- februari 19, 2021
- 47 views
Mag het een graadje lager?
Om legionellagroei te voorkomen is een minimumtemperatuur van het warme water vereist van 60 oC in collectieve installaties en van 55 oC in woningen. Om het energiegebruik te beperken wil men deze temperatuur verlagen. Oscar Nuijten (Edu4Install) beantwoordt de vraag: “Tot hoever kunnen we daarmee gaan zonder risico op legionella?”
Zo’n 95% van de sterfgevallen door legionellose wordt veroorzaakt door de soort legionella pneumophila. Pneumophila groeit vooral bij temperaturen die langdurig boven 30 oC liggen. Boven 50 oC kan legionella niet vermeerderen en boven 60 oC wordt de bacterie gedood. Lukt het om de temperatuur overal in de installatie continu boven 60 oC te houden, dan is er geen kans op legionella in warmwater. Dit is geen eenvoudige opgave, vooral in complexe systemen met lange circulatieleidingen. De afkoeling is meestal groter dan berekend en de inregeling voldoet vaak niet.
Beperken energiegebruik
Een nadeel van hoge warmwatertemperaturen is het lagere rendement van de warmteopwekking. Dit speelt vooral bij stadsverwarming en warmtepompen. Bovendien hebben veel van de geïnstalleerde warmtepompen moeite om 60 oC te halen, volgens adviesbureau Hydroscope. Een ander nadeel is het grotere warmteverlies naar de omgeving. Dit is vooral aan de orde bij installaties met een uitgebreid circulatiesysteem. Vandaar dat ontwerpers zoeken naar oplossingen waarbij de temperatuur op een verantwoorde wijze kan worden verlaagd.
NEN 1006
In de Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties staat kort samengevat:
-In collectieve installaties moet de warmwatertemperatuur op de tappunten en op de retour van een circulatiesysteem minimaal 60 oC zijn.
-In woningen geldt een functionele eis van 55 oC op het tappunt.
-Warmwatervoorraadtoestellen waarin niet continu op alle plaatsen 60 oC (in woningen 55 oC) heerst, moeten wekelijks thermisch worden gedesinfecteerd op minimaal 60 oC.
Het Bouwbesluit en het Drinkwaterbesluit wijzen NEN 1006 aan, maar de wetgever geeft tegelijk ook ruimte voor gelijkwaardige oplossingen.
Regeling Legionellapreventie
In de ‘Regeling Legionellapreventie in drinkwater en warm tapwater’ wordt aangegeven dat installaties voor warm tapwater zoveel mogelijk boven een temperatuur van 50 oC moeten worden bedreven. De Regeling biedt zelfs de mogelijkheid om een leidingnet op lagere temperaturen dan 50 oC te bedrijven. Het leidingnet moet dan wekelijks kort thermisch worden gedesinfecteerd (hitteshock). De Regeling is dus minder streng dan NEN 1006. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden om installaties te bedrijven op 50 oC als een alternatieve techniek wordt toegepast, zoals koper-zilver-dosering. Je moet dan de installatie eerst legionella-technisch saneren, reinigen en desinfecteren en je moet extra monsternames doen, waardoor de kosten van de installatie en het beheer flink zullen stijgen.
Praktische consequenties
Hoe dichter de temperatuur bij 40 oC komt te liggen, des meer warm water en des te minder koud water er toegevoerd moet worden. Niet alle thermostatische mengkranen kunnen deze scheve verhouding aan. Bovendien zijn er grotere leidingdiameters voor de warmwaterleiding en grotere boilervolumes noodzakelijk, wat weer grotere warmteverliezen veroorzaakt. Een lagere warmwatertemperatuur leidt wel tot een betere prestatie van een warmtepomp met boiler. Ook wordt de toepassing van laagtemperatuur-warmtenetten mogelijk. Volgens de huidige voorschriften moet een boiler dan wel automatisch wekelijks kort thermisch worden gedesinfecteerd op minimaal 60 oC (hitteshock). Daarvoor moet dan een controleerbare voorziening zijn aangebracht.
Recente onderzoek
In 2019 heeft Van Wolferen Research een rapport geschreven over de mogelijkheden van verlaging van de temperatuur van warmwater in woningen. Van Wolferen stelt dat in veel situaties verlaging tot zelfs 40 oC mogelijk is zonder risico op legionellagroei, mits dit gecombineerd wordt met een wekelijkse hitteshock.
KWR
Het KWR Water Research Institute is het niet eens met Van Wolferen. Het instituut geeft aan dat het verlagen van de warmtapwatertemperatuur gecombineerd met een wekelijkse hitteshock, zeer waarschijnlijk averechts zal werken en juist kan leiden tot groei van ziekteverwekkende pneumophila. Zeker als de temperatuur daarbij komt te liggen rond de 40 °C. KWR stelt dat de temperatuur in de warmwaterinstallatie continu minimaal 55 oC of nog beter 60 oC moet zijn.
Continu
Een recent onderzoek van het Belgische onderzoeksinstituut WTCB bevestigt dit. Pas bij langdurige wekelijkse thermische desinfecties (24 uur) van het warmwatersysteem op 65 oC, werden redelijke resultaten behaald. En bij een constante aanvoertemperatuur van 60 oC en retourtemperatuur van 55 oC traden geen normoverschrijdingen meer op.
Voorverwarming
Steeds meer installaties worden uitgevoerd met voorverwarming op een lage temperatuur, gevolgd door naverwarming. In figuur 1 staat een voorbeeld. Het onderste deel van de boiler wordt verwarmd met een warmtewisselaar die is aangesloten op een laagtemperatuursysteem. Daar heersen zeer gunstige omstandigheden voor groei van biofilm met legionella, vooral op de bodem. Zolang het naverwarmingselement de temperatuur continu verhoogt tot boven 60 oC zullen de legionellabacteriën in het bovenste deel worden gedood.
Piekgebruik
Als bij een hoog piekgebruik de bovenste helft van de boiler is leeg getrokken, zal er warmwater met een lagere temperatuur vanuit het onderste deel worden geleverd. Dat kan dan de gevaarlijke legionella pneumophila in hoge concentraties bevatten. Als je op dat moment toevallig onder de douche staat, kan je hiermee worden besmet. Bij de reguliere halfjaarlijkse monsternames op de douches wordt dit niet waargenomen, omdat het een situatie is die alleen voorkomt tijdens een bijzonder hoog piekgebruik. Soms komt die situatie zelfs voor tijdens thermische desinfectie van het leidingsysteem waarvoor veel warmwater nodig is. Het is dus zaak dat het volume van het bovenste deel van de boiler te allen tijde voldoende groot is om de maximale piek op te vangen.
ISSO-publicatie 55.1 noemt ook de mogelijkheid om de onderste helft van de boiler automatisch wekelijks kort thermisch te desinfecteren. Dat zou kunnen door een bypass en ‘desinfectiepomp’ aan te brengen en deze wekelijks minimaal 20 minuten te laten draaien.
Alternatieve technieken
Daaronder wordt verstaan: Apparaten die bacteriën verwijderen of doden uit drinkwater op een fysische of elektrochemische wijze, zoals een ultrafiltratie- of een koper-zilver-unit. De huidige regelgeving geeft aan dat bij toepassing van een alternatieve techniek onder strenge voorwaarden een warmwatertemperatuur van minimaal 50 oC op de retour mag worden toegepast.
Studie
In de bovengenoemde brief van KWR wordt verwezen naar een studie in een Zwitsers ziekenhuis naar het effect van verlaging van de warmtapwatertemperatuur naar 50 °C in combinatie met een koper-zilver-dosering. Het continu handhaven van een temperatuur boven 60 °C zonder koper-zilver-dosering liet de beste resultaten zien. Navraag bij adviesbureau Hydroscope leverde op dat zij in Nederland slechts een tweetal projecten onderhanden hebben waarbij een koper-zilver-techniek is gecombineerd met lage warmwatertemperaturen.
Dit is een artikel uit de print-editie van het vakblad IZ. De digitale edities van IZ zijn gratis te raadplegen via www.installateurszaken.nl. Liever een print-editie op uw deurmat? Maak dan gebruik van onze tijdelijke actie en meld u nu aan voor een gratis abonnement op IZ via www.installateurszaken.nl.

- februari 18, 2021
- 43 views
Grohe komt met digitaal platform als alternatief voor ISH
Op 16 maart gaat het digitaal platform Grohe X van Grohe van start. Het sanitairmerk ziet dit als alternatief voor de tweejaarlijkse vakbeurs ISH, waarvoor het zich terugtrok vanwege de covid-19 pandemie. Het platform zal multimedia-content bevatten die is afgestemd op de behoeften van zowel zakelijke klanten als consumenten. Zakelijke klanten kunnen er terecht voor wereldwijde trends die de sanitaire markt beïnvloeden en installateurs voor instructievideo’s. Bezoekers van kunnen online contact opnemen met experts voor antwoord op hun vragen en ondersteuning.
De content op het platform zal continu worden vernieuwd en uitgebreid. Na de lancering worden op Grohe X ook specifieke events voor business partners georganiseerd.
Vooruitstrevend
“Grohe X is het resultaat van onze vooruitstrevende manier van denken. We omarmen het nieuwe normaal en zien uitdagingen als nieuwe kansen”, aldus Jonas Brennwald, Leader LIXIL EMENA en Co-CEO Grohe AG. Hij legt uit dat het platform een belangrijke rol speelt voor het wereldwijde merk. “Voor mij bewijst het dat je, vooral in tijden als deze, ‘ja maar’ moet vervangen voor ‘wat als’. Ik ben er trots op dat iedereen bij Grohe zo out of the box heeft gedacht om dit mogelijk te maken. Met dit platform bieden we onze klanten een centrale, altijd beschikbare plek voor inspiratie. Ze hebben er de mogelijkheid om met ons in contact te treden, waar en wanneer dat nodig is. Het digitale platform is het begin van een eigen experience ecosysteem die de betrokkenheid met onze klanten de komende jaren verder zal verhogen. Zodra het weer mogelijk is, wordt GROHE X aangevuld met hybride evenementen”, voegt hij eraan toe.
Kijkje achter de schermen
“Hoewel fysieke afstand tegenwoordig heel belangrijk is, willen we onze klanten toch een unieke omgeving bieden om onze innovaties te ervaren en om direct interactie met ons aan te gaan”, zegt Thomas Fuhr, Leader Fittings LIXIL International en Co-CEO Grohe AG. “Dankzij Grohe X kunnen klanten zich onderdompelen in onze wereld en een persoonlijke merkervaring beleven. Bezoekers krijgen een kijkje achter de schermen van onze fabrieken en zien hoe onze klantgerichte supply chain hen verbindt met de rest van de wereld. Het platform geeft inzicht in de nieuwste technologieën die zijn ontwikkeld door ons R&D team in Duitsland, en neemt bezoekers ook mee op onze duurzaamheidsreis waar we weer een mijlpaal zullen toevoegen.”
Nieuwe commerciële strategie
Grohe X komt voort uit de nieuwe commerciële strategie van de sanitairfabrikant die juli 2020 is geïntroduceerd. Grohe ontwikkelde een go to market aanpak die een gedifferentieerd productportfolio biedt en diensten die toegespitst zijn op de verschillende doelgroepen: groothandelaren en installateurs, architecten, ontwerpers en planners, evenals eindgebruikers.

[pt_view id="0417b29yht"]
- januari 29, 2021
- 40 views
Thermische laadstations vervangen boilers in flatgebouw
Solide Vastgoed Beheer vervangt in de Groningse Vondelflat 164 grote boilers door de compacte FlexTherm Eco toestellen van Flamco. De upgrade levert een hoger rendement op en bespaart naast ruimte en energie ook montagetijd.
“Wij zochten een beter rendement en wilden van de elektrische boilers af om een hoger energielabel te realiseren”, licht Mark Hooghuis van Solide Vastgoed Beheer toe. De vastgoedmanager is tevreden over de investering in FlexTherm Eco: “Dit toestel is energiezuiniger en door zijn kleine formaat ideaal om in de gangkast weg te werken. Bovendien zit er tien jaar garantie op.” Eind 2020 was de upgrade van de stookinstallatie van de Vondelflat (1970) met zijn 12 verdiepingen gereed. Volgens Hooghuis draagt de FlexTherm Eco er aan bij om op de 164 huurappartementen een hoger energielabel te krijgen.
Duurzame prestaties
De FlexTherm Eco is een oplossing voor eigenaren en beheerders van woningen, appartementen en bedrijven om energie efficiënt op te slaan. Het thermisch laadstation presteert als een grote boiler, maar is tweederde kleiner. Het biedt een hoog rendement, is efficiënt, energiezuinig (energielabel A+ voor stilstandverliezen) én, door het ontbreken van bewegende delen, onderhoudsarm, aldus de fabrikant. Alle appartementen in de Vondelflat worden uitgerust met FlexTherm Eco 3E, die voldoende afgiftecapaciteit heeft voor huishoudens van 2 of 3 personen. Het toestel warmt in 2,5 uur volledig op tot warm water van 65 ºC. De gemiddelde temperatuur van het douchewater (teruggemengd aan de douchekraan) is circa 40 ºC.
Installatievoordelen
Installatiebedrijf Hoekstra B.V. te Heerenveen is verantwoordelijk voor de grote vervangingsoperatie. Bedrijfsleider Piet Doorn is blij dat de monteurs van zusterbedrijf Van Vilsteren Installatietechniek B.V. uit Zwolle, dat de FlexTherm Eco toestellen plaatst en aansluit, geen nieuwe, grote boilers hoeven te monteren. “De toestellen van Flamco zijn minder zwaar dan de 90 kilo zware boilers en ze zijn makkelijk en snel te installeren. Per aansluiting besparen wij 30 minuten montagetijd. Bovendien past het toestel door zijn geringe nominaal vermogen van 2,8 kW, in tegenstelling tot 3-fasen boilers met een warmtewisselaar van 10-12 kW, op een bestaande groep.”
Alternatief voor boilers
Naast de montage wint de FlexTherm Eco het volgens de installateur ook qua energiegebruik van boilers. “Door zijn compacte formaat verliest het toestel minder warmte en qua energiekosten is het veel voordeliger dan een boiler. Je gebruikt namelijk alleen elektriciteit bij een warmwatervraag”, zegt Doorn. “Met de kennis van nu had ik bij een ander project, met een centraal boilersysteem, ook voor FlexTherm Eco gekozen. Het is een echte aanrader.”
[pt_view id="20ca54b2h9"]
- januari 29, 2021
- 40 views
Intelligente kranen voor drinkwater en sanitair winnen aan populariteit
Digitalisering maakt sanitaire kranen steeds intelligenter. Smartphone-apps verhogen niet alleen de productfunctionaliteit maar maken de kranen ook gebruiksvriendelijker. Tegelijkertijd zijn de afzonderlijke armaturen meer dan de som van hun componenten. Door digitalisering en connectiviteit worden de verschillende onderdelen gecombineerd tot intelligente drinkwatersystemen, die zorgen voor meer comfort, efficiëntie en hygiëne.
Toepassingen voor het slimme huis worden steeds populairder. Hoewel ze nog voornamelijk te vinden zijn op het gebied van entertainment, communicatie, energiebeheer en veiligheid, bieden drinkwaterinstallaties inmiddels ook meer mogelijkheden op dit gebied.
Innovatiekracht
“Tegenwoordig kunnen armaturen veel meer leveren dan alleen water”, vertelt Wolfgang Burchard, algemeen directeur van de Duitse branchevereniging VDMA Fittings, in aanloop naar de digitale editie van de internationale vakbeurs ISH (22 tot 26 maart a.s.). “Het zijn digitale, hoogtechnologische producten die de innovatiekracht van de sector laten zien. Producenten van merkproducten richten zich steeds meer op mensen en hun behoeften. Hun doel is om echte toegevoegde waarde te creëren, meer gemak te bieden en zowel gezondheid als vitaliteit te vergroten.”
Centraal regelen
Fabrikanten verbinden kranen met elkaar en maken ze bestuurbaar via smartphones, waardoor de gebruiker centraal kan regelen. Dit gaat op voor bijvoorbeeld de debieten en temperaturen van douche-, wastafel- en keukenkranen. Zo kunnen badkuipen met een muisklik worden gevuld met water van de gewenste temperatuur, terwijl slimme bedieningsoplossingen in de keuken ervoor zorgen dat daar direct warm water uit de kraan beschikbaar is. Dankzij intelligente sanitaire concepten kunnen huiseigenaren bovendien automatisch een melding naar hun smartphone krijgen zodra het systeem een ongewoon hoog waterverbruik of een verstopte leiding detecteert. Op die manier kunnen tijdig maatregelen worden genomen om een storing te verhelpen nog voordat deze zich voordoet.
Hygiëne in corona-tijden
Digitalisering is ook de sleutel voor optimaal waterbeheer. Juist tijdens de huidige coronacrisis biedt dit extra voordelen. De coronapandemie heeft de circulatie van drinkwater aanzienlijk vertraagd. Veel voorzieningen zijn namelijk gesloten en het aantal mensen op kantoor is aanzienlijk afgenomen. Hierdoor stroomt in veel gebouwen geen of nauwelijks water de leidingen en dat is een probleem. Want als water stagneert, kunnen biofilms ontstaan die een potentiële broedplaats vormen voor schadelijke pathogenen en bacteriën. Water moet stromen.
Regelmatig of spontaan door te spoelen
Ook hier biedt digitalisering uitkomst. Zo maken hygiënesystemen het mogelijk om drinkwaterinstallaties regelmatig of spontaan door te spoelen, waardoor ziekteverwekkers en bacteriën geen kans krijgen. Een klik op de app van de fabrikant is voldoende om pompen te starten, kleppen te activeren en kranen te openen. De temperatuur kan ook worden geregeld, waardoor de installatie indien nodig kan worden doorgespoeld met warm water. Dankzij deze maatregelen is het bijvoorbeeld mogelijk om het gevaar van Legionella, dat zich het snelst vermenigvuldigt bij een watertemperatuur tussen de 25 en 55 °C, te verkleinen.
Drinkwaterinstallatie als geheel
Belangrijk is in dit verband dat alle afzonderlijke armaturen op elkaar zijn afgestemd. Fabrikanten ontwikkelen daarom steeds vaker producten met als focus de drinkwaterinstallatie als geheel. Ze combineren hardware en software en bieden oplossingen die drinkwaterkwaliteit garanderen, zelfs in tijden van een internationale pandemie.
Foto: ISH
- januari 27, 2021
- 42 views
Loodgieter is populairste vakman
In 2020 werden 31% meer klussen geklaard dan in 2019. De populairste vakmannen waren loodgieters, klusjesmannen, elektriciens, cv monteurs en timmermannen. Deze top 5 pakten meer dan 77.000 klussen op van Nederlandse huishoudens.
Arthur de Leeuw, oprichter van Zoofy, dat het onderzoek uitvoerde, hierover: “Loodgieters waren weliswaar de populairste vakmannen in 2020. Maar ondanks die populariteit is er toch een daling van 12% te zien ten opzichte van 2019. Op de tweede plek staat de klusjesman waarvoor 35% meer klussen binnenkwamen. Dit manusje-van-alles wordt ingehuurd voor verschillende klussen in en rondom het huis, van het ophangen van een nieuwe lamp tot het plaatsen van een kattenluik. Dit verklaart waarschijnlijk ook de daling binnen de loodgieterscategorie. Mensen hadden mogelijk meer aandacht voor het verfraaien van het huis dan het verhelpen van ongemakken.”
Loodgietersklussen vormen top 3
De drie meest opgepakte klussen van 2020 waren ook loodgietersklussen. Op 1 staat het plaatsen van een kraan, op 2 het verhelpen van een cv-storing en op 3 het opsporen van een lekkage. Maar ze worden op de hielen gezeten door niet-loodgietersklussen. De Leeuw: “Mede door de coronacrisis is er een verschuiving te zien in het aantal geklaarde klussen. Grote klussen zoals stucwerk, behangen en tegelzetten zijn ineens flink gestegen. Waarschijnlijk vallen gebreken aan de woning meer op nu mensen thuis zitten en is dit de tijd geweest om grotere klussen aan te pakken.”
Meeste klussen in de Randstad
Hoewel bijna elke Nederlander bezig was met het verbouwen en verbeteren van het huis, zijn er een paar steden die er bovenuit staken. De steden waar in 2020 de meeste klussen werden uitgevoerd zijn Amsterdam (+18%), Rotterdam (+20%), Utrecht (+38%), Den Haag (+4%) en Almere (+44%).
[pt_view id="dc8235dpi9"]
- november 12, 2020
- 45 views
Boiler valt op vrouw: schadevergoeding 11.000 euro
Tijdens de afwas thuis zwaargewond raken. Het overkwam een nu 25-jarige vrouw uit Amsterdam, toen plotseling de boiler losraakte en op haar viel. Woningcorporatie Ymere betaalde ruim 11.000 euro uit aan het slachtoffer.
De grote, zware boiler, goed voor 80 liter warm water, kwam tijdens de afwas zonder enige waarschuwing los van de muur boven de gootsteen en stortte op het hoofd, een schouder en het bovenlichaam van de vrouw. Zij verloor het bewustzijn en liep onder meer een hersenschudding, gekneusde ribben en een gekneusde schouder op.
Succesvolle claim
Samen met letselschadebureau JBL&G uit Amsterdam stelde ze verhuurder Ymere aansprakelijk voor het ongeluk in haar huurwoning in Osdorp. En met succes. Ymeres verzekeraar Liberty Specialty Markets keerde onlangs een bedrag van 11.300 euro uit aan schadevergoeding en smartengeld. Of de corporatie na het ongeluk in 2018 alle soortgelijke boilers in haar sociale huurwoningen extra is gaan controleren, is onduidelijk. Er hebben zich nog geen andere boiler-slachtoffers gemeld.

[pt_view id="965e5913yl"]
- november 2, 2020
- 52 views
ISSO-publicatie 30 ‘Leidingwater-installaties in woningen’ geactualiseerd
Aan de hand van de nieuwste inzichten helpt ISSO-publicatie 30 bij het ontwerpen, aanleggen, onderhouden en beheren van leidingwaterinstallaties in woningen. De publicatie was begin oktober 2018 voor de laatste keer herzien. Onlangs is ISSO-publicatie 30 ‘Leidingwaterinstallaties in woningen’ op enkele punten opnieuw aangepast aan de meeste recente Waterwerkbladen en NEN 1006. Dat geldt voor zowel de online versie, als voor de papieren uitgave.
Toshihiro Takada, kennisontwikkelaar bij ISSO, heeft ISSO-publicatie 30 grondig vergeleken met de meest recente Waterwerkbladen en NEN 1006 ‘Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties’. Daar zijn enkele verbeterpunten uit naar voren gekomen. Allereerst zijn er wat kleine aanpassingen gedaan in de begrippenlijst. Zo stond ‘statische leveringsdruk’ in NEN 1006 iets anders gedefinieerd dan in ISSO-publicatie 30. Ook is de aanbeveling in Waterwerkblad 1.4 E verwerkt, namelijk om een maximale stroomsnelheid van 1,5 m/s aan te houden om geluidhinder te voorkomen. In de 2018 editie van ISSO-publicatie 30 was dit 2 m/s, en bij leidingen met vernauwende fittingen 1,5 m/s.
Verschil spoelen en reinigen
Verder zijn de paragrafen over spoelen en reinigen verduidelijkt. “Spoelen is bedoeld om loszittend vuil uit te spoelen, en reinigen om hardnekkigere vervuiling te verwijderen”, zegt Takada. “Over deze termen kwamen soms wat vragen, en in de meest recente Waterwerkbladen staan die definities ook op deze manier omschreven. Spoelen moet gebeuren met een stroomsnelheid van tenminste 1,5 m/s, en reinigen met minstens 2 m/s.”
Actuele kennis
Adviseurs, ontwerpers, projectleiders, werkvoorbereiders of andere gebruikers van de ISSO-publicatie 30 uit 2018 kunnen die versie na deze aanpassing van september 2020 nog steeds gebruiken. Maar al zijn de recente wijzigingen klein, ze zijn wel relevant. ISSO-publicatie 30 ‘Leidingwaterinstallaties in woningen’ is hier te vinden in ISSO Open.

[pt_view id="f228461or5"]
- oktober 30, 2020
- 55 views
Corona en legionella; alertheid blijft geboden
De coronacrisis brengt ook een ander gevaar met zich mee. Door de leegstand van gebouwen neemt het gevaar op legionella toe. Dat blijkt ook uit cijfers van de branchevereniging voor water- en milieutechnologiebedrijven. Bij de leden van Envaqua was er het afgelopen halfjaar in 30 procent van de drinkwatermonsters legionella aanwezig. Dat is een toename van 3 procent ten opzichte van 2019. Kunnen we met een tweede lockdown in zicht een soortgelijke ontwikkeling verwachten?
Eric van der Blom is werkzaam als Vakspecialist Sanitaire Technieken bij Techniek Nederland. Hij trekt niet gelijk aan de noodrem vanwege de toename. “De stijging die de cijfers van Envaqua laten zien in de met legionella besmette watermonsters is van 26,4 naar 29,4 %. Dat is heel beperkt. Deze waarden kunnen sowieso jaarlijks fluctueren. Daarom ben ik ook wel geïnteresseerd in de Enquava-data van 2018, 2017, 2016 enzovoorts. Je kunt namelijk pas uitspraken doen op basis van een meerjarige vergelijking.”
Ziekenhuis
In juli dit jaar was er sprake van een piek van bijna 100 legionellapatiënten in het ziekenhuis. Volgens Van der Blom staat dit los van de piek in het aantal met legionella besmette watermonsters. Mogelijk hebben de weersomstandigheden wel een rol gespeeld. “Dat geeft het RIVM ook aan. Door veranderende weersomstandigheden: een flinke warme periode gevolgd door plensbuien, blijkt het aantal besmette personen toe te nemen. Over de bron van de besmettingen is onvoldoende bekend. De leidingwaterinstallatie lijkt hier in elk geval geen rol in te spelen. Daarnaast is er natuurlijk ook een verschil tussen het aantreffen van legionella in een installatie en het ziek worden van mensen. Die relatie kun je niet één op één leggen. Het is mij overigens niet bekend welk deel van de 20.000 met legionella besmette watermonsters die Envaqua heeft genomen betrekking had op koud water, warm water en mengwater. Er is aangegeven dat er meer Legionella Pneumophila is aangetoond. Deze komt meer voor bij temperaturen boven de 30 °C. Is de watertemperatuur in de zomer (langdurig) zo hoog geworden of is het warme water echt veel te laag geweest”, vraagt Van der Blom zich af.
Speculeren
Het blijft dus speculeren wat de precieze impact is van de leegstand in de utiliteit op het aantal legionellagevallen. Hoe zit dat met de woningbouw? “Over legionellabesmettingen in woningen is met de beschikbare informatie niets concreet te zeggen. Het is mogelijk dat de groeiomstandigheden voor legionella beperkt zijn gebleven, omdat we deze zomer massaal thuis bleven of slechts korte tripjes maakten,” zegt Van der Blom.
Tweede golf
Inmiddels is er sprake van een tweede coronagolf: verwacht Van der Blom een soortgelijke toename van het aantal besmette watermonsters als eerder dit jaar? “Het zou me, gezien de mindere bezetting van gebouwen en wellicht wat minder adequaat legionellabeheer bij een tweede coronagolf, niet verbazen als we weer een toename van enkele procenten zien. Maar het zal niet significant zijn”, voorspelt hij. En hoe zit het met het aantal legionellapatiënten? “Bij een tweede coronagolf dit najaar en eventueel in de winter zijn de weersomstandigheden veel minder gunstig voor het ontstaan van legionella en een toename van het aantal besmettingen. Een dergelijke piek is daarom niet te verwachten.”
Advies
Desalniettemin is alertheid geboden. “Het blijft in alle omstandigheden van belang om de leidingwaterinstallatie goed te gebruiken en te beheren. Dat is een taak van de gebouwbeheerder én de installateur. De beheersmaatregelen moeten voor 100 % worden uitgevoerd”, drukt Van der Blom de lezer nog maar eens op het hart.

[pt_view id="b88f07adm7"]
- september 11, 2020
- 49 views
Wat te doen om verspreiding van het coronavirus via de riolering te voorkomen?
We kunnen op verschillende manieren een coronabesmetting oplopen. Uit onderzoek blijkt dat ook het rioleringsstelsel hierin een rol kan spelen. Eric van der Blom, vakspecialist Sanitaire Technieken bij Techniek Nederland sprak met Installatienet over de laatste inzichten op dit gebied. Daarnaast geeft hij tips aan de installateur hoe die het beste kan omgaan met dit risico.
Ons rioleringsstelsel zorgt voor de afvoer van afvalwater en hemelwater. “Als mensen toiletteren komen er allerlei pathogene micro-organismen terecht in het afvalwater. Dat stroomt via de wand van de afvoerleidingen naar beneden. Tegelijkertijd stijgt er van onderaf een luchtkolom door het centrum van de buizen naar boven. In een aantal gevallen kan dit risico’s opleveren voor de verspreiding van aerosolen met mogelijke virusdeeltjes”, vertelt Van der Blom.
Sifons
“Stel je woont in een appartementencomplex en hebt een zieke onderbuurman. Als die naar het toilet gaat en jouw sifon staat droog, dan is dat een potentieel gevaarlijke situatie. Via die stijgende luchtkolom in de afvoerleiding kunnen namelijk aerosolen met virusdeeltjes door jouw sifon naar binnenkomen.”
Lekkages en uitmonding
“Ook lekkages in het rioleringsstelsel zijn risicovol, omdat dan eveneens aerosolen met virusdeeltjes verspreid kunnen worden”, vervolgt Van der Blom. Hetzelfde geldt voor de uitmonding van de ontspanningsleiding in het dak of de gevel. Als deze te dicht bij de toevoeropeningen van het ventilatiesysteem zit (open ramen, roosters en dergelijke), loop je wederom het risico op de ongewenste verspreiding van aerosolen.”
Leegstand en hoogbouw
“Veel gebouwen zijn of worden niet of nauwelijks gebruikt door de coronacrisis. Mede vanwege de hittegolf deze zomer, verdampt het water dan veel sneller uit de sifons. Daarnaast gaan we steeds hoger bouwen. Wind en veelvuldig simultaan gebruik van toiletten zorgen vaker voor drukverschillen in het rioleringsstelsel, waardoor sifons leeggeperst of leeggezogen kunnen worden. Deze factoren dragen bij aan een hoger risico.”
Adviezen
-Bewoners en installateurs dienen goed in de gaten te houden of de sifon (waterslot) gevuld is met water (basiseis is 5 cm);
-Als een gebouw leeg staat, doe dan een laagje slaolie op het waterslot om verdamping van het water te voorkomen;
-Adviseer bewoners om altijd door te trekken met een dichte wc-bril om verspreiding van aerosolen te voorkomen;
-Is er sprake van stank, zoek dan direct uit of er sprake is van een lekkage;
-Controleer of er voldoende afstand is tussen de uitmonding van de ontspanningsleiding en de toevoeropeningen van het ventilatiesysteem (3 tot 6 meter, zie NEN 3215));
-Laat Covid19-patienten in een zorggebouw zoveel mogelijk gebruik maken van een eigen toilet.
Urinoirs
Tot slot wil Van der Blom nog wijzen op het risico van verspreiding van aerosolen via urinoirs in openbare gelegenheden. “Uit een Chinees onderzoek is gebleken dat bij het doortrekken binnen 5,5 seconden de aerosolen 85 cm opstijgen. De onderzoekers adviseren om beschermende maskers te gebruiken in dergelijke gevallen, vanwege de hoge concentratie aerosolen. Een dergelijke maatregel zal in Nederland niet snel worden afgekondigd, maar het onderwerp wordt wel nader bestudeerd.”

- juli 1, 2020
- 46 views
Ook wtw douchewater nu onderdeel Nederlandse Verwarmingsindustrie
De Nederlandse Verwarmingsindustrie heeft een nieuwe sectie toegevoegd: Douchewater & warmteterugwinning [D-wtw]. Q-Blue, Technea Duurzaam en Dutch Solar Systems hebben ambitieuze plannen om de sectie te laten groeien én douchewater warmteterugwinning op de kaart te zetten. “Uiteindelijk is douchewater warmteterugwinning een energiebesparende maatregel die direct bijdraagt aan het duurzaam verwarmen van tapwater binnen de gebouwde omgeving”, aldus Luuk Dijkhuis namens de nieuwe sectie.
“Verwarming en tapwater zijn nauw met elkaar verbonden, het is daarom een logische stap aan te sluiten bij de Nederlandse Verwarmingsindustrie. We onderschrijven de duurzaam verwarmen visie en leveren met de toepassing van ons product een bijdrage aan energiebesparing.”
Tapwateraandeel wordt steeds dominanter
Henk Sijbring, Voorzitter van de Nederlandse Verwarmingsindustrie is verheugd met deze uitbreiding: “De vraag naar warm water wordt steeds groter en voor warm tapwater geldt: hoe groter de vraag, des te groter de energievraag en daarmee de CO2-uitstoot. Het tapwateraandeel wordt steeds dominanter binnen het energieverbruik, door een energiebesparende maatregel zoals douchewater warmteterugwinning toe te passen, gaat het energiegebruik omlaag. Deze nieuwe sectie is daarom een hele mooie aanvulling op de producten die wij als vereniging leveren om de warmtetransitie haalbaar en betaalbaar te maken”.