“Markt zal in 2019 afkoelen maar het tekort aan vakmensen blijft”

Nu het einde van het jaar met rasse schreden nadert, wordt het tijd voor de lijstjes. Installatienet.nl nam samen met Ron Bosch, adviseur en HBO-docent Installatietechniek de trends door van afgelopen jaar en waagt een voorspelling voor 2019.

“2018 was zonder twijfel het jaar van de warmtepomp. Door de nieuwe wetgeving doet de warmtepomp in een sneltreinvaart zijn intrede in de nieuwbouw. Daarnaast groeit ook de belangstelling in de renovatiemarkt. En die verduurzamingsslag was dit jaar weer mede debet aan een andere trend; een stijgende interesse bij installateurs om hun F-gassendiploma te gaan halen. Trekken we het breder, dan zien we dat de branche weer volop investeert in educatie. Bedrijven laten hun vakmensen allerlei opleidingen volgen over de meest uiteenlopend onderwerpen. Van HBO Gebouw Gebonden Installatietechniek, tot luchtbehandeling of Mechatronica.”

Partijen zoeken elkaar meer op
“Dat is ook hard nodig,” vervolgt Bosch, “want ons afscheid van fossiel gas brengt een geheel nieuwe situatie met zich mee. Een situatie waarmee bouwkundige aannemers, vanwege hun gebrek aan installatietechnische vakkennis, zich al snel geen raad weten. Het gevolg, en dat vind ik wel een derde grote trend: partijen in de bouw- en installatiesector zoeken elkaar meer op. Zo zie je in toenemende mate bouwkundige aannemers, adviseurs en installateurs gezamenlijk producten in de markt zetten, om zo de moderne en mondige consument op zijn wenken te kunnen bedienen met betaalbare en duurzame oplossingen.”

Steeds meer apparaten binnenshuis communiceren met elkaar
“We hebben het nog niet gehad over IoT”, gaat Bosch enthousiast door. “Het Internet of Things, zo kon ik dit jaar wel merken, is duidelijk in opkomst. We laten steeds meer apparaten binnenshuis met elkaar communiceren, bedienen bijvoorbeeld even via de App onze verlichting, verwarming of ventilatie installatie. De mogelijkheden zijn hier eindeloos, maar de prijzen moeten nog wel omlaag, voordat de consument er zich een masse aan gaat wagen.”

Economische tegenwind in 2019
Tijd om vooruit te blikken. Bosch verwacht economische tegenwind in 2019. “De huizenverkoop is al aan het dalen, tegelijkertijd zal de hypotheekrente omhooggaan, we kampen met een tekort aan vakmensen en grondstoffen en krijgen internationaal gezien te maken met Brexit. Volgens economen zal in het derde kwartaal de markt een terugval gaan vertonen. Daar staat tegenover dat de energietransitie wel zal doorzetten. Ik verwacht een verdere rendementsverbetering voor warmtepompen, meer pilotprojecten voor waterstof als brandstof en compactere en nog energiezuinigere ventilatie-units.”

Populariteit vakgebied neemt toe
Bosch ziet ook dat het vakgebied duidelijk aan populariteit wint. “Ik zit zelf in de examentoetsingscommissie MEI en zie dat het aantal opleidingen groeit. We krijgen steeds meer leerlingen, de schoolbanken zullen in augustus/september 2019 volstromen. Tegelijkertijd is de manier waarop we ons laten bijscholen aan het veranderen. Installateurs hebben het druk, druk, druk. Ik merk dat de opkomst bij de zogenaamde ‘Op weg naar huis’ bijeenkomsten van de Technische Unie, Uneto-VNI en dergelijke afneemt. Niet omdat ze minder aansprekende onderwerpen kiezen, maar omdat installateurs vaker via Webinars zichzelf laten bijspijkeren. Dit kost minder tijd en ze kunnen zelf besluiten om een webinar bij te wonen of later terug te kijken.”

Structureel tekort aan vakmensen
Bosch vervolgt: “Hoewel de markt af zal koelen in 2019, blijven we kampen met een structureel tekort aan vakmensen. Het zou me niet verbazen als dat leidt tot het aantrekken van extra personeel uit het buitenland en een fikse impuls gaat geven aan robotisering en de doorontwikkeling van prefabconcepten.”

Circulariteit is nauwelijks een issue
Hoewel architecten en bouwkundige aannemers al volop bezig zijn met circulariteit, ziet Bosch dit in de installatiesector niet of nog te weinig terugkomen. “Ik verwacht dat 2019 daarin geen wezenlijke verandering gaat brengen. Eigenlijk moet je al vanaf de ontwerpfase werken volgens circulaire principes, installateurs zijn nu al blij als ze voldoende mensen en materialen hebben om hun projecten tot een goed einde te brengen. De prioriteiten liggen dus duidelijk elders.”

Naamsverandering Uneto-VNI zal tijd nodig hebben
“Tja en dan krijgen we natuurlijk per 15 januari een nieuwe naam voor Uneto-VNI”, sluit Bosch af. “Ik zelf loop niet direct warm voor ‘Techniek Nederland’. Uneto-VNI was een begrip; in de sector en bij de consument. Ik denk dat de buitenwacht tijd zal nodig hebben om te begrijpen waar Techniek Nederland precies voor staat.”