Het zijn slechts 33 woningen. Toch hebben ze al een storm aan publiciteit teweeggebracht, zowel nationaal als internationaal. In het dorp Voorhout, onder de rook van Leiden wordt een innovatief experiment uitgevoerd. De nieuwe huizen gaan namelijk een stap verder dan NOM, ze zijn niet energieneutraal, maar energieleverend.

De zogenaamde Pluswoningen komen uit de koker van een consortium, waar onder andere Van der Hulst Bouwbedrijf, Panasonic (warmtepomp), Zehnder (balansventilatie), VBI (klimaatvloeren), Stafier (PV)en Velux (ventilerend dakraam) in zitten. De ambitie is om duurzaamheid naar een hoger niveau te tillen, aldus Yvonne van der Hulst, eigenaresse van het gelijknamige bouwbedrijf.

NOM en POM
“NOM-woningen geven een prestatie-garantie op het gebied van energiegebruik. Het doel is om vooraf te bepalen hoeveel stroom er wordt opgewekt en gebruikt. Vervolgens wordt 10 jaar lang gemonitord of hieraan kan worden voldaan. Er worden verder geen aanvullende afspraken gemaakt die betrekking hebben op het comfort en de Bouwbesluit-eisen. Plus-op-de-Meter of POM-woningen gaan hierin verder. Het comfort in de woning staat voorop en is mede gebaseerd op een aangename continue temperatuur en de mogelijkheid om te koelen in de zomer. Door de integratie van domotica in de woning is dit eenvoudig uit te breiden in de toekomst. Zo kunnen onder andere verlichting en zorgsystemen geïntegreerd worden.”

Passieve bouwkundige maatregelen
De huizen in Voorhout hebben een spouwmuur met PIR-isolatie. Het binnenblad is van kalkzandsteen, het buitenblad bestaat uit metselwerk. “Er zit geen triple glas in de kozijnen, want dat is onnodig. We hebben al luchtdicht gebouwd.” Het dak bestaat uit een houten opbouw, met minerale wol isolatie. Het is bekleed met waterdichte PV-panelen en rondom afgewerkt met bijpassende dakpannen. De gevel heeft een normale RC-waarde van 5, het dak heeft een RC-waarde van 6 en de vloer van 6,5.

Smart Grid
Iedere Pluswoning in het project beschikt over een Nissan accu. Een volledig geladen accu is in principe voldoende voor een dag stroom. Door de energievoorziening van alle woningen aan elkaar te koppelen via slimme software van 4YEF, ontstaat er een mini Smart Grid. Zo kunnen eventuele tekorten worden opgevangen door continu energie uit te wisselen. En voor de momenten waarop er echt een extreme piekvraag is, beschikt de wijk nog over een extra stroombuffer in de vorm van twee elektrische auto’s. Alle huizenbezitters betalen nu nog maar 18 euro per maand. Daarvoor krijgen ze de beschikking over een ruime energiebundel. Gebruiken ze meer, dan betalen ze bij.

Verwarming en koeling
Ook op W-gebied zijn slimme en duurzame oplossingen toegepast. De woningen krijgen allemaal een luchtwarmtepomp. De buitenunit wordt aan het dak bevestigd om geluidsoverlast te voorkomen. Het systeem voedt de LT-vloerverwarming op de begane grond en de BKA-klimaatvloeren van de 1e en 2e verdieping. “We hebben bewust voor twee verschillende oplossingen gekozen. De LT-vloerverwarming ligt onder de afsmeervloer. Die ervaar je intenser dan betonkernactivering en past daarom beter bij de gewenste comfortbeleving op de begane grond. Met de BKA-klimaatvloeren kunnen we overigens zowel verwarmen als koelen. Wel zo prettig tijdens de warme maanden. De badkamer tot slot krijgt nog een elektrische radiator, maar eigenlijk verwachten we niet dat de eigenaren die vaak hoeven aan te zetten.”

Ventilatie
De warmtepomp communiceert via slimme software met andere installatietechnische oplossingen, waaronder het balansventilatiesysteem. Zo wordt continu de thermische energiebalans gemonitord. Het balansventilatiesysteem zuigt verse lucht aan via het dak. Vervolgens wordt de behandelde lucht in de woonkamer, slaapkamers en andere ruimtes ingeblazen. De afzuiging vindt plaats via natte ruimtes, keuken en technische ruimte.

Dakraam
Mocht er in de zomer behoefte zijn passieve koeling, dan kan het Velux dakraam automatisch worden geopend. Op basis van warme stijgende lucht en ramen die beneden open staan, wordt vervolgens in korte tijd de lucht in de woning ververst. Het raam gaat opent pas, als vooraf ingestelde parameters een signaal afgeven. Als het regent gaat het raam automatisch weer dicht. “Natuurlijke ventilatie heeft in ons concept dus een ondersteunende rol.”

Ventilatie Prestatie Keuring
De bouw van de 33 huizen is vlak voor de zomer van 2018 van start gegaan. Rond de bouwvak van 2019 moet de uiteindelijke oplevering plaatsvinden. Na de oplevering blijft het consortium betrokken bij het project. Onder andere door bewoners te blijven coachen in hun energiegebruik. Ook zijn er onderhoudscontracten afgesloten, waar de vervanging van de filters van het balansventilatiesysteem optioneel deel van kan uitmaken. Al met al een duidelijk voorbeeld van een project waarin de bouwende en installerende partijen verder kijken dan alleen de realisatie en ook oog hebben voor de verdere levenscyclus van de woningen.

Meer weten over dit bijzondere project? Lees dan de februari-editie van InstallateursZaken, die 26 februari verschijnt. Ook digitaal te raadplegen via www.installateurszakeen.nl

Voor een filmpje over dit project: https://youtu.be/FNkLH_PQeD4