken uit iedere uitgave van IZ terug te vinden. Deze vakinformatie wordt dagelijks aangevuld met actueel nieuws uit en over uw vakgebied. Dat laatste gebeurt in samenwerking met de redactie van Installatienet.nl, die al twee decennia lang als populaire nieuwssite voor het vakgebied fungeert.
Download de IZ-app in Google Play
De app is gratis te downloaden in Google Play (Android). De App Store (iOS) van Apple hanteert helaas een wat langere termijn van publicatie, maar we verwachten dat de app ook hierin binnenkort beschikbaar komt. Zodra dit het geval is, maken we dit via onze social media kanalen bekend.
Derde vestiging groothandel in Rotterdam
Warmteservice opent 16 december een derde vestiging in Rotterdam. Eerder dit jaar opende het familiebedrijf al vestigingen in Katwijk en Naarden. In het noorden en oosten van de havenstad worden klanten al jaren bediend. Nu komt daar een locatie in Zuid bij. Warmteservice verkoopt alles op het gebied van verwarming, sanitair en de benodigde installatiematerialen.
“Voor de nieuwe vestiging is een locatie gekozen pal naast het Feyenoord-stadion”, vertelt Stef van der Hoorn enthousiast. Hij maakt sinds dit jaar deel uit van de directie van Warmteservice. “Het pand ligt direct naast een aantal belangrijke wegen en vlakbij de A16. Klanten kunnen ons vanuit deze regio straks zeer gemakkelijk bereiken.”
Met de komst van deze vestiging heeft Warmteservice, dat dit jaar haar 55e verjaardag viert, 63 vestigingen in Nederland.
Joost Naaktgeboren verder onder vlag A. de Jong groep
De naam van Installatiebedrijf Joost Naaktgeboren uit Rijswijk is veranderd in A. de Jong Installatietechniek West. Het van oorsprong Delftse familiebedrijf, opgericht in 1917, werd in 2013 overgenomen door de A. de Jong Groep. Het bedrijf was voorheen actief op het gebied van het ontwerpen, installeren en onderhouden van de klimaatinstallaties voor zowel woningen als utiliteitsgebouwen. Onder de nieuwe naam zal het bedrijf zich voornamelijk gaan richten op de markt van utiliteitsgebouwen.
Algemeen directeur Installatiebedrijven van A. de Jong Groep Hendrik Jan Brandenberg hierover; “Vanuit ons nieuwe bedrijfspand in Rijswijk richten we ons op de regio ‘Groot Den Haag’. We zijn ambitieus en hebben hier de ruimte om te groeien. Vanwege de energietransitie vragen onze klanten innovativiteit en advies. Dit past ons naadloos en dat doen we dan nu ook nog eens dichtbij voor onze klanten.”
Algemeen Directeur Albert de Jong voegt hieraan toe; “Met deze naamswijziging versterken we de naamsbekendheid van onze installatiebedrijven onder de vlag van de A. de Jong Groep. De goede reputatie ook bij onze vestigingen in Schiedam en Zaandam zal ons helpen om meer tevreden opdrachtgevers te verwelkomen.”