Digital rocks
Een van de grote versnellers van innovatie is digitalisering. De snelle ontwikkelingen in ‘digital’ brengen structurele veranderingen in de branche. Geen enkel bedrijf of organisatie ontkomt aan de impact van digital. In een sectoranalyse van een bank, met de titel ‘Digitalisering in de bouw – een wereld te winnen’, las ik eens hoe de digitalisering de bouw raakt. Ondanks dat dit rapport wat ouder is, is het goed de inhoud te bekijken.
Vanuit het rapport zijn de parallellen naar de installatiebranche onmiskenbaar te maken. Ik lees er diverse kansen in voor de sector. Het proces van digitalisering zorgt ervoor dat sectorbedrijven van correctief onderhouden naar predictive beheren gaan. Door 24/7 de technische oplossingen en onderliggende producten en diensten te monitoren, zijn we in staat harde prestatiegaranties af te geven. Diezelfde data zorgen ervoor dat voorraden naar beneden gaan. Sterker nog: ik verwacht binnen nu en 5 jaar de eerste 3D-printers die in aantallen kleine componenten op oproep produceren. Het brengt nieuwe business met andere verdienmodellen. Dat verdergaande digitalisering ook de werkgelegenheid gaat raken, staat voor mij als een paal boven water. De scheiding van capaciteits- en kennisbedrijven wordt scherper en daardoor ook de benodigde arbeidskrachten.
Het rapport beschrijft de invloed van digitalisering op processen, materiaal en arbeidsmarkt in de bouw. Onderwerpen waar digitalisering ook de branche raakt in ons voordeel. Want de essentie van digitalisering is technologie. De vele data die onze techniek verzamelt en in toenemende mate beschikbaar maakt, zorgt voor nieuwe kantelingen. De installatiebranche is – als het goed is – intrinsiek beter voorbereid op de impact van digitalisering. Installateurs die dit doorgronden, transformeren naar datagedreven servicebedrijven. Digital rocks!
Maarten van der Boon, maarten@novitek.nl
Vanuit zijn bedrijf Novitek helpt Maarten technische bedrijven in organisatiestrategie, innovatie en communicatie
‘Slimme sensoren maken optimale regeling en besturing mogelijk’
De displayfunctie van de 22RTM-19-1 wordt via NFC overgenomen door de smartphone, waarop alle meetwaardes (CO2, relatievevochtigheid en temperatuur) real-time gelezen (status) of gemonitord (trending) kunnen worden. Ondanks zijn kleine behuizing zijn hetmeetbereik en de nauwkeurigheid van de 22RT-serie uitstekend
Paradepaardje
Ook levert Belimo inmiddels passieve ruimte-sensoren, die tijdens VSK 2020 in Utrecht werkend aan het grote publiek zijn getoond. “In de tussentijd hebben wij ons assortiment ruimtesensoren alweer uitgebreid met actieve versies en zijn de eerste projecten met dit bijzondere product uitgevoerd”, aldus De Laater. “Zeer uniek is dat de ruimte-eenheid leverbaar is met Belimo Near Field Communication (NFC) technologie.” Het paradepaardje van Belimo is de 22RTM-19-1; een uitvoering met drie actieve meetwaardes (CO2, relatieve vochtigheid en temperatuur). De behuizing van deze ruimte-eenheid is zeer strak en compact uitgevoerd. De displayfunctie wordt via NFC overgenomen door de smartphone, waarop servicemonteurs eenvoudig alle relevante informatie over voeding, apparaat- en sensorstatus kunnen ophalen en inlezen, zonder dat hiervoor de ruimte-eenheid geopend hoeft te worden. Alle meetwaardes zijn real-time te lezen (status) of te monitoren (trending). Met de trendingfunctie kan de servicemonteur dus ook de
stabiliteit van de betreffende waardes volgen.
Efficiënt op elk vlak − nu zelfs nog compacter en zuiniger
Sinds de 6-weg-regelkogelkraan in 2009 op de markt is gebracht, werd dit innovatieve product continu geoptimaliseerd. Belimo biedt het breedste assortiment aan 6-weg-regelkogelkranen, zowel drukafhankelijk als drukonafhankelijk. Hierdoor ontstaan talrijke mogelijke combinaties om aan de meest gespecialiseerde eisen en toepassingen tegemoet te komen. De laatste combinatie van de 6-weg-regelkogelkraan met de CQ..-aandrijving is zelfs nog compacter en zuiniger dan de vorige modellen.
Economische efficiëntie wordt echter door meer factoren bepaald dan de investering of afschrijving. De werking van het systeem en alle componenten is veel belangrijker. Belimo levert exact passende, optimaal gecoördineerde componenten die de manier waarop het systeem werkt, verbeteren – en dat gedurende de volledige levensduur van het product. De laatste combinatie van de 6-weg-regelkogelkraan R30.. met de communicatieve CQ..-aandrijving voor zonekleppen is ongeëvenaard wat betreft economische efficiëntie. De nieuwe compacte aandrijving verbruikt minder dan een kwart van het vermogen dat vergelijkbare producten op de markt nodig hebben.
De 6-weg-regelkogelkraan heeft zich op de markt al bewezen. Deze extreem precieze regelkogelkraan is betrouwbaar, duurzaam in gebruik en zorgt voor een doeltreffende regeling. Dankzij de unieke Belimo regeltechniek is de regelkogelkraan bovendien ook zelfreinigend en sluit luchtdicht. Zo wordt vermeden dat het verwarmings- of koelregister ongewild wordt geactiveerd en het energieverbruik wordt aanzienlijk gereduceerd.
In vergelijking met andere combinaties is met de QC..-aandrijving de 6-weg-zoneklep van de reeks R30.. compacter. Hierdoor heeft de klep minder plaats nodig in verlaagde plafonds of ruimtes. Het uiterst compacte design van de aandrijving en klep maakt ook de installatie eenvoudig en duidelijk.
De nieuwe combinatie van de 6-weg-regelkogelkraan met de CQ..-aandrijving van Belimo is de optimale oplossing voor de regeling van een gecombineerd verwarmings-/koelelement in een 4-pijps systeem.
Meer informatie is beschikbaar via www.belimo.nl.
Ventilatie en filtratie in gebouwen moet beter
Het coronavirus blijft de gemoederen bezighouden. De gezondheid, zorg en economie hebben het hierdoor bijzonder zwaar. De genomen maatregelen en verlenging hiervan geven nog geen ruimte om terug te gaan naar een normale omgang tussen de mensen. Er wordt zelfs gesproken over een nieuwe 1,5 economie. Eén ding is zeker: het virus is nog niet zomaar weg, ook de komende jaren waarschijnlijk niet. Het is daarom van groot belang om de ventilatie en filtratie van gebruikersruimtes binnen de gebouwde omgeving nader te beoordelen, waarschuwt Marius Klerk van Air@Work in dit artikel. Alleen zo ontstaat een veilige leefomgeving en wordt de overdracht van het virus geminimaliseerd.
Uit meerdere internationale onderzoeken [bron 4, 5, 6, 8] is gebleken dat de overdracht van een virus, hier specifiek het COVID-19, zich ook door de lucht kan verspreiden, over een grotere afstand dan de gestelde 1,5 meter. Indien een drager van het virus zich bevindt in een ruimte of omgeving waar veel niet besmette mensen op de bepaalde afstand van 1,5 meter aanwezig zijn, is er toch een aannemelijk risico dat deze mensen besmet kunnen raken. Uit de onderzoeken blijkt dat het virus tot wel 20 minuten in de omgevingslucht kan blijven hangen en hierdoor wordt overgedragen aan andere mensen (zie afbeelding).
Fijne druppels
Bij hoesten of niezen komen er in verhouding grote, besmette, druppels vrij. Deze zullen door hun gewicht vrij snel vallen, binnen de gestelde 1,5 meter. Maar hiernaast komen er ook fijne druppels vrij, wat ook al gebeurt bij bijvoorbeeld praten of zingen. Deze fijne druppels worden ook wel aerosolen genoemd, een colloïdaal mengsel van stofdeeltjes of vloeistofdruppels in de lucht. Ze kunnen drager zijn van het virus.
Veelvuldig ventileren
Om te voorkomen dat het virus in de lucht blijft hangen zal er daarom beter en veelvuldiger geventileerd moeten worden om ruimtes te ontdoen van de besmette lucht en te voorzien van schone lucht. Indien dit niet mogelijk is dient de lucht in de ruimtes op een juiste manier, met HEPA of elektrostatische filteren met afvang, gefilterd te worden middels recirculatielucht om zo de lucht te ontdoen van de besmettingen [bron 2, 9]
Andere eisen
Huidige geïnstalleerde klimatiseringssystemen leveren geklimatiseerde lucht in utiliteitsgebouwen conform de richtlijnen en normering zoals deze ook zijn opgenomen in het bouwbesluit. Helaas wordt en kan hiermee niet worden voldaan aan de nu gestelde eisen voor een schone lucht omgeving. Ook is de luchtverplaatsing binnen een ruimte van groot belang om deze schoon te krijgen. Veel installaties zijn zo ontworpen dat er luchtmenging plaatsvindt in de ruimte; en dat is nu juist niet gewenst als er zich meerdere mensen bevinden in deze ruimte!
Verdringing van lucht
Om een ruimte schoon te krijgen dient dit te gebeuren op basis van het verdringingsluchtprincipe, waarbij de lucht laag wordt ingeblazen en hoog wordt afgezogen. De ruimte wordt zo van onder naar boven schoon gezogen en de besmette aerosolen met het virus zullen uit de ruimte verdwijnen, waardoor horizontale overdracht wordt geminimaliseerd. Dit lijkt wellicht een utopie, maar wordt het principe al veelvuldig toegepast in de industrie! Dit zou de basis moeten worden bij nieuwe ontwerpen en aanpassing van bestaande systemen.
Ventilatievoud
Maar hoe vaak zou dan een ruimte geventileerd moeten worden, uitgaande van een goede luchtverplaatsing. Wanneer is de lucht schoon? Er wordt nu aangegeven om naar een viervoudige ventilatievoud te gaan. De meeste gebouwen zitten nu op enkelvoudig! Voor een exactere bepaling zou de KVE-waarde, het kiemgetal of kolonievormende eenheden gemeten of bepaald moeten worden. Dit geeft een indicatie of de lucht schoon genoeg is en wat het ventilatievoud zou moeten zijn.
Luchtvochtigheid
Uit onderzoek is ook gebleken dat de luchtvochtigheid in grote mate van belang is voor de draagbaarheid van het virus. Een relatieve luchtvochtigheid tussen de 40% en 60% zorgt ervoor dat aerosolen minder ver dragen en eerder naar de grond zakken. Hoe droger de lucht hoe verder de aerosolen dragen en dus hoe groter het risico van overdracht [bron 3].
Fijnstof
De laatste jaren wordt er al veelvuldig geschreven over fijnstof en de effecten op de luchtwegen van mensen. Ook in relatie tot het COVID-19 virus, dat ook wel het longvirus wordt genoemd, blijkt fijnstof in de lucht nadelig te werken. Hoe hoger de mate van fijnstof, hoe meer dragers in de lucht. Dit betekent dat ook de aangezogen lucht afdoende moet worden gefilterd om te zorgen voor een laag fijnstofgehalte [bron 1, 6, 7]
Actie is gewenst
Als we dit alles in ogenschouw nemen, is een goede klimaatbeheersing uitgaande van de nu gestelde eisen van groot belang om weer zoveel mogelijk terug te kunnen keren naar een normale en, zover je kunt stellen, gezonde economie waarin we weer normaal met elkaar kunnen omgaan. Dit geldt vooral voor scholen, kantoren, horeca, zorginstellingen, openbare gelegenheden, etc. omdat deze moeilijk zijn in te richten op een 1,5 meter economie.
Om dit te realiseren is actie gewenst, waarbij de volgende punten van groot belang zijn:
- aanpassing richtlijnen en normeringen voor klimatisering van ruimtes in utiliteitsgebouwen en erkenning vanuit RIVM/overheid dat hiermee wordt voldaan aan de gestelde eisen tot minimaliseren van overdracht;
- waar mogelijk de ventilatievoud verhogen tot de maximale waarde;
- indien noodzakelijk de ventilatiecapaciteit uitbreiden;
- ventilatie door laten draaien, ook buiten de gebruikerstijden;
- waar mogelijk de luchtverdeling aanpassen voor een goede door/schoonspoeling;
- toepassen van gedegen HEPA-filtratie (elektrostatische filtratie met afvang laat hierin de beste resultaten zien);
- luchtvochtigheid in ruimtes op een waarde tussen de 40% en 60% RV brengen;
- gezond verstand gebruiken.
Minimaal risico
Het realiseren van deze punten zal bijdragen aan het minimaliseren van virusoverdracht doordat de toegevoerde schone lucht geen of een minimale hoeveelheid aan aerosolen zal bevatten en waar mogelijk de luchtstroming verticaal zal zijn. Indien er dan verder gepaste afstand wordt gehouden, zal het risico op besmetting minimaal zijn.
Wil, innovatie en kennis
De sleutel om de impact van het COVID-19 virus te minimaliseren in de gebouwde omgeving is de bundeling van wil, innovatie en kennis. Deze is veelvuldig aanwezig in Nederland. Experts kunnen gezamenlijk zorgen voor een gezondere leefomgeving. Iedereen zal daar baat bij hebben en de economie zal weer de goede richting op groeien.
Over de auteur:
Marius Klerk is werkzaam bij Air@Work en heeft jarenlang ervaring in de toepassing van luchtbehandeling.
Bronvermeldingen:
1. Removing the Corona virus from the air with ASPRA air purification
VFA Solutions
Published 27 February 2020
https://www.vfa-solutions.com/en/removing-the-corona-virus-from-the-air-with-aspra-air-purification/
1. REHVA COVID-19 Guidance
The Federation of European Heating, Ventilation and Air Conditioning associations
Published 17 March update 3 April 2020
https://www.rehva.eu/activities/covid-19-guidance
2. Seasonality of Respiratory Viral Infections
Annual Review of Virology
Published 20 March 2020
https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-virology-012420-022445
3. Turbulent Gas Clouds and Respiratory Pathogen Emissions. Potential Implications for Reducing Transmission of COVID-19.
Massachusetts Institute of Technology,
Published 26 March 2020
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2763852
4. NHK World Japan COVID-19: Fighting a Pandemic NHK Documentary
Tohoku University in Japan
Broadcast 26 March 26 2020
https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/ondemand/video/5001289/
5. An analysis of the transmission modes of COVID-19 in light of the concepts of Indoor Air Quality
University of Coimbra
Published 4 april 2020
https://www.researchgate.net/publication/340435784_An_analysis_of_the_transmission_modes_of_COVID-19_in_light_of_the_concepts_of_Indoor_Air_Quality
6. A national study on long-term exposure to air pollution and COVID-19 mortality in the United States.
Department of Biostatistics, Harvard
Published April 5, 2020
https://projects.iq.harvard.edu/covid-pm
7. Researchers modelling the spread of the coronavirus emphasise the importance of avoiding busy indoor spaces
Aalto university Finland
Published: 6 April 2020
https://www.aalto.fi/en/news/researchers-modelling-the-spread-of-the-coronavirus-emphasise-the-importance-of-avoiding-busy
8. ASHRAE Position Document on Infectious Aerosols
ASHRAE
Published: 14 April 2020
https://www.ashrae.org/file%20library/about/position%20documents/pd_infectiousaerosols_2020.pdf
Installatiebedrijven in Europa verwachten ruim een derde minder omzet dan begroot
Loodgieters- en installatiebedrijven in heel Europa maken zich zorgen over hun omzet en voorzien sombere tijden. Onderzoek van USP marketing consultancy laat zien dat ze in 2020 gemiddeld een 32% lagere omzet verwachten dan aanvankelijk is begroot. In het onderzoek, gebaseerd op het eerste kwartaal van dit jaar, werd ook al gevraagd naar de omzetverwachtingen als gevolg van COVID-19.
In het vierde kwartaal van 2019 waren er altijd nog meer installatiebedrijven met een groeiende omzet dan bedrijven met een dalende omzet in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2018. Wel waren de verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2020 vrij gematigd, maar nog steeds positief.
Pessimistisch
Uit de feitelijke resultaten over het eerste kwartaal van 2020 blijkt echter dat in Nederland maar ook in Duitsland, Polen, en het Verenigd Koninkrijk inmiddels meer bedrijven een dalende omzet rapporteren dan een stijgende omzet. De verwachtingen voor het tweede kwartaal en voor 2020 zijn bovendien pessimistisch. Gemiddeld verwacht 6% van de installatiebedrijven dat hun omzet zal stijgen, tegenover 66% dat een daling verwacht. Britse installateurs zijn het meest negatief, aangezien 85% een omzetdaling verwacht voor het tweede kwartaal van 2020.
Ernstige gevolgen
De pandemie van COVID-19 zal naar verwachting ernstige gevolgen hebben, niet alleen voor het tweede kwartaal, maar voor de omzet in 2020 in het algemeen. Het overgrote deel van de installatiebedrijven in heel Europa (86%) verwacht dat de daadwerkelijke omzet in 2020 gemiddeld 32% lager zal zijn dan de aanvankelijk begrote omzet (zie afbeelding). Poolse en Britse installateurs voorspellen de grootste omzetdaling, respectievelijk 46% en 36%. Kleinere bedrijven (tot 5 voltijdse werknemers) zijn pessimistischer en verwachten dat het negatieve effect op hun omzet nog groter zal zijn.
Gekrompen orderportefeuilles
Sinds het vierde kwartaal van 2019 zijn de orderportefeuilles van de Europese installatiesector met gemiddeld 1,5 maand gekrompen. Installateurs in het Verenigd Koninkrijk (-2,8 maanden) en Frankrijk (-2,3 maanden) laten de grootste daling in hun orderboek zien. Een vergelijking tussen het eerste kwartaal van 2019 en dat van 2020 laat zien dat Europese installatiebedrijven gemiddeld 1,1 maanden minder aan orders boeken dan een jaar geleden. Nederlandse en Poolse bedrijven kunnen hun huidige personeel het langst laten werken - ongeveer 6 maanden. In Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk liggen de orderboekingen tussen 3,4 en 3,6 maanden.
Negatief sentiment
Het sentiment van installateurs is negatief, maar de realiteit is misschien minder somber dan ze hadden verwacht, concludeert het onderzoeksbureau. Opgemerkt wordt dat dit onderzoek werd uitgevoerd in de tijd dat veel landen aan het begin van hun sluitingsperiode stonden. Daarom is het negatieve sentiment onder installateurs logisch en kunnen de verwachtingen die ze tijdens de enquête hadden de komende periode veranderen, wanneer sommige landen hun veiligheidsmaatregelen gaan versoepelen.
Laat-cyclisch
De bouwsector zelf is laat-cyclisch; dit betekent dat de bouw- en installatiebedrijven de impact van de corona-crisis later zullen voelen dan de andere spelers op de markt. Hoewel de impact van COVID-19 op de bouwsector onvermijdelijk zal zijn, zal regelmatig gecontroleerd en gemeten moeten worden of de omzetdaling en het werk voor loodgieters en HVAC-installateurs aanzienlijk is. USP marketing consultancy denkt nog steeds dat de vraag naar duurzaamheid, energie-efficiëntie en de verschuiving naar fossielvrije installaties een van de belangrijkste drijfveren voor de sector zullen zijn.
Duurzaam uitzicht
Karel had een paar weken geleden een klant aan de lijn die volledig in de energietransitie was opgegaan. De heer van een jaar of 70 wilde met zijn zuur gespaarde centjes zijn woning een energietransitiewaardige opknapbeurt geven. Hij vroeg Karel of hij wat duurzaams te installeren had? Een warmtepompje of wat zonnepanelen of iets dergelijks.
Karel, mede najager van een duurzame wereld en een goed gevulde portemonnee, was er natuurlijk als de kippen bij om de beste heer een uiterst scherpe offerte voor zonnepanelen toe te sturen. Dat het aantal geoffreerde panelen wellicht wat meer was dan feitelijk nodig zou zijn, was slechts een detail. De oudere heer vroeg Karel nog wel of hij dat aantal op zijn dak kwijt zou kunnen, maar Karel wist hem snel te verzekeren geen enkel bezwaar te voorzien.
Eenmaal aan de slag zag Karel al snel dat hij dit keer toch enigszins was doorgeslagen in zijn aanbieding. Hij zou wat in de knel komen met de uitlijning van de panelen. Feitelijk had hij twee paneeltjes minder moeten offreren. Maar goed, omzet is omzet.
Uiteindelijk kon de beste man met een beetje passen en meten toch nog net genieten van het duurzaamste uitzicht in zijn straat. Een kniesoor die daar een punt van maakt. Karel al helemaal niet.
Wederom dank aan Camiel Hack voor het spotten van de Karel
WELL-certificeringen dankzij nieuwe meet oplossingen ATAL
Afgelopen jaar heeft ATAL met diverse partners meegewerkt aan het behalen van het WELL duurzaamheidscertificaat voor kantoren wat zich voornamelijk richt op de gezondheid en welzijn van het kantoorpersoneel. Omdat luchtkwaliteit een essentiële rol speelt bij WELL-certificering dient er ieder moment een helder inzicht te zijn in belangrijke binnenklimaat parameters zoals CO2, fijnstof, temperatuur, relatieve vochtigheid en VOC’s. Met een nog steeds groeiend aanbod aan slimme sensoren voor WELL-certificering, maar ook voor “RESET building certification” biedt ATAL een compleet productportfolio voor het meten van deze grootheden in kantoorvertrekken of in luchtkanalen. Dit biedt installateurs de kans om te voldoen aan de richtlijnen van deze nieuwe kantoor standaarden. Binnen dit productaanbod zijn o.a. opnemers beschikbaar met een Modbus of Bacnet interface. Benieuwd naar de mogelijkheden voor uw project? kijk op: http://www.atal.nl