PVT warmtepomppaneel als gasloos alternatief
Tijdens de vakbeurs Duurzaam Verwarmd presenteren Triple Solar en NIBE samen een PVT warmtepomppaneel. Dit paneel combineert acht warmtepomppanelen van in totaal 16 m2 met een modulerende water/water-warmtepomp. Voor ruimteverwarming is hiermee een SPF van 5,6 haalbaar, voor tapwater een SPF van 3,8. Ook combinaties met andere NIBE water/water-warmtepompen zijn mogelijk. Een pakket PVT warmtepomppanelen kan modulair worden opgebouwdn voor warmtepompen van 4 tot en met 60 kW.
In oktober 2017 is dit Triple Solar-systeem succesvol geïnstalleerd bij Alwik Tiggelaar (foto). Hij was al enige tijd op zoek naar een duurzaam alternatief voor gas. Hij woont in een huis uit de jaren 30 dat hij onlangs zelf heeft gerenoveerd. Het huis had geen convectoren of vloerverwarming. Daarom heeft hij muurverwarming ingebouwd. De combinatie met het Triple Solar-systeem geeft volgens Alwik een aangename warmte. Daarnaast is hij blij dat hij geen radiatoren meer in zijn woonkamer heeft.
Zou hij het Triple Solar-systeem aanraden aan anderen? “Ik zou niet iedereen aanraden zelf een huis te verbouwen, maar wat betreft het Triple Solar-systeem zie ik geen enkele reden om het niet aan te schaffen.” Het systeem werkt goed en wordt goed ondersteund door de installateur en door Triple Solar.
De vakbeurs Duurzaam Verwarmd vindt op 21 en 22 maart a.s. plaats, gelijktijdig met de vakbeurs Solar Solutions, in EXPO Haarlemmermeer. Het Triple Solar-systeem is terug te vinden op de stand van NIBE.
Ook bij regen en bewolking energie uit zonnepanelen
Zonnepanelen die energie opwekken als de zon niet schijnt en zelfs als het regent. De Chinese universiteit van Soochow heeft hiervoor een nieuwe technologie ontwikkeld. Wanneer regendruppels op twee transparante polymeerlagen bovenop een fotovoltaïsche zonnecel vallen en er dan afrollen, ontstaat door wrijving statische elektriciteit. Dit soort hybride zonnepanelen zouden juist in regenachtige en bewolkte landen goed van pas kunnen komen. Maar de vraag is nog wel of er voldoende energie uit regendruppels kan worden gehaald.
De tribo-elektrische nanogenerator (Teng) is op zich niet nieuw en al eerder gebruikt in zonnepanelen. Maar het ontwerp is wél nieuw en, volgens de ontwikkelaars, een stuk eenvoudiger en efficiënter dan de al bestaande. Ook het gewicht is een stuk minder.
Het wachten is nu op de praktische uitwerking, die waarschijnlijk nog wel een paar jaar in beslag zal nemen.
Aantal zonnepanelen in ons land blijft fors toenemen
Vorig jaar zijn in Nederland drie miljoen zonnepanelen geplaatst. Dat is bijna 60 procent meer dan het jaar ervoor, blijkt uit het Nationaal Solar Trendrapport 2018, dat mede op verzoek van Uneto-VNI tot stand is gekomen. De marktgroei van zonnepanelen is vooral te danken aan de zakelijke markt. Zo plaatsen installatiebedrijven steeds meer zonnepanelen op daken van logistieke centra, winkelcentra en bij agrarische bedrijven. Bij zowel consumenten als bedrijven is de toename onder meer het gevolg van prijsdalingen en groeiende bewustwording. Voor bedrijven is het succes mede te danken aan de SDE+-maatregel.
In 2017 is voor 853 MWpiek aan zonnepanelen geïnstalleerd tegenover 534 MWpiek in 2016. In totaal liggen in Nederland ruim 12 miljoen zonnepanelen, samen goed voor 3.000 MWpiek (12km2). Dit is 2,2 procent van de totale elektriciteitsproductie in Nederland.
Enorm potentieel
Volgens voorzitter Doekle Terpstra van installateurskoepel Uneto-VNI laten de cijfers zien dat zonnepanelen een belangrijke bijdrage leveren aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving. “Maar we zijn er nog lang niet. Er zijn een half miljoen huishoudens met zonnepanelen op het dak. Het potentieel is dus nog enorm.” Volgens de voorman van de installatiebranche levert de snelle marktgroei veel nieuwe werkgelegenheid op. “Er zijn nu al bijna 10.000 voltijds arbeidsplaatsen in de Nederlandse zonne-energiesector, maar ik verwacht dat de werkgelegenheid in snel tempo gaat toenemen.”
5.500 vierkante kilometer
In Nederland is 5.500 km2 geschikt voor zonnepanelen. Dat is 5,5 procent van de totale beschikbare oppervlakte. Op dit moment wordt nog maar 12 km2, voornamelijk dakoppervlak, van Nederland bedekt met zonnepanelen. Als de volledige 5.500 km2 benut wordt voor zonnepanelen, kan Nederland in theorie meer dan driekwart van haar totale finale energieverbruik opwekken met zonne-energie. Dat betekent dat zonne-energie in 2050 onze belangrijkste energiebron kan zijn.
Zonnepanelen gaan 25 jaar mee en worden in 5 tot 7 jaar terugverdiend. Gemiddeld worden in 2017 bij een huishouden 12 zonnepanelen geplaatst. Dit aantal zonnepanelen dekt 80 procent van het gemiddeld stroomverbruik en kost gemiddeld 4.300 euro (inclusief btw en installatie).
Succesvolle collectieve inkoop van zonnepanelen afgerond
Vanaf eind september 2017 konden alle inwoners van Noord-Holland en Utrecht zich vrijblijvend inschrijven voor de collectieve inkoop. Meer dan 13.500 mensen hebben dit gedaan. Leveranciers Tautus en SolarNRG wonnen op 1 november de veiling. Zij boden een scherpe prijs voor een compleet systeem, dat 27,5% lager ligt dan de actuele marktprijs (bron: Milieu Centraal).
Namens de leveranciers heeft Vereniging Eigen huis de deelnemers een persoonlijk aanbod gestuurd voor een compleet zonnepanelensystem, inclusief installatie, garanties en monitoring. Inmiddels zijn de eerste systemen al bij de mensen thuis geïnstalleerd.
Tot eind augustus 2018 worden naar schatting 51.145 zonnepanelen geplaatst. Dit betekent een jaarlijkse vermindering van 7.581 ton CO2-uitstoot. De deelnemers dragen zo bij aan de verduurzaming van de regio. Daarnaast besparen de nieuwe zonnepaneleneigenaren samen jaarlijks € 2.485.647,- op hun energiekosten.
Duitse fabrikant tekent voor recordomzet zonnepanelen en energiesystemen
Solarwatt, leverancier van zonnepanelen en energiesystemen, kijkt terug op een succesvol 2017. In de Benelux was sprake van een recordomzetstijging voor wat betreft zonnepanelen. Die groei betrof zowel de consumentenmarkt als het professionele segment. Niet alleen particulieren, maar ook bedrijven, woningbouwverenigingen, scholen en vastgoedeigenaren blijken steeds vaker voor zonne-energie te kiezen. De Duitse fabrikant ziet dat de voorkeur daarbij steeds meer uitgaat naar glas-glas-panelen.
De glas-glasmodules zijn nu goed voor tachtig procent van haar wereldwijde omzet. De nieuwe generatie zonnepanelen hebben een rendement dat gegarandeerd 25 procent boven de industrienorm ligt, aldus het bedrijf. Ook zijn de panelen beter bestand tegen invloeden van buitenaf, zoals de weersomstandigheden.
Erik de Leeuw, directeur van Solarwatt in de Benelux: “We zien dat onze holistische strategie, waarbij we niet alleen inzetten op het opwekken van energie, maar ook op het opslaan en managen ervan, vruchten afwerpt. We produceren alle oplossingen die hiervoor nodig zijn zelff.”
Energiemanagement
Solarwatt rapporteert eveneens een stijging in de vraag naar oplossingen voor energieopslag. Het bedrijf is in Duitsland inmiddels marktleider op dit gebied. In Nederland zijn de eerste pilots van start gegaan, waarbij niet alleen zonnepanelen worden geleverd, maar het complete energiemanagementsysteem. Hierbij zorgen de panelen voor het opwekken van energie, modulaire accu’s voor de opslag ervan en slimme energiemanagers voor het beheer.
Te weinig dakoppervlak om met zonne-energie energiedoelstellingen te halen
“Nederland kan niet zonder de aanleg van grootschalige zonneparken als we de toekomstige energiedoelstellingen willen realiseren”, zegt Mark Straver, business development manager bij Lightsource Renewable Energy Nederland. “Als we conform de doelstellingen in 2050 zo’n 20 procent van de totale energiebehoefte uit zonne-energie wil halen, moet er zo’n 200 GW aan zonnepanelen worden geplaatst. Op dit moment ligt er in ons land zo’n 3 GW aan zonnepanelen. Op de totale, voor zonnepanelen geschikte dakoppervlakte in ons land kan zo’n 80 GW worden geïnstalleerd.”
“De Nederlandse markt voor zonne-energie biedt interessante mogelijkheden voor verdere groei”, licht Mark Straver toe. “Nederland heeft zich gecommitteerd aan de doelstelling om in het jaar 2020 veertien procent van zijn energievoorziening uit duurzame energiebronnen zoals zonne-energie te halen. Tot 2050 moet het aandeel van zonne-energie nog veel sneller toenemen.”
Ook landelijk gebied
Mark Straver: “Behalve naar de beschikbare dakoppervlakte kijken we in Nederland naar niet benutte grondstroken langs wegen en spoorwegen, bij vliegvelden en bij industrieterreinen. Maar zelfs al zou je daar overal zonnepanelen kunnen en willen plaatsen, dan nog kom je niet aan die 200 GW. Op termijn zullen we dus toch een deel van het landelijke gebied moeten gebruiken. Daar ligt land dat door de bodemeigenschappen of de ligging niet of nauwelijks gebruikt wordt. En in de veeteelt krijgen we waarschijnlijk te maken met een inkrimping van de veestapel, waardoor er ook weideland beschikbaar komt.”
Drijvende zonneparken
Een interessante optie voor ons land zijn volgens Straver drijvende zonneparken, waarvoor de belangstelling momenteel snel toeneemt. Er liggen enkele kleinere velden, die vooral bedoeld zijn om ervaring op te doen. In Groot-Brittanniё heeft Lightsource in maart vorig jaar een van de grootste drijvende zonneparken ter wereld in gebruik genomen. Op het Queen Elizabeth II waterreservoir in Londen, dat een oppervlakte heeft van 57.000 vierkante meter liggen ruim 23.000 zonnepanelen met een totaal vermogen van 6,3 MW.
Inpassing
“Zonne-energieprojecten kunnen snel en zonder veel impact voor de omgeving en het landschap worden aangelegd”, licht Mark Straver toe. “Op de locaties waar we een zonne-energiepark bouwen, werken we intensief samen met de lokale overheden, omwonenden en andere betrokkenen. We houden rekening met hun wensen en we doen alles om de projecten zo optimaal mogelijk in de bestaande omgeving in te passen.”
Nog steeds subsidie verkrijgbaar voor zonnepanelen en led-verlichting sportclubs
Sportaccommodaties kunnen nog altijd subsidie krijgen voor het toepassen van duurzame energie. Half november was er nog 75.000 euro beschikbaar. De subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS) richt zich op de uitrol van onder meer zonnepanelen en led bij sportclubs. Afgelopen juni kwam hiervoor onverwachts 350.000 euro extra budget beschikbaar.
Tot nu toe heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland alle aanvragen uit 2017 die voldeden aan de voorwaarden geheel of gedeeltelijk kunnen toekennen. Er is nu dus toch nog een beperkt budget beschikbaar voor nieuwe aanvragen. De subsidieregeling loopt van 2016 tot en met 2020. Vanaf 2 januari volgend jaar kunnen ook in het nieuwe kalenderjaar aanvragen worden ingediend.
Leveranciers zonnepanelen pleiten voor strengere regelgeving
Door de groeiende import van budgetzonnepanelen uit met name Azië, mede veroorzaakt door lagere importtarieven, dreigt een tweedeling van de markt met aan de ene kant kwaliteitspanelen van premiumleveranciers en aan de andere kant budgetoplossingen van prijsvechters. Bij de laatste groep aanbieders blijft de consument achter met veel vragen over kwaliteitsnormen en -garanties, aldus de premiumaanbieders, die daarom pleiten voor strengere regelgeving en meer transparantie.
Op het eerste gezicht is de tweedeling voor de leveranciers van kwaliteitspanelen niet ongunstig, zegt Erik de Leeuw, directeur van Solarwatt in de Benelux: “Steeds meer consumenten kiezen voor kwaliteit en de premiumleveranciers profiteren daarvan. Veel A-merkproducenten zagen hun marktaandeel de laatste jaren flink stijgen. Maar tegelijkertijd zorgt de opmars van goedkope panelen die niet gecontroleerd worden voor serieuze vragen in onze branche, die steeds minder transparant wordt. Zo weten veel consumenten niet welke garantie ze precies hebben op een budgetpaneel. Als de installateur bijvoorbeeld failliet gaat of ermee ophoudt, kunnen ze vaak niet meer terecht bij de Aziatische fabrikant. Panelen die vervolgens stukgaan of aanmerkelijk minder presteren, worden zo duurkoop in plaats van goedkoop.”
Overheidsregulering
In 2011 en 2012 kenden we ook al een dergelijke toestroom aan budgetpanelen, vervolgt De Leeuw. “Klanten die toen kozen voor de goedkoopste oplossing komen nu bij ons terug vanwege de problemen met de kwaliteit en garantie.” Het is volgens hem van essentieel belang dat niet alleen de branche, maar ook de overheid aanstuurt op heldere regels op dit gebied. “Het onderwerp staat al op de agenda van Holland Solar, de branchevereniging voor zonne-energie, maar het is belangrijk dat ook de overheid gaat meepraten. Zo kunnen we met elkaar nadenken over een gedegen langetermijnbeleid.”
Steekproefsgewijze controle
Nederland kan volgens De Leeuw veel leren van de ervaringen in Australië, dat net als Nederland overspoeld wordt met budgetzonnepanelen. In Australië weert de overheid leveranciers die niet voldoen aan de minimumkwaliteitseisen of die onjuiste voorlichting geven over hun panelen, van de markt. Een noodzakelijke maatregel, zo blijkt uit de bevindingen van de Clean Energy Council die de kwaliteit van zonnepanelen in Australië steekproefsgewijs controleert: 78 procent van de panelen beschikt over minder vermogen dan waarvoor ze gekwalificeerd zijn en 45 procent bestaat uit onderdelen die afwijken van de onderdelen in de productbeschrijving van de fabrikant. Gemiddeld hadden vijf van de dertig geteste panelen meer dan twintig microcracks per paneel, terwijl een paneel van goede kwaliteit in het geheel geen microcracks heeft. De Leeuw: “Het is zorgwekkend dat zogenaamde ‘sjoemelpanelen’ die in Australië worden geweerd, in Nederland wel nog steeds worden aangeboden. Het is vreemd dat de kwaliteit van zonnepanelen geen enkele rol speelt in de huidige subsidieregeling. Maar nu het nieuwe kabinet van plan is de subsidieregeling anders vorm te geven, willen wij hierover graag samen om de tafel.”
“Hoge kwaliteitsnormen zijn nodig”
De kwaliteitsdiscussie wordt ook gevoerd onder installateurs. Stefan van de Laan, directeur van installatiebedrijf Groene-Woningen: “We zien nu al op veel plekken panelen van Aziatische herkomst die over vijfentwintig jaar garantie zeggen te beschikken. Maar in de praktijk blijkt dat klanten deze garantie nergens kunnen verhalen en niet meer dan twee jaar standaard productgarantie krijgen. Een zonne-energie-installatie moet echter minstens vijfentwintig jaar of langer mee kunnen gaan. Hoge kwaliteitsnormen zijn daarom van essentieel belang. Zeker nu we steeds afhankelijker worden van zonne-energie om de transitie naar schone energie mogelijk te maken. Een complete documentatie met bijbehorende onafhankelijke keurmerken, werkelijke garanties en een hoge kwaliteit van het product leveren alleen maar voordelen op, zowel voor de installateurs als voor de eindgebruikers.”
‘Woningcorporaties moeten massaal over op zonnestroom’
Morgen wordt de Huurdakrevolutie gelanceerd: een samenwerkingsverband dat ernaar streeft om 10% van alle huurdaken in Nederland in 2020 te voorzien van zonnepanelen en zo bij te dragen aan de verduurzaming van de woningvoorraad. Tijdens het inspiratie-event in Amsterdam committeren landelijke woningcorporaties zich aan deze doelstelling en ondertekent Rob Haans, directievoorzitter De Alliantie en bestuurslid van Aedes, een ‘zonne-belofte’ namens de Alliantie. Ook Stichting Urgenda onderschrijft het streven van de Huurdakrevolutie.
Vergroening van gebouwen is doorslaggevend voor de oplossing van het klimaatprobleem. De gebouwde omgeving veroorzaakt een derde van de CO2-uitstoot. Verduurzaming van de woningvoorraad is daarom een hoge prioriteit, zo melden de initiatiefnemers. Op dit moment ligt de huursector nog ver achter. Zo is slechts 2% van de huurdaken voorzien van zonnepanelen.
Woonvoorraad verduurzamen
Hoe kan de versnelling van zonnestroom worden ingezet? Hoe snel moeten we zijn, en wat hebben we nodig om 10% van de daken van zonnestroom te voorzien, ofwel 1,5 miljoen extra zonnepanelen in 2020? Directeuren en MT leden van woningbouwcorporaties committeren zich als eerste aan de doelstelling van de Huurdakrevolutie. Tevens delen verschillende woningcorporaties hun vernieuwingsdrift om, door vol in te zetten op zonnestroom, versneld de woonvoorraad te verduurzamen.
Woonlasten besparen
De Huurdakrevolutie, een initiatief van gebouwverduurzamer Innax en zonnepanelenleverancier Sungevity, is bedoeld voor de gehele industrie. Beide partijen nodigen woningcorporaties en andere spelers in de markt uit om krachten te bundelen rond kennis, inkoopkracht en goedkope financiering om de doorbraak van zonnestroom op huurwoningen te forceren. Het streven is om met z’n allen 10% van alle huurdaken met zonnepanelen te voorzien in 2020. Door aan te sluiten bij het initiatief, kunnen woningcorporaties een belangrijk deel van hun duurzaamheidsambities halen en woonlasten voor hun huurders besparen, aldus de initiatiefnemers.
“Zonnepanelen moeten uit het verdomhoekje worden gehouden”
Woensdag 8 november vindt het zonne-energiecongres de Sunday plaats. Het congres staat in het teken van het versnellen van innovatie en de bijbehorende nationale uitrol van zonne-energieprojecten. Een van de onderwerpen is de integratie van zonneparken. Lees meer