- november 3, 2025
- 260 views
Toekomstbestendige verwarmingssystemen
De vernieuwde ISSO-publicatie 44 ‘Ontwerp van hydraulische schakelingen voor verwarmen’ is nu beschikbaar. De vorige versie stamde uit 1998. Deze herziening legt de nadruk op lagetemperatuurverwarming, de norm in moderne utiliteitsbouw. De publicatie introduceert een toolbox, opgebouwd uit drie bouwstenen: opwekking, distributie en gebruikers.
Buffervaten nemen in deze editie een centrale plek in. De gebruiker vindt uitgebreide informatie over hun functie, toepassing en dimensionering. Ook worden circulatiepompen grondig behandeld: van selectiecriteria tot praktische richtlijnen. Daarnaast leert men hoe je tegenstroomcirculatie voorkomt, wat bijdraagt aan een stabiel en efficiënt systeem. De change-overmodule, waarmee je installaties laat schakelen tussen verwarmen en koelen, heeft eveneens een plek in de publicatie, inclusief technische randvoorwaarden en tips voor storingsvrije werking.
Van theorie naar praktijk
De publicatie bestaat uit drie delen: een toolbox, modulen voor hydraulische schakelingen en een praktisch toepassingsdeel met voorbeelden. Deze sluiten aan op ISSO-publicatie 69 (‘Model voor de beschrijving van de werking van een klimaatinstallatie’). Voor het ontwerpen van hydraulische schakelingen voor koeling wordt verwezen naar ISSO-publicatie 47.
Op BouwZo beschikbaar
Met deze herziene editie beschikken ontwerpers, adviseurs of installateurs over actuele kennis waarmee zij slimme keuzes maken, energieverliezen beperken en installaties optimaal laten functioneren. ISSO-publicatie 44: Ontwerp van hydraulische schakelingen voor verwarmen is beschikbaar via BouwZo.nl.
- oktober 30, 2025
- 302 views
“Uitslag verkiezingen biedt kansen voor een constructieve koers”
Na de Tweede Kamerverkiezingen zien we dat de vijf grootste partijen dicht bij elkaar liggen, met tussen de 18 en 26 zetels. Daarmee lijkt de kiezer te hebben gekozen voor samenwerking en inhoudelijk, integraal beleid. Voor Vereniging Warmtepompen is dat een belangrijk signaal. “De energietransitie in de gebouwde omgeving vraagt om stabiel en voorspelbaar beleid dat de markt op de lange termijn stimuleert — zowel aan de vraagkant als aan de aanbodkant”, zegt Frank Agterberg, voorzitter van Vereniging Warmtepompen. “Consistente keuzes van de overheid zorgen voor duidelijkheid bij bedrijven en consumenten, en daarmee voor een gestage groei van betaalbare en duurzame verwarming en koeling met warmtepompen.”
“De uitslag biedt kansen voor een constructieve koers, vervolgt Agterberg” “Wij rekenen op een kabinet dat de lijn van de lange termijn vasthoudt en ruimte biedt aan innovatie en samenwerking. Onze leden nemen hun verantwoordelijkheid — het liefst mét en vóór een duurzame overheid.”
Oproep
Vereniging Warmtepompen roept de komende coalitieonderhandelaars op om de energietransitie in de gebouwde omgeving hoog op de agenda te houden. Heldere en consequente beleidskeuzes zijn de sleutel tot vertrouwen, investeringszekerheid en de verdere groei van de warmtepompenmarkt t.b.v. een duurzamer Nederland.
- oktober 25, 2025
- 348 views
Politiek en gemeenten willen aanschaf hybride warmtepomp stimuleren
De hybride warmtepomp krijgt steeds meer steun als praktische en voordelige oplossing in de energietransitie. Dat bleek deze week tijdens het verkiezingsdebat ‘Een betaalbare voorspelbare energierekening voor iedereen’, georganiseerd door de Vereniging voor Duurzame Warmte (VDW) in samenwerking met Aedes, Vereniging Eigen Huis, Milieu Centraal en MWA. Tegelijkertijd kondigde de gemeente Amsterdam aan als eerste gemeente in Nederland een eigen subsidie in te voeren voor de aanschaf van hybride warmtepompen.
De hybride warmtepomp stond tijdens het debat volop in de belangstelling. Vertegenwoordigers van VVD, CDA en D66 spraken zich positief uit over de rol van de technologie in het verduurzamen van de gebouwde omgeving. De verwachting is dat deze steun ook in een nieuw regeerakkoord terugkomt. “De overheid moet huiseigenaren faciliteren zodat ze zelf kunnen verduurzamen,” zei Karsten Klein (CDA). Dion Huidekooper (D66) noemde de hybride warmtepomp “no regret”: een investering die zichzelf terugverdient en tegelijk werkgelegenheid in Nederland versterkt.
Perspectief voor een versnelde toepassing
Ook over betaalbaarheid en voorspelbaarheid van de energierekening bestond brede politieke consensus. Verschillende partijen kondigden aan de belastingdruk op elektriciteit te willen verlagen, en het verschil tussen de kosten voor gas en stroom beter in balans te brengen. Daarnaast is er in de politiek draagvlak voor financiële steun aan woningcorporaties om hun woningbezit te verduurzamen, waarbij kosten deels in de huurprijs mogen worden doorberekend. Dat biedt volgens de VDW perspectief voor een versnelde toepassing van hybride warmtepompen in de huursector.
Amsterdam draagt bij
Tegelijkertijd toont de gemeente Amsterdam met haar nieuwe subsidieregeling dat lokaal beleid direct verschil kan maken. Amsterdam stelt 7,5 miljoen euro beschikbaar voor huishoudens die kiezen voor een hybride warmtepomp. Met een gemeentelijke bijdrage van 2.500 euro, bovenop de landelijke ISDE-subsidie, kunnen huishoudens tot 4.625 euro ontvangen voor aanschaf en installatie. Daarmee betalen Amsterdammers nauwelijks extra voor de overstap en besparen ze direct maandelijks op hun energierekening. De regeling richt zich specifiek op woningen met een WOZ-waarde tot 512.000 euro en helpt zo juist huishoudens die in hogere mate te maken hebben met energiearmoede.
Realistische vooruitgang
Volgens Peter Cool, voorzitter van de Vereniging voor Duurzame Warmte, bevestigen deze ontwikkelingen de groeiende rol van de hybride warmtepomp in de energietransitie: “Wat we zien, is dat politiek, gemeenten en markt elkaar beginnen te vinden. De hybride warmtepomp maakt verduurzaming voor veel meer huishoudens haalbaar zonder overbelasting van het stroomnet en met directe winst voor de portemonnee. Dat is precies het soort realistische vooruitgang waar Nederland nu behoefte aan heeft.”
- oktober 25, 2025
- 331 views
Nederlandse markt in pas Europese marktgroei warmtepompen
Het derde kwartaal van 2025 toonde gemiddeld 6% groei van verkoop van warmtepompen voor individuele woningen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Daarmee neemt de groei af van 35% groei in het eerste halfjaar en loopt de Nederlandse markt in de pas met de gemiddeld 9% Europese marktgroei in het eerste halfjaar. De 30% krimp in 2024 ten opzichte van topjaar 2023 zal in 2025 nog niet worden goedgemaakt.
In het derde kwartaal van 2025 werden door fabrikanten en importeurs met bijna 28 duizend warmtepompen (exclusief airconditioners) voor individuele woningen 6% meer verkocht dan de bijna 26 duizend in het derde kwartaal vorig jaar. De opleving in het eerste halfjaar blijkt daarmee incidenteel, niet structureel te zijn geweest. De vraag in de renovatiemarkt wordt nog altijd sterk bepaald door overheidsbeleid en -instrumenten. Zo werd de ISDE-subsidie van kleine individuele (hybride) lucht-water warmtepompen begin dit jaar verlaagd, met een overgangsregeling. Deze wijziging leidde tot een bestellingen-piek in het vierde kwartaal 2024 en die in de eerste maanden van 2025 werd uitgeleverd, wat de voornaamste reden is voor de relatief hoge groei in het eerste halfjaar.
Verdubbeling nodig
Het wegblijven van structurele groei brengt de beleidsdoelstelling van een klimaat-neutrale gebouwde omgeving in 2050 verder in gevaar: een verdubbeling van het aantal nieuwe installaties per jaar is nodig om van 1 warmtepomp in elke 12 woningen nu, via 1 op 5 in 2030 uiteindelijk naar 7 warmtepompen op elke 10 woningen in 2050 te komen. Aanvullend stimulerend beleid is dringend gewenst om de sector-capaciteit op peil te houden, vindt de Vereniging Warmtepompen. Daarbij dient, naast financieel aantrekkelijke aanschaf van een warmtepomp en aandacht voor net-capaciteit, tevens te worden gewaakt voor een aantrekkelijke verhouding tussen de prijs van elektriciteit en gas. Deze verhouding was in Nederland relatief gunstig in afgelopen jaren maar beweegt momenteel langzaam de verkeerde kant op.
- oktober 13, 2025
- 429 views
Weinig Nederlanders overwegen nog warmtepomp
Slechts een op de acht huiseigenaren overweegt de komende drie jaar een warmtepomp aan te schaffen. Dat blijkt uit een onderzoek van duurzaamheidsplatform Slimster onder een representatief panel van 1066 Nederlanders. Volgens Slimster onderschatten veel mensen het financiële voordeel van een warmtepomp. De site lanceert daarom een gratis bespaarcalculator, waarmee iedereen voor zijn eigen situatie de verwachte terugverdientijd van een warmtepomp kan berekenen.
Uit het onderzoek blijkt dat ruim acht procent van de koopwoningen inmiddels wordt verwarmd door een volledig elektrische warmtepomp. Nog eens vijf procent verwarmt hoofdzakelijk met airco's, terwijl bijna zeven procent van de huiseigenaren een hybride warmtepomp gebruikt, naast hun cv-ketel. Het gros - driekwart van alle ondervraagden - heeft nog altijd een cv-ketel als voornaamste verwarmingsbron.
Beperkte interesse in warmtepomp
Google Trends-cijfers laten zien dat de animo in de warmtepomp na een sterke opleving in 2022 - toen de energieprijzen sterk stegen door de Russische inval in Oekraïne - weer behoorlijk afgenomen is. Volgens het onderzoek van Slimster is slechts vier procent van de huiseigenaren 'zeer waarschijnlijk' of 'zeker' van plan binnen drie jaar er eentje te laten installeren. Acht procent verwacht dit 'waarschijnlijk' te doen. De grootste groep - ruim een op de drie - is dit echter 'zeker niet' van plan, terwijl nog eens bijna dertig procent het (zeer) onwaarschijnlijk acht.
Minimale besparing van 350 euro per jaar
Volgens Marco Schuurman, eigenaar van Slimster, heeft het eerdere (inmiddels alweer afgeschafte) plan van de politiek om warmtepompen verplicht te stellen bij vervanging van cv-ketels, het imago van de warmtepomp niet veel goeds gedaan. “Mede hierdoor zien veel mensen vooral de hoge aanschafkosten en verdiepen we ons te weinig in de besparing die daartegenover staat. Dat is namelijk al minimaal 350 euro per jaar, nog los van hoeveel energie je gebruikt. Dat is namelijk het vastrecht en de netbeheerkosten die komen te vervallen. En een gezin in een doorsnee tussenwoning uit de jaren ‘80 bespaart daarnaast nog eens gemiddeld 530 euro per jaar op energiekosten, waarmee de terugverdientijd neerkomt op een kleine tien jaar”, aldus Schuurman.
- oktober 8, 2025
- 405 views
Veilig en verantwoord werken met koolwaterstoffen
De vraag naar trainingen rondom koolwaterstoffen is de afgelopen maanden enorm toegenomen. Bij Opleidingscentrum GO° zat de B1-training daardoor al snel vol. Om toch meer vakmensen de kans te bieden zich te scholen, heeft Keyter Intarcon een B1-trainingsinstallatie ter beschikking gesteld. Zo kunnen meer monteurs worden opgeleid in veilig en verantwoord werken met koolwaterstoffen.
De nieuwe installatie is bewust ontworpen om verder te gaan dan de vereisten voor het examen. Waar een standaardopstelling vooral is gericht op het toetsen van kennis en vaardigheden, is deze machine aangepast om realistische praktijksituaties te simuleren waarin veiligheid altijd voorop staat.
“We trainen niet alleen voor het examen, maar ook dat monteurs veilig het werkveld in kunnen”, zegt trainer Michel van Bronckhorst. “Met deze installatie kunnen we cursisten confronteren met situaties die ze in de praktijk gaan tegenkomen. Ze leren niet alleen wat er moet, maar vooral ook hoe je veilig werkt met koolwaterstoffen.”
Veiligheid als moreel kompas
Voor George Verheijen, oprichter en directeur van Keyter Intarcon Nederland, is die nadruk op veiligheid essentieel. Het was een vanzelfsprekende keuze vanuit ons morele kompas. “Propaan is een uitstekend koudemiddel, maar het brengt ook risico’s met zich mee. Als installaties niet goed worden toegepast door onvoldoende geschoolde monteurs, kan dat levensgevaarlijk zijn. Wij willen geen enkel risico nemen. Veiligheid staat boven alles.” Door de installatie speciaal aan te passen voor onderwijs en examinering, hebben cursisten een veilige en leerzame omgeving. Hier leren ze vullen, leegmaken en controleren, maar ook hoe ze moeten handelen in kritieke situaties.
Samen investeren in de branche
De samenwerking tussen Opleidingscentrum GO° en Keyter Intarcon bouwt voort op een jarenlange relatie en wederzijds vertrouwen. Regelmatig worden trainers en studenten betrokken bij kennisuitwisseling, zowel nationaal als internationaal. Verheijen: “Opleiden is niet alleen een taak voor scholen, maar ook voor fabrikanten. Samen tillen we het vakmanschap en de veiligheid in de branche naar een hoger niveau.”
Volgens Christiaan Zijlstra, accountmanager bij Opleidingscentrum GO°, onderstreept dit project het gezamenlijke belang: “De enorme vraag naar B1-trainingen vroeg om creatieve oplossingen. Met deze installatie vergroten we niet alleen de capaciteit, maar versterken we vooral de kwaliteit van de opleiding en de veiligheid in de praktijk.”
Voorbereid op de toekomst
De koel- en klimaattechniek speelt een sleutelrol in de energietransitie. Het werken met koolwaterstoffen vraagt om vakmensen die verder kijken dan het behalen van een diploma. Ze moeten het werkveld in met kennis, kunde en een sterk veiligheidsbewustzijn. “Onze branche kan niet zonder goed opgeleide monteurs,” zegt Verheijen. “Zij zorgen dat installaties niet alleen duurzaam, maar vooral ook veilig functioneren.”
Met deze samenwerking onderstrepen Opleidingscentrum GO° en Keyter Intarcon hun gezamenlijke doel: het opleiden van vakmensen die klaar zijn voor de praktijk, met veiligheid als hoogste prioriteit.
- oktober 6, 2025
- 373 views
Ondernemers en politici vragen in techniekdebat om consistent beleid
Het moet afgelopen zijn met zwabberend overheidsbeleid. Dat was de boodschap die ondernemers in de technieksector gaven aan de politici tijdens het eerste branchedebat van deze verkiezingscampagne. In een bomvolle hal van het Intechnium-gebouw in Woerden kwamen kandidaat-Kamerleden én vertegenwoordigers uit de technieksector bij elkaar voor het Grote Techniek Debat 2025. Opvallend genoeg waren de aspirant-politici het volmondig eens met de oproep van de ondernemers.
Door de snelle val van het kabinet beleefde het Grote Techniek Debat al zijn tweede editie. Het debat is een initiatief van brancheorganisatie Techniek Nederland. Aan het debat namen zes kandidaat-Kamerleden deel: Arend Kisteman (VVD), Tjebbe van Oostenbruggen (NSC), Sjoukje van Oosterhout (GroenLinks-PvdA), Michelle Jagtenberg (D66), Maes van Lanschot (CDA) en Daniël van den Berg (JA21). PVV, BBB en SP waren ook uitgenodigd, maar kozen ervoor niet met hun collega’s en de technieksector in gesprek te gaan. Tijdens het Grote Techniek Debat ging het onder meer over zero-emissiezones, verduurzaming van corporatiewoningen en het tekort aan technische vakmensen. Debatleider Roderik van Grieken (Nederlands Debatinstituut) vond dat de kandidaat-Kamerleden er een respectvol, constructief en inhoudelijk debat van maakten. “Zo zou het ook in de Tweede Kamer moeten gaan.”
Zero-emissiezones
Henny de Haas, algemeen directeur van Hoppenbrouwers, presenteerde de stelling dat gemeenten pas kunnen handhaven in zero-emissiezones als er voldoende laadpunten beschikbaar zijn. Daniël van den Berg (JA21) was het eens met die stelling: “Wat ons betreft zijn die zero-emissiezones helemaal niet nodig.” Hij vond Sjoukje van Oosterhout (GroenLinks-PvdA) tegenover zich. Van Oosterhout: “Klimaatbeleid en verduurzaming moeten weer hoog op de agenda komen. Daar hoort ook handhaven bij.” Overigens wilde Henny de Haas nog kwijt dat hij het zelf oneens was met ‘zijn’ stelling: ‘Ik vind het allemaal prima, maar laten we vooral zo snel mogelijk verduurzamen.’
Verduurzaming van corporatiewoningen
Stijn Otten, medeoprichter van HeatTransformers, bracht de stelling in dat er vóór 2030 een wettelijke verduurzamingsnorm voor woningcorporaties moet komen. Zowel VVD als JA21 keerden zich tegen die stelling, omdat volgens die partijen de huidige afspraken over verduurzaming al voor veel minder CO2-uitstoot gaan zorgen.
Tekort aan technici
Hoe kunnen meer jongeren kiezen voor techniek? Volgens Tanja Loeff-Hageman, directeur van Tibo-Veen, zou het volgende kabinet opleidingen in niet-prioritaire sectoren moeten ontmoedigen. VVD-kandidaat Arend Kisteman zag daar wel iets in. Kisteman: “Het slaat nergens op dat we betalen voor opleidingen waarmee mensen geen baan kunnen vinden.” Michelle Jagtenberg (D66), Maes van Lanschot (CDA) en Tjebbe van Oostenbruggen (NSC) toonden zich geen voorstander van ontmoedigingsbeleid: Jagtenberg: “Het is aan de technieksector zelf om te laten zien hoe aantrekkelijk het werken in onze branche is.”
“Techniek is onmisbaar”
Volgens voorzitter Mark Harbers van Techniek Nederland is de betekenis van de sector groter dan ooit: “Voor het oplossen van alle grote maatschappelijke vraagstukken – de energietransitie, de bereikbaarheid van onze steden, betaalbare zorg, mobiliteit en de arbeidsmarkt – is techniek onmisbaar. Vanuit Techniek Nederland blijven we ons dan ook stevig inzetten om de thema’s die voor onze leden van belang zijn op de agenda te krijgen én te houden. Niet alleen nu, maar zeker ook na de verkiezingen.”
- oktober 2, 2025
- 422 views
FME kantoor is komende jaren proeftuin voor gezond werken
Het Fieldlab Binnenklimaat Label is van start gegaan in het FME-kantoor, gevestigd in Stichting Bouwhuis. Vijftien slimme sensoren zijn op strategische plekken in het gebouw geïnstalleerd. Ze meten continu luchtkwaliteit, temperatuur, licht en geluid; de cruciale pijlers uit het Programma van Eisen Gezonde Kantoren.
Het Fieldlab is een gezamenlijke inspanning van Binnenklimaat Nederland, het Kenniscentrum Binnenklimaattechniek – beheerder van het Binnenklimaat Label –, FME en de gecertificeerde technologiepartners die het label afgeven. Samen willen zij laten zien hoe gezonde en toekomstbestendige kantoren er in de praktijk uit kunnen zien en hoe technologie, kennis en gebruikservaringen elkaar versterken.
Slimme technologie in actie
De technologie achter dit project wordt geleverd door Airteq en Aranet. Samen zorgen zij voor de sensoren en het online dashboard waarmee alle gegevens realtime inzichtelijk zijn. Dit dashboard is sinds kort live.
“We zijn trots dat we met dit Fieldlab laten zien hoe technologie en menselijk welzijn hand in hand kunnen gaan,” zegt Remi Hompe directeur Binnenklimaat Nederland. “Dit is niet zomaar een technisch experiment: het gaat om de vraag hoe we de werkplek van de toekomst vormgeven.”
Proeftuin voor gezonde kantoren
De komende jaren wordt het FME kantoor een proeftuin waar verschillende metingen, testen en innovaties worden uitgevoerd. Het doel: ontdekken wat écht werkt om kantoren gezonder, duurzamer en productiever te maken. Daarbij gaat het niet alleen om data, maar ook om de mensen die er dagelijks werken. Hun ervaringen en feedback spelen een belangrijke rol.
“Een sensor kan meten wat er gebeurt, maar de échte ervaring komt van de gebruikers zelf. Zij weten of ze zich prettig, geconcentreerd of juist vermoeid voelen. Die inzichten nemen we mee in de doorontwikkeling van het Binnenklimaat Label,” aldus Arie Den Hartog technologiepartner Airteq.
FME als voorbeeld
FME stelt als technologiekoepel bewust haar eigen kantoor beschikbaar om nieuwe technologische concepten te testen. Daarmee wil de organisatie laten zien dat innovatie niet alleen in woorden, maar ook in daden zichtbaar moet worden. Door zelf praktijkruimte te bieden, geeft FME het goede voorbeeld en nodigt zij technologiepartners uit om samen te werken aan oplossingen die breed toepasbaar zijn.
“Wij vinden het belangrijk om niet alleen te praten over innovatie, maar om het ook zelf te laten zien. Ons kantoor is daarom een testomgeving geworden waar nieuwe technologieën kunnen bewijzen wat ze waard zijn. We willen hiermee een voorbeeld zijn voor andere organisaties en laten zien dat investeren in gezond en duurzaam werken loont,” zegt Theo Henrar, voorzitter van FME
Naar de kantoren van de toekomst
Het initiatief markeert een stap in de bewustwording dat een gezond binnenklimaat geen luxeproduct is, maar een voorwaarde voor goed functioneren. Met het Fieldlab wordt concreet zichtbaar hoe technologie, samenwerking en mensgerichte inzichten kunnen bijdragen aan kantoren die zowel duurzaam als gezond zijn.
- september 29, 2025
- 436 views
Grote groep Nederlanders slaat tweejaarlijks onderhoud cv-ketel over
Uit onderzoek van technisch dienstverlener Hoppenbrouwers blijkt dat 12 procent van de Nederlanders zijn cv-ketel geen tweejaarlijkse onderhoudsbeurt geeft. Opvallend is dat jongeren tussen de 18 en 34 jaar het vaakst aangeven dat ze de tweejaarlijkse onderhoudsbeurt (16%) overslaan. De groep 55-plussers is het meest trouw aan het onderhoud van hun cv-ketel. Slechts 7 procent laat de tweejaarlijkse onderhoudsbeurt aan zich voorbijgaan. 6 procent van de Nederlanders geeft bovendien aan dat hun cv-ketel nooit wordt onderhouden.
Preventief onderhoud is nodig om slijtage te voorkomen en de installatie optimaal en duurzaam te laten presteren. Desondanks vindt 11 procent van de Nederlanders het de investering niet waard om preventief onderhoud aan de cv-ketel te plegen. Ruim één op de acht (15%) Nederlanders plant onderhoud pas in voor de cv-ketel als er ook daadwerkelijk iets mis mee is. Jongeren hebben deze reactieve mentaliteit vaker (25%) dan de 35-54 jarigen (16%) en 55-plussers (7%).
Meer inzicht
Verder zou één op de vier (28%) Nederlanders eerder onderhoud inplannen als ze meer inzicht zouden hebben in de staat van hun cv-ketel. Doordat steeds meer installaties slim zijn kunnen monteurs en huishoudens op afstand meer inzicht krijgen in de conditie van de installatie, bijvoorbeeld door naar de energieprestaties te kijken. Als deze onverwachts veranderen, kan slijtage, een defect of zelfs een lekkage daar de oorzaak van zijn.
Veiligheid en zekerheid
Lily van den Berg, Directeur Hoppenbrouwers Thuis benadrukt het belang van preventief onderhoud: “Echt zorgeloos wonen begint bij veiligheid en zekerheid. Daar hoort preventief onderhoud bij. Ondanks dat een tweejaarlijkse onderhoudsbeurt niet alle storingen voorkomt, doe je er wel alles aan om de levensduur en prestaties van de installatie zo lang mogelijk goed te houden. Door op afstand te monitoren kan er bovendien al preventief onderhoud gedaan worden, wat veel ongemak kan voorkomen.”
- september 29, 2025
- 393 views
Politiek aan het woord over uitdagingen in de technieksector
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen vindt op 1 oktober in Woerden het Grote Techniek Debat 2025 plaats. Kandidaat-Kamerleden gaan met elkaar in discussie over maatschappelijke uitdagingen waarin de techniek een sleutelrol speelt. Vertegenwoordigers van de technieksector leveren ook hun bijdrage.
De kandidaat-Kamerleden gaan in debat over drie belangrijke thema’s voor de technieksector: de energietransitie, het tekort aan technische vakmensen en de invoering van zero-emissiezones. Roderik van Grieken van het Nederlands Debat Instituut treedt op als debatleider en Mark Harbers, voorzitter van het organiserende Techniek Nederland, trapt het debat af. Volgens hem raken de thema’s alle ondernemers in de techniek. “Het tekort aan technische vakmensen is en blijft de komende tijd een urgent probleem. Als sector willen we graag weten of de partijen nu écht bereid zijn om onorthodoxe maatregelen te nemen om de instroom te stimuleren. Zonder technici loopt ons land namelijk vast.”
Duurzaamheidsbeleid en zero-emissiezones
Het duurzaamheidsbeleid heeft veel impact op de technieksector. Harbers: “De salderingsregeling voor zonnepanelen en de verplichte warmtepomp bij vervanging van de cv-ketel vanaf 2026 zijn allebei geschrapt. Dat heeft enorme gevolgen gehad voor ondernemers in onze branche. Welk duurzaamheidsbeleid denken de partijen de komende jaren te gaan voeren?” Ook de invoering van de zero-emissiezones houdt ondernemers bezig. Tijdens het Grote Techniek Debat komt de vraag aan de orde of gemeenten de komende jaren al kunnen gaan handhaven.
Deelnemende kandidaat-Kamerleden
Het Grote Techniek Debat vindt plaats in het Intechnium Gebouw in Woerden. Daar gaan op 1 oktober de volgende kandidaat-Kamerleden met elkaar in gesprek.
- Arend Kisteman (VVD) was tot 2023 ondernemer en is sindsdien Tweede Kamerlid.
- Tjebbe van Oostenbruggen (NSC) was tot de verkiezingen van 2023 ondernemer. Daarna was hij Tweede Kamerlid en van juli 2024 tot augustus 2025 staatssecretaris Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane.
- Sjoukje van Oosterhout (GroenLinks-PvdA) werkt bij Milieudefensie en hield zich daar onder meer bezig met de Shell-klimaatzaak. Ze is voor het eerst verkiesbaar voor de Tweede Kamer.
- Michelle Jagtenberg (D66) studeerde Aerospace Engineering aan de TU Delft en is werkzaam bij het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum.
- Maes van Lanschot (CDA) is wethouder van financiën, sport, erfgoed en regionale samenwerking in Eindhoven.
- Daniël van den Berg (JA21) is fractievoorzitter in de Provinciale Staten van Noord-Holland en projectmanager in de logistiek.
Techniek Nederland heeft ook PVV, BBB en SP uitgenodigd voor het Grote Techniek Debat. Deze partijen hebben ervoor gekozen geen bijdrage te leveren aan het debat.