De ISH is altijd een feestje. In een sneltreinvaart krijg je als bezoeker een totaaloverzicht van alle trends en noviteiten. Deze editie was volgens meerdere bronnen ‘minder vernieuwend’ dan de ISH van 2017, maar had wel genoeg nieuws in petto om de bezoeker te verrassen. Tegelijkertijd liet de beurs ook goed zien welke trends op dit moment de toon aangeven in de installatiebranche.

Ook deze editie was het aanbod weer overweldigend. Rond de 2500 exposanten gaven acte de présence tijdens de ISH in Frankfurt. Zij konden, volgens de eerste schattingen van de organisatie, ongeveer 200.000 bezoekers begroeten.

Thema’s
In de 20 hallen werd uitgebreid aandacht besteed aan klimatisering, gebouwautomatisering en domotica, sanitaire technieken en gereedschap en componenten. Wij destilleerden uit het gigantische aanbod en gesprekken met bezoekers en exposanten 5 terugkerende trends, die nu en de komende jaren hun stempel zullen drukken op de installatiebranche.

Digitalisering
Allereerst en met stip bovenaan: digitalisering en connectivity. Vrijwel iedere exposant die we bezochten was er op de een of andere manier wel mee bezig. De een toonde ons een nieuwe app, zoals Stiebel Eltron, met energiemanagementfuncties en mogelijkheden om temperatuurinstellingen van warmtepompen mee te wijzigen, de ander liet een nieuw digitaal platform zien, zoals de ‘Building Operator’ van Siemens. In deze Cloud-oplossing kunnen diverse, bijvoorbeeld W-systemen worden ingeplugd, ook van concullega’s, waardoor het beheer makkelijker wordt. Building Operator is met name interessant voor de middelgrote installateur, omdat de software eenvoudig te bedienen is en de mogelijkheid biedt om meerdere gebouwen tegelijk te monitoren, aldus Siemens.

Connectivity
Ook Kieback & Peter toonde een digitaal platform: Qanteon, dat op een overzichtelijke wijze energiestromen in gebouwen in kaart brengt. Een terugkerend streven bij deze digitale spelers en ook bij anderen, zoals Viessmann en Grohe is om platforms te bouwen waar alle marktspelers op kunnen inpluggen. Dit klinkt als Open Source, maar dan wel op een zodanige manier vormgegeven dat de ontwerper van de platformsoftware er het meest garen bij spint.

Bluetooth en 3D-printing
Maar digitalisering gaat verder, veel verder, liet ook deze ISH zien. Niet alleen toegankelijkheid telt, maar ook de wijze waarop digitale gegevens worden ontsloten wordt steeds belangrijker. Zo liet Schell ons de Bluetooth module zien om digitaal toegang te krijgen tot kranen uit de Vitus-serie, om die te programmeren. Grohe tot slot werkte tijdens haar groots opgezette persconferentie toe naar de onthulling van een 3D-geprinte kraan. De benodigde technologie voor het printen van de Allure Brilliant Icon 3D kraan was opvallend genoeg in eigen huis ontwikkeld.

Ontwerpvrijheid
 Speaking of Grohe… De sanitairgigant bracht tijdens dezelfde persconferentie nog eens de Essence Colors kranenserie onder de aandacht. Zowel in sanitair als andere disciplines lijkt een grotere vrijheid te zijn om verschillende vormen, kleuren en materialen toe te gaan passen. Een zekere speelsheid zou je het bijna kunnen noemen. Denk bijvoorbeeld aan de uitbundige kleuren en vormen van wandradiatoren, denk aan de nadruk die een speler als Viessmann naar eigen zeggen legt op een aantrekkelijk design van bepaalde warmtepomp-buitenunits. Die designvrijheid is ook een duidelijke trend. Een hoogtepunt was zonder meer het vrijstaande bad van @Woodiodesign dat gemaakt was van houtsnippers!

Verduurzaming
Een trend die al geruime tijd opgang maakt, is verduurzaming. Op de ISH was vooral te zien dat systemen nu worden doorontwikkeld. Bijvoorbeeld warmtepompen. Zo lieten verschillende spelers monobloc-systemen zien en HT-warmtepompen. Ook werd wel duidelijk dat de markt driftig op zoek is naar andere koudemiddelen. Stulz toonde ons bijvoorbeeld de Q-ton warmtepomp die werkt op basis van CO2. Cox Geelen wist ons te verrassen met een geheel nieuw concept. Bij de Prefab Heatpump Cover staat buiten op het dak de wisselaar van een warmtepomp opgesteld in een aluminium omkasting. Binnen is het resterende deel van de warmtepomp ondergebracht. De bijzondere opstelling (Econext Enrgy Air) is het resultaat van intensieve samenwerking met Ecoforest warmtepompen.

Gemak
Bij datzelfde Cox Geelen viel ook de Coxdens PP Bracket te zien, een rookgasafvoersysteem dat met een schroefdraadverankering wordt vastgezet. Tijdens de demonstratie werd wel duidelijk dat beugelen op deze manier een behoorlijke tijdsbesparing oplevert en daarmee zijn we aanbeland bij de volgende trend: gemak. Of het nu om installatie-, onderhouds- of gebruikersgemak gaat; fabrikanten weten steeds beter met slimme foefjes zowel de installateur, beheerder als eindgebruiker werk uit handen te nemen. Zo liet Saia Burgess, onderdeel van Honeywell, een vrij programmeerbare controller zien (IEC) die geschikt is voor W- en E-installaties. De muren tussen de verschillende disciplines worden steeds meer geslecht. ‘Predictive Maintenance’ was een term die we daarnaast dikwijls hoorden tijdens gesprekken op stands. Door de rijke verscheidenheid aan functionaliteiten van beheersystemen, kunnen installateurs al anticiperen op storingen en dergelijke en voortijdig onderhoud inplannen. ‘Intuïtieve bediening’ was een andere veelgehoorde kreet. Dankzij intuïtieve bediening zo verzekerde menig fabrikant ons, wordt het allemaal een stuk makkelijker voor de installateur en eindgebruiker. Bijvoorbeeld als hij aan de slag gaat met de Testo 400 multimeter (zie filmpje hieronder), die zowel flow, temperatuur, CO2, vochtigheid als andere indicatoren kan meten. Enfin, in de mens-machine interactie blijkt er steeds meer oog te zijn voor de menselijke aspecten.

Comfort
Dat klinkt ook door in de laatste trend die we hier onder de aandacht willen brengen: toenemende aandacht voor comfort en welzijn. Waar het accent jarenlang lag bij energie- of waterbesparing, zoeken fabrikanten en ook installateurs nu meer naar een balans tussen besparing en comfort. Brink Climate Systems timmert al geruime tijd aan de weg als leverancier van optimale lucht. Op de beurs toonde de fabrikant onder andere het Pure Induct filtersysteem, dat kan worden geïntegreerd in een balansventilatie-oplossing en ook fijnstof uit de lucht haalt. De Sunshower is een douchesysteem dat tegelijkertijd een totale wellness-ervaring aanbiedt. Zo helpt de infraroodstraling om de spieren te ontspannen. Delabie tot slot, liet een alternatief zien voor een waterloos urinoir. Het urinoir gebruikt per spoeling slechts 0,7 l en gebeurt volautomatisch. Een groot voordeel ten opzichte van waterloze urinoirs is volgens Delabie dat dit systeem minder onderhoud nodig heeft.

Al met al een interessante beurs. Voor een uitgebreide nabeschouwing verwijzen wij u graag naar de mei-editie van InstallateursZaken, die grotendeels in het teken van de ISH zal staan.