“Juist nu loden waterleidingen vervangen”

In Nederland hebben tussen de 100.000 en 200.000 woningen nog loden waterleidingen. Daar bovenop komt een fors aantal publieke gebouwen, zoals scholen en peuterspeelzalen. Deze gebouwen zijn nu grotendeels gesloten vanwege de coronacrisis. Een ideaal moment dus om de loden waterleidingen te vervangen, aldus Eric van der Blom, expert Sanitaire Technieken van Techniek Nederland.

In november 2019 drong de Gezondheidsraad nog aan bij de overheid om tempo te zetten achter de sanering van loden waterleidingen. Zoals bekend brengen die ernstige gezondheidsrisico’s met zich mee.

Schadelijke hoeveelheden
“In Nederland geldt een bovengrens van 10 microgram lood per liter drinkwater. Normaliter bereik je die hoeveelheid niet in het hedendaagse leidingwerk, maar voor oude loden waterleidingen liggen de zaken anders.” Van der Blom heeft meetresultaten gezien waarbij hoeveelheden van 35 tot 70 microgram per liter werd aangetroffen.

Risico’s
“Te veel lood in het water levert risico’s op voor de volksgezondheid. Zo krijgen zuigelingen al snel relatief veel lood per lichaamsgewicht binnen via flesvoeding in een gebouw met loden waterleidingen. Lood beïnvloedt de ontwikkeling van hersenen negatief. Daarnaast lopen mensen meer risico op hart- en vaatziekten, evenals nieraandoeningen.”

Verbazingwekkend
De woningen en publieke gebouwen met loden waterleidingen dateren van voor 1960. Eigenlijk is het verbazingwekkend dat dit probleem nog speelt, terwijl de gezondheidsrisico’s al decennialang bekend zijn. Van der Blom: “In 1999-20040 is een grootscheepse actie geweest. Particulieren konden destijds met overheidssubsidie hun leidingen laten vervangen. Daar is toen maar beperkt gebruik van gemaakt. Daarnaast was er toentertijd weliswaar al veel kennis aanwezig over de gezondheidsrisico’s, maar niet van de negatieve invloed op de hersenontwikkeling tot 7 jaar. Zeker met de kennis van nu is het belangrijk dat wij woningeigenaren een steuntje in de rug geven om loden leidingen zo snel mogelijk te laten vervangen. Daar ligt óók een verantwoordelijkheid bij de overheid. Daarom pleiten wij voor een robuuste, substantiële overheidssubsidie. ”

Doorpakken
Inmiddels is een aantal woningcorporaties al aan de slag gegaan, Van der Blom zou ze graag zien doorpakken, evenals dus eigenaren van publieke gebouwen. “Deze crisis biedt een uitgelezen kans om in een hoog tempo de loden waterleidingen te vervangen in scholen, kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en dergelijke. De klanten hebben geen last van geluidsoverlast, stof, afsluiten watertoevoer en/of installateurs die overal rondlopen met leidingmateriaal en gereedschap. En menig installateur heeft nu tijd over door de coronacrisis. In een leeg gebouw is het ook eenvoudiger om je aan het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ te houden.”

Extra werk
Vaak leidt het ene werk bovendien tot de volgende klus. “Als klanten eenmaal de leidingen gaan vervangen, kunnen ze ook om nieuwe kranen en andere aanpassingen vragen. Overigens moet daar eveneens rekening worden gehouden met gezondheidsaspecten. Kranen zijn van messing, een legering waarin ook wat lood in zit. Bij nieuwe kranen is het advies om de eerste twee maanden altijd eerst 2 minuten te spoelen, voordat je het water gaat gebruiken.”

Particuliere huizenbezitters
Je kunt particuliere huizenbezitters niet over één kam scheren met woningcorporaties en eigenaren van publieke gebouwen. De zaken liggen toch wat anders. Zij zitten nu veelal thuis en zullen zelf de stap moeten zetten. Van der Blom maakt zich ook zorgen om deze groep. “We zien in steeds meer huishoudens waterontharders verschijnen. Als je een loden waterleiding hebt, verwijderen die de harde kalklaag die aan de binnenkant zit, waardoor het drinkwater rechtstreeks in contact komt met lood. Ook daar zou een snelle vervanging dus raadzaam zijn.”

Lobby
Inmiddels heeft Techniek Nederland al afspraken gemaakt met onder meer Rijkwaterstaat om infrastructurele werken naar voren te halen en overheidsaanbestedingen door te laten gaan om zo de effecten van de coronacrisis te dempen voor de sector. Techniek Nederland wil er zich hard voor maken om de overheid te overtuigen ook het vervangen van loden waterleidingen tot een speerpunt te maken. “En uiteraard kan je ook zelf als installateur proactief gebouweigenaren, particulieren of gemeenten benaderen met een aanbod.”