Geluidsarme fecaliënvermaler
Saniwall® is een krachtige geluidsarme fecaliënvermaler met verstelbaar Grohe inbouw-element. Saniwall® is afgewerkt met glaspanelen voor een moderne, discrete en esthetische installatie. Het paneel is demontabel voor een eenvoudige toegang tot de Sanibroyeur voor eventuele technische interventies. Daarnaast is Saniwall waterbesparend door de twee verschillende spoeltechnieken 3 liter/6 liter. Er zijn diverse bedieningspanelen via Grohe verkrijgbaar.
Slimme elektrische boiler maakt gebruik van overvloedige energie
Drie marktpartijen hebben gezamenlijk een elektrische boiler, ontwikkeld die gebruikmaakt van overvloedige groene energie om te verwarmen. De boiler warmt niet alleen ’s nachts op maar ook tussendoor, zodat het vat overdag niet leeg kan raken. Het apparaat is daartoe voorzien van een internetverbinding, zodat deze automatisch op afstand kan worden gemonitord en aangestuurd. Dit gebeurt 24 uur per dag. Op basis van de toestand van alle boilers die worden gemonitord én de balans in het Nederlandse elektriciteitsnet wordt de optimale verwarmingsstrategie voor alle boilers berekend en uitgevoerd.
Technologiebedrijf Peeeks en Eneco zijn deze ontwikkeling gestart, gesteund door Topsector Energie van het Ministerie van EZ. Dit om een brug te slaan tussen het energiegebruik van consumenten en energieopwekking uit duurzame bronnen. De elektrische boiler is de grootste huishoudelijke stroomverbruiker. Ter vergelijking: alle ongeveer 500.000 elektrische boilers in ons land vragen evenveel vermogen als circa 600 windmolens kunnen leveren.
In samenwerking met Inventum zijn de eerste honderd boilers gebouwd, getest en geplaatst bij consumenten. “De resultaten zijn veelbelovend. Deze slimme boiler helpt om de opwek van zon- en windenergie nog efficiënter in te zetten. Zo kunnen onze klanten met weinig moeite een steentje bijdragen aan duurzaamheid. En met een slimme boiler in huis kan je op termijn ook zelf energie gaan besparen”, aldus Evert Jan Althuis, innovatiemanager bij Eneco.
“Huidig legionellabeleid moet grondig worden onderzocht”
Legionellabestrijder Holland Water vindt dat het beleid van de laatste jaren in Nederland op het gebied van preventie en bestrijding van legionellabesmetting grondig moet worden onderzocht. Aanleiding vormen onderzoeken van het RIVM en het ISSO, kennisinstituut voor installatietechniek, naar het aantal besmettingen en de oorzaken daarvan. Vorig jaar raakten 324 mensen besmet met de legionellabacterie tegenover 273 slachtoffers in 2015, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Jaarlijks overlijden twintig tot dertig personen aan de gevolgen van een legionellabesmetting. Volgens het ISSO ligt de oorzaak in het onvoldoende naleven van de bestaande wet- en regelgeving door ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders van risicovolle installaties.
Algemeen directeur Leo de Zeeuw van Holland Water kan zich helemaal vinden in de conclusies van het ISSO. “Ze bevestigen wat wij al jarenlang roepen”, zegt hij. “In de laatste vijftien jaar is in Nederland een markt ontstaan waarbij het oplossen van het feitelijke probleem lang niet altijd prioriteit heeft. In veel gevallen is er een sterke verwevenheid tussen adviseurs, installatiebedrijven en leveranciers”, aldus De Zeeuw. “Door belangenverstrengeling wordt dikwijls het belang van de eindgebruiker niet voorop gesteld.”
Hij bevestigt de conclusie van het ISSO, dat de legionellaveiligheid in Nederland nog veel te wensen over laat doordat de markt zich onvoldoende aan de veiligheidsregels houdt. “Dat wordt ook in de hand gewerkt doordat het toezicht en de controle van de overheid en certificerende instanties onder de maat is. Bovendien prevaleren ook daar commerciële belangen vaak boven het belang van de eindgebruiker”, aldus de directeur van Holland Water. “De conclusie dat er – met alle gevolgen van dien – te weinig rekening wordt gehouden met de voorschriften, verrast mij dan ook geenszins. Maar de situatie is nu zodanig nijpend, dat er echt moet worden ingegrepen, te beginnen met een grondig onderzoek.”
Installatiewereld heeft te weinig aandacht voor gevaar in koudwaterleidingen
Ondanks alle voorschriften die de laatste jaren zijn opgesteld, stijgt het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland besmet raakt met Legionella. Steeds vaker vindt men de bron van de besmetting in de koudwaterleidingen. Door een verkeerd ontwerp kan koud drinkwater tot gevaarlijke temperaturen opwarmen. In veel gevallen ligt de oorzaak al bij het ontwerp of de bouw van een gebouw. Dit blijkt uit onderzoek van ISSO, kennisinstituut voor installatietechniek, uitgevoerd door Integron. Volgens het instituut zijn meer besmettingen te voorkomen, wanneer ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders van risicovolle installaties de bestaande wet- en regelgeving voor legionellapreventie naleven.
Cijfermatig is legionella een zeer serieus gevaar, bijna even groot als brand en gevaarlijker dan koolmonoxidevergiftiging. Het aantal doden ligt met 20 tot 30 sterfgevallen per jaar hoger dan het aantal mensen dat overlijdt door koolmonoxidevergiftiging. Vorig jaar raakten 324 mensen besmet met de legionellabacterie, tegenover 273 slachtoffers in 2015. Dat blijkt uit cijfers van het RIVM.
Besmetting onnodig
Volgens ISSO zijn meer besmettingen te voorkomen, wanneer ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders van risicovolle installaties de bestaande wet- en regelgeving voor legionellapreventie naleven. Uit het onderzoek blijkt dat maar liefst driekwart van alle gebouwen die in Nederland als risicovol worden bestempeld, op een bepaald moment een legionellabesmetting in de installaties heeft. ISSO is van mening dat de bouw- en installatiesector nog altijd onvoldoende aandacht heeft voor het voldoen aan de praktijkrichtlijnen voor veilige aanleg en beheer van leidingwaterinstallaties.
Te weinig aandacht voor koudwaterinstallaties
Uit het onderzoek komt naar voren dat waterinstallaties met koud water opvallend vaker met legionella besmet raken dan warmwaterinstallaties (respectievelijk 88% en 29%). Dat is opvallend, aangezien de juiste groeitemperatuur van de legionellabacterie tussen de 25 en 50 °C ligt. Zowel installateurs als adviseurs hebben jarenlang hun aandacht vooral gericht op warmwaterinstallaties. Dat Legionella toch welig tiert in koudwaterleidingen komt door ongewenste opwarming van koud water. Dit gebeurt wanneer leidingen door warme leidingschachten lopen of te dicht naast verwarmingsleidingen liggen. Dit probleem wordt vaak al in het ontwerp gecreëerd.
Samenwerking in de bouwkolom moet beter
Het onderzoek laat ook zien dat veel installateurs en adviseurs in de beheer en onderhoudsfase vaak voor voldongen feiten staan. Daardoor kunnen zij geen optimale situatie creëren. Installateurs komen vaak een gebouwontwerp tegen dat bijvoorbeeld geen aparte leidingschachten toestaat of betonnen vloeren waarin onvoldoende aandacht is om koud- en warmwaterleidingen ver genoeg uit elkaar te leggen. Conclusie is dat de hele kolom, van ontwerper tot installateur en adviseur, zich actief moet inspannen om een gebouw zonder ‘hotspots’ te realiseren.
Maatregelen
Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten pleit ISSO voor betere en praktische informatievoorziening via een online informatieplatform. Daar kunnen adviseurs, ontwerpers, aannemers, gebouweigenaren en installateurs terecht voor informatie over legionellapreventie. ISSO wil daarnaast, liefst in samenwerking met brancheorganisaties zoals Bouwend Nederland en de overheid, ervoor zorgen dat gebouwen al in de ontwerpfase ‘legionellaproof’ zijn. Andere maatregelen die volgens het kennisinstituut voor installatietechniek kunnen bijdragen aan preventie van de bacterie zijn voorlichting aan gebouweigenaren en een database met foutmeldingen en best practices op het gebied van legionella. Het rapport met de resultaten is na te lezen via www.isso.nl.
Vlakke wc-bedieningsplaat in mat wit
TECE heeft de wc-bedieningsplaten TECEsquare II uitgebreid met een model in mat wit. De bedieningsplaten steken 3 mm uit de wand, waardoor het lijkt alsof ze vlak zijn ingebouwd. Er zijn nu vijf modellen: van geborsteld roestvast staal (met anti-vingerprint), glanzend chroom en gecoat in het glanzend wit, mat wit en mat zwart. De wc-bedieningsplaat past op elk type inbouwreservoir van TECE; een inbouwraam is geïntegreerd.
De bediening kan zowel aan de voor- als bovenzijde (planchet) plaatsvinden. Voor het spoelen is de bedieningsplaat voorzien van twee geveerde bedieningstoetsen. De kleine toets voor 3 liter, de grote toets voor de volspoeling van 4,5/6/7,5 of 9 liter. Het spoelvolume van de volspoeling kan op de spoelklok worden ingesteld. Dankzij deze waterbesparende duospoeltechniek kan meer dan 50% op water worden bespaard, aldus de fabrikant.
Voor meer hygiëne kan de bedieningsplaat optioneel worden voorzien van een inworpschacht voor reinigingstabletten. Via de inworpschacht valt het reinigingstablet in het spoelreservoir. Door het gebruik van het reinigingstablet krijgt het spoelwater een lichtblauwe kleur.
Romeinen legden mogelijk eerder loden rioleringsnetwerk aan dan gedacht
Franse en Britse onderzoekers denken dat de Romeinen al rond het jaar 200 voor Christus een netwerk van loden pijpen aanlegden om water uit het riool af te voeren in zee. Tot nu toe dacht men dat het gebruik van lood in het Romeinse rijk pas 150 jaar later op grote schaal plaatsvond. Voordat lood werd toegepast, gebruikten de Romeinen hout of aardewerk voor hun rioleringsbuizen.
De wetenschappers onderzochten op 177 plaatsen rondom Rome oude grondlagen. Er bleken bijzonder veel looddeeltjes in grondlagen aanwezig te zijn die aan de oppervlakte lagen tussen het jaar 200 voor Christus en 250 na Christus. Dit zou erop wijzen dat er in deze periode al een groot aantal loden rioleringspijpen in de grond zaten.
De wetenschappers willen nu uitzoeken of het gebruik van loden pijpen een verhoogd risico op loodvergiftiging voor de bevolking opleverde. Looddeeltjes zouden uit de pijpen in het drinkwater terecht kunnen zijn gekomen.
Lees hier meer over het onderzoek
Oud-minister Cramer opent internationaal symposium over sanitatie
Op 23 augustus a.s. opent oud-minister prof.dr. Cramer, het internationaal symposium ‘Water Supply and Drainage for Buildings’ in Haarlem. Cramer was als minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer nauw betrokken bij veilige leidingwaterinstallaties. Het in augustus 2007 door de installatiesector aan haar aangeboden actieplan leidde tot een brief van Cramer aan de Tweede kamer waarin zij haar zorg uitsprak over de kennis van installateurs op het vlak van voorschriften en richtlijn.
Het symposium heeft als doel kennis uit te wisselen over het in stand houden van de kwaliteit van drinkwater- en sanitaire voorzieningen in gebouwen. Cramer is als hoogleraar Duurzaam innoveren verbonden aan de faculteit Geowetenschappen van de Universiteit van Utrecht. Ook is zij werkzaam als strategisch adviseur bij het Utrecht Sustainability Institute en actief als ambassadeur Circulaire Economie bij de metropoolregio Amsterdam.
Op het symposium is er aandacht voor de resultaten van onderzoeken naar het transportmechanisme van vaste afvalstoffen in ongewijzigde en aangepaste rioleringssystemen. Zowel minder spoelwater vanuit closets en de zelfreinigende prestatie van die rioleringen bij verdere waterbesparende praktijken speelden hierin een rol. Onderzocht zijn ook de mogelijkheden van alternatieve concepten voor rioleringssystemen met geringe spoelwaterhoeveelheden.
Door klimaatverandering komt wereldwijd zowel de beschikbaarheid van voldoende water als de kwaliteit van het beschikbare water als bron voor drinkwater onder druk te staan. De bewustwording hiervan zorgt ervoor dat er steeds vaker initiatieven zijn op het gebied van alternatieve bronnen (hemelwater en grijs water) voor al dan niet drinkwatergebruik aan sanitaire toestellen. Parallel daaraan worden op bestaande locaties sanitaire toestellen vervangen door waterzuinige uitvoeringen. Over het toepassen van waterzuinige toestellen, zoals waterbesparende kranen en douches, aangesloten op bestaande waterleiding- en rioleringsinstallaties, uiten deskundigen hun bezorgdheid. Zij vrezen voor niet controleerbare situaties voor het in stand houden van een voor de volksgezondheid voldoende hygiënische en veilige situatie.
Zorgen zijn er ook over de afstemming tussen de grootte van de waterleidinginstallaties en de werkelijke verbruiken die daaruit worden afgenomen. De bestaande rekenmethoden leiden tot overdimensionering van waterleidingsystemen. Naast een verslechtering van de waterkwaliteit kan dit een negatieve invloed hebben op de duurzaamheid en energie-efficiëntie van de warmtapwatervoorziening. Vanuit verschillende landen worden onderzoeksresultaten gepresenteerd en nieuwe rekenmethoden voorgesteld.
Bezoek voor meer informatie, het volledige programma en het aanmeldformulier voor het symposium, cibw062.tvvl.nl.
Badkamertrends
De herfst van 2017 wordt een seizoen met badkamers vol kleuren, natuurlijke materialen en een uitgebreid gamma aan accessoires, wat samen gegarandeerd welzijn en optimale functionaliteit biedt. De accessoires en armaturen zijn perfect op elkaar afgestemd en vormen een coherent geheel met luxueuze afwerking. Niet alleen de esthetische kant is belangrijk. Dagelijks onderzoeken de grote merken uit de sector de kranen en het water dat eruit komt, om een optimale veiligheid te kunnen garanderen. De controle van het waterdebiet is een essentieel aspect binnen de huidige en toekomstige huishoudens. Daarnaast maken vandaag de dag het Scandinavische design en de Italiaanse stijl hun grote herintrede in onze interieurdecoratie. In de hedendaagse badkamers komt dat tot uiting in de zuivere en elegante stijl van de meubelcollecties. In een rapportage van FACQ, een specialistenmerk in de wereld van het sanitair, worden de drie belangrijkste trends in een notendop omschreven.
Accessoires en kleuren
Trend 1: Accessoires en kleuren voor perfecte harmonie. Voorbeelden: De nieuwe kranenserie Plan S van Keuco met talrijke bijhorende accessoires of de nieuwe staande badkraan Edition 400 van Keuco.
Intelligente badkamer
Trend 2: De intelligente badkamer, voor optimale veiligheid. Voorbeelden: De watersensoren GROHE Sense en GROHE Sense Guard en hun app GROHE Ondus of de Lyric W1 Wi-Fi van Honeywell, een lek- en vorstdetectorl.
Design
Trend 3: Zuivere badkamers met perfect design. Voorbeelden: Een douchebak in origineel design met ViPrint van Villeroy & Boch of Léo van Inda, de perfecte synthese tussen Italiaanse design, functionaliteit en budget en een badkamer in Scandinavisch design met Mya van Burgba.
Legionella in Lunetten
I
n honderd appartementen van Portaal in Lunetten is legionella gevonden. De bacterie werd aangetroffen in de waterleiding van de centrale blokverwarming tijdens werkzaamheden buiten de woningen. De bewoners van de huurwoningen aan Boven Zevenwouden is geadviseerd om de douche en andere kranen eerst even te laten lopen. Woningcorporatie Portaal neemt vervolgens een watermonster om te controleren of het water weer schoon is.
Hygiënebewust ontwerpen voorkomt ongewenste opwarming van koud drinkwater
Bij het ontwerp van drinkwaterinstallaties heeft de aandacht zich lange tijd gericht op de verdeelleidingen voor warm drinkwater (PWH – potable water hot). Recent onderzoek van Viega bevestigt het toenemende risico van ongewenste opwarming van koud drinkwater (PWC – potable water cold). Dat kan effectief worden voorkomen door een hygiënebewust ontwerp van de installatie. In verlaagde plafonds met hoge warmtelasten kan bijvoorbeeld een automatisch spoelsysteem worden ingepland. In droogbouwwanden moet rekening worden gehouden met een afkoeltraject tussen de PWH-circulatieleidingen en de taparmaturen.
De ongewenste opwarming van PWC in drinkwaterinstallaties zit min of meer ‘ingebakken’ in de huidige bouwtechniek. Langgerekte horizontale verdeelsystemen laten zich, bijvoorbeeld in ziekenhuizen of verzorgingsinstellingen, eenvoudig installeren in verlaagde plafonds. Juist daar zijn echter veelal ook warmtevoerende leidingen geïnstalleerd die, samen met bijvoorbeeld inbouwverlichting, voor hoge warmtelasten in de open ruimte zorgen. Deze warmte kan – zelfs bij geïsoleerde leidingen – overgaan op het drinkwater.
Uit het onderzoek is verder naar voren gekomen dat in droogbouwwanden met name de aansluitleidingen van taparmaturen worden beïnvloed. Het gaat daarbij om armaturen waarvan de warmwaterzijde deel uitmaakt van een circulatiesysteem (PWH-C). Bij stagnatietijden kan dit in de koudwaterleiding tot gevolg hebben dat een kritische stijging van de (water)temperatuur optreedt.
Maar ook in de taparmaturen zelf worden daardoor hygiënische risico’s voor de drinkwaterkwaliteit veroorzaakt. Bij het gebruik van een doorstromende dubbele muurplaat kan het warme water, via het massieve armatuur, warmte overdragen op het stilstaande koude water. Zo ontstaat na korte stagnatietijd al een temperatuur van meer dan 30 °C, die de kiemvorming bevordert.
Isoleren en spoelen
Om de hygiënerisico’s door warmteoverdracht in schachtinstallaties te vermijden, kan over het algemeen worden volstaan met isolatiemateriaal van genormeerde dikte. Dat blijkt uit recente berekeningen van Viega. In verlaagde plafonds met hoge warmtelasten kan een betrouwbaar temperatuurbehoud alleen worden verzekerd door gedwongen waterverversing met behulp van bijvoorbeeld een spoelsysteem dat afgestemd is op het gebruik.
Om de hygiënekritische warmteoverdracht bij taparmaturen in drinkwaterinstallaties te voorkomen, moeten deze aan de warm waterzijde niet via een dubbele muurplaat worden opgenomen in het circulatiesysteem. Daarentegen kan beter gebruik worden gemaakt van lange afkoeltrajecten ter grootte van 10xDN. In droogbouwwanden kan het voor het behoud van de drinkwaterkwaliteit zinvol zijn om het armatuur al vanaf het verlaagde plafond zonder circulatie aan te sluiten.
Daarmee moet weliswaar gebruik worden gemaakt van aansluitleidingen van 2 à 3 meter lengte en wachttijden van enkele seconden, maar er worden zo ook geen onnodige warmtelasten overgedragen op de veelal goed geïsoleerde wanden. Wordt dit toch gedaan dan wordt bij parallel aangelegde aansluitleidingen al snel een kritische opwarming van de PWC bereikt.
Dubbele muurplaten als bescherming tegen stagnatie kunnen wel gewoon in PWH ringleidingen worden ingezet, voor zover ze geen deel uitmaken van een PWH-C-circulatiesysteem. Daartoe behoort bijvoorbeeld een gebruikelijke etage-installatie – ook met decentrale warmwatervoorziening.