Vakmensen voor de klas

De uitdaging is duidelijk: er moeten meer mensen de techniek in. Vakmensen – jong en oud – geven de energietransitie, verduurzaming en digitalisering van ons land vorm. Het techniekonderwijs speelt een sleutelrol bij het opleiden van deze vakmensen. En hierbij zijn goede techniekopleiders met de juiste kennis onmisbaar. Daarom initieert en ondersteunt Wij Techniek het onderwijstraject voor hybride techniekopleiders. En het werkt! Projectmanager Hans Haring vertelt hoe dit voor meer gekwalificeerde docenten in de techniek zorgt.

De maatschappelijke opgave is enorm: de energietransitie moet worden gerealiseerd, verduurzaming moet worden gefaciliteerd en nieuwe digitale technologieën moeten verantwoord landen in de samenleving. Deze belangrijke taak ligt voor een groot deel in handen van de techniek. Tegelijkertijd is er een tekort aan goed opgeleide vakmensen. Om de maatschappelijke uitdagingen écht aan te kunnen gaan is onderwijs dus cruciaal. En daar liggen kansen voor méér goede opleiders voor de klas. Wie die kansen als geen ander kunnen pakken? De vakmensen in de techniek!

Tweeledige doelstelling
Hans Haring ziet als projectmanager onderwijs als geen andere de kracht van het samenbrengen van bedrijfsleven, onderwijs en vakmensen in de technische installatiebranche. Met het scholingstraject voor hybride techniekopleiders is Wij Techniek al langere tijd actief op dit unieke snijvlak. Doelstelling van het traject? Die is tweeledig, volgens Hans. “Enerzijds bijdragen aan het oplossen van het tekort aan techniekopleiders, en anderzijds de samenwerking tussen beroepsonderwijs en het bedrijfsleven versterken.”

Goud waard
Hoe zou Hans een hybride techniekopleider omschrijven? “Een hybride techniekopleider is iemand die in de techniek werkt en dit combineert met een onderwijsgevende baan. Soms in structurele, soms in minder structurele vorm. Het zijn in ieder geval mensen die aanvullend op hun technische kennis óók sterk zijn in het overbrengen van kennis. Deze combinatie is goud waard voor het onderwijs!” Hans legt uit dat, sinds het begin van het traject dat een paar jaar gelden startte in Gelderland-Overijssel), er inmiddels hybride techniekdocenten actief zijn in heel Nederland binnen vooral het mbo maar ook in het voorgezet onderwijs en het hbo. “Dit laat zien dat het traject echt in een behoefte voorziet. Bij de techniekopleiders zelf, het onderwijs en bij de werkgevers.

De juiste bagage
Hans benadrukt het belang van het door Wij Techniek geïnitieerde en ondersteunde traject. Hij legt uit: “In het technisch beroepsonderwijs is, net als in het onderwijs in brede zin, een tekort aan vakgerichte onderwijsgevenden. Er moeten meer mensen de techniek in, en hierdoor zijn er ook meer mensen nodig om voor de klas te staan. Zij moeten echter wel de juiste bagage hebben.” Waar kom je dan terecht? Bij vakmensen die al werken in de techniek en die er graag les over geven, aldus Hans. “Wij kennen de branche en via onze regionale netwerken vinden we vakmensen die een rol willen spelen binnen het onderwijs. En die ondersteunen wij graag!”

Vakkennis en onderwijstalent
Volgens Hans is het een logische keuze om hybride techniekopleiders in te zetten, omdat zij over de juiste combinatie van vakkennis en onderwijstalent beschikken. Hans geeft graag een voorbeeld. “Ervaren elektromonteurs weten waar zij het over hebben. Als je hen voor de klas zet, geeft dat een enorme boost aan leerlingen. En vakmensen nemen de nieuwste technieken mee naar de scholen. Zij weten als geen ander hoe het vak er nu uitziet. Schitterend!” Hans geeft aan dat een gemengd gezelschap meedoet aan het traject: jong, oud, hbo- en mbo-opgeleid, monteurs en directeuren. “De rode draad is dat zij allemaal vol enthousiasme zijn over hun vakgebied en dit graag willen overdragen op jongeren.”

Enthousiast
In de praktijk blijkt het succes van het traject. Hans legt uit: “Het is heel fijn dat alle betrokkenen enthousiast zijn over het traject! De vakmensen zijn heel tevreden over de vaardigheden die zij leren en kunnen deze goed inzetten in de praktijk. En we merken dat werkgevers zien dat de vaardigheden die hybride techniekopleiders leren vaak ook communicatieve vaardigheden zijn. Dit vinden bedrijven heel nuttig. Daarnaast heeft het traject een positief effect op de leercultuur binnen bedrijven. En onderwijsinstellingen zien ook echt de toegevoegde waarde van het inzetten van mensen uit de praktijk.”

Prachtige verhalen
Kortom: het traject brengt vernieuwing bij vakmensen, bedrijven én onderwijsinstellingen. Hans ziet zelfs een positieve uitwerking bij mensen die het traject volgen en uiteindelijk toch niet het onderwijs in gaan. “Iedereen die het traject volgt geeft aan veel te hebben aan de kennis en vaardigheden. Ik sprak laatst een vestigingsdirecteur die het uiteindelijk toch te druk had om het onderwijs in te gaan, maar dankzij het traject wél op een andere manier leiding geeft aan zijn bedrijf. Dat zijn prachtige verhalen.”

Verantwoordelijkheid
Volgens Hans loont het om naar creatieve oplossingen te zoeken. Het traject voor hybride techniekopleider is daar een goed voorbeeld van. “Natuurlijk blijven de tekorten lastig op te lossen. Maar ieder initiatief draagt bij en de technische installatiebranche nam én neemt hier haar verantwoordelijkheid.” Liggen er nog kansen voor verbeteringen in het traject? Hans: “Zeker! We moeten kijken hoe onderwijsinstellingen en hybride techniekopleiders flexibeler op elkaar in kunnen spelen. De flexibele inzet van hybride techniekopleiders is een belangrijke factor en zou zomaar eens nóg belangrijker kunnen worden. Ook de zakelijke afstemming tussen vraag en aanbod kan nog beter worden afgestemd. Je hebt als hybride techniekopleider natuurlijk twee werkgevers. Werk je dan gedetacheerd of met twee contracten? Hier kunnen nog stappen in worden gezet en goede voorbeelden worden gedeeld.”

Meer mensen de techniek in
Toch overheerst bij Hans tevredenheid over hoe het traject tot nu toe verloopt. “We blijven doorgaan met het werven van nieuwe potentiële hybride techniekopleiders. We gaan heel graag in gesprek met onderwijsinstellingen en bedrijven om te kijken wat we nog meer kunnen doen. Daarnaast gaan we graag in gesprek met andere initiatieven gericht op het opleiden van nieuwe vakmensen. Bij Wij Techniek hebben we met dit traject een manier gevonden waarop dit goed werkt, en wij willen deze ervaringen graag delen zodat anderen eruit kunnen putten. Zo krijgen we samen meer mensen de techniek in!” 