“Over vijf jaar kiest de consument nog steeds voor een hr-ketel”

De Telegraaf meldde gisteren dat installateurs nog geregeld huisbezitters adviseren om een moderne, zuinige cv-ketel te laten installeren in plaats van een warmtepomp. Ook De Consumentenbond meldt in hetzelfde artikel: “In oudere huizen is de warmtepomp zeker niet het ei van Columbus.” De bestaande woningbouw blijft vooralsnog het probleemkind van de energietransitie. Installatienet vroeg Jon Van Diepen, van Van Diepen Energy, naar zijn mening. Hij keurt dagelijks woningen.

Van Diepen twijfelt er steeds meer aan of we wel de overstap naar all-electric kunnen gaan maken in de gehele bouwsector. “In de nieuwbouw kun je eenvoudig warmtepompen neerzetten, maar de renovatiesector is een ander verhaal”, bevestigt hij de teneur in het Telegraaf-artikel. “Warmtepompen functioneren alleen in goed geïsoleerde woningen met een LT-systeem. Slechts zo’n 10 tot 20% van de huidige huizenvoorraad is voldoende geïsoleerd. Overstappen op LT-systemen kost een huishouden tienduizenden euro’s zonder zekerheid op zowel een lagere energierekening als op dezelfde comfort in de winter. Nu dit meer in de media komt, gaat een gemiddeld huishouden minder snel hiervoor kiezen.”

“Te duur”
Een ander punt is dat de piek in warmtevraag in de winter eenvoudig met gas is in te vullen. “Elektriciteit kun je moeilijk opslaan, bovendien brengt verregaande elektrificatie een verzwaring van het netwerk met zich mee. Er zal extra geïnvesteerd moeten worden om die verzwaring en de bijbehorende uitbreiding van extra backup gascentrales op te kunnen vangen.”
In de praktijk blijken de huidige warmtepompen een COP van gemiddeld 2 te hebben. Dan zijn (hybride) warmtepompen voor Van Diepen niet de oplossing. “Te duur”, zegt hij. “Bovendien valt de CO2-reductie dan tegen. Dat geld kun je beter steken in isolatie.”

Geen opschaling
En ook al wordt de warmtepomp goedkoper, dan nog is het de vraag of we er massaal op moeten overstappen als de rest van Europa nauwelijks volgt, denkt Van Diepen. “Zo krijg je geen opschaling. De rest van Europa heeft in het verleden juist flink ingezet op biomassa en behaalt daarmee ruim zijn duurzaamheidsdoestellingen. In Nederland is zo’n overstap naar biomassa zoals hout- en pelletkachels eigenlijk alleen echt interessant voor buitengebieden, maar minder voor dichtbevolkte regio’s.”

Over vijf jaar nog steeds liever een hr-ketel
In veel gevallen vindt Van Diepen het uiteindelijk zinvoller om in de Nederlandse bestaande bouw een hr-ketel te adviseren zolang er geen minimale isolatie-eisen gelden voor bestaande woningen die een warmtepomp willen. Zijn prognose: “Over vijf jaar zullen veel nieuwbouwwoningen wel degelijk warmtepompen of stadsverwarming hebben, maar in de bestaande bouw zal er weinig beweging zijn richting de (bestaande) warmtepomp. De meerderheid van de huizen zal nog steeds gasgestookte ketels hebben en de consument zal eerder geneigd zijn nog steeds voor een hr-ketel te kiezen. De grootste belemmering zal nog steeds de prijs zijn voor renovaties die gegarandeerd een comfortabel warm huis opleveren en daarbij een warmtepomp met een hoge COP.”
Overigens is het zo dat het vanaf 2021 wellicht verboden wordt nog een gasgestookte cv-ketel te plaatsen voor verwarming en warm water. Dat voorstel ligt op tafel bij de onderhandelingen over het nieuwe Klimaatakkoord.

Reactie van Uneto-VNI:
Uneto-VNI reageert op haar website op de teneur van het Telegraaf-artikel. Een citaat hieruit: 'In woningen die vóór 1980 zijn gebouwd, heeft het meestal geen zin een warmtepomp te installeren. In zulke woningen is veel extra isolatie nodig en dat betekent vaak een ingrijpende verbouwing.  Veel woningen die ná 1980 zijn gebouwd, zijn geschikt voor een hybride warmtepomp, soms na het uitvoeren van enkele betrekkelijk eenvoudige isolerende maatregelen. De hybride warmtepomp werkt bijna het hele jaar op elektriciteit en schakelt alleen op héél koude dagen over op aardgas.'

Reactie van Thuiscomfort:
Ook Thuiscomfort reageert op haar website op het Telegraaf-artikel. Een citaat hieruit: 'Bestaande, oudere woningen zijn niet ingericht op het gebruik van een warmtepomp. Er zijn relatief veel kieren en de ruimte ontbreekt nogal eens, voor het plaatsen van een warmtepomp.'

Reactie van Bouwend Nederland:
'Isoleren speelt in de verduurzaming een hele belangrijke rol, en is een zogeheten 'no regret-maatregel'. Ongeacht welke energievorm je gebruikt, isoleren loont altijd. Energie die je bespaart hoef je immers niet op te wekken.'