Goed geventileerde binnenruimten zijn belangrijk voor een gezond binnenklimaat. Investeerder en ontwikkelaar Certitudo Capital kiest voor zijn nieuwbouw kantoor ‘Amstel Next’ voor een Corona proof ventilatieconcept, waarbij de ventilatielucht niet uit het plafond, maar uit de vloer komt.

Hierdoor wordt met dezelfde luchtcapaciteit een veel hogere luchtkwaliteit verkregen. Zelfs zo veel beter dat wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Cambridge deze manier van ventileren als alternatief benoemd voor de ventilatie van ICU-ruimten voor Corona patiënten. Het concept werd in het verleden al vaker toegepast in kantoor omgevingen maar door Corona krijgt het nu een extra impuls.

Met andere ogen
“Nu we langzaamaan weer meer en meer naar kantoor gaan, kijken we toch met andere ogen naar ventilatie”, aldus Niels Marijnissen van Certitudo Capital. “Toen onze installatie-adviseur vertelde dat het principe van ventilatie uit het plafond erop is gericht om zoveel mogelijk de lucht – en dus ook alles wat daarin rondt zweeft – te mengen, werd dat idee nog eens versterkt.”
“Het principe van luchttoevoer vanuit de vloer is essentieel anders”, legt de betrokken installatie-adviseur Christa de Vaan van ingenieursbureau Arup uit. “Het maakt gebruik van de natuurlijke luchtstroming rond de mens en zorgt daarmee juist dat vuile lucht uit de adem zone wordt verdrongen.”

Kleine schoorsteentjes
“Als je met een warmtecamera zou kijken in een kantoor dan zou je zien dat wij eigenlijk allemaal kleine schoorsteentjes zijn”, vervolgt De Vaan. “Wij zijn warmer dan onze omgeving, waardoor we de lucht om ons heen een beetje opwarmen. En die warme lucht stijgt om ons heen op.”
Door verse lucht op vloer niveau heel langzaam toe te voeren en op plafond niveau af te voeren, volgt de verse lucht de omhoog bewegende luchtstroming rond mensen. Hierdoor bevindt de verse lucht zich rond de adem zone en wordt uitgeademde lucht vervolgens uit de leefzone naar boven toe verdrongen.

Geen luchtkanalen
“Luchtkwaliteit en comfort zijn belangrijke argumenten,” benadrukt Niels Marijnissen van Certitudo Capital, “maar niet de enige. Aanpasbaarheid van het pand naar individuele wensen van huurders is ook een belangrijk aspect geweest in de keuze. Het gebouw heeft namelijk geen luchtkanalen meer, maar een zogenaamd vloerplenum in de kantoorzones.”
Lucht wordt onder een verhoogde vloer geblazen en beweegt zich vrij onder de vloer. Binnenwanden staan op de verhoogde vloer waardoor lucht vrij naar alle hoeken van de verdieping kan stromen. Via luchtroosters in de vloer stroomt deze vervolgens de ruimte in. Indien extra ventilatielucht nodig is – bijvoorbeeld omdat een kantoor een vergaderruimte wordt – dan kunnen simpelweg vloertegels met rooster worden bijgeplaatst.

Custom made
Er is een groeiende behoefte naar een meer divers kantoorlandschap. Met daarbij meer rustige concentratie werkplekken en specifieke vergaderruimten. Door Corona is de verwachting dat de behoefte nog meer op samenwerking en interactie gericht zal zijn. De moderne kantoor omgeving moet kunnen mee veranderen met de wensen van de huurder. De Vaan: “Custom made en eenvoudig aanpasbaar zijn belangrijke principes. Installaties waren vaak de beperkende factor, kanalen hebben bijvoorbeeld een maximale capaciteit. We zien meer dan eens dat er tijdens een herindeling problemen ontstaan aan de ventilatie omdat er geknepen is in de ventilatiecapaciteit om de gewenste indeling aanpassing toch door te kunnen voeren. Deze aanpassingen zijn vaak tijdrovend, zeker ook omdat na het aanpassen van het kanaal en rooster veelal het hele kanaalsysteem opnieuw moet worden ingeregeld.”

Flexibel
“Een lucht plenum biedt alle vrijheid in het plaatsen van roosters en vrijwel geen beperking in de capaciteit”, vervolgt De Vaan. “Ook is het plaatsen van het luchtrooster minder kritisch omdat de lucht naar personen toe beweegt, ongeacht waar het rooster zich bevindt ten opzichte van een persoon. Ook op de langere termijn borgt het concept daarmee gezonde ventilatie. Naast flexibel en gezond is het systeem bovendien energiezuinig en comfortabel. De installaties maken minder geluid en verwarming en koeling is efficiënter omdat de lucht direct de leefzone klimatiseert en niet de lege zone boven onze hoofden. Omdat de lucht meebeweegt met de natuurlijke luchtstroming en niet zoals bij mengventilatie met hoge snelheid door kanalen wordt geperst om vervolgens met grote snelheid de ruimte in te worden gespuwd, is er ook minder ventilatie energie benodigd.”

Concurreren met thuiswerkplek
Is dan alles alleen maar beter? “Luchtdichtheid van het plenum en geluidwering tussen ruimten zijn een aandachtspunt”, volgens De Vaan. “Maar met een goed ontwerp en de juiste uitvoering is dat prima oplosbaar.”
“De toekomst vraagt om andere kantoorgebouwen. Een werkplek op kantoor concurreert met de werkplek thuis. Daarom zetten wij voor onze nieuwe ontwikkelingen in op gezonde ventilatie, klimaatklasse A en te openen ramen”, aldus Marijnissen. “Ook Arup onderkent de verandering van inzet en gebruik van kantoren en publiceerde onlangs samen met investeerders, ontwikkelaars en gebouweigenaren een rapport waarin ervaringen en inzichten gedeeld worden over de impact van Corona op het gebruik van kantoorgebouwen. Multifunctioneel gebruik en inzet van kantoren is wat Arup betreft de sleutel tot succes.”

Ontmoetingscentrum Huis Madelief zat met de handen in het haar. In een flatgebouw in het Rotterdamse Hoogvliet huurt de stichting een ruimte van de woningbouw. Die bestaat uit twee afzonderlijke kamers met een oppervlakte van respectievelijk 55 en 48 m2. Ze worden met elkaar verbonden door een halletje. Deze recreatieruimte is bestemd voor ouderen uit de nabije omgeving. Vanwege de coronaperikelen vroeg de stichting zich af welke voorschriften er hier geval gelden voor de ventilatie. Een telefoontje naar het RIVM leverde alleen een verwijzing op naar de website. En op een mail reageerde de overheidsinstantie wederom met een verwijzing naar de website plus de opmerking “dat er geen passend advies wordt gegeven”.

Toen installateur Noya Mahn op verzoek van het ontmoetingscentrum polshoogte kwam nemen, was de conclusie al snel dat de aanwezige ventilatievoorzieningen schromelijk tekort schieten. “Er is alleen een kiepraampje en de deuren kunnen open. Maar ja, ouderen krijgen snel last van tochtklachten, dus die deuren kunnen niet open blijven staan.”

Nieuwe ventilatieconcepten
Van de RIVM-website werd hij niet veel wijzer. “Het is ondoenlijk om daar voor jouw specifieke geval een oplossing te vinden.” Vandaar dat de installateur zelf maar bij diverse fabrikanten advies inwon. Daar zijn twee ventilatieconcepten uit komen rollen. “Of er komt een centrale afzuiging met toevoerroosters of we installeren een lokale wtw-box en brengen kanaalwerk aan. Wat het gaat worden, weten we nog niet. Dat moeten we eerst nog uitdokteren met de woningcorporatie. We hopen binnen enkele weken een oplossing te realiseren.”

Behoefte
Volgens Noya Mahn dringt de tijd dat het RIVM haar zaakjes op orde brengt. “Als installateur wil je gericht advies krijgen. Dus, cases met C-ventilatie- en D-ventilatiesystemen en de juiste oplossing.”

[pt_view id="5b1797fnhi"]