- Branche
- september 2, 2021
- 2 views
Legionella in drinkwater-installaties zijn geen zeldzaamheid
Bijna dertig procent van de drinkwatermonsters bleek in 2020 legionellabacteriën te bevatten. Dat is een stijging van 11 procent ten opzichte van 2019. Dit blijkt uit onderzoek van ENVAQUA Expertgroep Legionella. Dit leidt jaarlijks tot zo’n 400 gevallen van de veteranenziekte.
Installatie Vakbeurs besteedt dit jaar uitgebreid aandacht aan legionellabestrijding. Logisch, volgens Eline Kuijsters van de beurs, “De installateur speelt een belangrijke rol in het voorkomen van dit soort gevaarlijke situaties bij drinkwaterinstallaties in bijvoorbeeld kantoren, scholen en overheidsgebouwen. We werken samen met leden van ENVAQUA, de branchevereniging van ambitieuze water- en milieutechnologiebedrijven, om een stuk bewustwording en tips & tricks mee te geven.”
Installatie Vakbeurs wordt op 14, 15 en 16 september gehouden in Evenementenhal Hardenberg, met dus speciale aandacht voor Legionellabestrijding. Op het Legionellaplein worden dagelijks kennissessies en demonstraties gehouden. Zo zal Rogier Sterk ingaan op de miscommunicatie tussen legionella adviseur en installateur. Voorzitter Esther Huygen van stichting Veteranenziekte kaart op haar beurt de risico’s van een legionellabesmetting aan en onderstreept de noodzaak van preventie.
Andere onderwerpen die worden besproken zijn: Het gebruik van Hennep in drinkwaterinstallaties, 5 grootste problemen in vastgoed, efficiënt en veilig drinkwaterbeheer, herziening van de BRL14010-1 en nieuwe mogelijkheden voor UV-C techniek en ultrafiltratie in drinkwaterinstallaties.
- Branche
- juli 28, 2021
- 2 views
Norm voor gebouwriolering en buitenriolering binnen perceel gewijzigd
NEN 3215 stelt eisen aan de riolering voor een goede afvoer van zowel hemelwater als huishoudelijk afvalwater. Een belangrijke wijziging in deze norm is de huidige uitzonderingsregel voor grondgebonden woningen die zijn aangesloten op de buitenriolering voor uitsluitend de afvoer van hemelwater. Deze uitzondering komt te vervallen. Ook in die situatie moet nu verplicht een ontlastvoorziening worden toegepast.
Afvoer van hemelwater is een belangrijk onderwerp, zeker nu we steeds vaker te maken krijgen met forse regenval. In NEN 3215+C1+A1:2018 zijn bepalingsmethoden opgenomen met betrekking tot:
- gebouwriolering voor huishoudelijk afvalwater, werkend volgens het vrijvervalsysteem met primaire soventstandleidingen in hoogbouw voor huishoudelijk afvalwater;
• het systeem van overlaatstroming voor de afvoer van hemelwater van gebouwen;
• het UV-systeem voor afvoer van hemelwater van gebouwen;
• buitenriolering binnen de perceelgrens voor huishoudelijk afvalwater en hemelwater, werkend volgens het vrijvervalsysteem.
Andere wijzigingen die in de norm zijn doorgevoerd: - Er is een definitie toegevoegd voor een afzonderlijk functionerend UV-systeem.
• De opmerking direct onder 4.1 is komen te vervallen.
• Voor het leidingbeloop van standleidingen is nu een eis opgenomen voor de hoogteligging van de bovenkant van het waterslot van een stankafsluiter van lozingstoestellen (anders dan closets).
- Productnieuws
- juli 9, 2021
- 2 views
Thermische ontkoppeling en toch geen stagnatie
Doorstromende muurplaten beperken stagnatie tot een minimum in koudwater- en warmtapwatercirculatieinstallaties. Zo kan de vereiste temperatuur tot aan het laatste tappunt gegarandeerd worden. De toepassing van wandmengkranen in combinatie met de montage van muurplaten op een muurbeugel veroorzaken echter een negatief effect op het temperatuurbehoud. Uitgaande van een temperatuur van 60°C van de warmtapwatercirculatieleiding kan door warmteoverdracht naar de koudwater-aansluiting de temperatuur van het koude drinkwater oplopen tot boven de kritische temperatuur van 25°C.
Wanneer de installatie conform de NEN 1006 wordt ontworpen kan hierdoor het temperatuurbehoud in de praktijk niet altijd gewaarborgd worden. Het risico van een legionella besmetting is dan groot. De wandmengkranen vormen zelf ook een risico op vermenigvuldiging van micro-organismen, aangezien deze zich bijzonder goed kunnen nestelen op het ruwe binnen oppervlak van de wandmengkranen.
De thermische ontkoppeling van de tappunten van het warmtapwater en het circulatiesysteem door het toepassen van een niet geïsoleerde uittapleiding van ≥1 meter zou dit probleem oplossen. Maar bij het langdurig achterwege blijven van tappingen ontstaat er een groot risico op stagnatie.
Kemper brengt hiervoor een oplossing op de markt: de Thermotrenner. Deze combineert thermische ontkoppeling met het voorkomen van stagnatie. Door gebruik te maken van een warmte-afvoerend deel met minimale waterinhoud tussen de circulatieleiding en de geïntegreerde muurplaat, wordt de temperatuur van de muurplaat en het water op hetzelfde niveau gehouden als de omgevingstemperatuur.
- Productnieuws
- juli 7, 2021
- 1 views
Design-update maakt achteraf aansluiten afvoer onder douchebak mogelijk
De douchebakafvoer Tempoplex van Viega heeft een design-update ondergaan, waardoor de verticale afvoer nu minder installatieruimte vergt. Ook zijn renovaties, door de combinatie met de centrische afvoerbuis, vanaf de onderzijde nu eenvoudiger uit te voeren.
Regendouches en ruim bemeten douchekoppen worden door consumenten, corporaties en ontwikkelaars steeds vaker toegepast om comfortabel te kunnen douchen. Aan de afvoerzijde wordt deze trend ondersteund door de hoge capaciteit van deze douchebakafvoeren. De nieuwste uitvoering met een centraal geplaatste verticale afvoerbuis voor douchebakken met een afvoeropening met een diameter van 90 mm heeft bijvoorbeeld een afvoercapaciteit van 0,62 l/s. Toch is de benodigde ruimte voor de afvoer onder de douchebak verder gereduceerd. Door de centrische positie van de afvoeraansluiting, wordt de inbouwhoogte geminimaliseerd tot niet meer dan de hoogte van de douchebak. De totale inbouwhoogte van de afvoereenheid bedraagt 137 mm inclusief de buisaansluiting.
Achteraf inbouwen eenvoudiger
Dit alles maakt het achteraf inbouwen van prefab-badkamers eenvoudiger. Met een kernboring van 120 mm doorsnede is het mogelijk om de afvoer achteraf aan te sluiten onder de douchebak op het leidingwerk. De afvoerleiding onder de douchebak hoeft dus niet te worden verlegd.
Herkenbaar stankslot
De nieuwe afvoer is inwendig strakker en ronder uitgevoerd. Hierdoor kan vuil zich nagenoeg niet hechten. Indien men de afvoer toch wil schoonmaken, kan het stankslot met een draaibeweging gedemonteerd worden. Dit stankslot is herkenbaar aan de gele kleur dat aangeeft dat het hierbij gaat om een met de hand instelbaar onderdeel.
De verticale Tempoplex is geschikt voor aansluiting van DN 40 en DN 50. De verchroomde design afdekplaat van de afvoer met de driepunts-aansluiting is eenvoudig afneembaar en kan optioneel worden voorzien van een vernieuwde haarvanger in nieuw design.
- Productnieuws
- juni 7, 2021
- 2 views
Intelligente boiler gebruikt minder energie
Itho Daalderop introduceert medio dit jaar de Green Energy Smartboiler. Deze boiler bespaart energie door zich aan te passen aan het tapgedrag van de gebruiker. Hij heeft de mogelijkheid om de onbalans op het energienetwerk op te vangen door incidenteel in te schakelen om zo pieken in duurzame energie op te vangen.
De Green Energy Smartboiler hangt in een groot netwerk van boilers. Wanneer er onbalans ontstaat omdat er meer aanbod van zonne- of windenergie komt dan gevraagd, kan de boiler kortstondig ingeschakeld worden om de duurzame energie te benutten. Dit duurt gemiddeld 60 seconden. Dit tussentijds opwarmen heeft geen effect op de energierekening van de eindgebruiker, aangezien het aantal tussentijdse activeringen gelimiteerd is. Daarnaast gaat de opgewekte energie weer terug in de boiler en kan deze gebruikt worden door de eindgebruiker.
Besparing tot wel 12%
Met de reguliere Smartboiler van Itho Daalderop kan tot 10% bespaard worden, omdat de boiler zelflerend is. De Green Energy Smartboiler kan door de bewoner zelf in- en uitgeschakeld worden of in vakantiemodus gezet worden. Zo warmt de boiler niet ongevraagd op. Met de Green Energy Smartboiler kan tot 12% bespaard worden op energie in vergelijking met normale elektrische boilers, afhankelijk van het app-gebruik van de Climate Connect App.
Climate Connect App
Middels de Climate Connect App, heeft de gebruiker inzicht in het verbruik en de besparing van de boiler. De gebruiker kan altijd de boiler ‘boosten’, wat betekent dat de boiler op dat moment gaat opwarmen en na enkele minuten klaar is voor gebruik. Ook kan de gebruiker naast het instellen van de vakantiemodus een klokprogramma instellen.
- Bedrijf
- mei 25, 2021
- 2 views
Grohe voorziet eerste 3D-geprinte woning in ons land van sanitair
De badkamer en de toiletruimte van de eerste Nederlandse woning van 3D-geprint beton, onderdeel van het ‘Project Milestone’, is voorzien van Grohe douchesystemen en kranen. In dit architectonische object is gekozen voor de Eurostyle toiletkraan, de Tempesta 100 doucheset, de thermostatische douchecombinatie Grohtherm 1000 en de wastafelkraan Eurosmart Cosmopolitan.
De sanitairfabrikant heeft een reeks waterbesparende technologieën ontwikkeld, zonder dat ingeleverd hoeft te worden op comfort, waaronder een waterbesparende douchekop en wastafelkraan. Ook de overige nog te bouwen woningen in dit project worden voorzien van deze sanitairoplossingen.
Mooi voorbeeld
Het project, dat een gezamenlijk bouw- en innovatieproject is van Eindhoven University of Technology, Van Wijnen, Saint-Gobain Weber Beamix, Vesteda, gemeente Eindhoven en Witteveen+Bos, is een mooi voorbeeld van hoe innovatie bijdraagt aan verduurzaming in de bouw. “We zijn supertrots”, zegt Ruben Verboon, Accountmanager Projecten bij Grohe Nederland. “We vinden het initiatief van dit project heel inspirerend en fantastisch om te volgen. Aangezien het volledig past bij onze duurzaamheidsmissie en -visie zijn we zeer vereerd dat juist dit project is voorzien van onze sanitairoplossingen. Wat we hier zien is de toekomst. En als wereldwijde koploper willen wij daar maar al te graag ons steentje aan bijdragen.”
- Branche
- mei 12, 2021
- 2 views
Regelgeving legionellapreventie in leidingwater op de schop?
Sinds het Legionelladrama in Bovenkarspel (1999) en de kort daarna in werking getreden regelgeving voor Legionellapreventie in leidingwater is in Nederland, maar ook wereldwijd, veel onderzoek gedaan. Er is nu veel meer kennis over de omstandigheden waaronder Legionella groeit of niet groeit, welke legionellasoorten gevaarlijk zijn voor de mens en hoe Legionella het beste bestreden en voorkómen kan worden. Het huidige Legionellapreventie beleid is gebaseerd op wetenschappelijke aannames uit het begin van deze eeuw. Sindsdien is het wetenschappelijk onderzoek doorgegaan en wijkt het legionellabeleid – op onderdelen – af van de wetenschappelijke inzichten. Gaat de regelgeving voor legionellapreventie in leidingwater nu op de schop?
Op het TVVL Nationaal Congres Sanitaire Technieken 2021 vertelt Paul van der Wielen (microbioloog bij KWR) over de huidige wetenschappelijke kennis ten aanzien van Legionella in leidingwatersystemen. Dan zal blijken in hoeverre de huidige Regeling legionellapreventie in Nederland nog in lijn is met de huidige wetenschappelijke kennis. Het laat zich niet moeilijk raden dat dit niet zo is, want het huidige wetgevend kader borduurt nog altijd voort op inzichten uit 2000. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarom laten onderzoeken welke voorschriften in de wetgeving ten aanzien van Legionella in leidingwater op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten zouden moeten worden aangepast, en op welke wijze. De onderwerpen die genoemd worden hebben onder meer betrekking op het thermisch beheer, het effect van spoelen, invloed van materiaalgebruik, legionellasoorten, de 1-liter regel en de risicokwalificatie tabel. Wanneer het merendeel van de adviezen uit het onderzoek wordt overgenomen zal dat een grote impact hebben op de praktijk van legionellapreventie. Dat de regelbaarheid en beheersbaarheid van de warmtapwatertemperatuur in met name collectieve warmtapwaterinstallaties met circulatie erg lastig is wordt in de praktijk nog altijd te vaak ervaren. Michiel van Bruggen vertelt op het congres vanuit zijn expertise over het dynamische gedrag van warmtapwatercirculatiesystemen.
Pseudomonas aeruginosa
Naast ziekteverwekkende legionellasoorten zijn in het Nederlandse drinkwater ook andere ziekteverwekkende micro-organismen aangetroffen, zoals Pseudomonas aeruginosa, die zich in het drinkwatersysteem vermeerderen en waar geen regelgeving in drinkwater voor geldt. De ziekte veroorzaakt door deze andere ziekteverwekkers zijn niet meldingsplichtig, maar schattingen laten zien dat het aantal ziektegevallen waarschijnlijk hoger zijn dan het aantal ziektegevallen veroorzaakt door ziekteverwekkende Legionella non-pneumophila-soorten. Onderzoek heeft laten zien dat beheersmaatregelen die voor Legionella gelden, niet allemaal werken tegen Pseudomonas aeruginosa. Dit micro-organisme is in staat zich te vermeerderen in drinkwaterbiofilms met een temperatuur beneden de 20°C. De Duitse microbioloog Peter Arens verzorgt op het congres een presentatie over oorzaken en sanering van een ziekenhuis met Pseudomonas aeruginosa in het drinkwater. Stefan van ‘t Hof van het Rijksvastgoedbedrijf bespreekt op het congres andere aspecten op het gebied van Waterveiligheid in gebouwen en de wet- en regelgeving die daarop van toepassing is.
Keukenafvalvermalers in hoogbouw
Julian Muñoz Sierra (KWR) presenteert samen met Mirjam Blokker (KWR) het TKI onderzoeksproject naar keukenafvalvermalers in hoogbouw. Specifiek is gekeken naar de technische haalbaarheid van het aansluiten van een keukenafvalvermaler op de gebouwriolering en naar de duurzaamheid (LCA) van keukenafval via riolering ten opzichte van keukenafval via het restafval. De resultaten van het zogenoemde OSKAR-project (Organisch keukenafval via het riool) worden gepresenteerd, met een nadruk op de tests die in een laboratoriumopstelling van de gebouwriolering zijn gedaan.
Dagvoorzitter van het TVVL Nationaal Congres Sanitaire Technieken is Mirjam Blokker, voorzitter van de TVVL Expertgroep Sanitaire Technieken. Voor verdere informatie over het online congres op 7 juni zie: www.tvvl.nl (bijeenkomsten, Landelijk)
- Branche
- mei 6, 2021
- 2 views
Ontwerpen en realiseren van legionellaveilige gebouwen
ISSO heeft nieuwe kennis toegevoegd aan de productenreeks Legionellapreventie. Het gaat om de CUR-aanbeveling 120 ‘Legionellaveilige gebouwen: Bouwkundig ontwerp en realisatie’ (2017), die is omgedoopt naar ISSO-publicatie 116 ‘Legionellaveilige gebouwen: Bouwkundig ontwerp en realisatie’. De publicatie is specifiek ontwikkeld voor ontwerpers, bouwkundigen en bouwers. Eind 2017 heeft ISSO de kennis overgenomen van SBRCURnet voor het vakgebied Bouw in handen, voor beheer en verdere ontwikkeling. Onderdeel daarvan was de CUR-aanbeveling 120.
In maart 2021 heeft Toshihiro Takada, kennisontwikkelaar Sanitaire techniek bij ISSO, de kennis geactualiseerd. Op deze kleine actualisatie na bleef de publicatie ongewijzigd. De ISSO-publicatie is volledig afgestemd op ISSO-Publicatie 30 ‘Leidingwaterinstallaties in woningen’, de ISSO Checklist ‘hotspots’ in waterleidingen en NEN 1006 Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties.
Aansluiting met de bouw
“ISSO gaf al een uitgebreide reeks aan legionella-kennisproducten uit, maar met ISSO-publicatie 116 als nieuwste onderdeel van het legionellaportfolio hebben we nu ook aansluiting naar de bouwkundige kant”, vertelt Ingrid van Toorn, portfoliomanager bij ISSO. “Deze kennis is in 2017 als CUR-aanbeveling echt ontwikkeld voor architecten, bouwers en bouwkundig adviseurs. Het helpt hen de bouwkundige randvoorwaarden in een gebouw zo te maken, dat de installateur hierin een legionellaveilige waterinstallatie kan installeren. We hopen dat CUR-aanbeveling 120 als ISSO-publicatie ook zijn weg zal vinden in de bouwsector.”
Ontwerpuitgangspunten
In de praktijk blijkt nog te vaak dat in het bouwkundig ontwerp onvoldoende is nagedacht over de benodigde randvoorwaarden voor legionellaveilige leidingwaterinstallaties. ISSO-publicatie 116 sluit aan op de gangbare ontwerpmethodiek voor gebouwen. Voor het ruimtelijk ontwerp geeft de publicatie aan welke ontwerpuitgangspunten vastgelegd moeten worden. Middels checklists voor het technisch ontwerp, het geschreven bestek en voor het bouwkundig tekenwerk, beschrijft de publicatie de essentiële, duidelijk vast te leggen punten die nodig zijn voor een legionellaveilige leidingwaterinstallatie. De kennis is gericht op woningbouw, maar ook goed toepasbaar op het ontwerp voor veel voorkomende utiliteitsgebouwen, zoals kantoor-, logies-, en bijeenkomstgebouwen.
- Branche
- mei 4, 2021
- 2 views
Warmteterugwinning in badkamer in gestapelde bouw
Warmteterugwinning (wtw) in de badkamer bestaat al geruime tijd. In de gestapelde bouw is het realiseren van deze energiebesparende maatregel een stuk lastiger. Daarom innoveerde Hamwells deze wtw-techniek en lanceerde een generatie actieve douchewater-wtw-systemen die zich juist op dat segment richt. De systemen passen in enkellaagse woningen en appartementen. Metingen laten zien dat deze wtw-systemen tot 73% van de energie uit het afvalwater van de douche te halen.
Het systeem bestaat uit de bekende douchepijp-wtw met hoog rendement, in combinatie met een industriële sensor en membraanpomp. Deze pomp zorgt ervoor dat het gebruikte douchewater vanuit het douchesifon door de wtw-unit wordt gepompt. Omdat dit wtw-systeem op dezelfde verdieping als de douche wordt geïnstalleerd, is dit een geschikte oplossing voor de gestapelde en enkellaagse bouw.
Meerdere uitvoeringen
De Blue, zoals deze douchewater-wtw heet, is verkrijgbaar in meerdere uitvoeringen. De Blue-HE is de uitvoering met de langste wtw-pijpen en behaalt daarmee ook het hoogste rendement van 73%. Daarnaast bestaat het portfolio van actieve douchewater-wtw-systemen nog uit een drietal kleinere varianten waarvan de rendementen variëren van 52 tot 62,5%.
BENG-impact
Het rendement van de Blue-HE ontstaat door een dubbel uitgevoerde, koperen wtw-buis. De kleinere Blue-versies bestaan uit een enkele buis in verschillende lengtes (120, 160 en 210 cm), waardoor deze systemen prijstechnisch gunstiger zijn. Omdat al deze actieve douchewater-wtw-systemen een bij Bureau CRG geregistreerde gelijkwaardigheidsverklaring hebben, zullen zij in de BENG-berekening een impact hebben.
40% energiegebruik
Het energiegebruik in de badkamer bedraagt ongeveer 40% van het totale energieverbruik van een gemiddeld huishouden. Met moderne douchewater-wtw-systemen is dit energiegebruik te halveren. De traditionele douche-wtw’s zijn al vele jaren op de markt maar kenmerken zich door een lange douchepijp-wtw die de installateur een verdieping lager, onder de verdieping van de badkamer, moest plaatsen. Later ontstond een alternatief, de zogeheten douche-drain-wtw, waarbij het wtw-systeem in de vloer van de douche of douchebak is ingebouwd. Deze systemen hebben echter een beperkt rendement en zijn soms erg onderhoudsgevoelig.
Sensor
Met de Blue douchewater-wtw-systemen zijn de beperkingen van de eerder genoemde types niet meer van toepassing. De Blue vangt het warme water op in de afvoer. Hier zit een sensor die, zodra hij water detecteert, de pomp aanstuurt. De membraanpomp brengt het warme water naar de bovenkant van de wtw-buizen. In deze robuuste pomp blijven geen haar en zeepresten achter. Het warme afvoerwater stroomt via de speciaal ontwikkelde werveling (vortex) op de meest efficiënte wijze door de wtw-buizen, waarin de warmteoverdracht plaatsvindt. Als het koude tapwater bij de thermostatische mengkraan aankomt, is deze soms wel tot 28°C opgewarmd. Hamwells heeft de verschillende uitvoeringen van de Blue juist voor enkellaagse woningen en appartementen ontwikkeld. Het systeem is bovendien geschikt om in de prefab woningproductie en in sociale nieuwbouw toe te passen.
- Branche
- april 29, 2021
- 2 views
Sanitaire oplossingen oudere bewoners
Techniek Nederland heeft een brochure gemaakt, die installateurs helpt om levensloopbestendige keuzes te maken bij natuurlijke renovatiemomenten, zoals bij een badkamer verbouwing. In de brochure staan sanitaire oplossingen voor oudere bewoners die langer zelfstandig thuis willen blijven wonen.
Eén van de meest voorkomende woningaanpassingen voor ouderen die langer zelfstandig thuis blijven wonen is een verbouwing van de badkamer en toilet. Logisch als je het bekijkt vanuit de verbetering van de veiligheid in huis, want valpartijen in de badkamer komen helaas veel voor en leiden tot ernstig letsel. Installateurs spelen een belangrijke rol in het veiliger en comfortabeler maken van woningen. Er zijn talloze mogelijkheden voor veilige sanitaire oplossingen. Techniek Nederland heeft deze overzichtelijk op een rij gezet in de nieuwe brochure ‘Langer Zelfstandig Thuis Wonen met het juiste, aangepaste sanitair’.
Oplossingsgerichte informatie voor een goed advies
Naast productinformatie geeft de brochure aan voor welk (gezondheids)probleem een gekozen product een oplossing kan bieden, zodat installateurs deze informatie in hun comfortadvies aan klanten kunnen verwerken. De behoeften van eventuele andere gezinsleden en/of zorgverleners zijn daarin meegenomen, evenals de technische voorschriften en de bouwkundige randvoorwaarden. Heeft een klant moeite met de financiering van de verbouwing of wil de klant verduurzaming meenemen in het project, dan biedt de brochure uitkomst met extra informatie over deze onderwerpen.
De brochure is hier te downloaden.