Recordaantal legionellabesmettingen in 2016
In 2016 is een recordaantal legionellabesmettingen in ons land geconstateerd, meldt het RIVM in een rapport. Het ging om 342 mensen, tegen 273 in 2015 en 214 in 2014. Inclusief Nederlanders die in het buitenland besmet raakten, werden in 2016 464 mensen besmet met Legionella. In 2010 was het totaal aantal besmettingen met 473 iets hoger, maar toen liepen meer Nederlanders de bacterie in het buitenland op.
Voor 2010 was er volgens het RIVM een aanwijsbare oorzaak voor het hoge aantal besmettingen. De zomer was nat en warm, wat ideale omstandigheden zijn voor de legionellabacterie. In 2016 was die oorzaak er niet. Er waren meer kleine uitbraken, waarbij de bron van de besmetting niet kon worden vastgesteld. In mei en juni waren de uitbraken toe te schrijven aan de vele regen die in de weken daarvoor was gevallen, maar bij de andere pieken was de oorzaak onduidelijk.
De methode om een legionellabesmetting te ontdekken, is vorig jaar iets verbeterd, maar volgens het RIVM kan dat niet als enige de toename verklaren.
De voorlopige cijfers van 2017 zijn tot nu toe op of boven het gemiddelde.
Invoering privatisering bouwtoezicht opgeschort
Het bedrijfsleven gaat vooralsnog niet het toezicht op de bouw van huizen en andere gebouwen voeren. De privatisering van dit toezicht stuitte gisteren op bezwaren van de Eerste Kamer. De minister stelt de maatregel een jaar uit. Verschillende partijen in de Eerste Kamer vroegen zich af of de gemeente straks nog wel in staat is om in te grijpen als het misgaat. Die taak blijft namelijk nog steeds voorbehouden aan de gemeente. De brand van vorige maand in een Londense woontoren heeft dit onderwerp extra in de belangstelling gezet. Minister Plasterk gaat vrijdag a.s. in de ministerraad bespreken of hij het wetsvoorstel kan aanpassen om de zorgen weg te nemen.
Voorafgaand aan de behandeling van dit wetsvoorstel in de Eerste Kamer riepen Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag de Kamer al op om het wetsvoorstel over de privatisering van het bouwtoezicht te verwerpen. Ze vrezen dat het toezicht op de bouw van kantoren, flats en huizen verslechtert als een private aanbieder de controle gaat overnemen. Nu zijn de gemeenten nog verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving op de bouw.
Grote gemeenten tegen ‘afgeslankt’ wetsvoorstel privatisering bouwtoezicht
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag roepen de Eerste Kamer op om het wetsvoorstel over de privatisering van het bouwtoezicht te verwerpen. Ze vrezen dat het toezicht op de bouw van kantoren, flats en huizen verslechtert als een private aanbieder de controle gaat overnemen. Nu zijn de gemeenten nog verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving op de bouw.
De Tweede Kamer stemde in februari in met het wetsvoorstel. Daarin was op verzoek van de Kamer opgenomen dat de gemeente voorafgaande aan de bouw, bij het verlenen van een vergunning, een risicobeoordeling maakt om de gevaren in kaart te brengen, zo meldt de Volkskrant vandaag. Ook zou de gemeente tien dagen voor de oplevering toestemming moeten verlenen om een bouwwerk in gebruik te nemen. Het voorstel dat nu in de Eerste Kamer wordt behandeld is echter een afgeslankte versie. De gemeenten kunnen op basis van deze versie niet adequaat toezien op de bouw en tijdig ingrijpen als het misgaat.
Lees ook ‘Ruime meerderheid Tweede Kamer stemt in met Wet Kwaliteitsborging’
Rekening houden met hotspots voor legionella
Viega heeft de nieuwe CUR-Aanbeveling 120:2017, waarin wordt ingegaan op legionellaveilige gebouwen, verwelkomd. In de aanbeveling wordt gesproken over koude en warme zones in woningen alsmede over het door Viega aanbevolen doorstromend installeren. De aanbeveling is een instrument om ervoor te zorgen dat in de ontwerpfase rekening wordt gehouden met hotspots voor legionella en dient als handvat voor iedereen die met drinkwaterinstallaties in gebouwen te maken heeft.
Het ontwerp, de uitwerking en realisatie van installaties in gebouwen vergen de nodige water technische deskundigheid. Met name het voorkomen van ongewenste opwarming van leidingwater is daarbij een voortdurend punt van aandacht. De nieuwe CUR-Aanbeveling gaat met name in op de bouwkundige randvoorwaarden om legionellaveilige leidingwaterinstallaties in gebouwen mogelijk te maken.
De door SBRCURnet uitgegeven Aanbeveling is een aanvulling op de in de installatiesector ontwikkelde en vastgelegde kennis van legionellaveilige leidingwaterinstallaties in gebouwen. NEN1006 en bijbehorende Waterwerkbladen, maar ook ISSO-publicaties over legionellapreventie in gebouwinstallaties zijn daar voorbeelden van. De gepubliceerde Aanbeveling biedt nu ook een handvat voor de bouwpraktijk. De ontwerpconcepten die in de aanbeveling zijn opgenomen, bieden bruikbare en toepasbare technische oplossingen die direct door partijen in de bouw kunnen worden ingezet. Een goed voorbeeld daarvan is het doorstromend installeren, zoals dat door Viega veelvuldig wordt aanbevolen.
De CUR-Aanbeveling is volledig afgestemd op ISSO-publicatie 30 ‘Leidingwaterinstallaties in woningen’, de ISSO Checklist hotspots Legionella en NEN 1006 ‘Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties’.
Alhoewel de Aanbeveling veel zaken behandelt die de kans op ongezonde concentraties bacteriologische nagroei (zoals legionella) tot een minimum beperken, richt de aandacht zich wel op opwarming door verwarmings-onderdelen, onderdelen van collectieve warmtedistributie of onvoldoende doorstroming en bij gangbare ontwerpcondities, normaal gebruik en beheer. Installaties die hierop zijn ontworpen en volgens de hiervoor beschikbare normen en richtlijnen, binnen de context van deze CUR-Aanbeveling, worden gerealiseerd, kunnen als legionellaveilig worden gekwalificeerd. Alle andere denkbare oorzaken van legionellagroei door ongewenste opwarming, zoals zoninstraling en hoge temperatuurregimes, slecht beheer en afwijkend gebruik, vallen buiten het kader van de publicatie.
De nieuwe CUR-Aanbeveling 120:2017 ‘Legionellaveilige gebouwen’ kan worden besteld via SBRCURnet of via de website van SBCRCURnet. [link naar www.sbrcurnet.nl/curaanbeveling120 ]
ISSO gaat onderzoeken waarom er nog zo veel mis gaat met legionella
ISSO start een onderzoek naar legionellapreventie. Dit grootschalige onderzoek met de naam ‘Drinkwater veiligheid’, moet aantonen waar en waarom het nog steeds mis gaat in de praktijk. Het kennisinstituut wil daar met constructieve oplossingen paal en perk aan stellen. Het onderzoek wordt gehouden onder alle uitvoerders van richtlijnen en maatregelen om legionella te voorkomen, waaronder opdrachtgevers, architecten, ontwerpers, beheerders en installateurs.
In Nederland worden jaarlijks maximaal 400 mensen ziek door een legionella-uitbraak, waarvan de helft de ziekte oploopt in ons land. Ongeveer 10% overlijdt aan de ziekte. De anderen houden hun leven lang ingrijpende klachten, zoals extreme vermoeidheid en geheugenstoornissen.
Technisch kennis in huis
“Een legionella-uitbraak in Nederland roept vragen op”, stelt Irene van Veelen, ISSO-projectcoördinator en deskundig in installaties rondom water. “Technisch gezien hebben we in Nederland alle kennis in huis om legionella te voorkomen. Bovendien zijn veel richtlijnen en maatregelen verplicht. Hoe kan het dan toch fout gaan? Daarop willen we via een landelijk onderzoek antwoorden hebben.”
Constructieve oplossingen
ISSO houdt het kwantitatieve onderzoek ‘Drinkwater veiligheid’ onder alle partijen die te maken hebben met legionellapreventie, waaronder opdrachtgevers, architecten, ontwerpers, beheerders en installateurs. Het onderzoek is anoniem. Van Veelen: “We zoeken geen zondebokken of wetovertreders. We willen louter en alleen de struikelblokken van een betrokken partij in kaart brengen.”
Integrale aanpak
“We horen vaak dat in nieuwbouw legionella een groter probleem is dan in bestaande bouw”, vervolgt Van Veelen. “Als dat zo is, ligt de problematiek dan bij techniek, gebrekkige informatie of bij onvoldoende voorlichting? Of wordt een project ondermijnd door slechte communicatie, gebrek aan financiën, te weinig tijd of machtsverhoudingen? Zijn de oorzaken duidelijk, dan kunnen we aan de slag met gerichte, constructieve oplossingen. Natuurlijk is niet alles is op te lossen met techniek alleen; we zoeken een integrale aanpak.”
Belemmeringen opruimen
Zaak is om alle belemmeringen op te ruimen rondom de uitvoering van legionellapreventie, vindt Van Veelen. “Misschien is een andere manier van kennisoverdracht nodig. Of is een bepaalde partij geholpen met meer of toegespitste voorlichting. Dit zijn bij uitstek taken die ISSO uit kan voeren. Ook organisaties als Holland Water, IMIQ Advies en Hydroscope willen graag inspelen op de problematiek rondom legionellapreventie met de juiste kennis, diensten of producten. Om die reden dragen deze organisaties aan het onderzoek bij met hun kennis en ervaringen.”
Deelnemers onderzoek
Van Veelen: “Alle betrokken partijen rondom legionellapreventie hebben belang bij de uitkomst van dit onderzoek. Daarom hopen we op een brede respons.” Deelnemers aan het onderzoek zijn onder meer de Nederlandse Vereniging voor Techniek in de Gezondheidszorg (NVTG), brancheorganisaties Koninklijke Horeca Nederland (KHN) en HISWA en de vereniging van recreatieondernemers RECRON.
Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met projectcoördinator Irene van Veelen via i.vanveelen@isso.nl.
Installateur krijgt meer mogelijkheden om kwaliteit aan te tonen
Volgend jaar wordt naar verwachting de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen van kracht. De bouwer is dan samen met contractpartners, waaronder de installateur, verantwoordelijk voor de woning en de installaties. Een kwaliteitsborger zal de bouw van een pand of huis nauwgezet in de gaten houden. Na afloop moet deze borger een gebouwdossier afleveren, waarin precies staat wat er in het pand zit. Een BRL6000 certificaat of een KvINL-erkenningsregeling nieuwe stijl kan hem daarbij helpen. Deze ontwikkeling, met in het bijzonder de vernieuwde KvINL-erkenningsregeling over woningventilatiesystemen, stond centraal tijdens een webinar van KvINL en ISSO.
Kwaliteit aantonen
Een groot aantal deelnemers volgde de live presentatie van directeur Wil van Ophem van KvINL en projectcoördinator Marco Hofman van ISSO. “De Wet kwaliteitsborgen van Bouwen, is dat nodig?”, begon Van Ophem. Hij stipte even aan waarom de regering de wet nodig acht, wat kortweg neerkomt op het nog beter willen beschermen van de consument. “Of de wet er nu wel of niet is op 1 januari 2018, hij komt vrijwel zeker en wij willen er alvast klaar voor zijn.”
Voorbereiden op de nieuwe wetgeving
Vervolgens legde Van Ophem uit hoe bedrijven zich kunnen voorbereiden op de nieuwe wetgeving. “Als de nieuwe wet van kracht is,” zei Van Ophem, “krijgt u als installateur, of misschien bent u wel de hoofdaannemer, meer mogelijkheden om kwaliteit aan te tonen. Omdat we met de WkB naar een systeem gaan waarbij een kwaliteitsborger controleert en een digitaal gebouwdossier aflevert, krijgt elke installateur te maken met meer toetsing van plannen en ontwerpen voorafgaand aan, tijdens en na oplevering van de bouw. Met een KvINL-erkenningsregeling of BRL-certificering heeft u een instrument dat dus niet meer alleen een tool voor u is, maar ook voor de borger.”
Het volledige webinar is hier te bekijken
(Bron: ISSO)
“Maak vlamboogbeveiliging standaard onderdeel van de installatie”
In meer dan een kwart van de gevallen is de elektrische installatie de oorzaak van brand in een Nederlandse woning. Door losse contacten, schade aan bekabeling, stekkers of verbindingen, ontstaan vlambogen die leiden tot warmteontwikkeling en uiteindelijk tot brand. Standaard aardlekschakelaars en installatieautomaten schakelen vaak niet af bij vlambogen. Sinds dit jaar wordt dan ook in de NEN1010-norm vlamboogbeveiliging aanbevolen voor elektrische installaties. Uit oogpunt van bescherming van consumenten adviseert powermanagementbedrijf Eaton de installateur om de veiligheidskloof te dichten en vlamboogbeveiliging standaard op te nemen in de woonhuisinstallatie.
In Duitsland is vlamboogbeveiliging al verplicht voor elke elektrische installatie. In Nederland wordt in de nieuwe NEN 1010-norm vlamboogbeveiliging voor elektrotechnische laagspanningsinstallaties in woningen, gebouwen en infrastructuur aanbevolen. Met ingang van 1 januari 2017 zijn alle veiligheidsbepalingen van de nieuwe NEN 1010 aangewezen in het Bouwbesluit 2012. Artikel 421.7 geeft een aanbeveling voor het treffen van wat wordt genoemd een bijzondere maatregel tegen de effecten van vlambogen. Daarin zijn toestellen voor vlamboogdetectie (Arc Fault Detection Devices – AFDD) aanbevolen in eindgroepen voor onder meer ‘verblijfsobjecten met slaapgelegenheid’, zoals woningen, kinderdagverblijven, zorgwoningen en ziekenhuizen. Volgens Eaton zouden installateurs die aanbeveling zeer serieus moeten nemen.
Aardlekschakelaars zijn niet voldoende
“Vlambogen kunnen snel en ongemerkt ontstaan”, zegt Wendy van der Aa, Segment Manager Residentieel bij Eaton. “Er hoeft maar een onvoldoende vast contact of een losgetrild contact te zijn. Maar ook beknelde bedrading, een muis die aan de bedrading knaagt, de bewoner die met een spijker of schroef de isolatie van een stroomdraad geraakt heeft, een verouderde installatie: de elektrische infrastructuur raakt beschadigd. Daardoor ontstaat kortsluiting en kan brand het gevolg zijn. Het gebeurt dagelijks en overal en de gevolgen in persoonlijke en financiële zin kunnen enorm zijn.”
Aardlekschakelaars en installatieautomaten zijn al decennia verplicht om het risico op brand in de elektrische installatie te verkleinen. Maar aardlekschakelaars en installatieautomaten zijn veelal niet in staat om seriële of parallelle vlambogen te detecteren. Het gaat om lage stroom vonkontladingen die meestal onder de nominale afschakelstroom van de installatieautomaat blijven. De automaat zal dan ook in de meeste gevallen niet afschakelen. Die gevolgen zijn eenvoudig en tegen lage kosten te voorkomen. Van der Aa: “Een goede vlamboogbeveiliging kost maar een paar cent per eindgroep per dag. Een kleine prijs voor zo’n belangrijke bescherming!”
Directe detectie van vlambogen
Van der Aa: “Het is duidelijk dat gebruik van vlamboogdetectie zal bijdragen om het brandrisico op significante wijze terug te dringen. Dat verhoogt de veiligheid van de consument”. Eaton heeft onlangs een nieuwe beveiligingscomponent voor vlamboogdetectie (AFDD+) geïntroduceerd. Naast de vlamboogdetectie functionaliteit, heeft de AFDD+ ook de functies van een aardlekschakelaar, een kortsluit- en een overstroombeveiliging. De AFDD+ is daardoor een betaalbare, robuuste en betrouwbare alles-in-één oplossing die aan alle normen voldoet en eenvoudig te installeren is.
LiveSafe
Met de speciale campagne LiveSafe vraagt Eaton aandacht voor vlamboogdetectie en bescherming tegen brand. Achtergrondinformatie, inclusief twee whitepapers en een video over hoe een vlamboog ontstaat en hoe de risico’s kunnen worden gereduceerd, is te vinden op www.eaton.com/nl/livesafe.
Gratis webinar over kwaliteit woningventilatie
Aanstaande donderdag geven Wil van Ophem van KvINL en Marco Hofman van ISSO een gratis webinar over de nieuwe KvINL-erkennings- en certificeringsregeling voor Woningventilatie. ISSO en KvINL willen hiermee installatiebedrijven helpen zich voor te bereiden op wetswijzigingen, zoals de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen. Met deze wet, die naar verwachting in 2018 van kracht gaat, wil de overheid marktpartijen in de bouw verantwoordelijk maken voor kwaliteitsborging. ISSO en KvINL ontwikkelen uniforme KvINL-erkenningsregelingen en -certificeringsregelingen die aansluiten op deze wet.
“Met dit webinar willen we de aandacht nog eens vestigen op kwaliteit voor woningventilatie”, zegt projectleider Marco Hofman van ISSO, ook secretaris bij KvINL. “Als straks de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen van kracht is dan zijn de bouwer met zijn installateur verantwoordelijk voor het binnenmilieu van woningen.” Deze KvINL-erkennings- en certificeringsregeling voor Woningventilatie is de eerste van een reeks in de nieuwe stijl. Medio 2017 komen er nog circa tien bij voor andere installatieproducten.
Voorbereiden op wetgeving
Donderdag zal Wil van Ophem onder meer toelichting geven op de instrumenten voor kwaliteitsborging die KvINL samen met ISSO ontwikkelde. Zo zal hij het verschil uitleggen tussen de KvINL-certificering en -erkenning. “Dat zit hem vooral in de mate van kwaliteitsborging”, zegt hij. “Een erkend installateur doet heel veel controle zelf en krijgt af en toe extra controle van een externe partij. Bij de certificering is de externe controle zwaarder en veel regelmatiger. We denken dat de erkenningsregeling meer past bij installateurs op de particuliere markt, en het certificaat meer bij de business-to-business markt.”
Eisen aan vakbekwaamheid
Marco Hofman zal wat meer ingaan op het verschil met de bestaande erkenningsregelingen en die van KvINL. Ook de eisen die KvINL stelt aan het installatiebedrijf, vakbekwaamheid van het personeel, meetmiddelen en controle op ontwerp, installatie en onderhoud komen aan bod.
Kwaliteit leveren
“Het webinar gaat over zeer actuele ontwikkelingen”, zegt Wil van Ophem. “Het is kennis van nu die mensen zo van achter hun smartphone of computer kunnen opdoen.” ISSO en KvINL richten zich met deze presentatie via internet op bedrijven die zich bezighouden met het ontwerpen, installeren of onderhouden van ventilatiesystemen. Bedrijven die bovendien graag willen kunnen aantonen dat zij kwaliteit leveren.
Aanmelden voor dit webinar kan hier
Ruim 47.000 vakmensen betrokken bij ‘Bewust Veilig’ dag
Vrijdag 17 maart is voor de eerste keer ‘Bewust Veilig’ gehouden. Op meer dan 2600 verschillende werklocaties van 150 bouw- infra- en installatiebedrijven is stilgestaan bij de veiligheid op de werkvloer. In totaal waren hier zo’n 47.000 medewerkers, opdrachtgevers en ketenpartners bij betrokken. Aannemersfederatie Bouw en Infra, Bouwend Nederland en Uneto-VNI waren de initiatiefnemers. De ‘Bewust Veilig’ dag zal jaarlijks terugkeren.
“Elk ongeluk is er een teveel”
Doekle Terpstra, voorzitter van Uneto-VNI, bezocht de renovatie van het Zadkine College in Rotterdam, een project van Unica. “Elk ongeluk is er een teveel. Daarom is het belangrijk dat we extra aandacht schenken aan veilig werken. Het is een belangrijk en positief signaal dat zoveel bedrijven deelnamen aan Bewust Veilig. Veilig werken op grote projecten doe je samen: opdrachtgevers, bouwers en installateurs. Met preventieve maatregelen en optimale communicatie over de veiligheidsrisico’s kunnen we grote stappen maken. We werken op veel projecten onder grote tijdsdruk, maar dat mag nooit een excuus zijn om te beknibbelen op veilig werken. Veiligheid is topprioriteit”, aldus de voorman van de branchevereniging
“Tips en adviezen, in plaats van een inspectie”
Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland: “Met medewerkers, ketenpartners en opdrachtgevers, dus met iedereen die op de bouwplaatsen komt, hebben we de eigen werksituatie bekeken. Hoe veilig werken we nu echt? En durven we elkaar aan te spreken op onveilig gedrag? Ik waardeer het daarom ook enorm dat Inspectie SZW een flink aantal inspecteurs langs deelnemers aan Bewust Veilig heeft gestuurd voor tips en adviezen, in plaats van een inspectie.” Verhagen bezocht in Poeldijk nieuwbouwproject Groene Kreken van bouwbedrijf Weboma. Hij liep mee met een inspectieronde en sprak met verschillende medewerkers.
[related_post themes=”text”]
Online gereedschapskist voor veilig onderhouden van gasinstallaties
Een nieuwtje van Uneto-VNI: leden kunnen de online toolbox ‘Kennis van koolmonoxide’ gebruiken. Deze toolbox bevat onder andere checklists en technische informatie waardoor de monteur niet vergeet bepaalde onderdelen na te kijken en nadrukkelijker het samenspel van alle installatie-onderdelen beoordeelt. Zo bevat de toolbox de ‘10 controlepuntenlijst’, een checklist voor een goed en veilig gasverbrandingssysteem. Ook is een sticker verkrijgbaar die op een gasverbrandingstoestel die buiten werking is gesteld kan worden geplakt.
De online ‘gereedschapskist’ maakt onderdeel uit van de campagne ‘Kennis van koolmonoxide’ die in 2017 is gestart. De branchevereniging wil met de toolbox aansluiten bij de komende wettelijk verplichte uniforme kwaliteitsregeling die eisen stelt aan de vakbekwaamheid van monteurs die werken met gasverbrandingstoestellen en rookgasafvoeren. Deze regeling zal onder andere minimumeisen aan bedrijf, installateur en monteur en steekproefsgewijze controle omvatten.
In Nederland vinden nog elk jaar honderden koolmonoxidevergiftigingen plaats. Per jaar overlijden er met zekerheid 5 tot 10 mensen. In bijna de helft van de CO-vergiftigingen is een open cv-ketel de oorzaak. Zelfs nieuwe installaties, geïnstalleerd door erkende bedrijven, blijken het dodelijke gas te kunnen produceren.
Leden van Uneto-VNI kunnen de toolbox hier bekijken.
[related_post themes=”text”]