Technisch opleider IW Zuid-Holland en Binnenklimaat Nederland hebben het Vakcentrum Binnenklimaattechniek voor de woningbouw geopend. In het vakcentrum in Dordrecht krijgen monteurs diverse innovatieve leermogelijkheden voorgeschoteld om het te schoppen tot de klimaatmonteur van de toekomst. De afgelopen anderhalf jaar is met diverse partners, waaronder Itho Daalderop, Zehnder, DUCO, Groupe Athlantic en VASCO, gewerkt aan dit practicum op het gebied van luchtbehandeling en -distributie.

In 2020 werd het allereerste Vakcentrum Binnenklimaattechniek geopend in huis bij IW-Midden op de locatie in Amersfoort; in 2022 volgde het praktijkcentrum voor de utiliteit bij het ROVC Technische Opleidingen in Ede en nu is daar in samenwerking met IW Zuid-Holland de praktijklocatie in Dordrecht.

Gezonde ventilatie begint bij de vakman
In huizen en gebouwen die steeds beter geïsoleerd worden, is goede ventilatie een must. Het installeren, inregelen, onderhouden en vervangen van ventilatiesystemen is vakwerk dat door een goed geschoolde specialist uitgevoerd moet worden. Het Vakcentrum Binnenklimaattechniek leidt deze mensen op. Theoretische kennis wordt – in samenwerking met het bedrijfsleven – direct gekoppeld aan werkzaamheden uit de praktijk. Zo leren de cursisten werken met systemen en componenten die beschikbaar worden gesteld door een aantal lidbedrijven van branchevereniging Binnenklimaat Nederland.

Meer ventilatiespecialisten nodig
Er is nog steeds dringend behoefte aan nieuwe monteurs. Daarnaast moet er meer aandacht komen voor het bijscholen van ervaren monteurs. De praktijkgerichte opleiding bij het Vakcentrum Binnenklimaattechniek voorziet in beide behoeftes. In het praktijkcentrum in Dordrecht kunnen scholieren met een technische achtergrond straks doorstromen en er is ook de mogelijkheid voor zij-instromers om aan de slag te gaan. De betrokken partijen hopen met de praktische invulling van het derde Vakcentrum Binnenklimaattechniek meer jongeren enthousiast te maken voor de ventilatietechniek.

Het ziet ernaar uit dat komend schooljaar méér nieuwe mbo-studenten zullen kiezen voor een technische opleiding. Een steekproef van de MBO Raad laat zien dat de opleidingen installatie- en elektrotechniek deze zomer bij de nieuwe aanmeldingen kunnen rekenen op een toename van zo’n 3%. Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, is niet verrast door de cijfers: “Jongeren willen een baan die ertoe doet en een carrière met veel perspectief. Dan kom je al snel bij de technieksector uit.”

De groeiende aantrekkingskracht van techniekopleidingen is opvallend, omdat het totale aantal aanmeldingen voor mbo-opleidingen terugloopt. Bij de aankomende techniekstudenten is vooral de bbl (beroepsbegeleidende leerweg) populair. Mbo’ers die een bbl-opleiding volgen, werken vier dagen per week en gaan één dag naar school. De bbl levert het grootste deel van de instroom van nieuwe werknemers in de technieksector.

Inspanningen van de technieksector worden beloond
Techniek Nederland besteedt veel aandacht aan het aantrekkelijker maken van de technieksector én van het techniekonderwijs. Terpstra: “Het lijkt erop dat onze inspanningen beloond worden. Er is écht sprake van een kentering. Jonge mensen zien meer en meer dat techniek een onmisbare bijdrage levert aan onze maatschappij. Technische vakmensen voeren de energietransitie uit, ze moderniseren onze infrastructuur en ze houden de gezondheidszorg betaalbaar. Ze zijn de ruggengraat van onze economie.”

20.000 vacatures
Ondanks de hoopgevende cijfers vindt Terpstra dat er nog veel meer moet gebeuren. “We hebben in onze sector nog altijd zo’n 20.000 vacatures. Dat betekent dat we de komende jaren alles op alles moeten zetten om méér jongeren en zij-instromers te interesseren voor techniek.”

Open dagen
De komende tijd vinden op veel plaatsen in het land open dagen plaats van mbo-techniekopleidingen. Terpstra vindt het belangrijk dat jongeren die over hun toekomst nadenken zo’n open dag gaan bezoeken. “Techniek moet je zien en beleven. Bovendien krijg je een goed beeld van de geweldige kansen op de arbeidsmarkt.” Nieuwe studenten kunnen zich nog tot 1 oktober aanmelden voor een mbo-techniekopleiding.

Aanvalsplan Techniek
De technieksector steekt veel energie in het vergroten van de instroom van nieuwe technische vakmensen. Techniek Nederland nam vorig jaar samen met een aantal andere branches het initiatief voor het Aanvalsplan Techniek. Werkgevers en kabinet investeren de komende tien jaar een miljard euro om meer mensen te interesseren voor een loopbaan in de techniek. Het Aanvalsplan Techniek richt zich zowel op instroom vanuit het technisch beroepsonderwijs als op zij-instromers vanuit andere sectoren.

Oók meer instroom in het vmbo
Niet alleen de interesse voor technische mbo-opleidingen neemt toe. Ook op het vmbo neemt het aantal studenten in technische opleidingen toe. Dit schooljaar is het aantal leerlingen met het profiel Produceren, Installeren, Energie (PIE) met 8% gestegen ten opzichte van 2021-2022.

Martin Kant van Koninklijke Hoppenbrouwers Techniek is uitgeroepen tot ‘Beste Praktijkopleider’. Dit gebeurde tijdens het jaarlijkse ‘Dit is mbo Ambassadeursgala’. De jury was onder de indruk van zijn visie op het vak en zijn betrokkenheid bij studenten. Hij weet studenten te boeien met uitdagende leeropdrachten en vergeet nooit erkenning en waardering te geven. Binnen de praktijkschool van de technisch dienstverlener in Breda staat hij bekend om zijn humor en enthousiasme. De verkiezing werd georganiseerd door het ministerie van OCW en Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB).

Al jaren is opleiden en ontwikkelen een belangrijke pijler binnen Hoppenbrouwers Techniek. De technisch dienstverlener zet in op interne opleiding en stimuleert doorstroom van onderaf, zodat mensen vanaf een zo jong mogelijke leeftijd met het bedrijf kunnen meegroeien. De technisch dienstverlener wil meer jongeren enthousiasmeren voor een baan in de techniek en daarom wordt er ook veel geïnvesteerd in snuffelstages en het contact met andere scholen. Inmiddels heeft bijna elke vestiging een eigen praktijkschool waar BBL-leerlingen één avond per week onder begeleiding van ervaren collega’s hun kennis leren toepassen in de praktijk. Hoppenbrouwers Techniek wil in de komende jaren groeien naar minimaal 40 vestigingen en 5.000 medewerkers, waardoor er voor medewerkers een aantrekkelijke loopbaan met veel ontwikkelmogelijkheden binnen de organisatie in het verschiet ligt.

De volgende generatie technici
Zonder goede, praktisch opgeleide medewerkers zou Hoppenbrouwers Techniek niet kunnen bestaan, vindt Ellen Vermeer, HR-directeur bij het installatiebedrijf. “Daarom investeren we continu in ons opleidings- en ontwikkelingsprogramma en breiden we dat steeds verder uit. Onze praktijkbegeleiders hebben daarin een hele belangrijke rol door hun kennis op studenten over te brengen en hen te inspireren. Bovendien vervullen ze vaak een dubbelfunctie, want naast docent zijn ze gewoon de collega die in het technische vak werkzaam zijn. En zijn ook een belangrijk aanspreekpunt voor ouders en scholen.” Ellen is blij met deze erkenning voor Martin en zijn kersverse eretitel ‘Beste Praktijkopleider van het jaar’. Ze vertelt: “Martin is een voorbeeld voor alle praktijkopleiders binnen en buiten onze sector. Door zijn passie voor het vak, Brabantse gezelligheid en toegankelijke houding stappen onze studenten makkelijk op hem af voor vragen of overleg. Dat zorgt ervoor dat de studenten elke week weer graag komen.” Martin kan zelf nauwelijks geloven de eretitel dit jaar te mogen dragen. “Ik kreeg er een brok van in mijn keel. Het motiveert me enorm en ik wil graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de volgende generatie technici. Ik begeleid de studenten van begin tot eind en ben blij hen in de tussentijd te zien groeien naar volwassen, vakkundige mensen.”

Technisch dienstverlener
Hoppenbrouwers Techniek is de technische dienstverlener die meer dan 100 jaar geleden als éénmanszaak begon in Udenhout. Nu ontwerpt, installeert en onderhoudt Hoppenbrouwers vanuit 21 vestigingen in Nederland elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties voor bedrijfsleven, industrie, zorginstellingen, scholen en particulieren. In 2022 behaalde het bedrijf een omzet van 313 miljoen euro.

Sam Strijbis uit Dirkshorn is Nederlands kampioen geworden in zijn vakgebied ‘sanitair- en verwarmingstechnicus'. De tweede plaats ging naar Jasper Klein uit Hoofddorp. Ariën Koolmees uit Overijssel werd derde. De in totaal acht finalisten hebben afgelopen donderdag 23 maart en vrijdag 24 maart in de RAI gestreden om het kampioenschap. Zeven van de acht finalisten in deze categorie komen uit de stallen van IW-opleidingsbedrijven.

De wedstrijdopdrachten die de finalisten krijgen, zijn elk jaar anders. Deelnemers in de competitie ‘sanitaire-en verwarmingstechnicus’ moeten bijvoorbeeld een koud- en warmwaterleiding aanleggen en een cv- of rioolinstallatie volgens tekening maken. Naast veilig en netjes werken moeten de deelnemers vaardig zijn in het buigen en bewerken van alle soorten installatietechnisch leidingwerk, het maken van verbindingen en kennis hebben van afsluiters, kleppen, ventielen en de wijze waarop die gemonteerd moeten worden.

Trends en ontwikkelingen
De wedstrijdopdrachten representeren enerzijds nieuwe trends en ontwikkelingen in het vakgebied, zoals gebruik van moderne gereedschappen en nieuwe producten die op de markt komen. Ook doen de opdrachten een beroep op zowel de vakkennis als de vakvaardigheden van de finalisten. Daarnaast worden deelnemers beoordeeld op vakoverstijgende vaardigheden als creatief en probleemoplossend denken.

Leerwerktraject
De jaarlijkse Skills competities zijn vakwedstrijden voor mbo- en vmbo-studenten. De meeste deelnemers volgen een leerwerktraject. Ze werken bij een leerbedrijf en gaan daarnaast naar school. Elk jaar worden er wedstrijden georganiseerd in ongeveer 50 vakrichtingen, van verpleegkundigen en automonteurs tot ICT-beheerders en schoonheidsspecialisten. Via voorrondes op school en kwalificatiewedstrijden kunnen deelnemende studenten in de nationale finales komen. Daar strijden ze om de titel beste vakman of -vrouw van Nederland. Afgelopen week hebben in totaal ruim 700 finalisten van Skills Talents (vmbo) en Skills Heroes (mbo) in de Amsterdamse RAI gestreden om Nederlands kampioen te worden in hun vakgebied.