• oktober 27, 2017
  • 115 views
Kennisoffensief warmtepompen moet alternatief voor cv-ketel breder in de markt zetten

Het Opleidingscentrum GOº voor de koudetechniek is begonnen met een kennisoffensief over alle aspecten van de warmtepomp. Dat begon afgelopen september met de ‘Dag van de warmtepomp’. Dit najaar volgen nog de ‘Week’ en de ‘Maand’ van de warmtepomp. Deze activiteiten zijn de opmaat voor het ‘Jaar van de warmtepomp’ in 2018 en het feest van de warmtepomp op 14 september 2018.

De sectoren van installatietechniek en koudetechniek moeten in hoog tempo worden voorbereid op grootschalige toepassing van warmtepompen, zowel in huishoudelijke als utilitaire omgevingen. Dat vinden brancheorganisatie NVKL en zijn kennispartner Aeres Tech, die nauw samenwerken in het Opleidingscentrum GOº. De warmtepomp is in ieder geval een deel van het antwoord op de verwarmingsvragen van de toekomst. Daarom is aandacht nodig voor het ontwikkelen van kennis en vaardigheden, aldus de initiatiefnemers.

Aftrap
De aftrap van het kennisoffensief was op 14 september in Ede. De Dag van de warmtepomp werd bezocht door ruim honderd vertegenwoordigers van bedrijven en brancheorganisaties. Er waren diverse sprekers, onder wie Frank Agterberg van de Dutch Heat Pump Association (DHPA), een kennispunt op het gebied van warmtepompen. Workshops werden georganiseerd door onder andere Nefit, Coolmark en Opleidingscentrum GOo. Tijdens de bedrijvenmarkt konden bezoekers kennis maken met bedrijven als Nefit, KTC, De groene Grachten, NVKL, Wasco en Coolmark.

Bierkoeling verwarmt
Spraakmakend was de presentatie van Johan Zonderland, Adviseur en Projectleider bij De Groene Grachten, het Amsterdamse initiatief om de eeuwenoude grachtenpanden van Amsterdam duurzaam te maken. Wijlen astronaut en hoogleraar duurzaamheid Wubbo Ockels was de grote inspirator achter dit initiatief. De Groene Grachten liet zien hoe het monumentale pand van de Amsterdamse studentenvereniging L.A.N.X. kon worden afgesloten van het aardgas. Dat gebeurde met warmtepompen en met zonnepanelen en vele toegevoegde slimmigheden. De warmte die vrij komt bij het koelen van het bier, wordt ingezet om het pand te verwarmen.

Week van de warmtepomp
De ‘Week van de warmtepomp’ bestaat uit drie inspiratiesessies op dinsdag 28, woensdag 29 en donderdag 30 november. De eerste sessie draait om de dagelijkse beroepspraktijk van een W-monteur: hoe monteer je zo’n installatie? Hoe ga je om met verschillende soorten warmtepompen, welke moeilijkheden kom je tegen en wat zijn veel gemaakte fouten? In deze korte sessie wordt de basis behandeld en komen monteurs van elkaar te weten waar verbeterpunten liggen.

De tweede inspiratiesessie gaat over de ontwerper en het adviseren over warmtepompen in woningen en kleine utiliteitsbouw. Waar let je op? Waarop bereken je de capaciteit? Welke rol spelen omgevingsfactoren zoals bomen, water en omliggende bouw en vooral ook de ligging ten opzichte van de zon?

De derde inspiratiesessie is bestemd voor directeuren/eigenaren van installatiebedrijven. Hoe zit het met wet- en regelgeving, certificering, accreditering en subsidiering voor zowel jezelf als voor je klant? Geïnteresseerde kunnen zich hier aanmelden voor deze korte inspiratiesessies via.

Vloggers
In de ‘Maand van de warmtepomp’ zullen servicemonteurs die met warmtepompen werken, wekelijks door middel van vlog’s impressies geven van hun werk. Hoe ziet het werk van een monteur eruit en waar loopt hij tegenaan? De vloggers zijn te volgen via het youtubekanaal van opleidingscentrum GOO en zullen ook toegankelijk zijn via de website van Opleidingscentrum GOº.

Deze activiteiten zijn de opmaat naar het ‘Jaar van de warmtepomp’ dat in januari 2018 begint. Het Opleidingscentrum  GOᵒ zet het hele jaar in het teken van duurzaamheid en kennisdeling omtrent techniek, ontwerp, onderhoud en regelgeving. Een reeks activiteiten en evenementen wordt later bekend gemaakt.

Aardgasloze wijken
De aandacht voor de warmtepomp heeft alles te maken met de energietransitie, ingegeven door klimaatverandering en de noodzaak tot emissiereducties. Dat betekent dus het vervangen van fossiele energiebronnen, zoals aardgas voor verwarming van woningen en kantoren door duurzame energie. Steeds meer gemeenten ontwikkelen woonwijken zonder gasaansluitingen. De stad Rotterdam kondigde al aan dat in 2050 geen enkele woning meer door gas wordt verwarmd.

De vertrouwde gasgestookte cv-ketel schreeuwt dus om alternatieven. De warmtepomp kan er een zijn. De energietransitie heeft gevolgen voor arbeidsmarkt: in de installatietechniek ontstaat steeds meer kennisbehoefte op het gebied van koeltechniek. Bedrijven kampen nu al met een tekort aan goed opgeleide technici. Door de vergrijzing stromen jaarlijks honderden vakmensen uit. De nieuwe aanwas kan die uitstroom nog niet opvangen. Wat is er nodig om dit probleem op te lossen? Ook hieraan wil Opleidingscentrum GOº het komend jaar aandacht besteden.

  • oktober 4, 2017
  • 130 views
Verbeterde communicatie bij de realisatie van warmtepompprojecten

ISSO brengt vernieuwde publicatie uit voor het ontwerp van individuele en kleine elektrische warmtepompsystemen. Lees meer

  • september 26, 2017
  • 122 views
‘Omzetwaarde warmtepompen gaat voorbij aan die van cv-ketels’

De verkoopaantallen van warmtepompen in Nederland nemen toe. De verwachting is dat de jaarlijkse omzetwaarde van warmtepompen in 2018 voor het eerst die van cv-ketels in de woningbouw zal overstijgen. Lees meer

  • augustus 8, 2017
  • 129 views
Klussers kiezen massaal voor duurzaam

Groothandels en fabrikanten bevestigen het. Er worden minder radiatoren verkocht in Nederland dan dezelfde periode vorig jaar. En dat is interessant want dit is niet alleen een keerpunt maar ook opvallend positief omdat er in de algemene zin wel goede resultaten geboekt worden door het toeleverend kanaal voor bouwend en klussend Nederland. Het blijkt dat er grote verschuivingen plaats vinden in de afzet van het type product dat zijn weg vind richting de consument. Omzet op traditionele producten zoals radiatoren en cv-ketels neemt af. Nieuwe productgroepen zoals hybride warmtepompen, vloerverwarming en biomassakachels doen het simpel gezegd: Erg goed.

Huizenmarkt trekt aan en duurzame vernieuwingen in trek
De motor achter deze verschuiving blijkt toch met name de particuliere klusser te zijn. Deze kiest nu  massaal voor duurzaam. De aanjagers hiervan zijn de positieve economische omstandigheden en de overheid. De overheid stelt namelijk een mooi pakket subsidiemogelijkheden beschikbaar. Door middel van de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) is het mogelijk een forse financiële tegemoetkoming te krijgen als het gaat over zonneboilers, warmtepompen en biomassaketels. De vastgestelde subsidiebedragen zijn substantieel hoog te noemen waardoor het zeer interessant is om ook bij renovatieprojecten van bestaande bebouwing de verschillende mogelijkheden te onderzoeken en te overwegen. Hierdoor is het nu financieel bijzonder interessant om bijvoorbeeld toch te kiezen voor het aanbrengen van vloerverwarming in plaats van vervangen of plaatsen van radiatoren. Of een combinatie te overwegen van vloerverwarming en hybride warmtepomp.

Buitengebieden
Maar ook bij mensen woonachtig in buitengebieden, waarbij vervanging van oude oliegestookte of propaangestookte verwarmingsystemen traditioneel plaats vond op basis van installatie van nieuwe versies van dit soort CO2 kanonnen – omdat er simpelweg geen betaalbare en goede alternatieven voorhanden waren – is een duidelijke verschuiving te zien. Ondersteund door financiële tegemoetkomingen (ISDE) kiest ook deze consument nu voor energiebesparende en CO2-neutrale biomassa systemen zoals pelletkachels en zonneboilers.

Online bouwmarkten en speciaalzaken op duurzaam gebied in de lift
Mede dankzij de stijgende huizenmarkt en de stimulatie vanuit Den Haag kennen de grote retailers van duurzame producten als de Hornbach, Gamma en Praxis een behoorlijke lift maar ook kleinere e-tailers als CVkoopjes. De energietransitie komt goed op gang en draait nu ook op volle toeren achter de voordeur.

  • juli 14, 2017
  • 119 views
Opleidingsinstituut organiseert informatieve dag over de warmtepomp

Opleidingscentrum GOº houdt op 14 september in Ede de ‘Dag van de Warmtepomp’. Bezoekers worden geïnformeerd over de laatste trends en ontwikkelingen op het gebied van warmtepompen. Deze worden gezien als belangrijk alternatief voor de cv-ketel, nu aardgas als energiebron voor verwarming van woningen en kantoren steeds meer in het gedrang komt. Diverse sprekers gaan in op de laatste ontwikkelingen rond warmtepompen en de mogelijkheden van de warmtepomp nu en in de toekomst.

Zo zal directeur Jenny van den Bovenkamp van Aeres Tech ingaan op de betekenis van de energietransitie voor de arbeidsmarkt. In de installatietechniek ontstaat een groeiende kennisbehoefte op het gebied van koeltechniek. De arbeidsmarkt is nu al uiterst krap; bedrijven kampen met groot tekort aan goed opgeleide technici. In de koudetechniek stromen door de vergrijzing jaarlijks zo’n 500 mensen uit, terwijl het aantal nieuwe instromers nog niet groter is dan 250. Wat is er nodig om dit probleem op te lossen? Opleidingscentrum GOº wil proberen met workshops en discussies nieuw licht te laten schijnen op dit vraagstuk.

De praktijk
Praktische zaken komen ook aan bod. Tijdens een workshop door Roelof Robbertsen van Aeres Tech wordt ingegaan op de opleidingen die gewenst en noodzakelijk zijn om warmtepompen te installeren en te onderhouden. Waar moeten monteurs volgens alle wettelijke verplichtingen aan voldoen?

Uit onderzoek is duidelijk geworden dat ongeveer 70 procent van de warmtepompen niet goed staat ingeregeld. Dat is mogelijk een van de oorzaken van de scepsis waarmee (nog) over warmtepompen wordt gesproken. Daarom zal er ook een heel praktische workshop worden gehouden: ‘Hoe stel ik een warmtepomp goed af’.

De ‘Dag van de Warmtepomp’ wordt gehouden bij Aeres Tech in Ede, de vaste uitvoeringspartner voor opleidingen van GOº, op donderdag 14 september van 15 tot 19 uur. Aanmelden kan via: www.opleidingscentrum-go.nl/dagvandewarmtepomp

  • juni 9, 2017
  • 125 views
Voorraadactie lucht/water warmtepompen

Airview Luchtbehandeling introduceert een voorraadactie voor Clivet lucht/water warmtepompen tot 80 kW. De warmtepompen zijn uitgevoerd met een selectie van meest gebruikte opties en kunnen direct uit voorraad geleverd worden. De units zijn voorzien van een inverter compressor met winterregeling en een geïntegreerde pomp. Alle modellen komen in aanmerking voor de ISDE-subsidie.

Klik hier voor meer informatie over de actie.

  • mei 31, 2017
  • 123 views
Gerichte vakkennis over lucht-waterwarmtepomp

In de huidige woningbouwmarkt staat het streven naar een duurzaam installatieconcept hoog op de agenda. Gemeenten maar ook woningcorporaties zien graag dat hun woningen toekomstbestendig zijn, en zetten daarbij in op de toepassing van duurzame energiebronnen. Met de warmtepomp kunnen bronnen als bodemenergie én buitenlucht optimaal worden benut. Dit leidt al enkele jaren tot een groei van de warmtepompmarkt. ISSO heeft daarom nu het-‘kleintje Lucht-waterwarmtepompen’ uitgebracht, dat de vakman gerichte vakkennis over dit onderwerp biedt.

Anders dan bij de toepassing van de cv-ketel, vraagt het ontwerp van een installatie met een warmtepomp andere, vaak kritische randvoorwaarden.’ Het ontwerpen met de cv-ketel zit de Nederlandse installateur in het bloed, maar de warmtepomp zijn velen nog niet gewend’, zo betoogt ISSO. Vandaar deze uitgave over de lucht-waterwarmtepompen. Eerder al verscheen al het naslagwerk ISSO-publicatie 98 Lucht-waterwarmtepompen gepubliceerd.

Stil staan bij specifieke eisen
“In de praktijk merken we dat ontwerpers en installateurs nog te weinig stil staan bij de specifieke eisen die een lucht-waterwarmtepomp aan het installatieconcept stelt”, vertelt Jan Aerts, projectcoördinator bij ISSO. “Natuurlijk weten zij wel dat je een warmtepomp met lagetemperatuurverwarming moet combineren. Maar het maken van een hydraulisch ontwerp gaat verder dan vloerverwarming of convectoren selecteren. Daarnaast, en dat maakt het product lucht-waterwarmtepomp zo interessant, is dit toestel erg veelzijdig. Je kunt een concept opbouwen met alleen de warmtepomp, maar hij is ook erg geschikt in bestaande situaties door hem te combineren met een cv-ketel. Het grootste deel van de tijd gebruik je in dat geval de warmtepomp, maar voor de pieken of voor het tapwater schakelt dan de cv-ketel bij.”

Veelzijdig maar complex
Volgens Jan Aerts verklaart de veelzijdigheid van de lucht-waterwarmtepomp ook meteen een deel van de complexiteit. “Je moet als vakman goed weten wanneer je welke configuratie het beste kunt toepassen, en vervolgens moet je dan voor die situatie het juiste ontwerp kunnen samenstellen. Daar gaat het in de praktijk nogal eens mis. Met ISSO-publicatie 98 ‘Lucht-waterwarmtepompen’ hebben we al een uitgebreid naslagwerk voor de ontwerper. Maar we weten uit ervaring dat juist die installateur met zijn drukke werkzaamheden, en ook monteurs of onderhoudsmensen, niet altijd de ruimte hebben om zich diep in die publicaties te verdiepen. Juist voor die doelgroep is ISSO-kleintje Lucht-waterwarmtepompen bedoeld.”

Compact en met focus
Het ISSO-kleintje Lucht-waterwarmtepompen heeft de woningbouw als focus en als doel het informeren van de vakman over de keuze, het ontwerp, de uitvoering, de oplevering en het beheer van een (individuele) elektrische lucht-waterwarmtepomp. De informatie is compact; de gebruiker zal snel tot de kern kunnen doordringen. Juist vanwege de veelzijdigheid van lucht-waterwarmtepompen komen meerdere concepten aan bod. Natuurlijk zijn functie voor verwarming – met of zonder cv-ketel – maar ook die voor koeling en opwarming van tapwater in nieuwe of bestaande woningen.

Opbouw via procesfases
Het ISSO-kleintje kent een opbouw waarbij alle relevante informatie is gerangschikt in de verschillende fasen van het proces: programmafase (vaststellen wensen in PvE), ontwerpfase (dimensionering), uitwerkingsfase (productselectie, bestek), realisatiefase (montage en oplevering), beheerfase (onderhoud/monitoring). “Omdat we met de ISSO-publicatie 98 en ook publicatie 72 over de Warmtepompboilers alle gedetailleerde informatie al hebben, konden we zeer effectief de kern samenvatten in dit ISSO-kleintje. Op dezelfde wijze hebben we ook andere ISSO-kleintjes gerealiseerd over onder meer warmteverlies, zonne-energie en vloerverwarming”, aldus Aerts.

Het Kleintje is beschikbaar via kennisbank.isso.nl

  • mei 5, 2017
  • 130 views
Lucht-luchtwarmtepomp opgenomen in EPC-software

Daikin integreert een lucht-luchtwarmtepomp in de EPC-calculatiemethodiek. In plaats van forfaitaire waarden in EPC-software, zijn de waarden van de VRV-techniek nu dus waarheidsgetrouw. De fabrikant wil hiermee adviseurs en gebouwontwerpers helpen om een energiezuinig gebouw te realiseren dat past bij de duurzame ambities van de Nederlandse overheid. Het berekenen van de energieprestatie van nieuwbouw is verplicht voor het verkrijgen van een vergunning voor nieuwbouwprojecten. Deze berekeningen en software moeten voldoen aan NEN7120. Maar met deze nieuwe norm is het niet mogelijk om de systemen met hun eigen rendementen in te voeren in de EPC-software. De waarden die worden toegepast, zijn vaak de forfaitaire waarden van lucht-waterwarmtepompen. Deze zijn niet representatief voor de mogelijkheden die VRV biedt, meent Daikin.

Gelijkwaardigheidsverklaring noodzakelijk
Daarom heeft Daikin een gelijkwaardigheidsverklaring aangevraagd voor haar lucht-luchtwarmtepomp. Deze is namelijk niet in de NEN7120 opgenomen. In dat geval moet de fabrikant aantonen dat de techniek overeenkomt met reeds bestaande en omschreven technieken. De gelijkwaardigheidsverklaring moet getoetst worden door een derde partij. “De verklaring voor de VRV-IV hebben we opgesteld in samenwerking met het normalisatie-instituut TNO”, zegt Chris van Veldhuizen, adviseur duurzaamheid bij Daikin. “De goedgekeurde verklaring is inmiddels geregistreerd bij de Commissie Gelijkwaardigheid – de BCRG – en opgenomen in de database van gecontroleerde gelijkwaardigheidsverklaringen. Daarmee is Daikin de eerste leverancier die een VRV-product in de EPC-calculatiemethodiek integreert.”

Voldoen aan de eisen
“De kwaliteit van een installatie is voor mij doorslaggevend”, aldus adviseur Harm Valk van de Nieman Groep. “Daikin doet het goed op dat gebied. Dat de VRV-IV van Daikin nu een gelijkwaardigheidsverklaring heeft, is wél een voordeel. Maken we gebruik van deze installatie, dan kunnen we nu makkelijker voldoen aan de EPC-eisen.”

Kosten besparen
De gelijkwaardigheidsverklaring is product specifiek en geldt alleen voor de VRV IV van Daikin. “De technieken van andere merken zijn zo verschillend, dat hier geen vergelijking mee gemaakt kan worden via onze verklaring”, zegt Van Veldhuizen. De waarden voor de VRV IV waarmee nu gerekend wordt liggen over de gehele range hoger dan de forfaitaire waarde. Van Veldhuizen: “Hiermee laat Daikin zien hoe energiezuinig de VRV is ten opzichte van gangbare oplossingen in de markt. Met de gelijkwaardigheidsverklaring dragen we ook bij aan het verlagen van de EPC, waardoor aanvullende installaties in nieuwbouwprojecten niet meer nodig zijn. Opdrachtgevers kunnen zo kosten besparen.”

 

  • april 20, 2017
  • 124 views
Nuon gaat grootschalig betaalbare warmtepompen aanbieden

Vanaf september gaat Nuon grootschalig betaalbare warmtepompen aanbieden. Hieraan gaat een pilot vooraf die in april start, samen met partners Feenstra en NIBE. De warmtepomp die Nuon aanbiedt, koppelt de mechanische ventilatie in de woning aan de cv-ketel. Deze warmtepomp haalt warmte uit de lucht die normaal de woning, via het ventilatiesysteem, zou verlaten. Deze warmte gaat vervolgens naar de cv-installatie voor het verwarmen van de woning. Omdat de cv-installatie wordt ‘voorverwarmd’ door de warmtepomp, is er veel minder aardgas nodig.

Luchtventilatiewarmtepomp

De warmtepomp van Nuon is een ventilatieluchtwarmtepomp. Hij is geschikt voor de meeste woningen met een cv-ketel en mechanische ventilatie. Dit geldt voor ongeveer één op de drie huizen. Bij aanschaf ontvangt de koper een subsidie van €1.300. Hierdoor zal de investering naar verwachting rond de €1.000 bedragen, inclusief installatie en na aftrek van subsidie. De terugverdientijd bedraagt ongeveer vijf à zes jaar, aldus Nuon.

Betaalbaar alternatief

“Met deze warmtepomp is de woning duurzamer en zuiniger, met behoud van het comfort”, zegt  Cindy Kroon, directeur consumentenmarkt van Nuon. “Onze warmtepomp is de meest compacte en betaalbare onder de warmtepompen. Hij biedt een eenvoudige oplossing om minder aardgas te gebruiken. Een klein kastje – zo groot als een koffer – dat een grote besparing oplevert. Het rendement is veel hoger dan de rente die je nu op je spaargeld krijgt.”

Pilot

Op nuon.nl/warmtepomp kan men voorinschrijven voor de aanschaf van de warmtepomp. De officiële verkoop start in september. Tot die tijd vindt een pilot plaats onder vijftig klanten. Met de pilot brengt Nuon in kaart hoe bewoners de warmtepomp ervaren. Ook zullen Nuon en haar gecertificeerde partners in deze pilot het proces van plaatsing en inregeling optimaliseren. Nuon wil kunnen garanderen dat iedere klant die de warmtepomp bestelt, deze ook daadwerkelijk snel in zijn huis geïnstalleerd kan hebben.

Partners

Nuon werkt samen met installatiebedrijf Feenstra en warmtepompproducent NIBE. Feenstra verzorgt plaatsing en zorgt ervoor dat de warmtepomp en de cv-ketel op elkaar afgestemd zijn. Het Zweedse bedrijf NIBE is de producent. Hiervoor heeft Nuon gekozen omdat de warmtepomp van NIBE compact is, stiller dan het ventilatiesysteem in de woning én betaalbaar.

 

  • oktober 26, 2016
  • 127 views
Gasloos krijgt ook landelijk steeds meer aandacht

cartoon-iz-10-2016Negentig gemeenten en partijen zoals netbeheerder Stedin hebben een manifest ondertekend waarin staat dat ook bestaande woningen gasvrij moeten worden gemaakt. Veel nieuwbouwwoningen worden nu al zonder gasaansluiting opgeleverd. Vandaag wordt dit manifest gepresenteerd tijdens de Nationale Klimaattop. Nu gebruiken zeven miljoen huishoudens nog aardgas om hun huis te verwarmen. In het Energierapport van het ministerie van Economische Zaken staat dat de verwarming van woningen en gebouwen in Nederland in 2050 geen CO2-uitstoot meer mag veroorzaken. Dit betekent dat zowel Nederlandse huishoudens als kantoren moeten stoppen met aardgasgebruik.

In het NOS Journaal was gisteravond een reportage te zien over een Utrechts flatgebouw, daterend uit de jaren zestig, dat gasloos wordt gemaakt . ‘Het gebouw zou eigenlijk gesloopt worden, maar krijgt nu een duurzaam tweede leven’, meldde de NOS. ‘Door onder meer driedubbele ramen, isolatie op het dak, zonnepanelen en aardwarmte is het de bedoeling dat de flat op zijn minst net zo veel energie opwekt als de bewoners nodig hebben.’

Marc Bezem, de aannemer van het project, meldt in dezelfde uitzending dat “veel van de duurzame technologie al is ingeburgerd. Iedereen vraagt er om, dus leveranciers spelen daar op in. Warmtepompen bijvoorbeeld zijn nu verkrijgbaar alsof het cv-ketels zijn. Gasvrij heeft de toekomst.”

Praktijkblad InstallateursZaken besteedde in de onlangs verschenen oktoberuitgave al uitgebreid aandacht aan de transitie naar een gasloze gebouwde omgeving. De traditionele cv-ketel lijkt een onzekere toekomst tegemoet te gaan. Van den Bogerd, CEO van Itho Daalderop en Klimaatgarant, vertelt in deze uitgave dat hij vooral gelooft in lokale elektriciteitsopwekking. Elektriciteit opwekken met lokale zonnepanelen en het gebruik van warmtepompen. “De uitdaging zit ‘m in de ongelijktijdigheid tussen opwekking en gebruik. In de zomer wek je meer op met PV-panelen en in de winter gebruik je meer. Dat geldt ook voor overdag en ’s nachts. Het oplossen van die ongelijktijdigheid is een dilemma dat ons nu bezighoudt.”

“De ketelmarkt is uitontwikkeld en uitgekauwd,” vertelt Peter Wagener in een ander artikel, “het is alleen nog maar volume. De voorzitter van de Dutch Heat Pump Association is van mening dat installateurs aanzienlijke kansen laten liggen als ze niet in deze business stappen. Maar er zijn meer kapers op de kust. Zonder compleet te willen zijn passeren in deze uitgave verschillende ‘gasloze’ alternatieve verwarmingstechnieken de revue: van infraroodverwarming naar stoken op houtsnippers tot verwarmen via ventilatie.

En dan is er ook nog een cv-fabrikant die betoogt dat de toekomst zal bestaan uit multi-energie oplossingen. Gas blijft daarbij een rol spelen. Door het slim uitnutten van de infrastructuur van zowel elektrisch als gas kan optimaal gebruik gemaakt worden van zon- en windenergie, waarbij deze omgezet kan worden in (synthetisch) groen gas, zo legt deze fabrikant uit.

[related_post themes=”text”]