“Verduurzamen van een woonboot is best een gedoe”
Woonboten zijn vaak grote energiegebruikers. “Start met isoleren, ga zelf energie opwekken en stap dan pas over op de warmtepomp. In die volgorde”, vertelde Marjolein Bot van Amsterdam Smart City tijdens de drukbezochte Duurzame Woonboten Dag begin november. Het verduurzamen van woonboten stond tijdens deze dag centraal. Want hoewel de meeste aandacht uitgaat naar woningen en gebouwen ‘aan vaste wal’ valt ook in dit segment nog behoorlijk wat energie te besparen.
Bob is zo’n woonbooteigenaar. Hij zat in de zaal en vertelde dat het verduurzamen van zijn woonboot best een gedoe was. “Maar uiteindelijk kon ik met de subsidie die ik ervoor kreeg verder gaan dan ik eerst van plan was.” Zijn stalen schip is nu energieneutraal, met een warmtepomp, een ventilatiesysteem dat warmteterugwint en zonnepanelen. “Ik woon nu voor niets”, zegt hij, lachend toegevend dat hij daarvoor eerst heel wat geld moest lenen.
Veel experimenteren
Drijvende woningen vragen vaak om speciale toepassingen en veel experimenteren. Er is inmiddels een scala aan duurzame oplossingen in de praktijk gebracht. Tijdens de Duurzame Woonboot Dag bleek bijvoorbeeld dat verwarmen met elektrische infraroodpanelen eigenlijk heel prettig kan zijn. Dat een lucht/water-warmtepomp ook muisstil kan zijn. Dat met energieopslag in een bijboot het elektriciteitsnet niet extra wordt belast. En dat een windmolen zelfs in de stad rendement oplevert.
Afval- en energiebedrijf levert warmte aan tuinbouwbedrijf
Glastuinbouwbedrijf Gootjes AllPlant uit Heerhugowaard is aangesloten op het warmtenet van afval- en energiebedrijf HVC. Het is daarmee het derde glastuinbouwbedrijf in dit gebied dat volledig duurzaam wordt verwarmd. De hoeveelheid warmte die door het energiebedrijf wordt geleverd is vergelijkbaar met het jaarverbruik van ongeveer 300 huishoudens.
AllPlant houdt zich sinds 1997 bezig met de opkweek en verkoop van jonge tuinplanten uit weefselkweek. Tot 2016 werkte het bedrijf vanuit twee locaties: een kantoorpand in Schagen en een gehuurde kas in Andijk. Directeur Simon Gootjes: “We zochten een nieuwe plek in het midden van deze twee locaties. Het moest een toekomstbestendige plek worden met een duurzame energievoorziening. Onze opdrachtgevers stellen steeds hogere eisen aan onze producten, waarvan ook de CO2-footprint van onze planten een onderdeel is. Met de aansluiting op het warmtenet van HVC wordt ons volledige gasverbruik duurzaam ingevuld. Dat geeft ons een streepje voor op onze concurrenten die nog wel fossiele brandstoffen gebruiken. Alleen voor extreem koude periodes houden we de gasaansluiting en gasketel nog als back-up aan.”
Substantiële bijdrage aan de verduurzaming
Arjan ten Elshof, directeur bij HVC, is blij met de warmtelevering van Gootjes AllPlant: “In 2018 hebben we een forse investering gedaan in het doortrekken van het warmtenet naar dit glastuinbouwgebied. We verwachten dat we de komende jaren veel bedrijven kunnen gaan aansluiten en zo een substantiële bijdrage gaan leveren aan de verduurzaming van de gemeente Heerhugowaard. Met de aansluiting van de twee vestigingen van NH Paprika en Gootjes AllPlant wordt jaarlijks 5 miljoen kuub aardgas bespaard en zo’n 9 miljoen kilo CO2-uitstoot voorkomen.”
Duurzaamheidsambities
Monique Stam, wethouder gemeente Heerhugowaard, over de duurzaamheidsambities in dit gebied: “De aansluiting van glastuinbouwbedrijven op het warmtenet helpt ons bij het bereiken van de ambitie om als gemeente in 2030 volledig energieneutraal te zijn. En wij als gemeente spannen ons in om in de komende 10 jaar circa 2.500 woningen op het warmtenet aan te sluiten. Verduurzamen doen we op deze manier samen.”
Unica installeert regeneratiedak met PVT solar in combinatie met WKO
In Woudenberg realiseert Unica Energy Solutions in opdracht van energie-exploitant Eteck een regeneratiedak met PVT-panelen van Triple Solar. Hiermee wordt een CO2-emissie vermeden van ruim 100 ton per jaar. Dit dankzij elektriciteitsopwekking en een verbetering van het rendement van de warmtepompen. Met deze panelen wordt er circa 116 MWh elektriciteit opgewekt en circa 470 MWh aan warmte voor de warmtepompen.
Unica Energy Solutions heeft in de gemeente Woudenberg twee bodemenergiesystemen met open bronnen (WKO) in beheer en onderhoud. Met deze systemen worden twee complexen met appartementen en woningen verwarmd en gekoeld. De technische ruimtes liggen ruim 200 meter van elkaar af. De appartementen en woningen zijn gasloos gebouwd. Deze worden volledig verwarmd met warmtepompen.
Koude-overschot
In de loop der jaren hebben beide WKO-systemen een koude-overschot in de bodem opgebouwd. Dit komt omdat er meer warmte dan koude wordt geleverd. Op lange termijn kan dit ondergronds thermische kortsluiting veroorzaken waardoor de warmtepompen niet meer optimaal functioneren. Om te zorgen dat de WKO-systemen weer in (thermisch) evenwicht komen moet er meer warmte aan de bodem worden afgegeven.
PVT-panelen
Hiervoor is door Unica Energy Solutions een duurzaam regeneratiesysteem ontworpen. Op het dak worden 680 m2 PVT-panelen geïnstalleerd. Deze panelen zetten zonlicht om in zowel elektriciteit als warmte. De opgewekte elektriciteit wordt ingezet voor de warmtepompen, de bronpompen en de distributiepompen. De geproduceerde warmte wordt direct gebruikt door de warmtepompen en ingezet voor herstel van de thermische bodembalans. Hiertoe zijn de twee technische ruimtes met elkaar verbonden met grondleidingen zodat de warmte in beide systemen gebruikt kan worden.
Begin 2020 in gebruik
Inmiddels zijn de installatiewerkzaamheden van Unica in volle gang. De verwachting is dat het systeem begin 2020 in gebruik wordt genomen.
Energieneutrale appartementen krijgen infrarood in plaats van warmtepompen
De West-Friese woningcorporatie De Woonschakel uit Medemblik bouwt 24 nieuwe energieneutrale appartementen voor de sociale woningsector in Bovenkarspel. Het gaat om een sloop- en nieuwbouwproject waarbij de appartementen op bestaande funderingen worden gebouwd. Bij dit project heeft de woningcorporatie niet gekozen voor warmtepompen. “Omdat de woningen buitengewoon goed geïsoleerd zijn, krijgt elke woning infraroodverwarmingspanelen, die tegen het plafond van de woonkamer worden bevestigd”, vertelt projectleider Ton Boukens. Warm tapwater komt van een elektrische boiler.
Boukens: “Op de plek van het nieuwe appartementencomplex stonden eerst tweelaagse appartementen uit de jaren zestig, beneden-bovenwoningen met een portiekopgang. Het complex voldeed niet meer aan de actuele woningeisen. Het was niet brandveilig, slecht geïsoleerd en de installatie van het gebouw was volledig achterhaald. In teamverband is met de architect, woningcorporatie en aannemer besloten om de oude woningen te slopen en het nieuwe appartementencomplex op de bestaande funderingen te bouwen. Om de schil en het zadeldak zo goed mogelijk te isoleren, is gekozen voor het lichtgewicht bouwsysteem Rockzero. Dit is een dragend, modulair en circulair systeem dat volledig bestaat uit steenwol. De steenwol is volledig recyclebaar, met behoud van de oorspronkelijke kwaliteit.”
Geen warmtepompen
Het dak heeft geen dakpannen, maar bestaat volledig uit een solardak met pv-panelen voor de elektriciteitsvoorziening van de woningen. Boukens: “De zonnepanelen leveren al een enorme opbrengst aan elektriciteit op, maar de woningen worden ook aangesloten op het elektriciteitsnet. Bij dit project heeft de woningcorporatie overigens niet gekozen voor warmtepompen. Omdat de woningen buitengewoon goed geïsoleerd zijn, krijgt elke woning infraroodverwarmingspanelen, die tegen het plafond van de woonkamer worden bevestigd. Warm tapwater komt van een elektrische boiler.”
De installaties krijgen een plek op de zolderverdieping, die bestaat uit één grote technische ruimte die aan de zijkant toegankelijk is. De Woonschakel blijft eigenaar van de zolderverdieping en heeft als enige partij vrije toegang voor onderhoud.
Het appartementencomplex wordt in kwartaal 1 2020 opgeleverd.
Biologische supermarktketen kiest voor duurzaam koelen
De biologische totaalleverancier Udea bouwt een nieuw hoofdkantoor in Veghel inclusief een nieuw distributiecentrum. Drie compressoren en een industriële warmtepomp gaan respectievelijk het distributiecentrum koelen en het kantoorgedeelte verwarmen en koelen. Koeltechnisch installatiebedrijf PCT Koudetechniek uit Deurne ontwikkelt samen met de Deense compressorfabrikant Sabroe de koelinstallatie. De vrijgekomen restwarmte wordt ingezet om het kantoordeel van het complex te verwarmen.
Ekoplaza startte in 1980 als biologische buurtsuper in Amsterdam en is inmiddels uitgegroeid tot een winkelketen met 72 vestigingen door heel Nederland. Ekoplaza is een supermarktformule van Udea, totaalleverancier van biologische levensmiddelen in de Benelux en franchisegever van Ekoplaza. In de schappen van de supermarkten liggen alleen biologische producten.
Om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar biologische producten, wordt in Veghel een nieuw complex gebouwd. Hierin worden het hoofdkantoor van Ekoplaza inclusief een nieuw hypermodern distributiemagazijn gevestigd.
Duurzaamheid vereist
Martijn Wolswijk is manager projecten van koeltechnisch installatiebedrijf PCT Koudetechniek uit Deurne. Dit installatiebedrijf heeft de koude-installaties ontworpen, geleverd en geïnstalleerd in de machinekamer van het nieuwe distributiecentrum. Wolswijk vertelt dat bij Udea duurzaamheid en gebruik van duurzame energie een vereiste is. “Deze supermarktketen zet in op een groenere wereld en geeft ook uiting aan deze denkwijze met hun gebouwen.”
Geconditioneerde warehousing
Bij dit nieuwe complex gaat het om geconditioneerde warehousing en hoofdkantoor met een totaal oppervlak van circa 32.000 vierkante meter. Het distributiecentrum wordt een opslag- en overslagcentrum voor de leveringen van producten aan alle supermarktvestigingen in Nederland. Udea heeft hiervoor haar systeem geoptimaliseerd waarmee zowel de winkelbelevering als de e-commerce orders voor consumenten worden verwerkt.
Excellent certificering van BREEAM
“Deze leveringen omvatten dus een enorme diversiteit in productstromen, zoals kruidenierswaren, zuivel, gekoelde, verse en diepvriesproducten”, aldus Wolswijk. “Het is een omvangrijk en duurzaam project, dat voldoet aan de excellent certificering van BREEAM, waardoor het gebouw voldoet aan isolatiewaarden en energiebeperkende maatregelen. Wij hebben de volledige koudetechniek geleverd van twee derde van het hele complex en de koude- en warmteopwekking voor de kantoorruimtes van dit pand”, zegt Wolswijk. “Meer dan de helft van het nieuwe distributiecentrum wordt voorzien van gekoelde ruimtes met een ruimtetemperatuur die varieert tussen +2°C en +12°C.”
Natuurlijke koudemiddelen
PCT Koudetechniek realiseert ook een tweetal vriescellen met een ruimtetemperatuur van -25°C. “Om de koude te leveren wordt gebruik gemaakt van een koelinstallatie met drie compressoren waaraan een warmtepomp is gekoppeld, die specifiek op dit distributiecentrum is afgestemd”, zegt Wolswijk. “Deze koelinstallatie draait op de natuurlijke koudemiddelen ammoniak (R717/NH3) en koolstofdioxide (R744/CO2). Ze zijn milieuvriendelijk en leveren geen bijdrage aan het broeikaseffect. De installatie is opgebouwd als een NH3/CO2-cascadesysteem. Om een brandveilige en gasdichte omgeving te garanderen beperkt het NH3-systeem zich primair tot de koeltechnische machinekamer, waarmee een relatief lage koudemiddelinhoud wordt gerealiseerd.”
Verdampende koudedrager
De machinekamer is 60 minuten brandwerend. De CO2 wordt als een verdampende koudedrager toegepast om alle luchtkoelers te voorzien van koude. De koelcapaciteit van het systeem is 1550 kW. De verdampingstemperatuur is -8°C. De verwarmingscapaciteit is 200 kW, met een condensatietemperatuur van +50°C waarbij het koudemiddel R717 (NH3) wordt gebruikt.
Voor het koelgedeelte van het nieuwe distributiecentrum van Udea levert Sabroe drie energiezuinige en milieuvriendelijke compressoren en een industriële warmtepomp, die vervolgens door PCT Koeltechniek zijn samengesteld en geïnstalleerd. Sabroe is leverancier van compressoren op basis van natuurlijke koudemiddelen die veelal gebruikt worden in voeding en industrie.
Energie-efficiënt
Søren Demant is sales executive bij Sabroe Products Benelux . “In de voedingsmiddelenbranche is het noodzakelijk dat koelinstallaties 24 uur per dag in werking zijn. Dat kost aanzienlijke hoeveelheden energie en grondstoffen om de temperatuur op peil te houden. Bij Sabroe hebben we duurzaam gebruik van grondstof en energie hoog in het vaandel staan. Vandaar dat we voor de ontwikkeling van nieuwe apparaten de focus leggen op energie-efficiënte systemen.”
PLC-besturingssysteem
“Als koudemiddel zijn ammoniak, CO2 en propaan duurzame en milieuvriendelijke stoffen waarmee koelsystemen veilig en duurzaam kunnen draaien, tegen minimale energiekosten”, vertelt Eric van Hugten manager unitbouw en engineering van PCT Koudetechniek. “Innovatief aan deze koelinstallatie is dat het volledig wordt beheerd, geregeld en visueel gemaakt door een PLC-besturingssysteem, waarmee het hele gebouw, inclusief de machinekamer met compressoren zowel lokaal als op afstand kan worden beheerd. Deze software is door PCT ontwikkeld. De drie compressoren van de koelinstallaties zijn voorzien van een frequentieregelaar waarmee in het voor- en najaar lagere toerentallen te realiseren zijn. Wisselende buitentemperaturen worden door de installatie opgevangen, omdat ze hiervoor zijn ingeregeld, waarmee het opgenomen vermogen lager uitvalt en energie wordt bespaard. Hoe lager de condensatietemperatuur die is gekoppeld aan de buitentemperatuur, hoe hoger de energiebesparing. Elke tien graden verlaging van de condensatietemperatuur levert circa 30% energiebesparing op.”
Warmteterugwinning gecombineerd met warmtepomp
PCT Koudetechniek installeert naast de centrale koel- en vriesinstallaties ook de koude- en warmteopwekking voor de kantoren binnen het complex. “De warmteopwekking wordt gerealiseerd door het toepassen van warmteterugwinning in combinatie met een industriële warmtepompinstallatie”, vertelt van Hugten. “Sabroe is voortdurend bezig om zijn industriële koelsystemen en warmtepompen verder te ontwikkelen, te innoveren en energiezuiniger te maken. Bij deze koelinstallaties komt veel restwarmte vrij, een warmtebron waar aanvankelijk niets mee gedaan kon worden en naar buiten werd afgevoerd. Deze restwarmte wordt nu ingezet voor het verwarmen van de kantoorruimten van het complex. De temperatuur van deze restwarmte is te laag en wordt opgewaardeerd naar een hogere temperatuur met een industriële warmtepomp van 200 kW, type HeatPAC24 VSD, die eveneens door Sabroe is geleverd. Deze warmtepomp is gekoppeld aan het koelsysteem om de restwarmte een extra boost te geven naar de gewenste aanvoertemperatuur van het water waarmee de kantoren worden verwarmd. Deze toepassing hebben we samen met Sabroe ontwikkeld en reduceert de energiekosten aanzienlijk met zo’n 75% ten opzichte van reguliere lucht/water warmtepompsystemen .”
Ontzorgen van het koeltechnisch installatiebedrijf
Joost van der Gaag, senior accountmanager van Sabroe Products Benelux, legt uit dat Sabroe intensief met PCT Koudetechniek heeft samengewerkt om voor Udea een productoplossing te kunnen realiseren. “Focus ligt vooral op het ontzorgen van het koeltechnisch installatiebedrijf”, zegt Van der Gaag. “Vooraf wordt samen met PCT Koudetechniek zorgvuldig gekeken en gerekend naar geschikte opties en samenstellingen van de apparaten en zijn voor- en nadelen zorgvuldig afgewogen. Het gaat immers om een geavanceerde techniek van de compressoren en de warmtepomp, die we selecteren voor de koelvraag die Udea aan PCT Koudetechniek stelt. In principe geeft de opdrachtgever aan welke temperatuur koeling en welke warmtecapaciteit hij nodig heeft.”
Cadzand krijgt een van de eerste all-electric vakantieparken
Cadzand krijgt een van de eerste all-electric en gasloze vakantieparken van Nederland. Eigenaar Bas Hobelman van Betteld-Cadzand: “We zijn op zoek gegaan naar manieren om zo zuinig mogelijke woningen te bouwen. Dat is onder andere terug te zien in de isolatie, ventilatie en warmteterugwinunits. Naast de opwekking van eigen elektra wordt waterverbruik geminimaliseerd. Door toepassing van een douchewarmteterugwinningsysteem in combinatie met een PCM boiler, wordt nog geen 2 liter warm water per minuut gebruikt tijdens het douchen. Verder worden er zo’n duizend zonnepanelen neergelegd.”
Na zeven jaar projectontwikkeling is de verkoop van 40 vakantiehuizen met de bijbehorende grond van start gegaan. Het nieuwe recreatiepark in Cadzand zal uiteindelijk uitbreiden tot ongeveer honderd verhuurobjecten. De verkoop van de eerste veertig vakantiehuizen is deze maand gestart. Om tot een all-electric park te komen, is gekozen voor samenwerking met het bedrijf Energy Building uit Rijssen.
“Onze stikstofuitstoot is minimaal maar we worden wel de dupe”
De stikstofproblematiek was de afgelopen week volop in het nieuws, met de boerenprotesten als grootste aandachtstrekker. Deze protesten hebben vruchten afgeworpen. Een aantal provincies pleit nu tegen strenge stikstofregelgeving. Is dit een strategie die navolging verdiend? Gaat Techniek Nederland bijvoorbeeld installateurs oproepen met bestelbusjes naar Provinciehuizen en/of het Binnenhof te rijden?
Branchevereniging Bouwend Nederland en vakbonden FNV en CNV hebben zich al duidelijk laten horen. Ze willen dat het kabinet via een noodwet regelt dat ondanks de stikstofproblematiek weer bouwvergunningen worden verleend. Ook in de vier provincies die deze week onder druk van boerenprotesten zijn gestopt met bouwtoestemming. Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe besloten de afgelopen dagen, met trekkers voor de deur van provinciehuizen, het recht op stikstofuitstoot dat boeren overhouden, niet langer te gebruiken om de emissies van nieuwbouwprojecten te compenseren.
Acuut probleem
Woordvoerder Dick Reijman van Techniek Nederland laat weten dat er nu snel een oplossing moet komen voor de stikstofproblematiek. “Onze leden leveren de techniek in bouwprojecten; dat is tegenwoordig al bijna de helft van de totale aanneemsom. Als projecten niet doorgaan hebben zij dus een acuut probleem. Als er nu niets gebeurt staan er straks banen op de tocht. Onze sector wordt de dupe terwijl onze stikstofuitstoot minimaal is.”
Tijdelijke ontheffing voor bouwprojecten
Nu vier provincies de stikstofmaatregelen voorlopig van tafel hebben gehaald, kunnen veel bouwvergunningen toch niet uitgegeven worden. Er liggen meer dan 18.000 projecten stil. “We pleiten voor een tijdelijke ontheffing voor bouwprojecten. Er moet een drempelwaarde komen. Dat houdt in dat onder een bepaalde stikstofwaarde geen vergunning nodig is voor een project. Ook pleiten we ervoor om een tijdelijke piek in stikstofuitstoot toe te staan tijdens de aanleg van projecten. Dan kunnen veel vergunningen wel weer worden verleend.”
“We snijden onszelf in de vingers”
“Projecten stilleggen levert nauwelijks directe milieuwinst op en uiteindelijk snijden we onszelf in de vingers”, besluit Reijman. “Het levert vertraging op bij het bouwen van duurzame woningen en gebouwen. Bovendien komen installatiebedrijven en technisch dienstverleners in de problemen. Dat zijn nu juist de Klimaataanpakkers die de energietransitie technisch mogelijk maken.”
Achmea wil overstappen op aardwarmte
Achmea kiest voor duurzame aardwarmte. Het consortium Warmte van Leeuwarden onderzoekt de mogelijkheden voor aardwarmte (ofwel geothermie) in Leeuwarden. In het consortium bundelen drie bedrijven hun krachten: Bouwgroep Dijkstra Draisma, geothermie-specialist ECW en warmtebedrijf Ennatuurlijk. Aan het einde van dit jaar besluit het consortium of volgend jaar de boring van de bron zal plaatsvinden en Ennatuurlijk besluit of het warmtenet aangelegd gaat worden. Om tot dit besluit te komen zijn voldoende klanten voor aardwarmte noodzakelijk. De gasketels in de gebouwen van Achmea worden naar verwachting eind 2021 vervangen door duurzame warmte.
Het afgelopen jaar zijn er constructieve gesprekken geweest met grote gasverbruikers in Leeuwarden, waaronder Achmea. Theo Peters, Adviseur Duurzame Bedrijfsvoering & Energiemanagement bij Achmea Facilitair Bedrijf, zegt daarover: “Met het aansluiten van de drie panden van Achmea, waaronder de Achmeatoren, op aardwarmte zetten we een grote stap naar de verduurzaming van ons vastgoed in Leeuwarden. Het zou mooi zijn als ons besluit ook andere bedrijven stimuleert om voor aardwarmte te kiezen. We nemen verschillende duurzame maatregelen op onze locaties, waardoor onze CO2-voetafdruk de afgelopen tien jaar al een stuk kleiner is geworden. We willen dat in 2030 al onze gebouwen klimaatneutraal zijn.”
Een aantal andere grootverbruikers van aardgas in Leeuwarden is al enthousiast. Het is dan ook de verwachting dat, naast Achmea, nog dit jaar meerdere grootverbruikers zullen besluiten om over te stappen op duurzame aardwarmte.
Enorme opgave
In het project zullen tientallen miljoenen euro’s worden geïnvesteerd. Warmte van Leeuwarden is blij dat het energiefonds van de provincie Fryslân, Fûns Skjinne Fryske Enerzjy (FSFE) een deel van de financiering van zowel de aardwarmtebron als het warmtenet voor haar rekening wil nemen. Michel Hendriks, directeur van het FSFE: “De verduurzaming van Friesland is een enorme opgave. Projecten zoals deze maken een groot verschil. Wij zijn blij dat wij als FSFE een bijdrage kunnen leveren met risicodragend kapitaal en kennis.”
Snel groeien
Bij een positief investeringsbesluit eind dit jaar wordt in 2020 de aardwarmtebron geboord en het warmtenetwerk aangelegd. Eind 2021 worden de gebouwen van duurzame warmte voorzien. De komende jaren kan het warmtenet in Leeuwarden snel groeien. Daarmee komt betaalbare, duurzame warmte beschikbaar voor een groot deel van de stad.
Gasvrije cv-ketel als alternatief voor warmtepomp
Op vrijdagmiddag 25 oktober wordt in de stad Groningen een nieuwe gasvrije cv-ketel gepresenteerd. Deze is geplaatst in een school die zich richt op het opleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze cv-ketel geeft een hoge temperatuur af, zodat het afgiftesysteem in de woning - vloerverwarming en radiatoren - hetzelfde kan blijven. Alleen de cv-ketel wordt vervangen met plaatsing van een buitenunit. Deze gasvrije cv-ketel is een alternatief voor de huidige generatie warmtepompen.
De presentatie van de gasvrije cv-ketel maakt onderdeel uit van de bijeenkomst ‘Samen Doen’ die de stichting Energy Commons Institute organiseert om de energieprogramma’s voor Noord Nederland en in het bijzonder de provincie Groningen een stap verder te brengen. De initiatiefnemer wil kansen verzilveren op het gebied van leefbaarheid, economie, vergroening, digitalisering en ecologie. Ze laat zien aan welke programma’s er wordt gewerkt in Noord Nederland, West Nederland en ook internationaal.
Op de agenda staat een korte toelichting op de Smart City Roadmap, Koninkrijk der Nederlanden. Deelnemers ontvangen deze Roadmap. Daarna is er een terugblik en vooruitblik op tienerondernemers uit Groningen in de SDG competitie in San Francisco waar 20 landen aan deelnamen. Op de agenda staat ook een gefaciliteerde dialoog onder de titel - Connecting for Impact. Deze dialoog met break-out sessies en een plenaire terugkoppeling stimuleert incubatie van initiatieven die leiden tot een meer inclusieve, rechtvaardige en duurzame samenleving.
Er worden op deze bijeenkomst meer dan honderd deelnemers verwacht, waaronder vertegenwoordigers van energie coöperaties, installatiebedrijven, woningbouwverenigingen en gemeenten.
Klik hier voor meer informatie over en aanmelden voor de bijeenkomst.
Slimme glazen gevel zorgt voor energiezuinige koeling en verwarming
Een glazen gevel met geïntegreerde zonnecellen en sensoren is uitgeroepen tot beste MKB-innovatie. De zonnecellen zorgen ervoor dat er altijd groene stroom is in de gevel. De sensoren meten omgevingsdata zoals temperatuur, licht en luchtkwaliteit en gebruiken deze informatie om gebouwen energiezuiniger te koelen, verwarmen en verlichten. Gebouwen worden zo 25% energiezuiniger en comfortabeler, aldus de uitvinder.
Het begon allemaal met de ontwikkeling van de powerwindow, een raam dat dankzij geïntegreerde zonnecellen stroom kan opwekken. Vervolgens zijn sensoren ontwikkeld en aan het raam toegevoegd. Deze kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat de verwarming of airco in huis automatisch wordt aangezet: de smartwindow.
Slimme glazen gevel
De glazen gevel, Smartskin genoemd, is een uitvinding van het Delftse Physee. In eerste instantie was de glasindustrie niet geïnteresseerd in deze slimme glazen gevel. Maar inmiddels tonen glasproducenten steeds meer interesse. Van een kleine start-up is Physee inmiddels een scale-up met meer dan 30 werknemers uit 10 landen. De eerste internationale opdrachten worden nu binnengehaald. TU Delft is aandeelhouder en partner in dit bedrijf.
Doorbraaktechnologie
De onafhankelijke jury, onder leiding van innovator Ruud Koornstra, was unaniem over de vinding: “Het wordt als doorbraaktechnologie voor de wereld gezien. Iedere architect kan het zo toepassen. Physee staat voor een toekomst waarin gebouwen energie positief worden zonder in te leveren op de esthetiek van de gevels. Dat maakt dit bedrijf tot een terechte winnaar.”
Meest innovatieve mkb-bedrijf
KVK publiceert jaarlijks een ranglijst met 100 concrete innovaties in het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. De winnaar mag zich een jaar lang het meest innovatieve mkb-bedrijf van het land noemen. Alle innovaties zijn beoordeeld op impact voor de branche en samenleving, originaliteit, verkrijgbaarheid, gerealiseerde omzet en groeipotentie. Aan de KVK Innovatie Top 100 is geen geldprijs verbonden.