Ook installateurs naar Malieveld vanwege stikstofbeleid
Techniek Nederland sluit zich aan bij de landelijke actiedag van Stichting Grond in Verzet. Bijna 20.000 projecten in de woningbouw, utiliteit en infrasector liggen stil als gevolg van de stikstofproblematiek. De installatiebranche wordt daardoor zwaar getroffen. Voorzitter Doekle Terpstra van de ondernemersorganisatie: “De besluiteloosheid van het kabinet betekent voor ondernemers in onze sector een miljardenstrop. Het kabinet moet snel knopen doorhakken, want de werkgelegenheid en de economische groei staan op het spel.” Techniek Nederland heeft de leden opgeroepen op 30 oktober naar Den Haag te komen.
Techniek Nederland pleit ervoor dat het kabinet een einde maakt aan de impasse rond stikstof en PFAS door direct een drempelwaarde in te stellen. Projecten waarvan de uitstoot onder de drempelwaarde blijft, zouden met onmiddellijke ingang een vergunning moeten krijgen. Doekle Terpstra: “Installateurs en technisch dienstverleners zijn Klimaataanpakkers. Onze sector zorgt juist voor CO2-neutrale nieuwbouw en draagt bij aan het behalen van de doelen van het Klimaatakkoord. Het kabinet legt nu de rekening neer bij een sector die nauwelijks stikstof uitstoot, maar wel van grote waarde kan zijn voor klimaat en milieu. Dat lijkt niet door te dringen in Den Haag, dus is het tijd om onze onvrede op het Malieveld te laten zien en horen.”
Situatie is nijpend
Techniek vormt in veel bouw- en infraprojecten bijna de helft van de totale bouwsom. Techniek Nederland zegt steeds meer signalen te krijgen van installateurs en technisch dienstverleners dat de situatie nijpend is. Het aantal projecten dat nog doorgang vindt neemt snel af en het merendeel van de nieuwe projecten kan als gevolg van de stikstof- en PFAS-regels niet van start. Daardoor dreigen tienduizenden werknemers op korte termijn hun baan te verliezen. Een enquête onder leden van Techniek Nederland laat zien dat meer dan de helft van de deelnemende installateurs nu al problemen ondervindt van de stikstofproblematiek, met name in de woningbouw. Maar liefst 80% van de ondervraagde ondernemers verwacht een omzetdaling.
Actiedag op 30 oktober
Techniek Nederland maakt deel uit van een brede coalitie. Naast de ondernemers in de installatiebranche ondersteunen onder meer Aannemersfederatie, Aedes, BNA, Bouwend Nederland, Cumela Nederland, Detailhandel Nederland, Koninklijke Metaalunie, MKB Infra, MKB-Nederland en VNO-NCW de landelijke actiedag op woensdag 30 oktober.
Sven Kramer in reclame-uitingen van Daikin
Sven Kramer gaat een samenwerking aan met Daikin. De fabrikant is sinds 2018 Partner van Schaatsend Nederland en de schaatsbond KNSB. De match tussen de allround schaatser en de producent van warmtepompen komt vooralsnog in schaatsseizoen 2019-2020 tot uiting.
“Als je topprestaties wilt leveren is een goed klimaat om je heen van groot belang”, legt sponsor Edwin Hoogerwerf, directeur bij Daikin, uit. “Niet alleen op het ijs en in de fitnessruimte zorgt Sven voor de beste materialen en begeleiding om zich heen, maar ook in zijn privéleven streeft hij altijd kwaliteit na. Dat is wat wij met onze producten voor verwarming en koeling ook bieden.”
Dagelijks topprestaties
Sven Kramer, die zich anderhalve week geleden nog blesseerde in Inzell tijdens een fietsrit, liet via Twitter weten: “Iedere dag ben ik bezig om een optimaal topsportklimaat te creëren voor mezelf. Daarom ga ik een samenwerking aan met Daikin Nederland.”
De nieuw te bouwen woning van Sven wordt voorzien van Daikin klimaatoplossingen voor verwarmen en koelen. Kramer zal op zijn beurt verschijnen in reclame-uitingen van Daikin in dit winterseizoen. Hoogerwerf: “Er is een duidelijke match tussen ons A-merk en het merk ‘Sven’. Onze allround oplossingen en installateurs leveren ook dagelijks topprestaties in zowel woningen als kantoren, hotels en winkels.”
Energietransitie
De reclamecampagne die sponsor Daikin dit winterseizoen voert is gericht op zowel consumenten als zakelijke relaties. Hoogerwerf: “Wij hopen met deze campagne ook meer verwarmingsinstallateurs aan te trekken die de overstap aandurven naar de warmtepomp en die ook samen met ons voor kwaliteit gaan, om zo de energietransitie in Nederland mogelijk te maken”.
Energiewacht wil met installatietechniek groeien in Noord-Nederland
Energiewacht heeft de bedrijven Huisman Warmtetechniek, Klimacom en Solar Noord overgenomen. Het gaat om het volledige belang van drie vennootschappen die onderdeel zijn van het familiebedrijf Huisman. De gezamenlijke bedrijven hebben 45 werknemers in dienst en een omzet van ca. 13 miljoen euro. Met de overname realiseert Energiewacht een groei op het gebied van installatietechniek en een uitbreiding van de capaciteit om totale zonne-energiesystemen op te leveren in Noord-Nederland.
Energiewacht, een van de servicepartners van Essent, geeft met deze overname invulling aan de strategische doelstellingen. Gezamenlijk willen de partijen een toonaangevende rol spelen binnen de energietransitie en verwachten hiermee een nog actievere functie te vervullen in de verduurzaming van particuliere woningen, de woningvoorraad van woningcorporaties en binnen de utiliteitssector. De focus ligt op het uitbreiden en intensiveren van de activiteiten in Noord-Nederland én de professionalisering en een uitbreiding van het aantal installatiemonteurs. Naar verwachting geeft dit op termijn tevens een impuls aan de werkgelegenheid in de regio.
Grotendeels zelfstandig functionerend
De drie bedrijven, gevestigd in Groningen en Stadskanaal, worden elk afzonderlijk overgenomen door Energiewacht, maar blijven grotendeels zelfstandig functioneren. Andries Huisman blijft voor een periode van minimaal twee jaar als directeur in een commerciële en adviserende rol verbonden. De focus op de korte termijn ligt op het realiseren van synergie en commerciële voordelen die voortvloeien uit de samenwerking.
Gerenommeerde specialist in Noord-Nederland
De verkopende familie Huisman startte in 1986 met de activiteiten op het gebied van verwarming, luchtbehandeling, airconditioning en duurzame energietechnieken, waaronder zonne-energie. Door de jaren heen hebben de bedrijven zich ontwikkeld als specialist in het opleveren van diverse werktuigbouwkundige installaties, onderhoud en service van werktuigbouwkundige installaties in de utiliteitssector en het ontwerpen, leveren en installeren zonne-energiesystemen.
Nieuwbouw woningen en utiliteit stagneert
Ondanks de goed gevulde orderportefeuilles staan duizenden toekomstige bouwprojecten in de wachtstand. De bouwsector kampt met een personeelstekort en langere levertijden van bouwmaterialen. Het stikstofprobleem is daar recentelijk bovenop gekomen. Intussen is het aantal afgegeven bouwvergunningen voor nieuwe woningen al heel 2019 aan het dalen. Ook in de utiliteitsbouw treedt in het tweede kwartaal van 2019 een stagnatie op.
BouwKennis gaat in haar septemberraming uit van een productie van 69.000 nieuwbouwwoningen in 2019. Vanaf 2020 zal het aantal opgeleverde woningen dalen naar 68.000 in 2020 en 66.000 in 2021. De utiliteitsbouw groeit naar verwachting nog verder tot € 4,15 miljard in 2019 en € 4,35 miljard in 2020. In 2021 stagneert de groei en wordt er € 4,40 miljard geproduceerd.
Stikstofproblematiek
Ondanks de hoge vraag naar woningen en gebouwen kampt de bouwsector momenteel met een aantal omvangrijke uitdagingen. De vernietiging van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) door de Raad van State op 29 mei jl. heeft ervoor gezorgd dat er in de buurt van Natura 2000 gebieden in principe geen bouwvergunningen worden afgegeven voor projecten waarbij stikstofdepositie wordt veroorzaakt. Dit probleem komt bovenop de uitdagingen die de bouwsector al had: een tekort aan personeel en de langere levertijden van bouwmaterialen.
Duurdere nieuwbouwwoningen
De situatie in de bouwsector is door deze capaciteitstekorten al overspannen, wat gepaard gaat met grote prijsstijgingen en financiële risico’s voor aannemers. Deze worden doorberekend in de prijs voor eindklanten. Sinds medio 2016 zijn nieuwbouwwoningen gemiddeld een ton duurder geworden. De afzet van nieuwe koopwoningen neemt hierdoor af, van bijna 36.500 woningen in 2017 tot naar schatting 32.000 op jaarbasis in 2019.
Plafond breikt
Nadat er in 2018 bijna 66.000 nieuwbouwwoningen opgeleverd werden, bereikt de woningbouw in 2019 voorlopig het plafond op 69.000 woningen. Als gevolg van de rappe daling in de vergunningverlening – mede door het afschaffen van het stikstofcompensatieprogramma PAS – zal het aantal opgeleverde woningen vanaf 2020 afnemen. BouwKennis gaat ervan uit dat de woningnieuwbouw iets af zal nemen tot 68.000 woningen in 2020 en 66.000 woningen in 2021.
Heldenstatus voor Engelse loodgieter die zijn klant niets in rekening brengt
James Anderson, een loodgieter uit Burnley in het Verenigd Koninkrijk, maakt momenteel furore op de sociale media. Hij weigerde een 91-jarige vrouw geld in rekening te brengen voor het repareren van haar ketel. De dochter van de vrouw deelde de rekening van Anderson op Facebook, waaruit blijkt dat de loodgieter afstand doet van zijn kosten. Dat leverde de loodgieter een heldenstatus op.
Het begon allemaal toen de 52-jarige loodgieter werd gebeld door Christine Anne Rowlands om de boiler van haar moeder te repareren. De loodgieter klaarde de klus en stuurde vervolgens de factuur per e-mail, waarop het volgende stond: ‘Deze dame hoeft onder geen enkele voorwaarde te betalen voor deze storingshulp. Ons bedrijf is 24 uur per dag beschikbaar om haar te helpen waar mogelijk.’ De vrouw lijdt aan acute leukemie en bevindt zich in haar laatste levensfase.
Anderson runt sinds maart 2017 het loodgietersbedrijf Depher dat zich toelegt op het helpen van de meest achtergestelden, zowel gehandicapten als ouderen. Hij vond hiervoor de motivatie nadat een oudere man slecht werd behandeld door een andere loodgieter. Sindsdien biedt hij mensen in nood de hele winter gratis of goedkoper loodgieterswerk aan.
Het bedrijf van Anderson wordt gedragen door de donatie van derden via internet, maar heeft inmiddels wel een schuld van 8.000 pond. “Ik ben graag wat geld verschuldigd als een ander gelukkig en veilig kan leven”, meldt de loodgieter desondanks.
Doekle Terpstra: “Tempo verduurzamen drastisch versnellen”
In een reactie op de Miljoenennota roept ondernemersorganisatie Techniek Nederland het kabinet op méér werk te maken van de energietransitie. Voorzitter Doekle Terpstra: “Om de klimaatdoelstellingen te halen, moeten we het tempo waarin we woningen en gebouwen verduurzamen drastisch versnellen. De huidige subsidies en aantrekkelijke leningen zijn een goed begin, maar om de burger werkelijk te verleiden is méér nodig. Het kabinet zal in toenemende mate financieel over de brug moeten komen.”
Daarnaast benadrukt Terpstra dat de overheid alles op alles moet zetten om het techniekonderwijs te versterken. “Er komt een enorm karwei aan en daar zijn veel vakmensen voor nodig. Zonder voldoende technici loopt de energietransitie spaak. Dat kunnen we ons niet veroorloven.”
Koploper in Europa
Het kabinet verwacht komend jaar een vertraging van de economische groei. Investeringen in de energietransitie kunnen helpen om de gevolgen daarvan te dempen. Terpstra: “Het kabinet zoekt naar het toekomstig verdienvermogen van Nederland. Dat is te vinden in de groene economie. Daar kunnen we Europees koploper worden als we nu investeren in slimme oplossingen om woningen grootschalig en efficiënt te verduurzamen. Dat levert een schoner klimaat op, maar ook een lagere energierekening, tienduizenden arbeidsplaatsen en exportmogelijkheden.”
Investeringsfonds
Terpstra staat achter de oprichting van een fonds voor investeringen in onder meer de kenniseconomie en de infrastructuur. Een deel van dat fonds moet worden aangewend voor het versterken van het techniekonderwijs. “Techniek is de ruggengraat van onze samenleving, dus moeten we het technisch beroepsonderwijs serieus nemen. Ik pleit voor een integrale agenda: een landelijk dekkend netwerk van technische opleidingen, up-to-date praktijklokalen en voldoende techniekdocenten. Je kunt het nieuwe investeringsfonds van het kabinet nauwelijks beter gebruiken dan voor het financieren van een sterk beroepsonderwijs.”
Circulaire dakbedekking op nieuwbouw
Voor het eerst is in een nieuwbouwproject circulaire dakbedekking toegepast. Dit gebeurde op de British School in The Netherlands in Leidschenveen. Het betreft de bitumen dakbaan Citumen, dat eerder wel al bij renovaties werd toegepast.
De circulaire dakbedekking past in plaatje van architect Kraaijvanger om een 100% circulaire ontwerp te realiseren. In het project zijn meerdere gecertificeerde C2C-producten toegepast. Voor de productie van dit dakbedekkingsmateriaal wordt 50% van bitumen afkomstig uit sloop en renovatie, gered van de vuilverbranding en hergebruikt.
Innovatie en certificering
Met de realisatie van Stadskantoor Venlo zette Kraaijvanger eerder al de toon voor het toepassen van de C2C. Voor veel producten bestonden destijds nog geen goede C2C oplossingen. Laat staan gecertificeerde oplossingen. Het voorschrijven van circulair materiaalgebruik zet producenten en leveranciers aan tot innovatie en certificering, aldus de architect.
Concurrerend
“Circulaire ambities hoeven niet duurder te zijn”, vertelt Caspar Ulijn, directeur van ZND Nedicom, één van de partijn die Citumen ontwikkelde. De prijs van deze circulaire dakbedekking kan prima concurreren met standaard daksystemen, los van de milieuwinst die je behaalt.” ZND behoort samen met New Horizon Material Balance en Icopal tot een collectief dat hergebruik nastreeft. Projectcoördinator Bart van der Werf: “Wij juichen dit soort C2C-initiatieven van leveranciers toe. Het brengt ons dichterbij ons doel om 100% circulaire ontwerpen te realiseren.”
Foto: Kraaijvanger, directievoerder, specialist Circulair Bouwen Bart van der Werf (staand rechts) en Caspar Ulijn, directeur van ZND Nedicom (gehurkt rechts) rollen de eerste dakbaan Citumen uit op het dak van de nieuwbouw van BSN Leidschenveen
“Langer werkende parttimers zijn niet de oplossing voor onze sector”
Parttimers die meer uren werken, gaan het personeelstekort in de installatiesector niet oplossen. Dit zei Doekle Terpstra vanmorgen tegen BNR. “In onze sector werken nauwelijks parttimers”, legde de voorzitter van Techniek Nederland uit. “Het kan voor de zorg werken, maar zet voor ons absoluut geen zoden aan de dijk. Wij hebben behoefte aan echte oplossingen voor het structurele vraagstuk.”
Terpstra reageerde hiermee op het idee van D66 en VVD om parttimers met een bonus of belastingvoordelen te verleiden om meer uren te gaan werken. Vandaag debatteert de Kamer over het personeelstekort. Terpstra: “De CAO is een knop waar we zelf aan kunnen draaien. Maar in tweede instantie moeten we nu eindelijk een offensieve agenda voor het beroepsonderwijs maken. Die blijft uit. Die moet geagendeerd worden.”
De vergaderdag in de #TweedeKamer begint om 10.15 uur met het debat over het tekort aan arbeidskrachten. Volg live via bit.ly/2kbiOjW of bit.ly/2QfmzPE.
Komt de dakdekker er weer bovenop?
Het tekort aan ambachtslieden loopt steeds verder op. Volgens AmbachtNederland zijn er tot 2025 nog 450.000 nieuwe vakmensen nodig. Momenteel telt Nederland tussen de 800.000 en 900.000 vakmensen. Maar de vergrijzing slaat behoorlijk toe, stelt dit ondernemersplatform. ‘Sommige ambachten dreigen zelfs helemaal te verdwijnen, zoals dat van dakdekker. Het is onder jongeren geen populaire opleiding. Zeer specifieke vakkennis gaat zo verloren.’
Erik Steegman, directeur Nederlandse Dakdekkers Associatie NDA B.V., ziet de achterstand ook maar denkt niet dat het beroep van dakdekker nu met uitsterven wordt bedreigd. “Het vak ontwikkeld zich juist heel erg door de verduurzaming van daken en de introductie van nieuwe materialen en verwerkingsmethoden. Het is wel degelijk een aantrekkelijk vak.”
Ontslaggolf
“Het tekort is ontstaan in de crisisperiode”, vervolgt Steegman. “Te weinig werk in de (nieuw)bouw zorgde voor een ontslaggolf. Deze vaak goed opgeleide dakdekkers, met een lang arbeidsverleden en wellicht wat last van slijtage aan het lichaam, zijn zich gaan omscholen en doen inmiddels wat anders. Zij zullen niet meer terugkomen. In diezelfde crisisjaren is het opleidingsinstituut Tectum nagenoeg gestopt met het opleiden van dakdekkers. Enkele jaren vond er geen diploma-uitreiking plaats. Maar nu worden weer 160 personen per jaar opgeleid. De achterstand door de enorme omzetgroei die nu plaatsvindt, halen wij echter voorlopig niet in.”
Sexy vak
Steegman beaamt dat het vak van dakdekker niet bekend staat als het mooiste beroep en ieder jaar is het weer de vraag hoeveel geslaagden worden geplaatst bij alle bedrijven. “Toch is het zo dat dankzij de goede opleiding en de krachtige pr-machine voor de jaarlijkse diploma-uitreiking, er een enorme boost gegeven wordt aan de inhaalslag. Ieder jaar zit er bij de uitreiking weer zo’n 800 man in de zaal. In tegenstelling tot andere beroepsgroepen is de aanwas van nieuwe dakdekkers voor de komende jaren inmiddels dan ook zeer goed geregeld. Aandachtspunt blijft wel dat het vak ‘sexy’ wordt. Dat moet mogelijk zijn. Het vakgebied zit vol duurzame ontwikkelingen. Dat maakt het ook tot een vak waar we trots op kunnen zijn!”
Wegwijs in kwaliteitsregelingen
Er is een centraal platform voor de installatiebranche in het leven geroepen dat de weg wijst in de wereld van kwaliteitsregelingen. De nieuwe website bevat onder meer stappenplannen naar een erkenning of certificaat. Ook wijst hij bezoekers de weg naar de accreditatie van een examen of opleiding.
InstallQ – ontstaan uit een fusie tussen Sterkin en KvINL – bewaakt via kwaliteitsregelingen de kwaliteit van installaties in Nederland. Voor die taak is een platform ingericht waarop de installatiebranche en andere marktpartijen zich uitgebreid kunnen informeren. InstallQ.nl bedient hiermee verschillende doelgroepen, waaronder installatiebedrijven, installateurs, monteurs, opleiders en examinatoren. Het platform verwijst ook naar sites met erkende en gecertificeerde installateurs.
Erkennen en certificeren voor installateurs
Op de website vinden installateurs en bedrijven per vakdiscipline welke kennis en kunde zij nodig hebben voor een erkenning of certificering. Met een erkenning of certificaat voldoet een bedrijf of installateur aantoonbaar aan een bepaalde kwaliteit en wettelijke regelgeving. Op de portal leest de bezoeker hoe en waar hij of zij een erkenning of certificering aanvraagt.
Erkenning eerder Verworven Competenties
Een nieuwe dienst van InstallQ is het aanbieden van EVC-trajecten voor bekwame installateurs. EVC staat voor Erkenning van eerder Verworven Competenties. De EVC-beoordeling is bedoeld voor vakmensen met veel kennis en kunde uit de praktijk, maar zonder de juiste diplomering. Voldoen deze vakmensen aan bepaalde strenge voorwaarden, dan kunnen zij via een erkend EVC-aanbieder hun vakmanschap aantoonbaar maken voor bepaalde vakdisciplines en vervolgens een bedrijfserkenning behalen.
Accreditatie voor opleidingen
InstallQ.nl wijst ook de weg naar de accreditatie van een examen, opleiding of bijscholing. Een accreditatie toont aan dat het examen of het kennisaanbod voldoet aan bepaalde eisen van de installatiesector en aan bepaalde regelgeving. Dat geeft de cursist vertrouwen in de kwaliteit van het aanbod.
Nieuws, agenda en tarieven
De portal bevat verder ook het laatste nieuws op het gebied van kwaliteitsregelingen in de installatiesector en een agenda met bijeenkomsten. Bezoekers van de website kunnen zich inschrijven voor E-Vaknieuws, een gratis nieuwsbrief over de kwaliteitsregelingen in de installatiesector. Alle erkende en gecertificeerde bedrijven hebben een eigen portaal (mijn InstallQ) met documenten, informatie en vakbladen.
Database met beoordelingsrichtlijnen
Ten slot is er een uitgebreide database beschikbaar met beoordelingsrichtlijnen (BRL’en) die nodig zijn voor een certificatie. Bij elke kwaliteitsregeling waarvoor certificering mogelijk is, krijg de bezoeker een verwijzing naar de juiste BRL. De BRL verwijst ook naar bijbehorende documenten.