Gebouwen van 10 verdiepingen hoog Nul-op-de-Meter maken
De bedrijven Renolution en IBIS Power kunnen gebouwen van 10 verdiepingen hoog Nul-op-de-Meter maken. De oplossing die hiervoor wordt geboden heet ‘power renolution’. Renolution biedt een geïndustrialiseerde, lichte, geïsoleerde en luchtdichte gevel om hoge gebouwen energiezuinig te maken. IBIS Power heeft een gecombineerd wind- en zonne-energiesysteem ontwikkeld, dat modulair geplaatst kan worden op daken van flatgebouwen. Deze dakoplossing wekt de resterende energiebehoefte op uit zon en wind.
“Power renolution wordt de Europese speler voor de energietransitie in de hoogbouw”, aldus Jan Willem Sloof van Renolution en Alexander Suma van IBIS Power. De oplossing komt voort uit de samenwerking binnen de Stroomversnelling, het landelijke initiatief waar woningstichtingen, bouwers en regelgevers bij elkaar zitten om samen de gebouwde omgeving van Nederland zo snel mogelijk duurzaam te krijgen.
GreenTech Week wil technologische vooruitgang van groene groei stimuleren
Van zaterdag 7 tot en met vrijdag 13 oktober 2017 vindt in Oost-Nederland voor de vierde keer de GreenTech Week plaats. Verschillende bedrijven en instellingen organiseren tijdens deze week activiteiten gericht op innovatieve en duurzame technieken; van congressen en lunchsessies tot inspiratiebijeenkomsten en workshops. Evenementen organiseren tijdens de GreenTech Week biedt organisaties de mogelijkheid zichzelf te laten zien en nieuwe zakenpartners te vinden.
Om de duurzaamheid verder te professionaliseren, bundelen organisaties in Oost-Nederland tijdens de GreenTech Week al hun GreenTech evenementen. Door in deze week met elkaar op te trekken, vergroten ze de kans op het ontstaan van nieuwe contacten of samenwerkingen en op het uitwisselen van kennis met iedereen die actief is binnen energietransitie, energietechnologie en biobased of circulaire economie.
Samenwerken in de GreenTech Week
De GreenTech Week is in het leven geroepen om bedrijven en organisaties in het huidige veranderende tijdperk te stimuleren om van richting te veranderen: door de technologische vooruitgang van meer groene groei. Doel is om ondernemers, overheid en kennisinstellingen te ondersteunen bij het opzetten van duurzame projecten en nieuwe businessmodellen om groener te produceren, in te kopen, financieren en organiseren. Samenwerking en kennisuitwisseling tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden zijn tijdens deze week dan ook de sleutel tot succes.
Initiatiefnemers
De GreenTech Week is een initiatief van: Stichting Kiemt, VNO-NCW Midden, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Wageningen University and Research. Daarnaast haken diverse partijen in de regio aan als sponsor of partner.
Koeling en verwarming hotelkamers zonder CO2-uitstoot
Hotel The Albus in Amsterdam opereert sinds vandaag CO2-neutraal. Koeling en verwarming van alle kamers gebeurt zonder CO2-uitstoot. Daarnaast bestaat de mogelijkheid het warmtapwater van het hotel op een duurzame manier tot maximaal 90 graden op te warmen. Ook warmt het water van het hotel op een duurzame manier op tot boven de 70 graden. Amsterdam wil in 2025 een CO2-reductie van 40% bereikt hebben. Daarnaast heeft de stad de ambitie uitgesproken om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn, zonder CO2-uitstoot.
Taco van der Meer, eigenaar van het 4 sterren-hotel in Amsterdam: “We zijn er trots op dat we het eerste hotel in Europa zijn dat volledig zonder CO2-uitstoot werkt. We hebben gekozen voor een duurzame installatie voor de koeling en verwarming van de kamers en de warmwatervoorziening van het hele hotel. Het systeem levert een energiebesparing op van 30 tot 40% in vergelijking met een gasgestookte cv- en warmtapwaterinstallatie die we nu hebben vervangen.”
Kosten terugverdienen
Voor het plaatsen van het nieuwe systeem werkte The Albus samen met verschillende partijen. Mitsubishi Electric leverde het VRF (Variable Refrigant Flow)-systeem voor koeling/verwarming van de 75 hotelkamers en de CO2-warmtepomp QAHV voor het warmtapwater. Daarnaast werkte The Albus samen met Rijnen Engineering, Scholten Totaalprojecten en Homanser voor advies en installatie. Het totale project inclusief de verbouwing van de badkamers van 75 hotelkamers vereiste een investering van circa €1.400.000. Van der Meer: “Je bent met iets fantastisch bezig voor het milieu en je verdient de investering binnen 8 jaar terug door de lagere energierekening.”
Vertraging
Van der Meer startte in maart 2016 met de eerste gesprekken over het vervangen van de gasgestookte installaties. De eerste werkzaamheden startten echter pas 9 maanden later, in december vorig jaar. Van der Meer: ”Dit had nogal wat voeten in de aarde omdat Amsterdam de ambitie heeft klimaatneutraal te worden, maar door regelgeving mogen installaties niet op het dak worden geplaatst in verband met het beschermd stadsgezicht van de gehele Amsterdamse binnenstad (binnen de Singelgracht). Deze tegenstrijdigheid zorgde ervoor dat het proces in de uitvoering vertraging opliep.” Uiteindelijk is de warmtepompinstallatie voor een groot gedeelte inpandig opgesteld.
Eerste in Amsterdam
Met de installatie van het duurzame systeem is The Albus, een hotel gelegen in de binnenstad van Amsterdam, het eerste hotel dat in Amsterdam aan de ambitie van de gemeente voldoet maar ook aan de ambitie van heel Nederland om de uitstoot van CO2 in 2050 tot bijna nul te reduceren en hiermee aan de klimaatafspraken van Parijs tegemoet te komen.
NEN organiseert webinar over het versnellen van de energietransitie
NEN organiseert 27 juni a.s. om 11 uur het webinar ‘Hoe versnellen we de energietransitie? Welke afspraken zijn hiervoor nodig? Hoe kunnen normen handvatten geven om energie-innovaties sneller marktrijp te maken? Antwoorden op deze en andere vragen komen aan bod. Aan de hand van zes thema’s wordt besproken welke afspraken in normen moeten worden vastgelegd. Dit gebeurt met praktische voorbeelden.
De volgende thema’s komen aan bod:
- interoperabiliteit tussen energiesystemen (onder meer: ‘elektronen ontmoeten moleculen’)
- versnellen van innovaties en marktintroducties
- borgen van inpasbaarheid in huidig boven- en ondergrondse ruimte en infrastructuur
- sociale innovatie en maatschappelijke betrokkenheid
- verifieerbaarheid en transparantie van energie- en CO2-prestaties
- integratie met andere systeemontwikkelingen en transities
Voor wie?
Het webinar is bedoeld voor ondernemers, beslissers en beleidsmakers die op het gebied van energietransitie met gefundeerde beslissingen het verschil willen maken. Van multinationals tot start-ups, overheden, het maatschappelijk middenveld, onderzoeksinstellingen en andere partijen die zich bezighouden met energietransitie.
Experts:
Ronald Velthuizen (Standardization Manager bij Gasunie)
Liesbeth Jansen (Voorzitter NEN-beleidscommissie Energie)
Jarno Dakhorst (Consultant Energie bij NEN)
Presentatie:
Suzan van Kruchten (Consultant Energie bij NEN)
Aanmelden voor het webinar kan hier
Croonwolter&dros gaat op grote schaal panden Decathlon verduurzamen
Decathlon kiest TBI-onderneming Croonwolter&dros als partner voor het op grote schaal verduurzamen van haar panden. Er is een Energie Prestatie Contract (EPC) getekend dat ingaat voor de duur van drie jaar, met de mogelijkheid te verlengen met twee jaar. Croonwolter&dros schakelt voor de uitvoering van het contract partner Sweco in, waarmee al nauw wordt samengewerkt op het gebied van energie gerelateerde vraagstukken.
Decathlon heeft als internationale doelstelling om haar CO2-uitstoot drastisch te verlagen en is van mening dat dit efficiënt kan worden ingevuld voor Nederland met dit energieprestatiecontract. Het uitgangspunt van het EPC is dat er gestuurd gaat worden op het energiegebruik en daarmee de CO2-uitstoot wordt verminderd. Peter Fassaert, Building Manager Decathlon: “Met zo’n 11 locaties verspreid in Nederland willen we de CO2-Footprint die we achterlaten zo klein mogelijk maken. Daarom is dit zo’n belangrijke stap in het verder verduurzamen van ons bedrijf en zetten we ons in het kader van ons duurzaamheidsbeleid bewust in op het gebied van het optimaliseren van de energieprestaties en het terugdringen van de CO2-uitstoot. In de gesprekken die we hebben gevoerd, was het voor ons belangrijk dat we mogelijkheden kregen aangereikt om van een meerjaaronderhoudsplan (MJOP) naar een duurzaam meerjaaronderhoudsplan te komen (DMJOP). De samenwerking met Croonwolter&dros is gebaseerd op het vertrouwen dat we onze organisatie op het gebied van energiegebruik duurzamer krijgen.”
Garantie op duurzaam resultaat
“Door voor Croonwolter&dros te kiezen, kiest Decathlon voor een gegarandeerd duurzaam resultaat”, aldus Fabio Pisano, commercieel manager en energie-expert bij Croonwolter&dros, “Op basis van kengetallen berekenen we het besparingspotentieel inclusief doelstellingen. Deze zijn het uitgangspunt voor het optimaliseren van de totale energieprestatie. We kunnen het resultaat garanderen doordat we bijvoorbeeld alle energiestromen structureel meten en monitoren. Door de inzet van energiemanagement zien we wanneer zich onnodig energiegebruik voordoet en kunnen actief bijsturen en het verbruik op lange termijn naar beneden bijstellen. Het correct instellen van het gebouwbeheersysteem is hiervan een onderdeel.”
Bouwen nieuwe vestigingen
Ook wordt er samen gekeken naar de toekomst. Wanneer panden worden verbouwd of nieuwe panden worden neergezet, is Croonwolter&dros als energie-adviseur betrokken in het ontwerptraject. Fabio Pisano: “Onze allround kennis van elektrotechniek, werktuigbouwkunde en gebouwautomatisering stelt ons in staat Decathlon te informeren over welke duurzame technische installaties bijdragen aan het behalen van duurzaamheidsambities. We kijken hierbij specifiek ook naar de terugverdientijd van duurzame energiebronnen ten opzichte van fossiele brandstof en rekenen door wanneer investeringen break-even zijn. Zo is op voorhand bekend wat de kosten en opbrengst (CO2 en financieel) zijn.”
Installatiebedrijven gaan huishoudens en klein-zakelijke klanten helpen verduurzamen
Vanmorgen is een convenant getekend dat een extra energiebesparing moet opleveren van 10 PJ (petajoules) in de gebouwde omgeving. Deze besparing staat gelijk aan het energiegebruik van ongeveer 150.000 huishoudens. Technische installatiebedrijven intensiveren hun inspanningen om Nederland energiezuiniger te maken, zo staat in het convenant. Tot 2020 helpen zij 50.000 huishoudens en 10.000 klein-zakelijke klanten meer energie te besparen en zelf duurzame energie op te wekken. De overheid stelt hiervoor 160 miljoen euro extra subsidie beschikbaar.
Het convenant is getekend door ministers Kamp van Economische Zaken en Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Uneto-VNI, Energie-Nederland, Netbeheer Nederland en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. Met het convenant leveren de partijen een bijdrage aan de realisatie van het afgesproken doel van 100 PJ besparing uit het Energieakkoord.
Energieregisseur
Voorzitter Doekle Terpstra van Uneto-VNI over het convenant: “Installateurs worden energieregisseur. Zij adviseren klanten over besparings- en financieringsmogelijkheden, plaatsen de technische systemen en zorgen ervoor dat die optimaal blijven functioneren. In die rol maken ze het verschil en geven ze de energietransitie extra vaart. De installateurs doen niet alleen, maar sámen met netbeheerders, energiebedrijven, gemeenten en bouwbedrijven.”
Slimme meter
Netbeheerders zorgen ervoor dat huishoudens met slimme meters vanaf volgend jaar maandelijks inzicht krijgen in hun energiegebruik. Volgens ECN levert dat een huishouden gemiddeld bijna 3% energiebesparing op; een voordeel van gemiddeld 45 euro per jaar op de energierekening. In 2020 beschikken alle Nederlandse huishoudens volgens het convenant over een slimme meter.
750.000 huishoudens met slimme besparingsdiensten
Energieleveranciers gaan hun klanten actief informeren over producten en diensten die directe feedback geven over het energiegebruik. Doekle Terpstra: “Energie besparen wordt leuk dankzij apps, displays en slimme meters. En daardoor gaan consumenten en bedrijven nóg meer besparen. Zo maken we de gebouwde omgeving uiteindelijk CO2-neutraal!” De convenantpartners streven ernaar dat 750.000 huishoudens in 2020 van zo’n app of display gebruik maken en daarmee nog eens 3% extra besparen.
160 miljoen euro subsidie voor duurzame maatregelen
Het Rijk ondersteunt de afspraken in het convenant door van 2017 tot en met 2020 in totaal 160 miljoen euro extra subsidie ter beschikking te stellen voor de ISDE-regeling. Daarmee krijgt energiebesparing met duurzame maatregelen zoals warmtepompen, zonneboilers, biomassaketels en pelletkachels een extra impuls. Bovendien komen slimme thermostaten en in-home displays in combinatie met isolatiemaatregelen in aanmerking voor subsidie via andere regelingen.
Bedrijven en woningen in Heerhugowaard gaan slim warmte en koude uitwisselen
In Heerhugowaard worden bedrijven, instellingen en wooncomplexen met elkaar verbonden door een stelsel van buizen. Hierdoor kan een overschot aan warmte of koude van de één geleverd worden aan een ander. Twee nabijgelegen asfaltwegen worden gebruikt zonne-energie aan te onttrekken in de zomer en koude-energie in de winter. De warmte kan direct worden gebruikt als bron voor de warmtepomp en direct worden geleverd aan afnemers, of kan worden opgeslagen in een WKO.
Het idee van het op een slimme manier warmte en koude uitwisselen in Heerhugowaard is al in 2012 ontstaan. Kodi Energiebesparende Technieken werd gevraagd door de gemeente om met een aantal bedrijven na te denken over een onderlinge energie-uitwisseling tussen deze bedrijven. Ook was er een vraag vanuit Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier of de warmte uit hun riolen kon worden hergebruikt door de bedrijven op het industrieterrein.
Uit onderzoek naar de warmte- en koudevraag van een aantal bedrijven bleek dat deze gezamenlijk 250.000 GJ aan warmte per jaar over hadden. Dit is vergelijkbaar met het energiegebruik van 7.500 woningen. Het idee ontstond om deze warmte te gaan koppelen aan nieuw te installeren asfaltcollectoren in een tweetal wegen. Die mogelijkheid deed zich voor, omdat de wegen van de N23 (Westfrisiaweg) en de wegen op De Vaandel nog van een toplaag moesten worden voorzien.
Asfaltcollector fungeert als warmtewisselaar
De warmte die in de zomer aan het hete asfalt wordt onttrokken, wordt afgevoerd naar een zogenoemde aquifer. De asfaltcollector fungeert als een warmtewisselaar, die de warmte aan het asfalt onttrekt. In de winter kan juist koude worden onttrokken. En dat is zeer interessant voor de koudevraag van een aantal van de deelnemende bedrijven. Het potentieel bij deze bedrijven is behoorlijk: 140.000 GJ per jaar, een vergelijkbaar energiegebruik van 4.500 woningen. De asfaltcollector vormt voor Nederland een nog vrij nieuwe toepassing voor het opvangen van zonne-energie en van koude-energie in de winter.
In de zomer wordt de grote hoeveelheid warmte, die als gevolg van zonnestraling in het asfalt wordt geabsorbeerd, via het leidingsysteem die in het asfalt is aangebracht, overgedragen op water. Deze warmte kan direct worden gebruikt als bron voor de warmtepomp en direct worden geleverd aan afnemers, of kan worden opgeslagen in een WKO. Door het asfalt te koelen vermindert de kans op spoorvorming, scheurvorming en rafeling van het asfalt.
In de winter wordt er warm water door het leidingsysteem in het asfalt gepompt. Hiermee wordt het asfalt verwarmd, zodat de weg geen schade ondervindt van weersomstandigheden en waardoor het strooien van zout niet meer nodig is. Tevens vindt er een snellere verdamping plaats van het regen- en dooiwater.
Stap voor stap uitvoeren
Het Circuit zal stap voor stap worden uitgevoerd, omdat investeringen in een leidingtracé en in warmte/koude opslagsystemen groot zijn. In de eerste fase gaat het om € 5,5 miljoen en voor de tweede fase is de raming tussen de € 16 en € 20 miljoen. Als het gehele tracé, inclusief de uitbreiding naar het zuiden van Heerhugowaard, gerealiseerd is, dan is de investering opgelopen tot zo’n € 80 miljoen. Het gehele project levert daardoor circa 400 manjaren werk op. Met name de regionale bedrijven kunnen hiervan profiteren.
Onderzoek en praktijk van energieneutraal bouwen op Nederlands-Vlaams symposium
Op 24 oktober a.s. organiseert Kennisplatform Energieneutraal Bouwen Pixii het NZEB symposium. Voor het eerst gebeurt dit samen met vereniging DNA in de Bouw. Het symposium heeft als doel wetenschappelijk onderzoek en de praktijk van energieneutraal bouwen met elkaar te verbinden.
Meer dan 200 bouw- en installatieprofessionals verzamelen zich elk jaar op het NZEB symposium om hun ervaringen in energieneutraal bouwen te delen en om de nieuwste trends, technieken en baanbrekend onderzoek te ontdekken. De medewerking van DNA moet leiden tot meer sprekers en deelnemers uit Nederland.
Taboes doorbreken
Vereniging De Nieuwe Aanpak (DNA) in de Bouw wil duurzaam, gezond en energie-efficiënt (ver)bouwen versnellen. Met projecten en kennisontwikkeling wakkert DNA innovatie in de bouw- en installatiesector aan. DNA wil taboes doorbreken en kennis ontsluiten. Een voortouw nemen op weg naar een energieneutrale duurzame leefbare maatschappij.
Abstracts over intelligente renovatie, slimme wijken, wijkrenovatie en circulair bouwen kunnen tot 11 juni worden ingediend. Een wetenschappelijk comité beoordeelt deze op basis van de mate van innovatie, het wetenschappelijke karakter, de praktijk- en doelgroepsgerichtheid en de marktpotentie. Bij een positieve evaluatie presenteert de inzender het onderwerp op het symposium dat in Antwerpen plaatsvindt. Ook verschijnt de inzending als artikel in het symposiumboek.
Duurzaam gemengde startersproject met prestatiecontract voor 20 jaar
Aanstaande vrijdag wordt het nieuwbouwproject ‘de Trip’ in Utrecht officieel geopend door. Het project bestaat uit drie gebouwen met 253 huurappartementen voor starters, bedrijfsruimtes voor creatieve ondernemers, ruimte voor horeca en parkeervoorzieningen. De Trip is het eerste gemengde startersproject in Nederland met het oplevercertificaat ‘Very Good’ van Breeam. Breeam is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidprestatie van gebouwen te bepalen.
Er is een prestatiecontract voor twintig jaar afgesloten met aannemerscombinatie COM4Trip voor de realisatie, het onderhoud en het beheer van de gebouwen en de installaties. Het project is voorzien van een warmte-koudeopslag (WKO), die in combinatie met warmtepompen en zonnestroom duurzame energie oplevert. Horeca-exploitanten en creatieve ondernemers hebben in hun ruimte een aantal duurzame maatregelen (Breeam-credits) getroffen. Alle startersappartementen zijn aangesloten op zonnepanelen, waardoor de bewoners korting krijgen op hun elektrarekening. Bewoners en ondernemers kunnen binnenkort ook participeren in het duurzame mobiliteitsproject BlueTrip, dat een abonnement op milieuvriendelijke vervoermiddelen biedt.
Vertegenwoordigers vastgoedketen maken afspraken over versnelde verduurzaming vastgoed
De leden van het Platform Duurzame Huisvesting hebben een nieuwe samenwerkingsovereenkomst ondertekend waarin afspraken zijn opgenomen om vastgoed versneld te verduurzamen. De leden vertegenwoordigen de hele vastgoedketen. Ze spreken af om energiebesparing op te nemen als strategische doelstelling in de organisatie en de doelmatigheid van vastgoedorganisaties te verbeteren. Een eenduidige systeemaanpak moet daarbij zorgen voor slimme verduurzaming. Ook is afgesproken om voortaan te sturen op een meetbare kwaliteitsimpuls voor mens, milieu en overheid.
Het Platform Duurzame Huisvesting is een alliantie van branche-, beroeps-, kennis- en koepelorganisaties in de vastgoedketen. Leden zijn Uneto-VNI, Facility Management Nederland, TNO, Rijksvastgoedbedrijf, Dutch Green Building Council, IVBN, TVVL, Vastgoed Belang, Bouwend Nederland, NVDO, ISSO en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het komend jaar gaat het platform aan de slag om knelpunten in de keten op te lossen, tools en andere hulpmiddelen te ontwikkelen en te zorgen voor kennisdeling. Ook agendeert het platform het belang van verduurzaming van vastgoed bij de overheid.
Ketenregisseur
Het Platform Duurzame Huisvesting is de ketenregisseur die zich inzet voor een versnelde transitie naar duurzaam vastgoed. Vastgoed dat een bijdrage levert aan een energiezuinige, flexibele, comfortabele en gezonde werk- en leefomgeving. De leden van het platform zijn betrokken bij en spelen een leidende rol in de bouw, het onderhoud en beheer van gebouwen, het investeren en beleggen in gebouwen en het managen van gebouw gebonden faciliteiten.
Intentieverklaring
Op 10 februari 2011 werd voor het eerst een intentieverklaring ondertekend door elf platformleden. Nu, ruim 6 jaar later, is het platform uitgegroeid tot het onafhankelijke en branche-overstijgende aanspreekpunt voor overheid en markt in de vastgoedsector. Met het ondertekenen van een nieuw strategisch samenwerkingsovereenkomst bekrachtigen de leden zorg te dragen voor een optimale samenwerking binnen de huisvestingsketen en tonen commitment om met elkaar de volgende stappen te zetten. Stappen die vandaag de dag nog steeds noodzakelijk zijn om de grootschalige beweging naar duurzaam vastgoed op gang te brengen.
Strategische transitiethema’s
Centraal komend jaar staan strategische transitiethema’s waarmee het platform als proactieve partner de markt wil versnellen en bij overheden het belang hiervan agendeert. Binnen deze thema’s wordt onder andere gewerkt aan het oplossen van knelpunten in de keten, tools en andere overzichtelijke hulpmiddelen samengesteld en organiseren we kennissessies.
De thema’s waar het platform zich dit jaar op richt zijn:
-Het stimuleren van de vastgoedorganisatie om energiebesparing integraal op te nemen in strategische organisatiedoelen evenals het implementeren van deze doelen in de organisatie, ergo het verbeteren van de Doelmatigheid van Vastgoedorganisaties.
-Een eenduidige systeemaanpak waarbij gestreefd wordt naar kwaliteit voor gebruiker en gebouw op de lange termijn, een toekomstbestendige Slimme Verduurzaming.
-Toekomstbestendig Vastgoed, dat een toekomstbestendige business case verdient. Met een verdienmodel dat zich verbreedt van sturen op kosten, naar sturen op meerwaarde met een meetbare kwaliteitsimpuls voor mens, milieu en portemonnee.