Verwarmings industrie is voornemens om krachten te bundelen
Fabrikanten op het gebied van warmte-opwekking, warmtedistributie, regelapparatuur en rookgasafvoersystemen hebben de intentie uitgesproken om hun krachten te gaan bundelen. Een woordvoerster van FME meldt dat de betrokken partijen dit eerst nog gaan voorleggen aan hun leden. Vanaf 1 januari volgend jaar zal men vervolgens onder de naam Nederlandse Verwarmingsindustrie naar buiten kunnen gaan treden. Naast verenigingen zullen ook afzonderlijke fabrikanten gaan deelnemen, zo is de verwachting.
Vooralsnog lijkt de warmtepompbranche, in de hoedanigheid van de Dutch Heat Pump Association (DHPA) zich niet aan te sluiten. Dat zou vooral te maken hebben met het feit dat er bij de DHPA veel handelaren en groothandels aangesloten zijn.
“Soms krijg ik het idee dat het bouwvolume bewust niet hoog wordt opgeschroefd”
Wie nu in de installatiebranche aan de slag gaat, kan goud verdienen. Zo vertelden recruiters eerder dit jaar aan Installatienet dat een beginnend installateur al snel hetzelfde loon krijgt als een beginnend advocaat. Van alle kanten in de branche worden initiatieven op poten gezet om het probleem de wereld uit te helpen. Tegelijkertijd moet er ook meer gebouwd worden. Maar op dat gebied valt er soms een zekere dubbelzinnigheid te bespeuren, zegt Chris Heerius, directeur van Jaga Konvektco. “Soms krijg ik het idee dat het bouwvolume bewust niet wordt opgeschroefd.”
Chris Heerius staat bekend als een eigenzinnige directeur. Samen met mede directeur Bert Kriekels liet hij Jaga Konvecto uitgroeien tot een internationaal opererend bedrijf, dat onder andere betrokken is bij projecten in de VS, China en Canada. Waar Jaga vroeger vooral bekendheid genoot als specialist op het gebied van verwarmingstechniek, is het palet aan diensten de afgelopen jaren danig uitgebreid. Tegenwoordig levert Jaga ook oplossingen voor koeling en ventilatie. Zo werd recentelijk nog de Strada Hybrid gelanceerd (zie links), een radiator die zowel energiezuinig kan verwarmen, koelen als ventileren.
Oplossingen van Jaga zijn zowel in de woningbouw als utiliteit terug te vinden. Zo is onder andere het duurzaamste kantoor ter wereld, The Edge in Amsterdam, voorzien van hun radiatoren. Door zijn betrokkenheid bij de meest uiteenlopende projecten, heeft Heerius door de jaren heen een groot netwerk opgebouwd in de installatiebranche. De laatste tijd hoort hij keer op keer dezelfde geluiden: ‘We willen Nederland in rap tempo verduurzamen, maar waar halen we de vakmensen vandaan?’.
“Je hoort het van alle kanten; er is een schreeuwend gebrek aan goed opgeleid personeel. Ouders zijn terughoudend om hun kinderen naar het technisch onderwijs te sturen. Ik denk dat er meer grootscheepse campagnes nodig zijn om te laten zien dat er volop mogelijkheden zijn in de installatiebranche. Daarnaast moet het beroep beter gewaardeerd worden. Er zijn al initiatieven opgestart om de instroom weer op peil te krijgen, zoals het opleiden van vluchtelingen, prima idee, maar er is meer nodig.”
“En dan het bouwvolume, misschien is de markt ook wel gebaat bij een zekere schaarste, want dan gaan de prijzen omhoog. Ik ben ervan overtuigd dat als we het echt willen, we het bouwvolume wel kunnen opschroeven. Bijvoorbeeld door meer te gaan prefabben, Plug & Play oplossingen te leveren en uiteraard door robotisering.”
Jaga zelf probeert in ieder geval al haar steentje bij te dragen aan het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen en het opvangen van het tekort aan vakmensen. Onder andere door duurzame systemen op de markt te brengen en continu aandacht te besteden aan installatiegemak. “We zetten vol in op Plug & Play oplossingen om de montagetijd te verkorten. Daarnaast laten we altijd een eigen specialist meegaan als een installateur voor de eerste keer een Jaga-systeem installeert. Zo voorkom je fouten en kostbaar tijdsverlies.”
Waterzijdig inregelen wordt verplichte energiebesparende maatregel
Waterzijdig inregelen komt op de lijst van energiebesparende maatregelen die bedrijven vanaf volgend jaar moeten treffen. De lijst van verplichte maatregelen is onderdeel van de Wet milieubeheer. Het optimaal inregelen van de verwarmingsinstallatie kan in bedrijfspanden een besparing tot 25% op het gasverbruik opleveren. Ook in woningen kan dit leiden tot een enorme aardgasbesparing en een verminderde CO2-uitstoot.
Waterzijdig inregelen is het instellen van een optimale balans tussen de cv-ketel en de radiatoren. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is het een maatregel met een terugverdientijd van twee jaar. Voorzitter Doekle Terpstra van Uneto-VNI is verheugd over de maatregel. “Onze inspanningen hebben effect gesorteerd. Waterzijdig inregelen van een cv-installatie is laaghangend fruit. De investering verdient zich razendsnel terug. Dankzij deze maatregel hebben bedrijven straks een lagere energierekening én we dringen de CO2-uitstoot flink terug. Zo komt het behalen van onze klimaatdoelstellingen weer een stap dichterbij.”
Minder CO2-uitstoot
Tweede Kamerlid Van der Lee (GroenLinks), die de motie indiende, vindt dat er een grote stap is gezet. “Deze maatregel kost de overheid niets, maar voorkomt wél enorm veel uitstoot.” GroenLinks heeft berekend dat het beter instellen van bedrijfsmatige cv-ketels jaarlijks zo’n 0,5 megaton CO2-besparing oplevert. Overigens kan ook het waterzijdig inregelen van de cv-installatie in miljoenen woningen leiden tot een enorme aardgasbesparing én een verminderde CO2-uitstoot.
Omgekeerde bewijslast
De verplichting voor bedrijven om energiebesparende maatregelen te nemen was er al, maar de overheid doet er nog een schepje bovenop. Vanaf medio 2019 moeten ondernemingen aangifte doen van alle energiebesparende maatregelen die zij treffen. Treft een bedrijf niet alle maatregelen die in de bedrijfstak zijn afgesproken, dan komt de inspectie van de Omgevingsdienst langs, die een boete kan opleggen. De nieuwe verplichting is een soort omgekeerde bewijslast en zal voor 100.000 bedrijven in het MKB gaan gelden.
LED-verlichting
De Tweede Kamer nam ook een motie aan van GroenLinks die LED-verlichting in winkels en bedrijven verplicht stelt. Dit levert volgens het Planbureau voor de Leefomgeving nog eens bijna een megaton aan CO2-besparing op.
Gasloos stoken met zelf bedacht verwarmingssysteem
Herman Fiselier heeft een elektrisch aangestuurd warmwater-systeem ontworpen en geïnstalleerd in zijn jaren 60-woning. Hij koppelde de ketel af, plaatste twee boilervaten voor de verwarming en een derde voor het warme water, een pomp, een paar kleppen en ‘wat elektronica’. Het warme water uit de boilers wordt rondgepompt in het cv-systeem. Het retourwater gaat vervolgens terug de boilers in. Feitelijk een heel ouderwetse manier van water rondpompen, maar wel gasloos.
Fiselier is werkzaam als elektronica-ontwerper en -reparateur maar noemt zichzelf ook wel een hobby-uitvinder, vertelt hij aan De Stentor. Hij is ervan overtuigd een alternatief in handen te hebben voor het Groningse gas of oplossingen zoals dure warmtepompen. Voor drie- tot vierduizend euro zou het realiseerbaar moeten zijn, als er tenminste een bedrijf is dat zijn prototype verder wil uitwerken.
Afgelopen winter heeft het systeem de ultieme test doorlopen. Het gezin heeft één dag in de kou gezeten, maar na wat aanpassingen bleek alles naar behoren te werken. Bij -10 graden buiten, was het binnen dik 20 graden, terwijl er in de woonkamer nog niet eens overal dubbel glas is aangebracht. Er liggen twaalf zonnepanelen op het dak die voor voldoende stroom zorgen. Maar ook zonder zonnepanelen zou het systeem prima kunnen werken. Dan wordt weliswaar een stuk meer stroom verbruikt, maar dat compenseert de besparing op gas.
Lees hier het hele artikel in De Stentor.
“Bedrijfsvoering zzp’ers en kleine bedrijven in gevaar door hoge certificeringskosten”
In een brief aan de Vaste Kamercommissie voor Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties heeft Uneto-VNI zorgen geuit over de betaalbaarheid van de toekomstige certificeringsregeling voor werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties. Voorzitter Doekle Terpstra: “De certificeringskosten kunnen straks voor zzp’ers en kleine bedrijven naar verwachting tussen de 1.500 en 2.000 euro op jaarbasis uitkomen. Dit is nog exclusief de initiële kosten en de startaudit. Onze leden kunnen deze kosten niet volledig doorrekenen aan hun klanten waardoor hun bedrijfsvoering in gevaar komt.”
Uneto-VNI heeft voorstellen gedaan om de certificeringskosten omlaag te brengen en tegelijkertijd de risico’s op koolmonoxideongevallen te reduceren. Zo heeft de vereniging onder meer geïnvesteerd in uniforme bijscholings- en exameneisen en de uitwerking van een centraal bedrijvenregister met Vakpaspoort. Terpstra: “Het ministerie van Binnenlandse zaken neemt onze voorstellen in overweging, maar wat we nodig hebben zijn concrete toezeggingen. Daarom wil ik op korte termijn in overleg met het ministerie.”
Aanleiding voor de introductie van een wettelijke certificering voor cv-installateurs is een rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid uit 2015 over de gevaren van koolmonoxide bij cv-ketels. Hieruit bleek dat het koolmonoxideprobleem groter is dan tot dan toe bekend was. Aangenomen werd dat jaarlijks ten minste vijf à tien dodelijke slachtoffers vallen door blootstelling aan een verhoogde concentratie koolmonoxide en enkele honderden gewonden. Naar inschatting van de Raad is de omvang van het probleem met koolmonoxide drie tot vijf keer zo groot. Belangrijkste oorzaak is volgens de Raad dat het huidige stelsel van kwaliteitslabels grote hiaten vertoont en te weinig waarborgen biedt.
De wettelijke certificering treedt medio 2019 in werking. Uneto-VNI gaat leden met een ondersteuningsprogramma begeleiden om aan de certificeringseisen te voldoen.
Politie zet beelden cv-keteldieven online
In het Friese Feanwâlden werden eind juli ‘s nachts 30 cv-ketels uit een container gestolen. Gisteren heeft de politie besloten het beschikbare videomateriaal hiervan online te zetten. De eigenaren hadden direct na de inbraak al foto’s van de dieven verspreid via de social media. Het gaat kennelijk om ketels van Ferroli of Intergas. Naast het feit dat de politie graag in contact wil komen met mensen die de personen op de video denken te herkennen, vraagt ze degenen die recent nieuwe cv-ketels van deze merken te koop aangeboden hebben gekregen voor bijvoorbeeld een te lage prijs hierover informatie te verstrekken.
Na de inbraak in de container gingen de dieven aan de achterzijde het bedrijfspand binnen en doorzochten dit. De opnames hiervan zijn hier te zien.
(Bron: 112 Dokkum)
Voor het eerst proef met hr-ketels op pure waterstof
In de Rotterdamse deelgemeente Rozenburg start een proef om woningen te verwarmen met 100% waterstof. Dat hebben de bedrijven Bekaert Heating, Remeha, DNV GL, gemeente Rotterdam, woningstichting Ressort Wonen en netbeheerder Stedin afgesproken. De proef is een primeur, want nog niet eerder zijn in Nederland huizen verwarmd met hr-ketels op pure waterstof. De betrokken partijen willen dit daarom samen met de bewoners in de praktijk gaan ervaren.
Volgens de partners kan de technologie in dit project een bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen. Bij de verbranding van waterstofgas komt, in tegenstelling tot aardgas, geen CO2 vrij. De voorbereiding van de proef is dit najaar en gaat begin 2019 van start.
De proef met waterstof is een voortzetting op het bestaande Power2Gas project in Rozenburg. Tot nu toe werd hier synthetisch aardgas geproduceerd voor de verwarming van een appartementencomplex van Ressort Wonen. Vanaf begin 2019 wordt lokaal waterstof geproduceerd met groene stroom en via een separaat gasnet van Stedin getransporteerd naar het ketelhuis van het appartementencomplex. Zowel een ketel van Bekaert Heating als van Remeha verwarmen vervolgens een deel van de woningen.
Verder onderzoek nodig
De toepassing van waterstof voor verwarming van huizen lijkt potentieel te hebben, maar moet nog wel verder onderzocht worden. Met de productie, distributie en het gebruik van waterstof is nog geen grootschalige ervaring opgedaan. Netbeheerders in Nederland pleiten er daarom voor om tot 2030 in te zetten op de ontwikkeling en het gebruik van waterstof in de industrie en op een aantal pilots. Om die reden heeft Stedin de specialisten van Bekaert Heating en Remeha gevraagd aan het Power2Gas project in Rozenburg mee te doen. DNV GL verzorgt de technische aspecten en veiligheid rondom het project.
Waterstof als alternatief voor verwarming gebouwde omgeving
Het afbouwen van het aardgasverbruik en het aardgasloos maken van woningen komt de komende jaren in een stroomversnelling. In de toekomst kan waterstof, naast groen gas, all-electric en warmtenetten een alternatief zijn voor duurzame verwarming van woningen. Onlangs bleek uit onderzoek van Kiwa dat het huidige distributienet voor aardgas geschikt te maken is voor waterstof. Het gebruik van waterstof in het bestaande gasnet kan in de toekomst een volwaardig alternatief zijn voor andere energiebronnen en verwarmingsoplossingen. Bijvoorbeeld voor historische binnensteden met veel monumentale panden die niet goed te isoleren zijn en daarom op het eerste gezicht ongeschikt zijn voor all-electric of warmtenet.
Bron: Stedin.nl
Nieuwe brancheorganisatie wil infraroodverwarming op de kaart zetten
Nederlandse en Belgische leveranciers van infraroodsystemen hebben besloten hun krachten te bundelen met als doel infraroodtechniek op de kaart te krijgen als duurzaam en betrouwbaar verwarmingsalternatief in woningen en gebouwen. IG Infrarood Benelux wil onder andere de strijd aangaan tegen de vooroordelen ten aanzien van deze techniek.
Een goed gedimensioneerde infraroodverwarming laat de meeste andere verwarmingssystemen namelijk ver achter zich ten aanzien van behaaglijkheid en comfort, zo claimt het nieuwe collectief. ‘Infraroodstraling kan worden gebruikt om woonruimten op de juiste en gelijkmatige temperatuur te houden. De warmte kan ook worden geleverd in comfort zones door een exacte plaatsing van IR-panelen in de ruimten.’
Bij berekeningen van de totale kosten liggen de voordelen van infraroodverwarmingssystemen zowel in de verhoudingsgewijs lage investeringskosten als hun lange levensduur, aldus IG Infrarood Benelux. ‘Het vervallen van onderhouds- en servicekosten gecombineerd met gunstige verbruikscijfers brengt extra kostenvoordelen met zich mee.’
De leden van de IG Infrarood Benelux hanteren gestandaardiseerde normen en een methodiek van dimensionering en prestatieberekening, als onderdeel van een transparantie communicatie met klanten. IG Infrarood Benelux spant zich in voor de realisatie van de ICS/ISO-testnorm voor het bepalen van de energieprestatie van IR in gebouwen.
Thermische energie uit water kan in helft warmtevraag gebouwde omgeving voorzien
Uit onderzoek naar verschillende vormen van aquathermie, blijkt de potentie van thermische energie uit water als alternatief voor aardgas groter is dan gedacht. Zo zou energie uit oppervlaktewater kunnen voorzien in circa 40% van de totale warmtevraag van de gebouwde omgeving. De totale potentie van aquathermie is zelfs meer dan 50%. Dit blijkt uit een rapport van de Unie van Waterschappen.
“Thermische energie uit oppervlaktewater heeft een potentieel van ongeveer 150 PJ per jaar, ruim 40% van de totale toekomstige warmtevraag in de gebouwde omgeving van 350 PJ per jaar. Dat is meer dan inschattingen uit eerdere studies”, aldus Peter Struik van Rijkswaterstaat. Naast het oppervlaktewater heeft ook het afvalwater in Nederland een grote thermische potentie, met een economisch potentieel van circa 56 PJ. Thermische energie uit drinkwater heeft een beperkter technisch potentieel van circa 4-6 PJ, wat vooral lokaal heel interessant kan zijn.
De potenties van de verschillende vormen van aquathermie zijn niet bij elkaar op te tellen, omdat ze deels overlappen. Aanvullende analyses zijn nodig om het exacte gezamenlijk potentieel te bepalen.
Aardgasvrije wijken
Dirk-Siert Schoonman van de Unie van Waterschappen: “Nederland staat voor de grote uitdaging om in 2050 een warmtevoorziening te hebben waarin geen aardgas wordt gebruikt en die geen CO2-uitstoot heeft. Eén van de opties die tot op heden echter beperkt aandacht heeft gekregen is aquathermie. In de Nederlandse delta is veel oppervlaktewater beschikbaar, dat in de zomer opwarmt en in de winter afkoelt. Deze warmte en koude kan aan het oppervlaktewater onttrokken worden om gebouwen en ruimten te verwarmen en te koelen.”
De waterschappen en Rijkswaterstaat kunnen deze duurzame energiebron aan gemeenten of woningcorporaties ter beschikking stellen als alternatief voor aardgas. Juist voor de Warmtetransitieplannen die gemeenten uiterlijk in 2021 moeten opstellen is het belangrijk deze bron goed te ontsluiten. Er is veel bebouwing met water in de buurt en het heeft weinig ruimtelijke impact. Er zijn al diverse succesvolle voorbeelden in de regio. De gemeenten Katwijk en Drimmelen kregen deze week een rijkssubsidie toegekend om aquathermie in te zetten voor aardgasvrije wijken.
Zo’n 40.000 nog te bouwen huizen krijgen cv-ketel met gasaansluiting
Tot 1 juli van dit jaar konden ontwikkelaars van nieuwbouwprojecten nog een vergunning krijgen om huizen te bouwen mét gasaansluiting. Uit een analyse van onderzoeksbureau Bouwtrend blijkt nu dat zo’n 40.000 nog te bouwen huizen een cv-ketel met gasaansluiting krijgen, terwijl in het klimaatakkoord is afgesproken dat Nederland de komende decennia van het gas af moet.
Eerder onderzoek van Bouwtrend afgelopen juni toonde al aan dat nieuwe rijwoningen nog massaal werden voorzien van een gasketel voordat het verbod hierop in werking trad. Dit bleek uit de analyse van de energieprestatieberekeningen uit 2018 voor meer dan 13.000 nieuwe rijwoningen.